عرضه اولیه که ترجمه عبارت I nitial Public Offering گاهی به اختصار IPO نیز خوانده میشود در اصطلاح بازار بورس، به معنای آن است که یک شرکت برای اولین بار سهام خود را در بازار بورس برای خرید عموم مردم عرضه کند.
دو عرضه اولیه در هفته جاری
عرضه اولیه سهام مجتمع جهان فولاد سیرجان در فرابورس ایران و شرکت دارویی، آرایشی و بهداشتی آریان کیمیاتک در بورس تهران در هفته جاری انجام خواهد شد.
به گزارش آگاه پرس؛ بر اساس آگهی عرضه اولیه جدید فرابورس ایران، ۴ میلیارد سهم معادل ۱۰درصد از کل سهام مجتمع جهان فولاد سیرجان با نماد «فجهان»، چهارشنبه هفته جاری (۱۷ شهریورماه) عرضه اولیه خواهد شد. حداکثر سهام قابل خریداری برای هر کد حقیقی و حقوقی در این عرضه اولیه، ۸۰۰۰ سهم و دامنه قیمتی، ۴۵۰۰ ریال تا ۵۵۰۰ ریال خواهد بود.
نکته مهم این عرضه اولیه اختصاص اوراق اختیار فروش تبعی به خریداران است. این اوراق با سررسید یک‌ساله و با قیمت سررسید ۶۶۰ تومانی به خریداران اختصاص می‌یابد.
عرضه اولیه شرکت دارویی، آرایشی و بهداشتی آریان کیمیاتک
علاوه بر عرضه اولیه «فجهان» در فرابورس ایران، ۲۲۵ میلیون سهم معادل ۱۵ درصد از کل سهام شرکت دارویی، آرایشی و بهداشتی آریان کیمیاتک با نماد «کیمیاتک»، چهارشنبه (۱۷ شهریورماه) در بورس تهران عرضه خواهد شد. از این تعداد ۱۸۰ میلیون سهم روز چهارشنبه به کدهای حقیقی و حقوقی اختصاص می‌یابد و ۴۵ میلیون سهم دیگر نیز روز شنبه هفته آینده (۲۰ شهریورماه) به صندوق‌های درآمد ثابت تخصیص خواهد یافت.
در این عرضه اولیه به هر کد بورسی حداکثر ۱۰۰ سهم در بازه قیمتی ۲۰۹۱ تا ۲۳۰۰ تومان اختصاص خواهد یافت که معادل حداکثر ۲۳۰هزار تومان خواهد بود. با توجه به مشارکت دو میلیون و ۸۰۰هزار نفری در آخرین عرضه اولیه سال جاری، احتمال می‌رود حداکثر ۶۴ سهم به هر کد تعلق بگیرد که ۱۴۷ هزار تومان نقدینگی نیاز خواهد داشت.
این شرکت به عنوان پانصد و هشتاد و دومین شرکت در فهرست شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار و در گروه «مواد شیمیایی» عرضه میشود.
بررسی روش‌های عرضه اولیه قدیمی و جدید
از آخرین باری که روش عرضه اولیه تغییر کرد، حدود ۵ سالی میگذرد. در آن زمان روش ثبت سفارش یا بوک‌بیلدینگ جایگزین روش حراج و قیمت ثابت شد. باتوجه به کارآمدی روش بوک‌بیلدینگ به نظر نمی‌رسید که تغییری در این روش ایجاد شود تا هفته گذشته که براساس اعلام سازمان بورس و فرابورس روشی جدید برای عرضه اولیه شرکت‌های کوچک و پرریسک در نظر گرفته شده که در آن براساس نظر هیئت پذیرش ۷۰ تا ۱۰۰ درصد سهام به سرمایه‌گذاران واجد شرایط (صندوق‌های سرمایه‌گذاری) اختصاص می‌یابد.
*مقایسه انواع روش های عرضه اولیه
تعیین قیمت سهم
زمان ثبت سفارش
تخصیص سهم
اولویت ثبت سفارش
روش حراج (مزایده)
برای اوراق و خصوصی سازیها
تعیین قیمت براساس بالاترین پیشنهاد خرید
اعلام بازه زمانی برای ارسال پیشنهاد قیمت
بالاترین قیمت پیشنهادی
روش قیمت ثابت
کشف قیمت توسط حقوقی‌ها
تعیین ساعت مشخص
تقسیم تصادفی سهمیه‌بندی یا به نسبت‌های مشخص
تخصیص براساس اولویت زمانی سفارشات در صف
روش بوک بیلدینگ
تعیین کف و سقف قیمتی
تعیین بازه زمانی
مثلا ساعت ۱۰ تا ۱۲
تخصیص یکسان براساس حجم سفارش و قیمت
اولویت زمانی ندارد
روش ترکیبی
قیمت‌گذاری توسط یک نهاد مالی و کشف قیمت توسط صندوق های سرمایه گذاری
تعیین بازه زمانی
مثلا ساعت ۱۰ تا ۱۲
(حذف امکان سفارش‌گیری خودکار توسط کارگزاری‌ها)
مرحله اول: عرضه ۷۰ تا ۱۰۰% سهام به سرمایه گذاران واجد شرایط
مرحله دوم: عرضه به سهامداران حقیقی با قیمت ثابت
در مرحله نخست اولویت با سرمایه‌گذاران واجد شرایط و درصورت اختصاص به سهامدار حقیقی اولیت زمانی ندارد
*انواع روش‌های عرضه اولیه
خرید عرضه اولیه سهام همواره یکی از موارد مورد علاقه فعالان بورسی است. تا پیش از سال ۹۵، روش حراج و قیمت ثابت در عرضه‌های اولیه مورد استفاده قرار می‌گرفت اما بعد از آن عرضه‌های اولیه به روش ثبت‌سفارش دفتری یا بوک‌بیلدینگ انجام شد و حالا پس از ۵ سال، متولیان بورس در نظر دارند تا در کنار روش قبلی، از روش ترکیبی نیز استفاده کنند
*عرضه عمومی به روش حراج
در این روش دارایی به فردی تعلق میگیرد که بیشترین پیشنهاد خرید را داده است. هنگام عرضه اوراق بهادار به این روش، از همین قانون با مقررات مشخص در حوزه بورس اوراق بهادار استفاده می‌کنند. روش مزایده معمولا برای عرضه اوراق دولتی و خصوصی‌سازی‌هایی استفاده میشود که مجبورند تغییر ماهیت مالکیتی سهام بدهند، بنابراین در عرضه عمومی اولیه شرکت‌ها کمتر مورد استفاده قرار میگیرد.عرضه اولیه سهام در بورس ایران
*عرضه عمومی به روش قیمت ثابت
در این مدل به روش قیمت ثابت، ابتدا شرکت تامین سرمایه با هماهنگی ناشر قیمت عرضه را مشخص و در پیش‌نویس امیدنامه ذکر و بین دو هفته تا دو ماه قبل از تاریخ عرضه اعلام میشود. پس از آن سرمایه‌گذاران با همان قیمت مشخص و ثابت، درخواست سفارش خود را اعلام می‌کنند. پس از جمع‌آوری درخواست‌ها، با هماهنگی ناشر واگذاری سهام به سرمایه‌گذاران انجام میشود که اگر میزان تقاضا از میزان عرضه بیشتر باشد ممکن است به صورت تصادفی سهمیه‌بندی یا به نسبت‌های مشخص بین درخواست‌کنندگان تقسیم شود تا کل سهام مورد نظر به عموم واگذار شود. این روش یکی از روش‌های قدیمی عرضه به حساب می‌آید به نحوی که قبل از روی کار آمدن روش ثبت دفتری، بیشتر کشورها از آن استفاده می‌کردند.
نکته : در روش حراج، کارگزاری‌ها از طریق کد خرید گروهی (ددد) در کشف قیمت حضور داشتند و پس از خرید سهام و کشف قیمت اقدام به تخصیص آن به مشتریان می‌کردند. مشکل این شیوه، رانتی بود که میان عده‌ای شکل می‌گرفت. به این معنا که اگر سهمی ارزنده می‌شد، یعنی قیمت کشف شده قیمت جذابی بود، معمولا تخصیص سهام به کدهای خاص صورت می‌گرفت و سایر سرمایه‌گذاران از آن بی‌بهره بودند یا سهم کمتری می‌بردند.
*عرضه عمومی به روش ثبت دفتری یا بوک بیلدینگ
این روشی است که در سال های اخیر مورد استفاده بازار قرار گرفته، در این روش، بر اساس قیمت پایه‌ای که متعهد پذیره‌نویس در دامنه مشخص سامانه‌های معاملاتی اعلام میکند، تمامی سرمایه گذاران اعم از حقیقی، حقوقی، نهادی و آنلاین میتوانند در آن دامنه سفارشها را وارد کنند و بر اساس حجم سفارش‌های وارد شده و قیمت‌های مد نظر بازار، سهم جدید در بازار کشف قیمت میشود.
*کشف قیمت در روش بوک بیلدینگ
در روش بوک بیلدینگ، قیمت ثابتی برای عرضه اولیه سهم تعیین نمی‌شود بلکه یک کف و سقف قیمتی در نظر گرفته میشود که سهامداران میتوانند در این بازه اقدام به ثبت سفارش کنند، بنابراین تقاضا، قیمت را مشخص میکند.
نکته: اختصاص سهم در این نوع عرضه براساس اولویت زمانی ثبت سفارش نیست؛ ازاین‌رو شخصی که در انتهای بازه زمانی با شخصی که در ابتدای بازه زمانی سفارش خود را ارسال کرده هیچ تفاوتی باهم ندارند.
*عرضه عمومی به روش ترکیبی
در این شیوه، مدل ثبت سفارش در دو مرحله انجام میشود. به این ترتیب که در مرحله اول بخشی از سهام (۷۰ تا ۱۰۰ درصد کل سهام قابل عرضه به تشخیص بورس) که برای عرضه اولیه مشخص میشود، به سرمایه‌گذاران واجد شرایط یعنی صندوق‌های سرمایه‌گذاری از قبیل ETF ها و صندوق‌های صدور و ابطال یا همان Mutual Funds اختصاص داده میشود. در این مرحله صندوق‌ها براساس سهمیه اعلامی توسط بورس در فرایند کشف قیمت حضور می‌یابند و پس از کشف قیمت در این مرحله، قیمت کشف شده به عنوان مبنای عرضه سهام (عرضه به قیمت ثابت) به عموم سرمایه‌گذاران اعلام میشود. درواقع باقی مانده سهامی که به سرمایه گذاران واجد شرایط داده نشده، به سهامدران حقیقی میرسد. ازسوی دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری میتوانند تا ۵۰ درصد از سهام خود را به سهامداران حقیقی عرضه کنند، اما ملزم هستند که ۵۰درصد از سهام خریداری شده در روز عرضه اولیه را تا ۹۰ روز نگه دارند.
مثال : در عرضه اولیه شرکت توسعه سامانه های نرم افزاری نگین، ۱۵۸ سرمایه‌گذار واجد شرایط (صندوق‌های سرمایه‌گذاری) در کشف قیمت مشارکت کردند و هر سهم این شرکت ۷۶۳ تومان قیمت خورد. در مرحله دوم، ۵ درصد شرکت با قیمت ثابت کشف شده به سهامدران حقیقی تخصیص داده شد و به هر کد معاملاتی، ۵۰ سهم نزدیک به ۳۸ هزار تومان رسید. اگر از مشارکت بسیار کم سهامداران حقیقی در این عرضه اولیه بگذریم، نکته جالب اینجاست که مهم ترین علت اجرایی شدن این طرح، کشف قیمت درست مطرح شده، در حالیکه در این روش نیز قیمت توسن روی سقف قیمتی خود یعنی ۷۶۳ تومان کشف قیمت شد.
*در ادامه به بررسی برخی از ویژگی های این روش میپردازیم:
۱. قیمت‌گذاری برعهده متعهد خرید
در دستورالعمل جدید عرضه‌های اولیه، وظیفه قیمت‌گذاری برعهده متعهد خرید که یک نهاد مالی ثبت شده نزد سازمان بورس است، خواهد بود و کلیه گزارش‌های قیمت‌گذاری (در تمامی روش‌های عرضه) باید تحت نظر بورس و طبق الزامات تعیین شده توسط بورس در قالب Road Show مورد بررسی قرار گیرد. طبق مفاد این دستورالعمل، نقطه‌نظرات و نواقص مورد نظر اعلامی در جلسه معارفه توسط متعهد خرید بررسی و در صورت قبول آن اقدام به اصلاح گزارش ارزشگذاری و دلایل رد موارد اعلامی را نیز اعلام میکند. این فرایند، در تارنمای اعلامی بورس در دسترس کلیه سرمایه گذاران قرار گرفته است.
نکته: این روش برای شرکت هایی انجام میشود که ارزش بازار سهام شناور آنها کمتر از ۵۰۰۰ میلیارد ریال بوده یا به نظر هیات پذیرش شرکت پرریسک است.
۲. تعریف عرضه موفق در روش ترکیبی
عرضه موفق در بوک بیدلینگ، عرضه‌ای تلقی میشود که حداقل ۵۰ درصد میزان سهام عرضه شده بدون درنظر گرفتن تعهد ایفا شده توسط متعهد خرید، در روز عرضه اولیه به فروش برسد. عرضه موفق در روش ترکیبی، عرضه‌ای است که حداقل ۸۰ درصد میزان سهام عرضه شده در مرحله اول (یعنی همان مرحله‌ای که به سرمایه گذاران واجد شرایط عرضه میشود)، معامله شود.
۳. محدود کردن معاملات ثانویه به سرمایه گذاران حرفه ای
یکی دیگر از نکاتی که در دستورالعمل جدید عرضه‌های اولیه به تصویب رسیده، امکان محدود کردن معاملات ثانویه برخی از عرضه‌های اولیه به سرمایه‌گذاران حرفه‌ای است که این دسته از سرمایه‌گذاران توسط هیات مدیره بورس‌ها تعریف و تعیین خواهند شد.
مثال: عرضه اولیه حآفرین به این روش و تنها به سرمایه گذاران واجد شرایط انجام و عرضه اولیه سهام در بورس ایران دست سهامدار حقیقی از آن کوتاه شد، در این عرضه به هر صندوق سرمایه‌گذاری و کاربران واجد شرایط دو میلیون و ۷۸۹ هزار و ۵۳۴ سهم تخصیص داده شد. حافرین هم مانند توسن در سقف قیمتی یعنی ۳۳۳ تومان قیمت خورد. بدین ترتیب هر صندوق معادل ۹۳۰ میلیون تومان سهم دریافت کرد. فردای روز عرضه صندوق های سرمایه گذاری میتوانند تا ۵۰ درصد از سهام خود را با ۵ درصد بالاتر از نرخ عرضه اولیه به سهامداران حقیقی عرضه کنند، یعنی سودی ۵درصدی در یک روز خواهند داشت، از سوی دیگر باتوجه به ممنوعیت فروش ۵۰ درصد از سهام تا ۹۰ روز پس از تاریخ عرضه اولیه ازسوی صندوق ها، به ازای هر روز صف خرید حآفرین، درآمد روزانه بالایی نصیب صندوق‌های سرمایه‌گذاری میشود!
۴. عرضه اولیه از طریق «سلب حق تقدم»
عرضه‌کنندگان با بهره‌گیری از این نکته، ملزم به ارائه سهام خود در فرایند عرضه اولیه نیستند. به بیانی دیگر، عرضه‌کنندگان میتوانند مجمعی را برگزار کنند و فرایند عرضه اولیه را از طریق افزایش سرمایه از محل سلب حق تقدم به سرمایه‌گذاران ارائه دهند.
۵. تغییر دامنه به مثبت و منفی دو برابر دامنه نوسان بازار
در دستورالعمل پیشین، دامنه رقابت در ثبت سفارش از قیمت پایه اعلامی ۱۰ درصد بالاتر بود. براساس بازنگری انجام شده در دو روش یادشده، این دامنه به مثبت و منفی دو برابر دامنه نوسان بازار که در شرایط فعلی ۱۰ درصد مثبت و منفی است، تغییر پیدا کرد. براساس این نکته، امکان کشف قیمت حتی کمتر از قیمت اعلامی خواهد بود.
۶. شکست در عرضه با قیمت گذاری غیرمنطقی
امکان بازنگری قیمت عرضه و عرضه مجدد در صورت شکست عرضه، از جمله مواردی است که از دستورالعمل یادشده حذف شد. حذف این مورد، سبب میشود عرضه‌کننده و متعهد خرید در هنگام ارزشگذاری سهم، قیمت منطقی‌تری را انتخاب کنند. زیرا اگر این قیمت منطقی نباشد و سرمایه‌گذاران آن را نپذیرند، عرضه با شکست مواجه میشود. با شکست عرضه، عرضه‌کنندگان مجبور می‌شوند حداقل پس از گذشت سه ماه از تاریخ عرضه، دوباره فرایند عرضه اولیه را از ابتدا طی کنند. طبیعی است شرایط بازار طی این مدت تغییر خواهند کرد و این به نفع عرضه‌کننده نخواهد بود؛ بنابراین، با حذف نکته یادشده، قیمتی که در عرضه اولیه مطرح میشود، قیمت معقول‌تری خواهد بود و برای سرمایه‌گذاران جذابیت بیشتری خواهد داشت.
عرضه اولیه سهام در بورس چیست؟
به زبان ساده عبارت عرضه اولیه (داشتم توی گوگل سرچ می‌کردم یک عالمه سرچ با ارز اولیه ، ارزه اولیه و حتی ارز عولیه شده بود! که نشان از عشق و علاقه بی حد و حصر احاد مردم سرزمینم به عبارت دو کلمه‌ای عرضه اولیه، دارد. ) به معنی عرضه یا فروش قسمتی از سهام یک شرکت در بازار بورس است.
شرکت‌های تولیدی و خدماتی در کشور برای تامین مالی برای طرح‌های توسعه خود چندین روش دارند، یکی از این روش‌ها عرضه اولیه است. در عرضه اولیه، یک شرکت قسمتی از سهام خود را به سهامداران بورسی واگذار میکند و در عوض پول خیلی خوبی به جیب شرکت می‌رود که می‌تواند این پولی که از سهامداران دریافت شده است را دوباره وارد شرکت کنند و فازهای جدید کار و کارخانه خود را به راه بیندازند.
گام اول خرید عرضه اولیه دریافت کد بورسی است.
عرضه اولیه را کی بخریم؟
زمان خرید عرضه اولیه ها توسط ناظران سازمان بورس اعلام میشود، اگر شرکت بورسی باشد ناظر بورس و اگر شرکت در فرابورس قرار به عرضه شده باشد، ناظر فرابورس در یک روز خاص اعلام میکند که سهامداران در یک زمان خاص اقدام به خرید عرضه اولیه بکنند.
اطلاعیههای عرضه اولیه‌ها بسیار مهم هستند، در این اطلاعیه‌ها اطلاعات عمومی شرکت‌ها قابل مشاهده هستند.
برای اینکه چشمتان عادت کند در زیر چند نمونه از اطلاعیه عرضه اولیه را برایتان آورده‌ایم:
بهترین زمان فروش سهام عرضه اولیه؟
عرضه اولیه سهام در بورس معمولا یک خرید پر سود برای سهامداران است. ( البته اگر در روز بعد از عرضه اولیه زورتان به صف خرید برسد و البته یک کارگزار زبل با سرعت بالا داشته باشید که بتواند حتی با اینترنت e برایتان سفارش خرید ارسال کند! )
قیمت گذاری عرضه اولیه‌ها به گونه ای انجام میشود که سهامداران در مدت کم سود خوبی را کسب کنند.
در سال 1398 و 1399 اکثر عرضه اولیه‌ها بالای 100 و 200 درصد سود دادند! که خاطره خوشی از عرضه اولیه‌ها در ذهن مردم به جای گذاشت، اما اگر می‌خواهید عرضه اولیه تان به بفروشید از تکنیک ریزش صف استفاده کنید!
در این تکنیک باید چشمتان به صف خرید عرضه اولیه باشد، البته معمولا در بدترین شرایط سهم سه چهار روز از تاریخ عرضه اولیه، با صف خرید همراه است.
آماده باشید، به محض ریختن صف خرید شما هم سهم خودتان را بفروشید و منتظر فرصت شوید تا پس از چند روز سهم پرتقاضا شود، بعد دوباره همان سهم را بخرید. ( اما جایی نگویید این را من گفتم! )
عرضه اولیه چقدر سود میدهد؟
امروزه جو بازار در میزان سود دهی عرضه اولیه‌ها بسیار مهم است، در بازارهای صعودی عرضه اولیه‌ها سودهای بالای 100 درصدی برای شما به ارمغان می‌اورند اما در بازارهای نزولی ممکن است عرضه اولیه‌ها نهایتا سود 20 درصدی برای شما در برداشته باشد.
برای همین اگر می‌خواهید بدانید عرضه اولیه چقدر سود میدهد باید به این نکته توجه کنید که شرایط بازار صعودی است یا نزولی؟!
با چند کد می‌توان عرضه اولیه خرید؟
محدودیت عرضه اولیه در تعداد تخصیص داده شده به هر کد را با خرید عرضه اولیه بوسیله چندین کد معاملاتی می‌توان دور زد!
تکنیک کار به این صورت است که اول با کد خودتان دو سه تا عرضه اولیه می‌خرید، بعد مزه‌اش که رفت زیر زبانتان، می‌روید با کد خانواده و زن و بچه و پدر مادر هم عرضه اولیه می‌خرید اما به آنها نمی‌گویید که چه سوراخ دعای باحالی پیدا کرده‌اید!
بعد که باز سود کردید، ایندفعه یک جعبه کیک یزدی می‌گیرید و می‌روید احوالپرسی خاله و دایی و عمو و البته عمه فراموش نشود!
خلاصه با توجه به اینکه تعداد سهامی که شرکت عرضه میکند، کم است و تعداد افرادی که تمایل به خرید عرضه اولیه دارند بسیار زیاد است
یک رقابت سخت بوجود می‌آید و هر کد تعداد محدود میتوانند سهام عرضه اولیه بخرند. اینجاست که شما باید یک لشگر قوی و پرشمار در عقبه سپاه خود داشته باشید تا غنیمت بیشتری از این کارزار نصیبتان شود.
فقط حواستان باشد که از هول هلیم توی دیگ نیوفتید!( حلیم اشتباه است! حلیم یعنی صبور و بردبار، منظور از هول هلیم توی دیگ افتادن، این است که زیاد عجله نکنید و برای خوردن یک قاشق هلیم خود را در دیگ هلیم نیاندازید!)
توجه داشته باشید که مدیریت چندین کد با هم می‌تواند برای شما دشوار باشد!
بارها مشاهده شده است که افراد با مثلا 20 کد بورسی عرضه اولیه می‌خرند و در زمان فروش دچار مشکل می‌شوند! از ما گفتن بود! نروید افتضاح به بار بیاورید بعد بگویید تقصیر توییتر بورس بود!!
کدام عرضه اولیه‌ها را نگه داریم؟
اگر نظر من را بخواهید می‌گویم که تمام عرضه اولیه‌ها را اگر پول لازم نیستید، نفروشید! ،به این دلیل که عرضه اولیه‌ها شرکت‌هایی هستند که با اخرین قوانین سازمان بورس خود را آپدیت کرده اند و وارد مرحله عرضه شدند در نتیجه سود خوبی در بلند مدت برای شما و فرزندان و گاها نوادگان شما میتوانند داشته باشد.
پنچاه شصت سال دیگر هم که خدای نکرده مرحوم شدید، یک خدابیامرزی برای خود بجای گذاشته‌اید.
نه اینکه وراث بگویند فلان فلان شده یک پولی، سهامی، بیتکوینی، یک تکه زمینی چیزی در متاورس، برای ما نگذاشت!
عرضه اولیه جدید کی میاد؟
هر ساله تعدادی شرکت در صف عرضه اولیه هستند برای اینکه زودتر از همه بفهمید و از قبل آمادگی حمله را داشته باشید، و بدانید که جدیدترین عرضه اولیه‌ها چه زمانی وارد بازار می‌شوند و از عرضه اولیه سهام در بورس ایران جزئیات آن اگاه شوید، لینک یک گروه فعال تلگرامی عرضه اولیه را برای شما در زیر آورده ایم تا شما در کمترین زمان ممکن اطلاعیههای عرضه اولیه را در تلگرام مشاهده کنید و همچنین سوالات احتمالی خود را بپرسید تا کارشناسان پاسخگوی سوالات شما باشند
کانال تلگرام عرضه اولیه و پاسخ به پرسش‌ها:
روش بوک بیلدینگ در عرضه اولیه چگونه است؟
باورش مقداری سخت است اما در قدیم الایام، عرضه اولیه‌ها بصورت کاملا رانتی بین کارگزاری ها تقسیم می‌شد ولی با پیشرفت نرم افزارها و سامانه‌ها، روش‌های جدیدی برای عرضه اولیه سهام بوجود آمد تا این رانت از بین برود. روش رایجی که فعلا در بورس ایران فعال است روش بوک بیلدینگ است.
در روش بوک بیلدینگ شما در یک زمان خاصی سفارش خود را ثبت میکنید و بعد از اتمام زمان مورد نظر، به همه افرادی که در عرضه اولیه شرکت کرده اند میزان یکسانی سهام عرضه میشود(یعنی دیگر پارتی بازی و رانت خواری و کلک و حقه بازی وجود ندارد! به یکی زیاد و به یکی کم نمی‌‍‌‌رسد!)
چگونه از عرضه اولیه سود کنیم؟
همانطور که گفته شد جذابیت عرضه اولیه‌ها به خاطر قیمت گذاری است که برای آن انجام می‌دهند
مثلا اگر ارزش واقعی یک شرکت به ازای هر سهم 1000 تومان باشد آن سهم را 800 تومان عرضه عرضه اولیه سهام در بورس ایران می‌کنند تا سهامداران استقبال کنند و تمام سهام‌ها بفروش برسد.
پر واضح هست که شما هر چه تعداد کد بورسی بیشتری داشته باشید بیشتر می‌توانید از این عمل سود ببرید.
البته این را یادمان رفت که از اول یادآوری کنیم که به هر کد بورسی فقط یک بار عرضه اولیه تعلق میگیرد، یعنی فکر نکنید اگر بروید و در 20 تا کارگزاری کد بگیرید، به هر 20 تا کدتان عرضه اولیه می‌دهند! خیر آقا اینجوری نیست.
کد بورسی در بورس حکم کد ملی را دارد!
هر نفر فقط می‌تواند یک کد بورسی داشته باشد نه بیشتر!
اگر می‌گوییم هر چه تعداد کد بورسی بیشتر باشد، بهتر است، منظورمان همان کلکی است که بالاتر یادتان دادیم!
یک کلک به نام سرخط زنی هم وجود دارد که در ادامه آن را هم به شما خواهیم یاد داد!
عرضه اولیه به صندوق‌ها چگونه انجام میشود؟
سال 1400 یک روش جدید از عرضه اولیه در فرابورس ایران راه اندازی شد که بسیار پرسر و صدا بود و با انتقاد سهامداران مواجه شد.
در این روش به جای اینکه عرضه اولیه‌ها را به سهامداران عادی عرضه کنند به صندوق‌ها و شرکت‌های سرمایه گذاری (اصطلاحا سرمایه گذاران حرفه ای) عرضه می‌کنند و کشف قیمت عرضه اولیه و این شرکت‌ها توسط صندوق‌ها اتفاق می‌افتد و از روز دوم عرضه سهامداران عادی باید با سرخطی رقابت کنند!
یک نمونه از اطلاعیه این عرضه اولیه را می‌بینیم:
عرضه اولیه به انگلیسی چی میشود؟
حال اگر تازه وارد بازار سرمایه شده‌اید و تمایل دارید که جوری در جمع وانمود کنید که فعال و تحلیلگر ارشد بازار هستید باید بتوانید چند کلمه را به خارجی در جمع بگویید!
عرضه اولیه به اختصار و در مجامع عمومی، آی پی او ( IPO ) گفته میشود! که نام اختصاری عبارت انگلیسی Initial Public Offerings است.
آیا عرضه اولیه‌ها ضرر هم می‌دهند؟
متاسفانه با شرایطی که در سال 1399 و 1400 برای بورس اتفاق افتاد عرضه اولیه‌ها وارد ضرر و زیان شدند و پدیده‌ای جدید در بازار ثبت شد، عرضه اولیه‌هایی مثل فجهان، وسپهر و تعدادی از عرضه اولیه‌های دیگر به زیر قیمت عرضه خود رسیدند بنابراین، نه تنها سودی در بر نداشتند، بلکه زیان هم برای سهامداران به جا گذاشتند.
تعداد افراد شرکت‌کننده در عرضه اولیه‌ها:
در نمودار زیر تعداد افراد شرکت کننده در عرضه اولیه‌ها را مشاهده میکنید.
در آخرین عرضه اولیه بهمن 1400 تعداد افراد شرکت کننده به 1 میلیون و 261 هزار نفر رسید!
این در حالی است که تعداد افراد شرکت کننده در عرضه اولیه بالای 5 میلیون کد بورسی بودند.
عرضه اولیه‌ها را همیشه در سقف قیمتی سفارش نگذارید!
یک باور عامه در خرید عرضه اولیه وجود دارد، و آن این است که عرضه اولیه‌ها را باید در سقف قیمتی که عرضه میشود سفارش گذاشت.
در حالی که عرضه اولیه‌های اخیر از جمله فزر نشان دادند که به دلیل استقبال کم، در کف قیمتی هم می‌توان خرید.
به عنوان مثال فاصله سقف قیمتی تا کف قیمتی عرضه اولیه فزر حدود 22 درصد بود!
و افرادی که در سقف قیمتی سفارش گذاشته بودند، این بازده را از دست دادند!
چگونه برای خرید عرضه اولیه سرخطی بزنیم؟
یکی از شیرین‌ترین بازی‌ها برای عرضه اولیه‌بازان، زدن سرخطی روز بعد از عرضه است، با توجه به استقبالی که از عرضه اولیه‌ها تا مدت‌ها میشود و صف خریدهایی که تشکیل میشود، افرادی که بتوانند در روز بعد از عرضه سفارش خود را ثبت کنند و خرید انجام بدهند یک سود بسیار لذیذ را نوش‌جان می‌کنند.
به همین دلیل، روش‌های مختلفی برای سرخطی به وجود آمده است، تعدادی از افراد ادعا کرده‌اند که میتوانند با استفاده از ربات، برای شما سرخطی بزنند!
نحوه کار این ربات‌ها به این شکل است که در فاصله زمانی خیلی کم، تعداد زیادی کلیک روی گزینه خرید انجام می‌دهند(ممکن است در یک ثانیه 100 بار بر روی گزینه خرید کلیک کنند)که البته این روش ممکن از شما را عرضه اولیه سهام در بورس ایران با فنا بدهد و کد بورسی شما مسدود شود!
بعضی کارگزاری‌های زبل هم که سیستم معاملاتی با سرعت بالا دارند ، هم میتوانند با استفاده از سامانه نامک برای شما سرخطی بزنند البته باز هم آنجا رقابت وجود دارد، ولی دیگر خطر مسدود شدن کدتا شما را تهدید نمی‌کند.
عرضه اولیه‌ها چقدر پول می‌خواهد؟
یک راه خوبی الان بهتان یاد می‌دهم که تا اخر عمرتان هر وقت خواستید عرضه اولیه بخرید یاد توییتر بورس بیوفتید و ما را احسنت و بارکلا بگویید!
برای اینکه بدانید در عرضه اولیه‌های پیش رو چقدر باید نقدینگی در کارگزاری بورس خود داشته باشید این است که به اخرین عرضه اولیه‌ای که تا الان انجام شده است نگاهی بندازید و در یک گوشه یادداشت کنید.
حال به تعداد سهامی که در عرضه اولیه جدید قرار است عرضه شود توجه کنید. کل سهامی که قرار است عرضه شود را تقسیم بر تعداد شرکت کننده درعرضه اولیه‌های قبلی بکنید به راحتی می‌توانید تخمین بزنید که چه تعداد سهام در عرضه اولیه بعدی به شما تخصیص داده میشود.
آیا برای فرزندان خود میتوانیم کد بورسی بخریم؟
یک توصیه اساسی کارشناسان خبره بازار این است که اگر خودتان فعال بازار هستید برای فرزندان خود نیز از ابتدای تولد کد بورسی بگیرید و تمامی عرضه اولیه‌ها را برای کوچولوی قشنگ‌تان بخرید.
مطئنا سود سرشاری در بزرگسالی برای فرزندان خود به یادگار خواهید گذاشت، ضمن اینکه دور از جان بعد از فوت، تنتان از لرزش در گور، بر اثر اعلام ارادت فرزندان‌تان، در امان خواهد ماند!
بهترین گروه تلگرامی عرضه اولیه کدام است؟
کانال عرضه اولیه‌های زیادی تا کنون در سطح تلگرام ایجاد شده اما با وضعیت بد بازار اکثر آنها یا غیر فعال شده و یا در کمترین زمان ممکن فعالیت می‌کنند
در این بین کانال و گروه پاسخ به سوالات عرضه اولیه و پذیره نویسی در این مدت فعال بوده و به سوالات مخاطبین خود جواب داده است.
آیا می‌توان عرضه اولیه را به رایگان خرید؟
همان‌گونه که در مقاله اعتبار کارگزاری‌ها اشاره کردیم، برخی از کارگزاری‌های زبل برای جذب مشتری عرضه اولیه را به رایگان برای مشتریان خود خریداری می‌کنند بدین صورت که بدون اینکه شما مبلغی پرداخت کنید، خود کارگزاری بصورت اعتباری برای شما خرید را انجام میدهد.
آموزش خرید سهام اولیه (عرضه های اولیه) با کد بورسی و بدون کد بورسی
عرضه اولیه در واقع زمانی رخ میدهد که سهام یک شرکت برای اولین بار در بازار بورس برای عموم به فروش گذاشته میشود.شرکت ها برای پذیرش توس طبازار بورس اطلاعات و مدارک را به بازار بورس ارائه میدهد و پس از پذیرش در بازاربورس مجوز حضور پیدا میکند. عرضه عرضه اولیه سهام در بورس ایران اولی در بزار بورس بسیار مورد توجه قرار میگیرند و این به ولسطه رشد سهم و سود بی دردرس این سهم ها است.
یکی از دلایل عمئه رشد قیمت سهم بعد از عرضه اولیه محدودیت سهام خریداری شده و یا سهام عرضه شده است. سهام ها در عرضه اولیه ارزانتر از ارزش ذاتی وارد بازار بورس میوند و بهم دلیل و بالا بود تقاضا برای این عرضه ها شاهد رشد این سهام ها هستیم.
نکته مهم: اکثر کارگزاری ها در صورتیکه در حساب خود پول به اندازه کافی داشته باشید، به صورت اتوماتیک عرضه اولیه را برای شما خریداری می کنند و نیازی به کار اضافی نیست. اما اگر در سجام ثبت نام نکرده اید و کارگزاری شما تعیین نشده به خواندن این مطلب ادامه دهید:
توی این پک فوق العاده، تحلیل تکنیکال در بورس رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! بورس رو سریع یاد بگیر وحسابی پول دربیار!
نکته مهم 2: اگر کد بورسی ندارید فقط بعضی سهام اولیه (که توسط دولت ارائه می شود) یا سهام اولیه بزرگ که خود شرکت آن اعلام می کند را می توانید با شماره ملی با مراجعه به بانک ها خریداری کنید.
قیمت‌گذاری و نحوه عرضه اولیه سهام
1-ثبت دفتری(عرضه عمومی)
قیمت یک سهم براساس بازاریابی،سفارشات خرید و قیمت های پیشنهاد و تقاضا مشخص میشود. و قیمت کف وسقف آن نیز مشخص میشود. در ان روش تعداد یکسانی از یک سهام به هر کد بورسی میرسد. د راین روش امکان رشد قیمت سهم میشود و از سوی دیگر از هرج و مرج جلوگیری میشود
2-حراج(عرضه عمومی)
در این روش سهام به بالاترین قیمت یپیشنهادی تعلق میگیرد. این پیشنهادات از طریق مزایده ها صورت میگیرد
این روش برای عرضه اوراق دولتی و همچنین اوراق خصوصی‌سازی‌هایی که مجبور هستند تغییر ماهیت مالکیتی سهام بدهند، مفیدتر است.
با این اپلیکیشن ساده، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!
3-قیمت ثابت(عرضه غمومی)
در این روش قیمت ثالبتی اعلام میشود و برای خریداران با همان قیمت ثبت میشود
خرید آنلاین عرضه اولیه سهام
1-مشاهده اطلاعیه خرید
اطلاعیه درباره هرگونه عرضه اولیه از طریق سایت بورس و فرابورس اعلام میش. نکاتی که باید در این اطلاعیه های کسب کنید حداکثر حجم سفار، بازه قیمت و تاریخ عرضه عرضه ایت
2-مشاهده اطلاعیه دقیق زمان خرید
در روز اعلام شده برای خرید عرضه اولیه به سایت www.tsetmc.com مراجعه کنید. ناظر بازار در این روز ساعت دقیق ثبت سفارش را اعلا میکند
3-بررسی موجودی حساب
با توجه به حجم معاملاتی و بازه قیمتی میزان موجودی خود را چک کنید و آن را شارژ کنید. بهتر است این کا را دز مان معامله انجام ندهید . بهترین راه استفاده از ماشین حساب بورسی است تا کارمزرد را نیز لحاظ کند
زیرا با توجه به رقابت زیاد شرکت‌کنندگان، احتمال شلوغی آنلاین‌ها و اتلاف وقت برای شارژ حساب وجود دارد. عده‌ای از سهامداران، از طریق فروش سهام دیگر با افزایش موجودی در همان روز عرضه اولیه، قصد فراهم کردن موجودی موردنیاز رادارند که بهتر است این کار را انجام ندهند.
4-ثبت سفارش
باتوجه به ساانه معاملاتی شیوه های مختلف ثبت سفارش وجود دارد. شما گزینه خرید آنلاین را کلیک میکنید و حجم و قیمت مورد نظر را ثبت میکنید. در برخی از سامانه های معاملاتی خرید عرضه اولیه مانند خرید سایر سهام هاست. به این نکته توجه داشته باشید بعد از ثبت سفارش حتما پیغام موفقیت را دریافت کنید. همچنین لیست سفارشات را چک کنید تا از ثبت سفارش خود مطمئن شوید.
پس از دریافت کد بورسی، کارگزاری رمز عبور و نام کاربری ورود به سیستم معاملاتی آنلاین را برای شما ارسال میکند. در ساعت عرضه اولیه وارد سیستم معاملاتی‌تان شوید سپس موجودی خود را از طریق پرداخت آنلاین و رمز دوم افزایش دهید
ثبت سفارش آفلاین نیز به شما کمک مکیند تا به واسطه کارگزار عرضه اولیه بخرید و بهتر است ثبت سفارش آفلاین را رزهای قبل انجام دهید.
5- بررسی نتیجه
پس از ثبت سفارش تا ساعت 16 همان روز سفارش در سبد سهام شما جای میگیرد.به این نکته توجه کنید شیوه معامله عرضه اولیه در بازار تهران بهش یوه ثبت دفتریست یعنی با توجه به تقاضا تعداد سهم هر شخص مشخص میشود نه الزما حجم ثبت شده توسط شما.
رشد قیمت سهم پس از عرضه اولیه
هرچه عرضه یک سهم کمتر باشد فروشندگان کمتر خواهند بود و از سوی دیگر بهترین کار برای رشد یک سهم آن است که سهام دار عمده سهام دیگریوارد بازار معامله نکند.
جو حاکم بر بازار یعنی خوشبینی یا بدبینی نسبت به یک سهم و یا حتی شایعات و اخبار همگی بر رشد یا افت قیمت یک سهم موثر است.
باتوجه به تقاضای زیاد برای عرضه اولیه و روش ثبت دفتری معمولا به همه کدهای بورسی یک مقار مشخصی سهم میرسد که این خود یکی از دلایلی بی خطربودن عرضه های اولیه است.
عرضه اولیه سهام شرکت در بورس چگونه انجام میشود؟
با محبوبیت سرمایه‌گذاری در بازار بورس در میان اقشار مختلف مردم، سبب شده است نه تنها بسیاری از مردم به سرمایه‌گذاری در بورس امیدوار باشند، بلکه بسیاری از کسبوکارها از جمله شرکت‌های خصوصی و استارتاپ‌ها میل به ورود به این بازار و عرضه سهام شرکت خود را دارند. عرضه سهام در بورس عملی است که انجام آن نیازمند طی تشریفات و وجود شرایط قانونی مختلفی برای شرکت‌ها است. به همین خاطر در این مطلب قصد داریم تا به موضوع عرضه سهام شرکت‌ها در بورس بپردازیم و شرایط و قوانین و مقررات مربوط به آن را بررسی کنیم.
- 1) منظور از عرضه اولیه سهام چیست؟
- 2) عرضه سهام در بازار بورس برای یک شرکت چه مزایایی دارد؟
- 3) شرایط عمومی عرضه سهام شرکت‌ها چیست؟
- 4) منظور از میزان نقدشوندگی و تالارهای اصلی و فرعی بازار بورس چیست؟
- 5) شرایط خاص پذیرش سهام شرکت‌ها چیست؟
- 6) برای عرضه اولیه چه مدارک و مستنداتی نیاز است؟
- 7) فرآیند اداری ورود به بازار بورس چگونه است؟
- 8) در مورد عرضه اولیه سهام شرکت خود نیاز به سوالی دارید؟
منظور از عرضه اولیه سهام چیست؟
عرضه اولیه که ترجمه عبارت I nitial Public Offering گاهی به اختصار IPO نیز خوانده میشود در اصطلاح بازار بورس، به معنای آن است که یک شرکت برای اولین بار سهام خود را در بازار بورس برای خرید عموم مردم عرضه کند.
البته نباید تصور کرد که عرضه اولیه لزوما برای شرکت‌های نوپا و تازه تاسیس است، چرا که ممکن است یک شرکت با قدمت و قدرتمند نیز برای اولین بار به بورس ورود کرده باشد و عرضه اولیه سهام صورت بگیرد.
معمولا درصد مشخصی از سرمایه و سهام کل شرکت به صورت عرضه اولیه به بازار بورس وارد میشود. به دلیل آنکه قیمت سهام در عرضه اولیه از ارزش واقعی سهام شرکت (که توسط شرکت مشخص شده) کمتر است، استقبال مردم از خرید سهام عرضه اولیه زیاد است و از این طریق هم شرکت تامین مالی میشود و هم عموم مردم در غالب اوقات از خرید سهام عرضه اولیه سود می‌برند.
عرضه سهام در بازار بورس برای یک شرکت چه مزایایی دارد؟
مزایای ورود به بازار بورس از سه جنبه قابل بررسی است. مزایا برای شرکت‌ها، مزایا برای مردم (سهامداران) از طریق قرارداد سبدگردانی یا قرارداد مضاربه در بورس و مزایای عمومی برای اقتصاد کشور. از آنجایی که موضوع این مطلب ورود شرکت‌ها به بازار بورس است، صرفا به برخی از مهم‌ترین امتیازهای شرکت‌ها پس از عرضه سهام در بورس اشاره می‌کنیم.
۲. کسب اعتبار داخلی و بین‌المللی و کمک به شناخته شدن بیشتر شرکت در میان عموم مردم
۳. دارا شدن امتیازات دولتی مانند مشوق‌های مالی یا معافیت‌های مالیاتی مختلف
۴. ارتقای امکان ارزیابی عملکرد شرکت و تحلیل‌های عینی
۵. ایجاد انگیزه برای کارکنان شرکت با اعطای سهام به آنها
۶. شفافیت مالی بیشتر و نظارت دقیق‌تر بر عملکرد و حسابرسی شرکت
شرایط عمومی عرضه سهام شرکت‌ها چیست؟
به طور کلی ۵ شرط عمومی برای هر شرکت متقاضی عرضه سهام وجود دارد. در واقع هر شرکتی فارغ از موضوعات خاص و شرایط ویژه، برای ورود به بورس باید هر ۵ شرط زیر را همزمان داشته باشد.
۱. شرکت از نوع سهامی عام باشد.
۲. شرکت دارای تابعیت ایرانی باشد.
۳. شرکت نزد سازمان بورس به ثبت رسیده باشد.
۴. محدودیت قانونی خاصی برای نقل و انتقال سهام شرکت وجود نداشته باشد.
۵. سهام‌های شرکت بانام باشند و اگر بی‌نام هستند، فرآیند تبدیل آنها به سهام بانام انجام شود.
علاوه بر این شرایط هر شرکت باید شرایط اختصاصی‌ای نیز برای ورود به بورس داشته باشد. البته این شرایط بسته به نوع بازار بورس (بازار اصلی و فرعی) تفاوت دارد.
به همین دلیل ابتدا به موضوع تالارهای اصلی و فرعی بورس پرداخته و سپس موضوع شرایط خاص شرکت‌ها برای ورود به بورس و عرضه اولیه سهام را بررسی می‌کنیم.
منظور از میزان نقدشوندگی و تالارهای اصلی و فرعی بازار بورس چیست؟
اصولا هر چه یک سهام به لحاظ جذابیت برای خرید و فروش، سرعت بیشتری در تبدیل به پول نقد داشته باشد گفته میشود که نقدشوندگی بیشتری دارد. از این جهت می‌توان سهام‌های بازار بورس را در دو دسته با نقدشوندگی بالا و نقدشوندگی پایین دسته‌بندی کرد.
به همین جهت در بازار بورس اصطلاحا دو تالار یا تابلوی مختلف وجود دارد که تالار اصلی و فرعی نام دارند. منظور از این دو تالار این است که در یکی معاملات شرکت‌هایی با نقدشوندگی بیشتر و در دیگری معاملات شرکت‌هایی با سهام‌های کمتر نقدشونده وجود دارند. شرایط خاص پذیرش شرکت‌ها برای عرضه اولیه سهام در هر یک از این دو تالار تفاوت‌هایی دارد. در ادامه به شرایط خاص پذیرش سهام شرکت‌ها در تالارهای اصلی و فرعی میپردازیم.
شرایط خاص پذیرش سهام شرکت‌ها چیست؟
علاوه بر شرایط عمومی پنجگانه شرکت‌ها برای عرضه اولیه، هر شرکت با توجه به تمایل به ورود به تالارهای اصلی یا فرعی بایستی شرایط خاصی نیز داشته باشد.
۱. برای ورود به تالار اصلی هر شرکتی باید سهامی عام باشد و سرمایه ثبت شده آن حداقل ۱۰۰۰ میلیارد ریال و برای ورود به تالار فرعی ۵۰۰ میلیارد ریال باشد.
۲. تمام سرمایه شرکت باید از نوع سهام عادی باشد و امتیاز خاصی برای برخی افراد (مانند سهام ممتاز) وجود نداشته باشد.
۳. برای ورود به تالار اصلی هر شرکت باید حداقل ۲۰ درصد سهام شناور داشته باشد و تعداد سهامداران آن لااقل ۱۰۰۰ نفر باشد. برای ورود به تالار اصلی نیز این مقدار به ترتیب ۱۵ درصد و ۷۵۰ نفر است.
۴. شرکت متقاضی باید حداقل ۳ سال سابقه فعالیت در زمینه مورد نظر را داشته باشد.
۵. برای ورود به بورس، هر شرکت باید در سه دوره مالی متوالی (حداقل دو دوره آن سال مالی کامل باشد) سود آور باشد و از لحاظ سودآوری آتی قابل اعتماد باشد.
۶. شرکت متقاضی باید فاقد هرگونه زیان انباشته باشد.
۷. برای ورود به تالار اصلی، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی ها باید حداقل ۳۰ درصد باشد و برای ورود به تالا فرعی، این رقم ۲۰ درصد است.
۸. اساسنامه شرکت باید بر اساس شرایط و الزامات سازمان بورس و سایر مراجع مرتبط تدوین شده باشد.
۹. سود شرکت در ۲ دوره مالی اخیر آن باید بالا بوده و جریان وجه نقد خالص شرکت مثبت باشد.
۱۰. گزارش‌های حسابرسی در مورد صورت‌های مالی دو دوره اخیر شرکت مردود یا معیوب نباشند.
۱۱. دعاوی حقوقی علیه شرکت در صورت وجود، نباید اثر زیادی بر صورت‌های مالی شرکت بگذارد.
۱۲. حسابرس شرکت تایید کند که حسابداری شرکت مطلوب بوده و شرایط مالی قابل اتکایی برای ورود به بورس دارد.
۱۳. اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت دارای سوءشهرت یا سوابق کیفری قطعی نباشند.
۱۴. در صورت نیاز، ضوابط خاص شرکت برای ورود به بورس که توسط سازمان به شرکت تحمیل میشود را رعایت کند.
۱۵. برای انتقال بیش از ۵۰ درصد سهام، اظهار نظر کتبی بورس و موافقت هیئت پذیرش ضروری است.
برای عرضه اولیه چه مدارک و مستنداتی نیاز است؟
مطابق ماده ۲۵ دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار، شرکت متقاضی برای ورود به بورس و انجام عرضه اولیه، باید مدارک و مستندات زیر را ارائه دهد:
۱. پرسشنامه پذیرش
۲. امیدنامه پذیرش (سندی که در آن همه اطلاعات شرکت اعم از نوع فعالیت، محل شرکت، تاریخچه، چکیده امور، اعضا و… تصریح شده باشد.)
۳. رسید پرداخت حق پذیرش در بورس
۴. صورت‌های مالی سالانه (حداقل سه دوره مالی اخیر) و گزارش حسابرس و بازرس قانونی
۵. آخرین صورت‌های مالی میان‌دوره شش ماه و سه ماهه
۶. گزارش پیش‌بینی عملکرد سال مالی جاری و آتی
۷. گزارش‌های هیئت مدیره به مجمع عمومی و فوق‌العاده (دو دوره مالی اخیر)
۸. صورت‌جلسات مجمع عمومی و روزنامه رسمی برای دو سال اخیر
۹. ارائه نقشه کسب‌وکار یا B usiness Plan رسمی برای حداقل سه سال آینده شرکت
۱۰. ارائه اساسنامه آخر شرکت بر اساس معیارهای سازمان بورس
۱۱. ارائه گزارش هر نوع تغییر در اساسنامه در دو سال اخیر
۱۲. لیست دارندگان اطلاعات نهانی شرکت و معاملات آن (به ماده ۴۶ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران رجوع شود)
۱۳. ارائه یک نسخه از مفاصاحساب مالیاتی آخر و گزارش‌های مالیاتی پنج سال اخیر شرکت
۱۴. مدرکی دال بر موافقت مجمع عمومی با ورود شرکت به بازار بورس
۱۵. تاییدیه حسابرس درباره کارآمد بودن سیستم کنترل داخلی شرکت برای حفظ منافع سهامداران
۱۶. نمودار سازمانی و ساختار نیروی انسانی شرکت
۱۷. ارائه آخرین پروانه فعالیت یا بهره‌برداری شرکت
۱۸. مدرک نشان‌دهنده سیاست‌های تقسیم سود هیئت مدیره برای سال جاری و سال‌های آتی
۱۹. دیگر اطلاعاتی که ممکن است هیئت پذیرش بورس یا هر مقام ذی‌صلاح درخواست کند.
فرآیند اداری ورود به بازار بورس چگونه است؟
حال، اگر مدارک و مستندات مذکور قابل ارائه باشند و از این حیث شرکت مشکلی نداشته باشد، بایستی فرآیند پذیرش و ورود به بورس طی شود. در ادامه این فرآیند را توضیح می‌دهیم.
۱. ارائه درخواست رسمی ورود به بورس: شرکت باید درخواست خود را برای ورود به بورس طبق فرمت مورد نظر بازار بورس در سربرگ شرکت خود وارد کند و به این سازمان تسلیم کند تا پرونده شرکت تشکیل شود.
۲. ارائه تمام مدارک برای تکمیل پرونده: پس از آن، شرکت باید همه مدارک مورد نیاز را برای احراز پذیرش شرکت در بورس به این سازمان ارائه کند تا سازمان صحت و اصالت مدارک را بررسی و تایید کند.
۳. پرداخت پنجاه درصد حق پذیرش: شرکت باید پس از تسلیم مدارک مذکور، پنجاه درصد مبلغ پذیرش را به حساب معینی واریز کند. این مبلغ بستگی به میزان سرمایه شرکت از پانصد میلیون ریال تا هزار میلیون ریال متغیر است که بایستی نیمی از آن در اول فرآیند پذیرش پرداخت و رسید آن به سازمان بورس تحویل شود.
۴. ارائه نقشه کسب‌وکار شرکت: طرح کلی تجاری شرکت بایستی از لحاظ منطقی، صحیح و با واقعیت‌های تجاری و اقتصادی شرکت و بازار همخوانی داشته باشد. این برنامه کسب‌وکار توسط سازمان بورس باید به تایید برسد.
۵. ارائه امیدنامه: امیدنامه جامعی که حاوی اطلاعات کاملی از شرکت است باید با فرمت سازمان بورس و براساس سرفصل‌های مورد نظر و با مهر و تاییدات شرکت، تهیه و به بخش مدیریت پذیرش سازمان بورس تحویل شود.
۶. تشکیل جلسه هیئت پذیرش اوراق بهادار: زمانی که مدارک و مستندات ارائه و مراحل گفته شده طی شد، جلسه هیئت پذیرش تشکیل میشود. ریاست سازمان بورس، رییس هیئت مدیره، یک متخصص حسابداری به عنوان دبیر، اعضای این جلسه هستند. این افراد با براساس مدارک ارائه شده و همچنین مذاکره با مدیران شرکت متقاضی و سایر تشخیص‌های مورد نیاز، تصمیم به پذیرش یا عدم پذیرش شرکت مذکور در بارا بورس میگیرند.
۷. مرحله پایانی: پس از پایان جلسه هیئت پذیرش و امضای صورت‌جلسه، تصمیم هیئت پذیرش به شرکت متقاضی اعلام میشود. اگر شرکت پذیرفته شده باشد، مراحل عملیاتی از جمله درج نام شرکت در فهرست بورس و عرضه سهام انجام خواهد شد. چنانچه درخواست پذیرش شرکت مردود دانسته شود، شرکت متقاضی می‌تواند اعتراض خود را تا حداکثر ۱۰ روز پس از ابلاغ تصمیم هیئت پذیرش، به دبیرخانه هیئت مدیره سازمان ارسال کند. هیئت مدیره سازمان این اختیار را دارد که رای هیئت پذیرش را تایید و اعتراض را رد کند و یا آن را برای بررسی مجدد به هیئت پذیرش ابلاغ کند.
در مورد عرضه اولیه سهام شرکت خود نیاز به سوالی دارید؟
مزایای ورود به بازار بورس برای شرکت‌ها تا حدی است که بسیاری از صاحبان کسبوکارها میل ورود به بازار بورس و انجام فرآیند عرضه اولیه را دارند. تردیدی نیست که هر چه شرکت‌های بیشتری به بازار بورس وارد شوند و از سوی دیگر عموم مردم با اعتماد به بازار بورس، سهام این شرکت‌ها را خریداری کنند، منافع اقتصادی زیادی نصیب شرکت‌ها، سهامداران و نظام اقتصادی جامعه خواهد شد.
همانطور که در این مطلب خواندید، آغاز فرآیند عرضه اولیه نیازمند وجود شرایط عمومی و اختصاصی زیادی است که هر شرکت باید دارای آنها باشد. همچنین تهیه و ارائه مدارک و مستندات مورد نیاز از جمله مراحلی است که باید مدیران شرکت‌ها به آنها توجه زیادی نشان دهند تا مجوز عرضه اولیه را دریافت کنند.
در این مطلب سعی شد تا حد ممکن نکات فرآیند عرضه اولیه و پذیرش شرکت‌ها در بورس بررسی شود و به نوعی یک دفترچه راهنما برای ورود به بورس تهیه شود. با این وجود ممکن است به دلیل تغییرات قوانین و مقررات سازمان بورس و یا به علت وجود جزئیات فراوان در این زمینه، نکات ناگفته‌ای باقی مانده باشد. اگر شما از مدیران شرکتی هستید و تمایل به ورود به بازار بورس و عرضه سهام دایرد، توصیه میشود تا با استفاده از راهنمایی‌های مشاوران حقوق کسب‌وکار و سرمایه‌گذاری در بورس، قدم در راه بورس بگذارید.
وینداد با داشتن مشاوران و کارشناسان حقوقی باتجربه و تیمی به‌روز از وکلا و محققان حقوقی در زمینه اطلاعات حقوق کسبوکارها و امور سرمایه‌گذاری، آماده ارائه خدمات مشاوره‌ای برای شرکت‌ها و استارتاپ‌ها و دیگر کسبوکارها است.
دیدگاه شما