طبقه بندی دارایی های غیرجاری

کدینگ حسابداری خدماتی

همانطور که در مقاله " کدینگ حسابداری " به مقوله اینکه کدینگ چیست و چه استفاده ای دارد پرداخته شده است، در این مقاله سعی بر آن شده است تا نمونه کدینگ حسابداری بازرگانی را آماده کنیم. مواردی با توجه به سلیقه، کدینگ حسابداری خدماتی را تحت تأثیر طبقه بندی دارایی های غیرجاری قرار می دهند. توجه شود که کدینگ حسابداری خدماتی بسیار شبیه به کدینگ حسابداری بازرگانی می باشد و در بسیاری از مواقع تغییراتی نسبت به یکدیگر ندارند.

کدینگ حسابداری خدماتی با نرم افزار حسابداری چگونه پیاده سازی می شود؟

یک نرم افزار حسابداری استاندارد، قابلیت تعدیل و تنظیم کدینگ استاندارد را دارد. در نرم افزار حسابداری قیاس شما می توانید با توجه به زمینه که در آن فعالیت می کنید، از کدینگ پیش فرض قیاس استفاده نمایید و هم می توانید از کدینگ حسابداری خودتان را در سیستم پیاده سازی کنید. در نرم افزار حسابداری قیاس امکان تغییرات گسترده در طراحی کدینگ وجود دارد. حساب های کل، معین، تفضیلی و سه سطح تفضیلی شناور که هر کدام دارای کد مخصوص بخود می باشند.

در سیستم حسابداری خدماتی تا چه تعداد می توان کدینگ حساب تعریف کرد؟

کدینگ حساب های خدماتی در سه سطح گروه کل، معین و تفصیلی امکان تعریف دارد و قابلیت افزایش تعداد سطوح تفصیلی تا 3 سطح نیز وجود دارد.

در نرم افزار حسابداری قیاس برای شرکت هایی که فعالیت شان در زمینه خدماتی ، بازرگانی، تولیدی و یا پیمانکاری می باشد ،نمونه کدینگ حساب ها بصورت آماده قرارداده شده است و به حسابداران و مدیران مالی کمک می کند که در ابتدای شروع به کار با نرم افزار حسابداری دغدغه داشتن یک کدینگ خوب و متناسب با فعالیت شرکت را نداشته باشند و همچنین سرفصل های تعریف شده با صورتهای مالی منطبق باشد که در انتهای سال بتوانند از گزارش ترازنامه و سود و زیان که در سیستم موجود می باشد استفاده کنند.

آموزش حسابداری اقلام ترازنامه

طبقه بندی و نحوه ی ارائه ی اقلام در ترازنامه در سطح جهانی یکسان نیست. در آلمان، یکی از مصادیق بارز کشورهای اروپایی، در ترازنامه، ابتدا دارایی های بلندمدت، سپس دارایی های جاری ارائه می شود. این در حالی است که در درون دارایی های بلندمدت نیز، به ترتیب دارایی های نامشهود، اموال، ماشین آلات و تجهیزات و دارایی های مالی ارائه می شوند.

از سوی دیگر، در بخش های حقوق صاحبان سرمایه و بدهی ها، ابتدا حقوق صاحبان سرمایه، سپس بدهی ها ارائه می شوند. در مقابل، در آمریکا، مصداق بارز کشورهای آنگلوساکسون، در ترازنامه ابتدا دارایی های جاری، سپس دارایی های بلندمدت ارائه می شود. این در حالی است که در درون دارایی های بلندمدت نیز به ترتیب دارایی های مالی، اموال، ماشین آلات و تجهیزات و دارایی های نامشهود ارائه می شوند. از سوی دیگر، در بخش بدهی ها و حقوق صاحبان سرمایه، ابتدا، بدهی ها، سپس حقوق صاحبان سرمایه ارائه می شوند. هر یک از این کشورها برای این گونه ارائه، توجیه خاص خود را دارند. در آلمان با تفکر اهمیت سودآور بودن دارایی ها، ابتدا دارایی های نامشهود، سپس سایر دارایی ها ارائه می شوند. در حالی که در آمریکا، با تفکر نقدینگی، ابتدا دارایی های جاری، سپس دارایی های بلندمدت ارائه می شوند. در آلمان، از آنجا که بانک ها، عمده ی تأمین کننده ی منابع مالی واحدهای تجاری می باشند، لذا، ابتدا حقوق صاحبان سرمایه، سپس بدهی ها ارائه می شوند. در مقابل، در آمریکا، از آنجا که عمده ی منابع مالی واحدهای تجاری از طریق بازارهای سرمایه تأمین می شود، لذا ابتدا بدهی ها، سپس، حقوق صاحبان سرمایه ارائه می شود. در خصوص توجیه نحوه ی ارائه ی دارایی های جاری نیز، این هر دو کشور متفاوت هستند. در آلمان خرید و فروش مواد اولیه، اعتباری انجام می شود. در مقابل، در آمریکا به طور نقد انجام می شود. نحوه ی ارائه ی ترازنامه در انگلستان نیز منحصر به فرد است. ارائه ی دارایی های بلندمدت آن مشابه آلمان است، اما بعد از آن، دارایی های جاری پس از کسر بدهی های جاری گزارش می شوند. یکی از مزایای نحوه ی ارائه ی مذکور، توجه به سرمایه در گردش است که محتوای اطلاعاتی ترازنامه را افزایش می دهد و دیگر اینکه، ساختار سرمایه به سهولت تبیین می شود که مورد توجه تحلیل گران مالی است.

طبقه بندی ترازنامه در ایران

بر طبق بند 50 استاندارد حسابداری شماره ی 1 ایران، نحوه ی ارائه ی صورت های مالی، ترازنامه باید حداقل حاوی اقلام اصلی زیر باشد:

الف. دارایی های ثابت مشهود،

ب. دارایی های نامشهود،

ج. سرمایه گذاری ها،

د. موجودی مواد و کالا،

هـ. حساب ها و اسناد دریافتنی تجاری و سایر حساب ها و اسناد دریافتنی،

ز. حساب ها و اسناد پرداختنی تجاری و سایر حساب ها و اسناد پرداختنی،

ح. ذخیره ی مالیات،

ط. ذخیره ی مزایای پایان خدمت کارکنان،

ی. بدهی های بلندمدت،

ل. سرمایه و اندوخته ها.

در بند 51 نیز تصریح شده است، علاوه بر موارد مندرج در بند 50، ممکن است به موجب سایر استانداردهای حسابداری، ارائه ی اقلام اصلی و جمع های فرعی دیگری در ترازنامه الزامی باشد یا برای ارائه ی وضعیت مالی واحد تجاری به نحو مطلوب ضرورت داشته باشد. دوازده قلم مذکور به دو بخش تفکیک می گردد که، شش قلم اول، مرتبط با سمت راست ترازنامه، یعنی ساختار دارایی های واحد تجاری، و شش قلم دوم، مرتبط با سمت چپ ترازنامه، یعنی ساختار مالی واحد تجاری می باشد. علاوه بر این، بر طبق استاندارد حسابداری شماره ی 14 ایران، نحوه ی ارائه ی دارایی های جاری و بدهی های جاری، اقلام دارایی ها و بدهی ها به جاری و غیرجاری تفکیک می شوند.

دارایی ها

بر طبق بند 11 استاندارد حسابداری مذکور بیان شده است، یک دارایی زمانی باید به عنوان دارایی جاری طبقه بندی شود که:

الف. انتظار رود طی چرخه ی عملیاتی واحد تجاری یا ظرف یک سال از تاریخ ترازنامه، هر کدام طولانی تر است، مصرف یا فروخته شود، یا به وجه نقد یا دارایی دیگری که نقد شدن آن قریب به یقین است، تبدیل شود، یا

ب. وجه نقد یا معادل وجه نقدی باشد که استفاده از آن محدود نشده است. سایر دارایی ها باید به عنوان دارایی های غیرجاری طبقه بندی شود.

دارایی های جاری

بر طبق تعریف فوق نمونه های دارایی های جاری به قرار زیر می باشند:

1. وجوه نقد،
2. حساب ها و اسناد دریافتنی تجاری،
3. حساب ها و اسناد دریافتنی غیرتجاری،
4. سرمایه گذاری در سهام و اوراق مشارکت سایر واحدهای تجاری،
5. موجودی مواد و کالا، و
6. سفارشات و پیش طبقه بندی دارایی های غیرجاری پرداخت ها.

الف. وجوه نقد

وجوه نقد شامل نقد صندوق، سپرده های دیداری نزد بانک ها و مؤسسات مالی اعم از ریالی و ارزی، سپرده های سرمایه گذاری کوتاه مدت بدون سررسید، پس از کسر اضافه برداشت های بانکی که بدون اطلاع قبلی مورد مطالبه قرار می گیرد. علاوه بر این، وجوه نقدی که نزد مسئولین تنخواه واحد تجاری قرار دارد، وجوه نقد واحد تجاری تلقی می شوند، عموماً تنخواه گردان تا تاریخ گزارشگری مالی تسویه می گردد، اما اگر در موارد نادر تسویه نشود، تنخواه گردان به عنوان بخشی از وجوه نقد در ترازنامه و صورت جریان وجوه نقد انعکاس می یابد.

ب. حساب ها و اسناد دریافتنی تجاری

حساب ها و اسناد دریافتنی تجاری شامل مطالبات کوتاه مدت و نیز حصه ی جاری مطالبات بلندمدت ناشی از فروش کالا و خدمات پس از کسر درآمد بهره ی کسب نشده می باشد.

ج. حساب ها و اسناد دریافتنی غیرتجاری

حساب ها و اسناد دریافتنی غیرتجاری شامل مطالبات کوتاه مدت و نیز حصه ی جاری مطالبات بلندمدت ناشی از مبادلاتی غیر از فروش کالا و خدمات پس از کسر درآمد بهره ی کسب نشده می باشد، نظیر حساب ها و اسناد دریافتنی ناشی از اعطای وام به کارکنان واحد تجاری.

د. سرمایه گذاری در سهام و اوراق مشارکت سایر واحدهای تجاری

همان طور که در فصل هفتم تبیین شد، چنانچه سرمایه گذاری ها، غیرجاری نباشند، به عنوان سرمایه گذاری های جاری طبقه بندی می شوند. سرمایه گذاری های جاری نیز در دو طبقه ی سرمایه گذاری های سریع المعامله ی جاری و سایر سرمایه گذاری های جاری قرار می گیرند. این سرمایه گذاری ها هم در اوراق سهام و هم در اوراق بدهی (مشارکت) صورت می گیرد.

هـ. موجودی مواد و کالا

یکی از عمده ترین دارایی های جاری، موجودی مواد و کالا می باشند. موجودی مواد و کالا شامل مواد اولیه، کالای در جریان ساخت، کالای ساخته شده، پیمان های در جریان پیشرفت، ملزومات، مواد مصرفی و نظایر آنها می باشد. علاوه بر این، کالای در راه و کالای امانی نزد دیگران نیز تحت همین سرفصل طبقه بندی می شوند.

و. سفارشات و پیش پرداخت ها

در خصوص پیش پرداخت ها در فصل اول، توضیحات کامل ارائه شد، نظیر پیش پرداخت اجاره و بیمه، اما در مواردی که، مواد و کالا از سایر کشورها وارد می شود تا قبل از تکمیل فرایند خرید، به عنوان سفارشات مواد و کالا طبقه بندی می شوند.

دارایی های غیرجاری

همان طور که پیش از این بیان شد، سایر دارایی ها، به عنوان دارایی های غیرجاری طبقه بندی می شوند که عبارتند از:

1. دارایی های ثابت مشهود،
2. دارایی های نامشهود،
3. سرمایه گذاری های بلندمدت، و
4. سایر دارایی ها.

الف. دارایی های ثابت مشهود

یکی از خصوصیات اصلی متمایزکننده ی دارایی های ثابت مشهود از دارایی های جاری عمر مفید بیش از یک دوره ی مالی آنها است. علاوه بر این، این دارایی ها عموماً در سطح واحد تجاری، در راستای عملیات مورد استفاده قرار می گیرند. نمونه های این دارایی ها عبارتند از: زمین، ساختمان، تأسیسات، ماشین آلات و تجهیزات، اثاثه و منصوبات، ابزارآلات، وسایل نقلیه، معادن و جنگل ها. علاوه بر این، دارایی های در دست تکمیل، سفارشات و پیش پرداخت های سرمایه ای و اقلام سرمایه ای در انبار بخشی از دارایی های ثابت مشهود به شمار می روند. لازم به تأکید است که در خصوص دارایی های در دست تکمیل، سفارشات و پیش پرداخت های سرمایه ای و اقلام سرمایه ای در انبار، استهلاک محاسبه نمی شود. یعنی، از زمانی که آماده ی بهره برداری شوند، برای آن ها استهلاک شناسایی می شود.

ب. دارایی های نامشهود

همان گونه که در فصل ششم تشریح گردید، یکی از خصوصیات اصلی متمایزکننده ی دارایی های نامشهود از دارایی های ثابت مشهود، غیرعینی بودن آنها است. نمونه های این دارایی ها عبارتند از: حق امتیاز آب، برق، گاز، تلفن ثابت و موبایل، سرقفلی محل کسب، حق تألیف، حق اختراع، علائم و نام های تجاری و نرم افزارهای رایانه ای.

ج. سرمایه گذاری های بلندمدت

سرمایه گذاری هایی بلندمدت تلقی می شوند، که قصد نگهداری آنها به وضوح قابل اثبات باشد و یا واگذاری آنها مشمول محدودیت های شدید باشد. نمونه های سرمایه گذاری های بلندمدت عبارتند از: سرمایه گذاری در اوراق مشارکت، سهام، سپرده های سرمایه گذاری بلندمدت بانکی و زمین نگه داشته شده جهت افزایش قیمت.

د. سایر دارایی های غیرجاری

عموماً اقلامی از دارایی ها که در سرفصل های دارایی های جاری، دارایی های ثابت مشهود، دارایی های نامشهود و سرمایه گذاری های بلندمدت قرار نگیرد، به عنوان سایر دارایی های غیرجاری گزارش می شوند. نمونه های سایر دارایی های غیرجاری عبارتند از: وجوه نقد مسدود شده، حصه ی بلندمدت حساب ها و اسناد دریافتنی تجاری و غیرتجاری، و پیش پرداخت های هزینه.

بدهی ها

بر طبق بند 13 استاندارد حسابداری شماره ی 14 ایران، نحوه ی ارائه ی دارایی های جاری و بدهی های جاری، یک بدهی زمانی باید به عنوان بدهی جاری طبقه بندی شود که انتظار رود طی چرخه ی عملیاتی معمول واحد تجاری یا ظرف یک سال از تاریخ ترازنامه، هر کدام طولانی تر است، تسویه شود. سایر بدهی ها باید به عنوان بدهی های غیرجاری طبقه بندی شود.

بدهی های جاری

بر طبق تعریف فوق نمونه های بدهی های جاری به قرار زیر می باشند:

1. حساب ها و اسناد پرداختنی تجاری،
2. حساب ها و اسناد پرداختنی غیرتجاری،
3. پیش دریافت ها،
4. ذخیره ی مالیات،
5. سود سهام پرداختنی، و
6. تسهیلات مالی دریافتی.

الف. حساب ها و اسناد پرداختنی تجاری

حساب ها و اسناد پرداختنی تجاری شامل بدهی های کوتاه مدت و نیز حصه ی جاری بدهی های بلندمدت ناشی از خرید مواد و کالا پس از کسر بهره ی تحقق نیافته می باشد.

ب. حساب ها و اسناد پرداختنی غیرتجاری

حساب ها و اسناد پرداختنی تجاری شامل بدهی های کوتاه مدت و نیز حصه ی جاری بدهی های بلندمدت ناشی از مواردی غیر از خرید مواد و کالا پس از کسر بهره ی تحقق نیافته می باشد، نظیر اسناد پرداختنی وام کارکنان، مالیات های تکلیفی، اسناد پرداختنی خرید دارایی های بلندمدت، حق بیمه های پرداختنی، سپرده ی حسن انجام کار، ذخیره ی هزینه های تعلق گرفته ی پرداخت نشده، و حصه ی جاری تعهدات اجاره های سرمایه ای.

ج. پیش دریافت ها

پیش دریافت ها، مصداق بارز معیار تحقق در فرایند کسب درآمد محسوب می شوند. یعنی، یکی از دو معیار شناخت درآمد در مورد آنها صادق است. لذا به عنوان تعهدات انتقال منافع اقتصادی آتی در بخش بدهی ها گزارش می شوند.

د. ذخیره ی مالیات

از آنجا که مالیات ابرازی واحد تجاری باید توسط ممیز مالیاتی بررسی و قطعی شود، لذا به عنوان ذخیره ی مالیات مورد شناخت قرار می گیرد. شایان توجه است که ذخیره ی مالیات به طور خالص در بخش بدهی های جاری گزارش می شود. یعنی، پیش پرداخت های مالیات از ذخیره ی مالیات کسر می گردد.

هـ. سود سهام پرداختنی

بر اساس بند 10 استاندارد حسابداری شماره ی 5 ایران، رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه، واحدهای تجاری نباید سود سهام مصوب بعد از تاریخ ترازنامه یا سود سهام پیشنهادی را به عنوان بدهی در تاریخ ترازنامه شناسایی کنند. بنابراین، سود سهام پیشنهادی هیأت مدیره نباید به عنوان سود سهام پرداختنی در ترازنامه گزارش شود، بلکه صرفاً در یادداشت های توضیحی صورت های مالی افشاء می شود. به بیان بهتر، سود سهام پیشنهادی حائز معیارهای شناخت در صورت های مالی نیست.

و. تسهیلات مالی دریافتی

در این سرفصل، تسهیلات مالی کوتاه مدت دریافتی و حصه ی جاری تسهیلات مالی بلندمدت پس از کسر بهره ی تحقق نیافته و افزودن جرائم معوق گزارش می شوند.

بدهی های بلندمدت

همان طور که پیش از این بیان شد، سایر بدهی ها، به عنوان بدهی های غیرجاری طبقه بندی می شوند که طبقه بندی دارایی های غیرجاری عبارتند از:

1. حساب ها و اسناد پرداختنی بلندمدت،
2. تسهیلات مالی دریافتی بلندمدت،
3. اوراق مشارکت، و
4. ذخیره ی مزایای پایان خدمت کارکنان

الف. حساب ها و اسناد پرداختنی بلندمدت

بر طبق صورت های مالی شرکت سهامی عام نمونه (نشریه ی 166، 1382)، حساب ها و اسناد پرداختنی بلندمدت اعم از تجاری و غیرتجاری در یک سرفصل طبقه بندی و گزارش می شوند. به بیان بهتر، حصه ی بلندمدت حساب ها و اسناد پرداختنی تجاری و غیرتجاری پس از کسر بهره ی تحقق نیافته، در بخش بدهی های غیرجاری طبقه بندی می شود.

ب. تسهیلات مالی دریافتی بلندمدت

حصه ی بلندمدت تسهیلات مالی دریافتی از بانک ها پس از کسر بهره ی تحقق نیافته در بخش بدهی های غیرجاری طبقه بندی می شود.

ج. اوراق مشارکت

حصه ی بلندمدت اوراق مشارکت در بخش بدهی های غیرجاری گزارش می شود.

د. ذخیره ی مزایای پایان خدمت کارکنان

ذخیره ی مزایای پایان خدمت کارکنان به عنوان آخرین بدهی بلندمدت در بخش بدهی های غیرجاری گزارش می شود.

حقوق صاحبان سرمایه

در بخش حقوق صاحبان سرمایه ی ترازنامه، سرمایه، اندوخته ی قانونی، سایر اندوخته ها، مانده ی تحقق نیافته ی تجدید ارزیابی دارایی های ثابت مشهود، و سرمایه گذاری های بلندمدت و تفاوت انباشته ی تسعیر ارز واحدهای خارجی مستقل، سود انباشته و سهم اقلیت انعکاس می یابد.

حسابداری

آيا طبقه‌بندي داراييها و بدهيهاي به جاري و غيرجاري در ترازنامه شرکتهاي پيمانکار ضرورت دارد و آيا سپرده‌هاي مکسوره از صورتحسابهاي پيمانکاران توسط کارفرمايان در اين‌گونه شرکتها ماهيت مطالبات تجاري دارد؟

طبق استاندارد حسابداري شماره 14 تحت عنوان ”نحوه ارائه داراييهاي جاري و بدهيهاي جاري“، داراييها و بدهيهاي يک واحد تجاري زماني به‌عنوان جاري طبقه‌بندي مي‌شود که انتظار رود طي يک چرخه عملياتي معمول واحد تجاري يا ظرف يکسال از تاريخ ترازنامه، هر کدام طولاني‌تر است ، مصرف، فروخته يا تسويه شود. لذا در صورتي که چرخه عملياتي يک شرکت پيمانکار يک سال يا کمتر از آن باشد، لازم است ترازنامه طبقه‌بندي شده بر مبناي تفکيک داراييها و بدهيها به جاري و غير جاري ارائه شود. اما چنانچه شرکت پيمانکار قراردادهايي را منعقد کند که مدت اجراي آن خيلي طولاني و يا دوره‌هاي زماني اجراي آن طولاني و متفاوت باشد، از آنجا که تعيين چرخه عملياتي شرکت مواجه با ابهام ميگردد، در تهيه صورتهاي مالي دوره‌اي يا سالانه، الزامي به تفکيک داراييها و بدهيها به جاري و غيرجاري نيست.

لازم به ياد‌آوري است که مطالب بالا منحصر به شرکتهاي پيمانکار نيست و در شرکتهاي غير پيمانکار که چرخه عمليات آنها طولاني يا نامشخص باشد (مانند شرکتهاي شهر جديد و انبوه‌سازان ساختمان) نيز طبقه‌بندي مزبور ضرورت ندارد .

درمورد سپرده‌هاي مکسوره توسط کارفرمايان از صورتحسابهاي شرکتهاي پيمانکار، تنها سپرده حسن انجام کار ماهيت مطالبات تجاري دارد.

ترازنامه چیست و انواع آن در حسابداری

ترازنامه گزارشی از مشخصات مالی یک شرکت اعم از دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق سهام‌داران در یک زمان مشخص است. در واقع ترازنامه را می‌توان یک صورت مالی تعریف کرد به طوری که یک تصویر لحظه‌ای از دارایی‌ها و بدهی‌های شرکت و میزان سرمایه‌گذاری انجام شده توسط سهام‌داران را نشان می‌دهد. انواع ترازنامه مبنایی برای ارزیابی و محاسبه‌ نرخ‌های بازگشت و ساختار سرمایه‌ شرکت محسوب می‌شود.

ترازنامه چیست؟

هر یک از دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام از حساب‌های کوچکی تشکیل می‌شوند که مشخصات مالی شرکت را شرح می‌دهند. این حساب‌ها در صنایع مختلف، متمایز از یکدیگرند و با توجه به نوع کسب و کار اقتضائات متفاوتی دارند. در فرمول ثابت ترازنامه، دارایی‌ها برابر مجموع بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام است: دارایی‌ها = بدهی‌ها + حقوق صاحبان سهام

دارایی‌ها در انواع ترازنامه

در انواع ترازنامه، دارایی‌ها به ترتیب نقدینگی یعنی میزان سهولت تبدیل دارایی به پول نقد از بالا به پایین فهرست می‌شود. دارایی‌ها به دو قسمت دارایی‌های جاری و غیرجاری تقسیم می‌شوند که دارایی‌های جاری در طول یک سال یا کمتر و دارایی‌های غیرجاری یا بلندمدت بیش از یک سال به پول نقد تبدیل می‌شوند. انواع دارایی‌های جاری و غیرجاری در ادامه معرفی شده است.

دارایی‌های جاری

پول نقد یا معادل نقد: نقدترین حالت دارایی است که می‌تواند به شکل اوراق خزانه، سپرده‌ی کوتاه مدت، و ارز احتیاطی ‌باشد؛

اوراق بهادار قابل‌فروش: شامل اوراق سهام و بدهی است که بازار دست به نقد برای آن وجود دارد؛

حساب‌های قابل‌نقد: مبالغی است که مشتریان شرکت به آن بدهکار هستند و همیشه می‌توان انتظار داشت برخی از مشتریان بدهی خود را پرداخت نکنند؛

موجودی طبقه بندی دارایی های غیرجاری کالا: کالاهایی که برای فروش وجود دارند و دارای هزینه‌ یا قیمت کمتر در بازار هستند؛

مخارج پیش‌پرداخت‌شده: شامل هزینه‌هایی است که از قبل پرداخت شده است مثل بیمه، قراردادهای تبلیغاتی و اجاره.

دارایی‌های غیر جاری

سرمایه‌گذاری‌های بلند مدت: اوراق بهاداری که نقد شدن آن‌ها تا سال بعد امکان‌پذیر نباشد؛ دارایی‌های ثابت: شامل دارایی‌هایی مانند زمین، ساختمان، ماشین‌آلات، تجهیزات و دارایی‌های با دوام دیگر؛ دارایی‌های نامشهود: این دارایی‌ها مانند مالکیت معنوی و سرقفلی، غیرفیزیکی اما ارزشمند هستند. دارایی‌های نامشهود که ممکن است دست‌کم گرفته شود، هنگامی در انواع ترازنامه ثبت می‌شود که توسط سازمان کسب شده باشد نه اینکه توسط سازمان توسعه داده شده باشد.

بدهی‌ها در انواع ترازنامه

بدهی‌‌ها در انواع ترازنامه مبالغی است که شرکت باید به طرف‌های همکار خود در بیرون سازمان بپردازد. بدهی‌‌ها شامل اجاره‌بها، تسهیلات، سود اوراق قرضه‌ی صادره به طلبکاران، طلب تأمین‌کنندگان و حقوق و دستمزد است. بدهی‌ها نیز به دو نوع جاری و غیرجاری تقسیم می‌شود که موعد سررسید بدهی‌های جاری در طی یک سال و بر اساس تاریخ سررسید است اما بدهی‌های غیرجاری بلندمدت با سررسید‌های بالای یک سال هستند.

اجاره، مالیات و تسهیلات؛

پیش‌پرداخت به مشتریان؛

سود سهام قابل‌پرداخت.

بدهی‌های غیر جاری

دیون بلندمدت که شامل سود و اصل اوراق قرضه‌صادره است؛

بدهی‌های مالیاتی تعلیق‌شده که شامل مالیات‌های اضافه شده است و تا سال آینده پرداخت نمی‌شود.

حقوق صاحبان سهام در انواع ترازنامه

حقوق صاحبان سهام را در انواع ترازنامه با عنوان ارزش ویژه نیز معرفی می‌شود. حقوق صاحبان سهام میزان مالکیت در دارایی‌های شرکت و سرمایه‌ آن است که به یک شخص حقیقی یا حقوقی اختصاص دارد. در صورت انحلال یک شرکت نیز، این سرمایه پس از کسر بدهی‌ها از دارایی شرکت، بر اساس میزان سهم سهام‌داران به آنان پرداخت خواهد شد. حقوق صاحبان سهام می‌تواند با فعالیت های سودآور افزایش یا به واسطه اشتباهات تجاری کاهش داشته باشد. علاوه بر این، در صورت عدم توزیع سود سالانه شرکت بین سهامداران، حقوق صاحبان سهام آن شرکت افزایش خواهد داشت.

اجزای حقوق صاحبان سهام

سایر اندوخته ها

سود و زیان انباشته

مازاد تجدید ارزیابی موجودی ها

اجزای انواع ترازنامه

هر ترازنامه از هر نوعی که باشد، علاوه بر موارد بیان شده، از اجزایی نیز برخوردار است. این اجزا در انواع ترازنامه تفاوتی نمی‌کند و در واقع شناسنامه این صورت مالی است. مهمترین این اجزا عنوان ترازنامه است که از سه بخش نام کامل واحد اقتصادی در سطر اول، نام گزارش یا صورت مالی که همان ترازنامه است در سطر دوم و تاریخ گزارش، یعنی تاریخ آخرین روز دوره مالی، در سطر سوم تشکیل شده است..

واحد اندازه گیری ترازنامه

واحد اندازه گیری در انواع ترازنامه، واحد پولی همان کشوری است که ترازنامه در آن تهیه می‌شود که این واحد اندازه گیری در ایران ریال است. در صورتی که ترازنامه برای ارائه در بازار‌های جهانی تهیه شود، واحد آن دلار یا یورو خواهد بود.

جمع حساب‌ها در ترازنامه

پس از درج اقلام ترازنامه و تکمیل ستون‌ها در نرم‌افزارهای حسابداری، باید مجموع هر ستون مشخص شود. در آخر پس از جمع حساب‌ها، جمع حاصل از ستون‌ها باید با یکدیگر برابر باشند.

انواع شکل ترازنامه

شرکت ها از نظر قانون باید دارای دفاتر مالی منظم باشند که امروزه تکنولوژی با کمک به حسابداران، فرآیند ثبت، طبقه بندی و گزارشگیری از اطلاعات را سرعت بخشیده است. در صورت عملکرد صحیح و انجام درست ثبت‌ها، ترازنامه به سادگی و در کمال دقت انجام خواهد شد.

بهترین نرم افزار حسابداری شرکتی را چطور شناسایی و انتخاب کنیم؟

در انواع ترازنامه، نام حساب‌ها ذکر شده و ماهیت و مانده آن‌ها یکسان است. تفاوت اصلی فقط در نحوه قرارگیری حساب‌ها است. شکل حساب و شکل گزارشی (که سرمایه در گردش نیز نامیده می‌شود) انواع ترازنامه را تشکیل می‌دهند.

شکل حساب ترازنامه

رایج‌ترین نوع نوشتن ترازنامه، شکل حساب آن است. این نوع مشابه حرف T انگلیسی و علاوه بر بخش نام حساب‌ها، دارای دو ستون در سمت راست و چپ است. در بالای تراز نامه عنوان و اطلاعات لازم، در ستون راست حساب‌های مربوط به دارایی و در ستون سمت چپ حساب‌های بدهی و حقوق‌صاحبان سهام قرار می‌گیرند. پس از تکمیل انواع ترازنامه، جمع حساب‌های سمت راست باید برابر با جمع مانده حساب‌های سمت چپ باشد.

شکل گزارشی ترازنامه

در شکل گزارشی یا سرمایه در گردش، ترازنامه به صورت یک ستونی اجرا می‌شود. در شکل گزارشی، دارایی‌ شرکت در یک ستون قرار گرفته و در زیر آن، بدهی ها و سرمایه نوشته می‌شود. در ترازنامه گزارشی حساب‌ها به ترتیب دارایی‌ها، بدهی‌ها و در آخر حقوق‌صاحبان سهام قرار نوشته می‌شود. در انتها نیز جمع مانده حساب درج می‌شود. این روش میزان هر یک از اقلام در شرکت را گزارش می‌دهد.

انواع ترازنامه شرکت‌ها و موسسات

هدف از تهیه ترازنامه، تعیین وضعیت مالی شرکت‌ها برای مدیران است، اما هر واحد تجاری با درنظر گرفتن نوع فعالیت خود می‌تواند دارای ترازنامه متفاوتی می‌باشد. تفاوت انواع ترازنامه در نوع حساب‌ها، مبلغ و سایر جزئیات هر یک است که در ادامه مطلب به برخی از آن‌ها می‌پردازیم.

ترازنامه شرکت بازرگانی

ترازنامه‌ شرکت‌های بازرگانی با توجه به سبک فعالیت آن‌ها، شامل حساب های عملیاتی، حساب‌های سود و زیان خالص، سود ناخالص و … است. در این ترازنامه‌ها حساب‌های تولید دیده نمی‌شود.

ترازنامه شرکت خدماتی

تولید و جابجایی محصول در شرکت‌های خدماتی وجود ندارد؛ بنابراین اغلب مانده حساب‌ها از جنس هزینه ارائه خدمات است. در ترازنامه‌های شرکت خدماتی مواردی از جمله مانده حساب‌های عملیاتی وجود ندارد هزینه‌های ارائه خدمات، حقوق پرسنل و … در آن بیش از دیگر شرکت‌ها دیده می‌شود.

ترازنامه شرکت پیمانکاری

ترازنامه در شرکت‌های پیمانکاری با در نظر گرفتن نوع کار آن‌ها شامل دریافت سرمایه از کارفرما در مراحل مختلف، پیمان‌های کوتاه مدت و بلند مدت، تعهدات بالا و… متفاوت است. شرکت‌های پیمانکاری می‌توانند به طور همزمان دارای ماهیت تولیدی، خدماتی و… باشند.

ترازنامه شرکت سهامی

این نوع از شرکت‌ها به عنوان سهامی خاص یا سهامی عام ثبت می‌شود. شرکت‌های سهامی عام بخشی از سرمایه خود را از طریق فروش سهام شرکت به مردم تامین می‌کنند. ترازنامه این شرکت‌ها با شرکت‌‌های دیگر متفاوت نیست و به همان شیوه تهیه می‌شود.

ترازنامه شرکت های بورسی

بسیاری از سهام‌داران بازار بورس، فعالیت و تضمیم‌گیری‌های خود را مبنی بر صورت‌های مالی شرکت‌ها انجام می‌دهند. ترازنامه شرکت‌های بورسی، سابقه فعالیت و توانایی آن‌ها را نشان می‌دهد که مبنای تحلیل بنیادی قرار می‌گیرد. بنا بر اصول اساسی حسابداری، ترازنامه شرکت‌های بورسی تفاوتی با سایر شرکت‌ها ندارد. اما اهمیت آن در شفافیت و اجرای اصل افشای اطلاعات است زیرا ترازنامه شرکت‌های بورسی ملاک تصمیم‌گیری برای تعداد زیادی از سهامداران است و بر ارزش شرکت تاثیر می‌گذارد. شرکت‌های بورسی باید ترازنامه خود را با دقت و شفافیت تهیه کنند و سپس به تایید مراجع ذی‌ صلاح برسد.

تنظیم صورت‌های مالی چگونه انجام می‌شود | آشنایی با ۴ صورت مالی مهم

ترازنامه در پایان سال مالی تهیه و منتشر می‌شود و سهام‌داران می‌توانند اطلاعات و گزارش مربوط به عملکرد آخرین سال مالی شرکت مورد نظر را از طریق ترازنامه آن کسب کنند. اما در میانه سال مالی، اطلاع از وضعیت مالی شرکت، قراردادها، فروش و … از طریق گزارشات دیگر مالی استفاده می‌شود.

ترازنامه بانک

بانک ها جهت‌دهندگان اصلی سرمایه‌های عمومی جامعه هستند. از آنجا که بخش عمده پول افراد در اختیار بانک‌ها قرار دارد، آن‌ها با استفاده از این سرمایه‌ها فعالیت اقتصادی خود را انجام می‌دهند. حجم بالای پول در بانک‌ها موجب شده فعالیت آن‌ها بر رشد، کاهش یا اثرگذاری دارایی‌های عمومی تاثیرگذار باشد. ترازنامه از آن جهت برای بانک‌ها از اهمیت برخوردار است که سپرده گذاران فعالیت‌های سالانه بانک‌ها را بررسی کرده و موفقیت آن‌ها را ارزیابی می‌کنند. ترازنامه بانکی، دارایی‌ها و بدهی‌های بانکی را نشان می‌دهد و تغییر در این شاخص‌ها، تحولات اقتصادی و پولی را در سطح خرد و کلان منعکس می‌کند.

تحلیل انواع ترازنامه

علاوه بر تهیه و ارائه ترازنامه که عمدتا حسابداران به کمک نرم‌افزارهای حسابداری انجام می‌دهند، تحلیل ترازنامه نیز اهمیت بسیاری دارد. تحلیلگران و مشاوران مالی اغلب کار خود را با ارزیابی ترازنامه شرکت شروع می‌کنند. دلیل آن است که ترازنامه نمایشگر لحظه‌ای دارایی‌ها و بدهی‌های یک شرکت در یک نقطه زمانی است و به یک دوره‌ خاص زمانی اختصاص ندارد. بسیاری از کارشناسان این عرصه، پول نقد را مهم‌ترین آیتم در ترازنامه‌ یک شرکت تلقی می‌کنند. موارد مهم دیگر شامل سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت، حساب‌های ‌دریافتی، عمده بدهی و همچنین املاک، مستغلات و تجهیزات است. ترازنامه، اطلاعاتی از فرآیند اقتصادی در دوره‌ی زمانی طولانی در اختیار افراد قرار نمی‌دهد. به همین دلیل، برای بررسی وضعیت مالی یک شرکت، لازم است ترازنامه‌ دوره‌های مختلف را یک سازمان را باهم مقایسه کرد. علاوه بر این تحلیلگران می‌توانند ترازنامه‌های شرکت‌های مختلفی که در یک صنعت هستند را باهم مقایسه کنند زیرا صنایع مختلف احتمالا رویکرد‌های خاص و متفاوتی را در مسائل مالی خود دارند. نسبت‌های فراوانی مانند نسبت بدهی به سهام را نیز می‌توان از ترازنامه‌های شرکت‌ها به دست آورد که از این طریق سرمایه‌گذاران می‌توانند اطلاعاتی از سلامت فعالیت مالی شرکت‌ها بدست آورند. صورت سود و زیان و همچنین صورت جریان وجوه نقد، اطلاعات ارزشمند دیگری هستند که از ترازنامه برای ارزیابی وضعیت مالی شرکت‌ها به دست می‌آیند.

سخن پایانی

در این مطلب به مبحث ترازنامه پرداختیم و ترازنامه و انواع آن‌ را بررسی کردیم. تکنولوژی امروزی به حسابداران کمک می‌کند تا فرآیند ثبت، طبقه بندی و گزارش‌گیری وضعیت مالی را به سادگی انجام دهند. با عملکرد صحیح و انجام درست ثبت‌ها، ترازنامه در کمال دقت و در عین سادگی انجام خواهد شد.

در صورت نیاز به مشاوره با ما از طریق شماره ۰۹۹۱۳۷۸۳۴۶۱ در ارتباط باشید.

‌وجوه مسدود شده نزد بانک ها در کدام سرفصل طبقه بندی می‌شوند؟

یکی از نکات حسابداری اطلاع داشتن از موارد مختلف در حین کار است. در برخی موارد ممکن است یک اشتباه کوچک، منجر به مشکلات بزرگ و ایجاد خسارات فراوان شود.

در واقع حسابدار باید با توجه نکات مختلف تمام تلاش خود را برای احاطه بر موارد مالی یک کسب و کار یا ارگان حفظ کند. از موارد مهمی که حسابدار باید مورد توجه قرار دهد، دارایی‌های جاری است. در مبحث دارایی‌های جاری، یکی از مشکلات، وجوه مسدود شده نزد بانک‌ها است.

وجوه مسدود شده نزد بانک‌ها اهمیت زیادی دارند و باید در سرفصل مربوط به خود طبقه بندی شوند. در ادامه با این موضوع مهم بیشتر آشنا خواهیم شد

دارایی غیر جاری چیست؟

دارایی‌های غیرجاری را میتوان به سرمایه گذاری‌های بلندمدت یک شرکت یا یک موسسه که ارزش کامل آنها در عرض یک سال حسابداری مشخص نمی‌شود تقسیم بندی نمود. بهتر است بگوییم دارایی های غیر جاری، شامل دارایی های بلندمدت شرکت می باشد که در فرآیند عملیات شرکت مورد استفاده قرار می گیرند و بر اساس انتظار شرکت طی یکسال آتی به نقد تبدیل نمی شوند. هر دارایی‌ که جاری نباشد را می‌توان در دسته دارایی‌های غیرجاری جای داد که در موارد زیر به آنها اشاره شده است در واقع دارایی های غیر جاری در ایران به شرح زیر اند:

حالا برای وجوه مسدود شده توسط بانک ها ما نیاز داریم تا با مورد آخر یعنی سایر دارایی ها بیشتر آشنا شویم.

منظور از سایر دارایی ها در قسمت دارایی غیر جاری چیست؟

این حساب شامل مخارج انتقالی به دوره های آتی، وجه نقد مسدود شده نزد بانک، وجه نقد کنار گذاشته شده برای هدف مشخص، اسناد دریافتنی بلندمدت و حصه بلندمدت وام کارکنان و همچنین دارایی های ثابت کنار گذاشته شده که قابل استفاده نیستند، در این سرفصل به خالص ارزش بازیافتنی یا ارزش دفتری هر کدام کمتر باشد، گزارش خواهند شد.

وجوه مسدود شده نزد بانک ها و موسسات مالی

شرکت باید وجوه مسدود شده در بانکها و یا موسسات مالی را در ترازنامه خود نشان دهد این اقلام تحت سرفصل دارایی های جاری و با عنوان وجه نقد محدود شده در ترازنامه بیان کند. وجه نقد محدود شده بابت ضمانت نامه های نقدی فاقد سود تضمین شده اند و برای تضمین بخشی از تسهیلات جاری پرداخت می شود. البته اگر تسهیلات دریافتی او برای اموری غیر از دارایی های جاری استفاده شود، وجوه مسدود شده آن نیز از قسمت دارایی های جاری باید خارج گردد.

به عنوان مثال اگر تسهیلات دریافتی برای پرداخت بدهی‌های آتی و معوق به شرکت بیمه مورد استفاده قرار گیرد، به علت آن که جزو امور جاری شرکت نیست، از قسمت دارایی‌های جاری ترازنامه خارج می‌شود و در سرفصل دارایی های غیر جاری ثبت و نگهداری می‌شود.

چند نمونه از وجوه مسدود شده توسط بانک

در جداول زیر چند نمونه از ثبت های حسابداری وجوه مسدود شده توسط بانک ها را برای شما آورده ایم: