بررسی ورود و خروج نقدینگی در بازار

نقدینگی به تمام پول‌های سپرده قرض‌الحسنه، سپرده‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت و پول اطلاق می‌شود.

راهبرد تازه برای سرمایه‌گذاری بانک‌ها

معرفی مدلی جدید برای ورود بانک‌ها به حوزه سرمایه‌گذاری با تعیین مختصات ورود و خروج آنها، مدلی راهبردی است که علاوه بر افزایش قابل توجه سرمایه‌گذاری در اقتصاد و افزایش کیفیت دارایی‌های بانک‌ها، منابع را به سمت بخش‌های مولد سوق می‌دهد.

به گزارش تحریریه، هدایت نقدینگی به سمت فعالیت‌های مولد اقتصادی و بهره‌گیری از ابزارهای متنوع تامین مالی از راهبردهای دولت سیزدهم برای شرایطی است که کشور دچار تنگناهای تحریمی شده و دولت مصمم به کاهش وابستگی خود به خام‌فروشی نفت است

در این راستا، توافقنامه سه جانبه ۲۲ بندی از سوی وزارت صمت، وزارت امور اقتصادی و دارایی و بانک مرکزی به امضا رسید و برای اجرا ابلاغ شد که هدف آن، ارتقاء و بهبود شیوه‌های تامین مالی تولید و هدایت منابع و اعتبارات به سمت فعالیت‌های مولد در جهت رشد تولید با استفاده از ظرفیت‌های سه بازار مالی است.

بر این اساس، پرداخت ۹۳۳ هزار میلیارد تومان سرمایه در گردش و ۲۳۴ هزار میلیارد تومان سرمایه ثابت به بخش صنعت و معدن توسط بانک‌ها در سال ۱۴۰۱ مصوب شد، اما این تنها مسیر تأمین مالی تولید نبود و در کنار آن استفاده از ابزارهای تأمین مالی زنجیره‌ای مانند اوراق گام و برات الکترونیکی در معاملات بورس کالا به میزان ۱۰۰ هزار میلیارد تومان تا پایان امسال، برنامه ریزی شد.

*تضعیف منابع تامین مالی در دهه 90

به طور کلی، منابع تامین مالی اقتصاد و تامین مالی توسعه در ایران معمولا شامل نظام بانکی، صندوق توسعه ملی و بودجه عمومی بوده است که تضعیف این منابع در دهه ۹۰ موجب شد تا قدرت تامین مالی نظام بانکی به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کند و بخش عمده تسهیلات اعطایی در سال‌های اخیر صرف سرمایه‌ درگردش شود؛ آن هم در شرایطی که تسهیلات ایجادی، به‌شدت پراکنده و نامشخص است.

همچنین، کم‌توجهی به ابزارهای مالی دیگر برای تامین مالی در کنار تضعیف قدرت تامین مالی نظام بانکی نه تنها تامین مالی بانک محور را دچار مشکل کرده بود که موجب کاهش نرخ تشکیل سرمایه ثابت در دهه 90 شده بود.

تامین مالی زنجیره ای برای آنکه منابع بانکی فقط صرف سرمایه در گردش نشود و توجه به ظرفیت بازارهای مالی اعم از بازار پول، بازار بیمه و بازار سرمایه در تفاهمنامه سه جانبه ای که به آن اشاره شد از جمله راهکارهایی است که برای برون‌رفت از این وضعیت از سوی دولت سیزدهم تدبیر شده است.

*راهبردی تازه برای سرمایه‌گذاری بانک‌ها

اتخاذ راهبردی برای ورود بانک ها به حوزه سرمایه گذاری با تعیین مختصات ورود و حتی زمان خروج آنها و ورود به حوزه ای دیگر از سرمایه گذاری مدلی از هدایت نقدینگی بانک ها به سمت فعالیت های مولد است که نقدینگی بانک ها را از چرخه بسته گذشته خارج می‌کند.

این شیوه، علاوه بر افزایش قابل توجه سرمایه‌گذاری در اقتصاد و افزایش کیفیت دارایی‌های بانک‌ها، منابع را به سمت بخش‌های مولد منتقل می‌کند و این جریان موجب جلوگیری از هدر رفت منابع در بخش‌های بدون بازده و یا کم‌بازده و غیرمولد خواهد شد.

نمونه این مدل در تفاهمنامه ای که شهریور ماه گذشته بین وزارت امور اقتصادی و دارایی و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به امضا رسید شکل عملی به خود گرفت و اجازه سرمایه گذاری ۴۰ هزار میلیارد تومانی شبکه بانکی در بخش دانش‌بنیان به بانک ها داده شد. این تفاهمنامه، اتفاق جدیدی بود که چندین سال در اقتصاد ایران سابقه نداشت چرا که بر اساس مواد ۱۶ و ۱۷ قانون رفع موانع تولید، بانک‌ها از مشارکت در فعالیت‌ ها و سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی جز در موارد خاص ممنوع شده بودند.

بستر قانونی این اتفاق تازه، ماده ۱۸ قانون جهش تولید دانش بنیان است که در اردیبهشت ماه سال جاری به تصویب رسید و بر اساس آن سرمایه گذاری مشترک بانک‌ها و مؤسسات اعتباری با صندوق نوآوری و شکوفایی در طرح‌های مصوب شورای راهبری فناوری ها و تولیدات دانش بنیان از شمول ماده 16 قانون رفع موانع تولید، مستثنی شده و به عنوان فعالیت بانکی تلقی می شود. البته بانک‌ها و صندوق نوآوری مکلف هستند حداکثر پس از هفت سال از تاریخ آغاز سرمایه گذاری، نسبت به اتمام سرمایه‌گذاری و خروج اقدام کنند.

این مدل از سرمایه‌گذاری بانک‌ها اجازه بنگاه‌داری را به بانک‌ها نمی‌دهد و سرمایه بانک‌ها نمی‌تواند در بنگاه بماند؛ در این تعامل، شرکت‌های دانش بنیان و غیر دولتی و غیر بانکی در بلند مدت مسئولیت بنگاه‌های اقتصادی را در اختیار دارند که موجب بنگاهداری بلند مدت بانک‌ها نمی شود. اجرای این شیوه از ورود بانک ها به حوزه سرمایه گذاری، گامی تحولی در افزایش سهم سرمایه گذاری کشور است.

به نقل از شادا، ناگفته نماند که در کنار این راهبرد جدید، خروج بانک‌های دولتی از بنگاه‌داری‌های غیرضروری با جدیت از سوی وزارت امور اقتصادی و دارایی دنبال می شود و به گفته وزیر اقتصاد یکی از معیارهایی که آخر اسفند ماه امسال مدیران عامل بانک‌های دولتی بر مبنای آن ارزیابی خواهند شد میزان تعهداشان درباره خروج از بنگاه‌داری غیرضروری است.

پول هوشمند چیست؟ روش ساده تشخیص ورود و خروج آن

تحلیل سهام در بازار بورس ایران با تکنیک تحلیل تکنیکال ، تحلیل بنیادی و تابلوخوانی انجام میگیرد. یکی از زیر شاخه های مهم تابلوخوانی تشخیص ورود و خروج پول هوشمند (Smart Money) می باشد. در این مقاله به بررسی مفهوم پول هوشمند و نحوه تشخیص آن خواهیم پرداخت.

ویدیوی آموزش پول هوشمند

اگر ویدیوی بالا کافی نبود به خواندن ادامه دهید تا نکات بیشتری بیاموزید:

توی این پک فوق العاده، تحلیل تکنیکال در بورس رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! بورس رو سریع یاد بگیر وحسابی پول دربیار!

پول هوشمند(Smart Money) چیست؟

پول هوشمند (SmartMoney)به سرمایه‌ای گفته می‌شود که توسط شرکت‌های سرمایه‌گذاری، متخصصان مالی و بازار بورس و سرمایه گذاران حقوقی به گونه ای وارد بازار سرمایه میشود که سرمایه گذار خرد متوجه این تغییر روند در بازار نشود.

پول هوشمند یک اصطلاح قدیمی در قمار و شرط بندی است. معمولا بازیگران با سابقه از این تکنیک برای گرفتن سود استفاده میکردند و این سود نتیجه دانش و آگاهی افراد است.

در بازارهای مالی نیز همانند قمار سرمایه گذار حقوقی با داشتن اطلاعات محرمانه و با آگاهی زیاد حجم بالای پول را وارد بازار سرمایه میکند و پس از ایجاد تغییر در روند بازار سود بالایی را کسب میکند.

مکانیسم پول هوشمند (ورود و خروج)

زمانی که بازارمالی در وضعیت نامساعدی قرار میگیرد و فشار در فروش سهم بالا میرود، تقاضایی برای خرید سهم شرکت ها وجود ندارد. در این موقعیت قیمت ها در پایین ترین حد خود هستند و اصطلاحا در کف قیمت هستند. در این شرایط نامناسب بازیگردانان اصلی بازار سرمایه، پول هوشمند را وارد بازار سرمایه میکنند و شروع به خرید سهم ها میکنند و این موج قوی از خرید سهم رونق را به بازار سرمایه برمیگردانند.

با این اپلیکیشن ساده، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!

با ورود پول هوشمند می توان هدف گذاری جدید برای سهم مورد نظر متصور بود. با افزایش این هیجانات و خریدهای بالای سهم، قیمت افزایش می‌یابد و درنتیجه سهم رشد زیادی را تجربه می‌کند.

پس از گذشت زمان مشخصی از رشد قیمت سهام، همان سهامداران عمده با همان سرعتی که وارد بازار شدند و قیمت سهم را افزایش دادند و به سود مدنظر خود دست یافتند، با همان سرعت از سهم خارج شده و شروع به فروش سهام می‌کنند. بدین ترتیب پول هوشمند از سهم خارج می‌شود و قیمت آن به‌تدریج کاهش می‌یابد.

نکته قابل توجه ورود و خروج پول هوشمند بی اطلاعی سهامداران خرد ازاین مکانیسم است. گاهی پس از خروج پول هوشمند ریزش های شدید اتفاق می افتد و سهامدار گاهی انتظار اصلاح و بازگشت قیمت را دارد اما ممکن است اصلاحی در کار نباشد و فرد متضرر شود.

نقدینگی و نقش آن در بورس چیست؟ عاملی جذاب برای سرمایه‌گذاران

یکی از پایه‌های اصلی و ثابت مسائل اقتصادی، نقدینگی است. نقدینگی در بازارهای مالی نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. نقدینگی را به زبان ساده می‌توان پول در گردشی دانست که افراد جامعه در دست دارند. آن‌ها به کمک این پول می‌توانند خرید کنند و مایحتاج روزانه خود را تهیه کنند. اما منظور از نقدینگی در بورس دقیقا چیست؟ برای پاسخ به این سوال، بهتر است ابتدا با مفهوم نقدینگی در اقتصاد آشنا شویم و سپس به نقدینگی بررسی ورود و خروج نقدینگی در بازار در بورس بپردازیم که خود آن، با مفاهیمی همچون نسبت‌های مالی نقدینگی و پول هوشمند در بورس گره خورده است.

نقدینگی چیست؟

نقدینگی به دارایی‌های نقد افراد اشاره دارد. زمانی که بیرون می‌روید و برای خرید مایحتاج خود، اسکناس داخل جیب‌تان می‌گذارید، این دارایی، مصداق بارز نقدینگی است. اما همیشه هم دارایی‌ها بررسی ورود و خروج نقدینگی در بازار نقد نیستند. در حقیقت دارایی‌هایی اعم از پول و شبه پول نقدینگی می‌گویند. اگر مقاله «نقدشوندگی سهام در بورس؛ سرمایه‌گذاری در سهامی که آسان نقد شود» را خوانده باشید، می‌دانید که اگر بتوان دارایی‌های غیرنقد را با سرعت زیاد و بدون این‌که تغییری در ارزش آن حاصل شود نقد کرد، نقدشوندگی آن‌ها زیاد است.

مثلا شما می‌توانید مانده حسابی را که در بانک دارید، به پول نقد تبدیل کنید. اما برای تبدیل کردن آپارتمان خود به پول نقد، نمی‌توانید به همین سادگی اقدام کنید. چرا که این کار زمان‌بر خواهد بود. هم‌چنین شاید نتوانید ملک خود را به قیمتی که مدنظرتان بوده بررسی ورود و خروج نقدینگی در بازار بفروشید. پس مشخص است که به دلیل سرعت در نقد کردن دارایی، نقدشوندگی سپرده موجود در حساب بانکی از نقدشوندگی آپارتمان بیشتر است.

پس اگر بخواهیم به صورت جامع توضیح دهیم که نقدینگی چیست، باید گفت این واژه به تمام پول‌های سپرده قرض‌الحسنه، سپرده‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت و پول اطلاق می‌شود. تورم بررسی ورود و خروج نقدینگی در بازار در حضور همین حجم پول پیدا می‌شود. بالا رفتن قدرت خرید و هم‌چنین حجم پول، افزایش قیمت کالا و خدمات را به دنبال دارد. پس میزان نقدینگی موجود باید با کالاها و خدمات متناسب باشد؛‌ در غیر این صورت تورم و رکود اقتصادی به وقوع می‌پیوندند که در ادامه درباره آن‌ها توضیح خواهیم داد.

نقدینگی به تمام پول‌های سپرده قرض‌الحسنه، سپرده‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت و پول اطلاق می‌شود.

نقدینگی در بورس چیست؟

معمولا در بازار بورس، سهامی از که قدرت نقدشوندگی بالایی برخوردار هستند، برای خریداران جذاب هستند چرا که سهام‌دار می‌تواند آن را در زمان کمی بفروشد و به پول نقد تبدیل کند. یعنی نیازی نیست که قیمت سهام خود را کاهش دهد تا بتواند مشتری را برای خرید راضی کند. در این میان ورود و خروج پول در بورس مسئله مهمی است؛ چرا که با وارد شدن نقدینگی به بازار بورس، شاهد رونق این بازار هستیم. طبیعی است که خروج نقدینگی، رکود را به دنبال دارد.

بیشتر بخوانید

از جمله مشکلاتی که برای سرمایه‌گذاران پیش می‌آید این است که نمی‌دانند در چه زمانی اقدام به خرید سهام کنند. در نتیجه در زمانی نادرست وارد بازار می‌شوند. اما با تشخیص جریان نقدینگی در بورس، می‌توان سرمایه‌گذاری مطمئنی بر اساس آن انجام داد. در بازار بورس با اصطلاح پول هوشمند سر و کار داریم. این مفهوم به سرمایه‌گذاری‌های کلان اطلاق می‌شود. ورود و خروج پول هوشمند در بورس، می‌تواند بر رونق یا کساد بازار بورس اثر بگذارد. برای آشنایی بیشتر با مفهوم پول هوشمند و تاثیر آن بر موقعیت‌های معاملاتی در بازار سرمایه، می‌توانید مقاله «پول هوشمند در بورس؛ نشانه آغاز یک حرکت طلایی» را بخوانید.

رابطه تورم و نقدینگی در بورس

تورم پدیده‌ای جدانشدنی از اقتصاد هر کشور است. از جمله اصلی‌ترین دلایل تورم می‌توان به افزایش تقاضا و یا کاهش عرضه اشاره کرد. زمانی که سرعت گردش پول و فعالیت‌های اقتصادی ثابت است، یک رابطه مستقیم میان رشد تورم و نقدینگی پدید می‌آید. با توجه به تحقیقات انجام‌شده در این خصوص، یک درصد افزایش نقدینگی، با یک وقفه می‌تواند تورم را به میزان ۵۷ درصد افزایش دهد. اما بدیهی است که اگر افزایش نقدینگی به وقوع نپیوندد، اصلا امکانی برای افزایش تقاضا وجود ندارد.

رشد قیمت‌ها در بازار بورس، معلول تورم است، یعنی تورم موجب رشد قیمت‌ها می‌شود. سیاست‌گذاری‌های دولت تعیین می‌کند که دارایی مردم به کدام بخش اقتصاد تزریق شود. طبیعی است که در شرایطی که اقتصاد بحرانی است و فعالیت‌های اقتصادی به کسادی مبتلا هستند، افراد زیادی به بازار بورس وارد شوند. باید دقت کرد که حجم نقدینگی‌ای که در بازار بورس وجود دارد، زاییده همین بازار نیست.

منشا تولید نقدینگی در هر کشور، بانک مرکزی است که ممکن است در پی عوامل متعددی به خلق پول دست بزند.

با رشد نقدینگی و عدم افزایش تولید، افزایش تورم پدیدار می‌شود. با توجه به حباب ارزش پول، مردم به دنبال آن هستند که دارایی خود را با دارایی‌هایی که بتواند ارزش پول‌شان را حفظ کند، معاوضه کند. در این بستر اگر نقدینگی وارد هر یک از بازارهای مالی شود، سایر بازارها نیز از این مسئله متاثر خواهند شد. مثلا ورود نقدینگی به بازار ارز، موجب افزایش قیمت در سایر بازارهای موازی نیز خواهد شد.

تاثیر نقدینگی بر شاخص بورس

در برهه‌های زمانی مختلف شاهد آن بوده‌ایم که روند صعودی شاخص بورس، ناشی از ورود جریان نقدینگی به این بازار بوده است. زمانی که بازارهای موازی نظیر طلا و ارز راکد هستند، نقدینگی سرگردان در بازار سرمایه، با نرخ بازده مطلوب، عملکردی بسیار قابل قبول از خود نشان داده است. درست است که عوامل دیگری نظیر تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌ها نیز در این روند صعودی دخالت دارند، اما اثر ورود نقدینگی بیشتر از سایر عوامل است.

اما نباید فراموش کرد که در پی ورود نقدینگی، یک ایستایی یا نزول نیز در بازار رخ بررسی ورود و خروج نقدینگی در بازار خواهد داد. دلیل این امر را می‌توان فشار دولت برای فروش سهام شرکت‌های دولتی دانست. در شرایطی که دولت با کمبود نقدینگی دست‌وپنجه نرم می‌کند، فشار فروش بیشتری بر روی شرکت‌ها وارد می‌کند تا نقدینگی لازم را کسب کند.

فیلتر ورود نقدینگی به بورس

یکی از مهم‌ترین نشانه‌های ورود پول هوشمند در بورس، توجه به حجم معاملات است. سرمایه‌گذاران به کمک بررسی این فیلتر می‌توانند سهامی را که حجم معاملات آن به صورت ناگهانی افزایش پیدا کرده است، شناسایی کنند. این مسئله می‌تواند حاکی از ورود پول هوشمند به بورس باشد. فیلتر سهم‌هایی که ورود یا خروج نقدینگی داشته‌اند و حجم معاملات آن‌ها چهار برابر میانگین حجم هفته گذشته بوده، عبارت است از:

شما می‌توانید از کد این فیلتر در سایت tsetmc.com استفاده کنید.

توجه به جریان نقدینگی یا P/E؟

عده زیادی از سرمایه‌گذاران معقتدند که برای تخمین ارزش یک سهم، بهتر است به نسبت‌های جریان نقدینگی توجه کنند. آن‌ها معتقدند ;i این فاکتور در مقایسه با نسبت P/E نتیجه بهتری حاصل می‌کند. چرا که میزان نقدینگی تولیدی در یک شرکت، می‌تواند وضعیت آن را به خوبی نشان دهد. از همین رو نقدینگی در بورس فاکتور مهمی به شمار می‌رود. بدون وجود نقدینگی، فعالیت یک شرکت ممکن نیست و ورشکستگی اتفاقی است که در پی کمبود نقدینگی رخ می‌دهد.

بیشتر بخوانید

نسبت قیمت به جریان نقدینگی چیست؟

این نسبت از تقسیم قیمت به جریان نقدینگی به دست می‌آید. سرمایه‌گذاران زیادی به جای آن‌که درآمد خالص را مدنظر قرار دهند، به سراغ این معیار می‌روند. یعنی در دید این افراد، بررسی جریان نقدینگی در مقایسه با EPS (سود به ازای هر سهم) کارآمدتر است. جریان نقدینگی درآمد خالص یک شرکت است که هزینه استهلاک در آن محاسبه نشده است. هزینه‌های مذکور، میزان نقدینگی را به صورت واقعی نشان نمی‌دهند. یعنی نقدینگی شرکت بیشتر از چیزی است که نمودارهای درآمد خالص آن را نشان می‌دهند.

جریان نقدینگی آزاد در بورس

Free Cash Flow یا FCF، میزان نقدینگی‌ای را که یک شرکت تولید می‌کند با کسر جریان نقدی خروجی نشان می‌دهد. از این نقدینگی برای تامین مالی فعالیت‌های شرکت و هم‌چنین حفظ دارایی‌های سرمایه‌ای استفاده می‌شود. سرمایه‌گذاران در پی آن هستند تا موجودی حساب شرکت‌های بورسی را بدانند؛ چرا که این اعداد و ارقام، آینه‌ای از عملکرد شرکت است و در نتیجه می‌تواند در تصمیم‌گیری در انتخاب سهام برای سرمایه‌گذاری کمک‌کننده باشد.

از جریان نقدی می‌توان به منظور اندازه‌گیری میزان سودآوری شرکت‌ها استفاده کرد. جریان نقدینگی، پول وارد‌شده و خارج‌شده از حساب‌های شرکت را نشان می‌دهد و عموماً در تحلیل بنیادی سهام از آن استفاده می‌شود.

جریان نقدینگی آزاد، زیرمجموعه جریان نقدینگی شرکت است که نشان‌دهنده پول باقی‌مانده در شرکت پس از پرداخت تمام هزینه‌های موجود و مخارج سرمایه‌ای است.

شاخص جریان نقدینگی چیست؟

جریان نقدینگی را می‌توان به کمک اندیکاتوری به نام شاخص جریان نقدینگی یا MFI) Money Flow Index) محاسبه کرد. این اندیکاتور در تحلیل تکنیکال یک ابزار کاربردی است که بر خلاف شاخص قدرت نسبی، از قیمت و هم‌چنین حجم معاملات در محاسبات خود استفاده می‌کند تا نقاط اشباع خرید و اشباع فروش را در یک سهام شناسایی کند. اندیکاتور MFI با اندیکاتور RSI شباهت زیادی دارد و به همین دلیل به آن «RSI وزن‌داده‌شده با حجم» نیز می‌گویند. به کمک این اندیکاتور می‌توان واگرایی‌هایی را که حاکی از تغییر احتمالی روند سهم هستند، تشخیص داد.

شاخص جریان نقدینگی در محدوده صفر و ۱۰۰ حرکت می‌کند. زمانی که خط اندیکاتور بالاتر از ناحیه ۸۰ قرار گیرد، سیگنال اشباع فروش صادر می‌شود. هم‌چنین زمانی که این خط در ناحیه زیر ۲۰ قرار گیرد، نشان از اشباع خرید است. سطوح ۱۰ و ۹۰ نیز به عنوان آستانه در نظر گرفته می‌شود.

از این اندیکاتور به منظور سیگنال‌دهی، قیمت، و هم‌چنین جریان ورودی و خروجی نقدینگی استفاده می‌کنند. در این شاخص به منظور محاسبه، داده‌های ۱۴ دوره مورد بررسی ورود و خروج نقدینگی در بازار استفاده قرار می‌گیرد.

بیشتر بخوانید

فرمول محاسبه شاخص جریان نقدینگی

به صورت مختصر در این بخش نحوه محاسبه فرمول شاخص جریان نقدینگی در بورس را توضیح می‌دهیم. این شاخص از جمع جریان‌های پولی مثبت و منفی به دست می‌آید. ابتدا لازم است که قیمت نمونه (Typical Price) را به دست آوریم. به این منظور باید قیمت بالا، قیمت پایین و قیمت بسته شدن را برای هر دوره محاسبه کنیم. سپس باید این عدد را تقسیم بر ۳ کنیم.

در نهایت می‌توان با ضرب قیمت نمونه در حجم، جریان نقدینگی را محاسبه کرد. سپس عدد به دست‌آمده را با عدد یک جمع می‌کنیم. در نهایت این عدد را در مخرج کسری قرار می‌دهیم که صورت آن برابر است با یک. به این ترتیب شاخص جریان نقدینگی به دست خواهد آمد. در تصویر زیر می‌توانید محاسبات را ملاحظه کنید.

چنان‌چه قیمت نمونه در یک دوره، بیشتر از دوره قبلی باشد، جریان نقدینگی مثبت خواهد بود. در غیر این صورت منفی است. با به دست آوردن جریان نقدینگی مثبت و منفی می‌توان نسبت جریان نقدینگی (Money Flow Ratio) را محاسبه کرد. دقت کنید که باید مجموع جریان نقدینگی مثبت را در ۱۴ دوره اخیر تقسیم بر مجموع جریان نقدینگی منفی کنید.

آشنایی با نسبت‌های مالی نقدینگی

نسبت نقدینگی یا Liquidity Ratio نشان‌گر توانایی شرکت‌ها در پرداخت تعهدات و بدهی‌های کوتاه‌مدت‌شان است. بالا بودن این میزان موجب افزایش حاشیه امنیت شرکت در پوشش بدهی‌های کوتاه‌مدت می‌شود. هرچند بیش از حد بزرگ بودن این نسبت‌ها نیز فاکتوری منفی به شمار می‌رود. زیرا حاکی از آن است که شرکت‌ها نمی‌توانند منابع مالی خارجی را جذب کنند یا قادر به سرمایه‌گذاری در دارایی‌های سودآور نیستند. این مسائل در عملکرد شرکت اثرگذار خواهند بود.

زمانی که پول نقد و اوراق بهاداری را که بتوان آن‌ها را به آسانی به وجه نقد تبدیل کرد بر بدهی‌های جاری شرکت تقسیم کنیم، می‌توان نسبت نقدینگی را به دست آورد. با بررسی این نسبت‌ها می‌توان احتمال ورشکستگی شرکت‌ها را محاسبه کرد. این نسبت‌ها خود در سه دسته قابل بررسی هستند که عبارت‌اند از: نسبت جاری، نسبت آنی یا سریع و نسبت پول نقد.

بیشتر بخوانید

منظور از هدایت نقدینگی چیست؟

راه‌کارهایی که موجب می‌شود نقدینگی موجود در جامعه به سمتی هدایت شود که موجب دگرگونی و شکوفایی اقتصادی جامعه شود، هدایت نقدینگی نامیده می‌شوند. زمانی که اثر رشد نقدینگی کم می‌شود، دولت‌ها به فکر اقداماتی می‌افتند که مانع از راکد ماندن یا ایجاد ضرر و زیان توسط نقدینگی می‌شوند.

رشد نقدینگی می‌تواند در پی عوامل مختلفی نظیر تحریم، کاهش ارزش پول ملی و یا بدهی دولت به بانک مرکزی اتفاق بیفتد. این امر می‌تواند منجر به فروپاشی اقتصادی و سیاسی شود. به همین دلیل فرضیه‌ای به نام هدایت نقدینگی مطرح شد.

به منظور مهار رشد نقدینگی لازم است که بانک مرکزی در مقام ارگانی که به دولت وابستگی ندارد، قوانین خود را به درستی در جامعه اجرا کند. در این شرایط دولت اگر با مشکل مواجه شود، وام گرفتن از بانک مرکزی را تنها راه‌حل مشکلش نمی‌داند. یا اگر این اتفاق بیفتد، ملزم به تسویه به‌موقع بدهی‌های خود خواهد بود. در نتیجه شاهد تولید نقدینگی بیشتر نخواهیم بود.

در سمت دیگر، بانک مرکزی به دلیل جلوگیری از کاهش ارزش پول نیاز به تولید پول جدید و تزریق آن به جامعه دارد. امری که خود به رشد نقدینگی دامن می‌زند. دولت‌ها ممکن است برای هدایت نقدینگی، مردم را به سمت بازار بورس هدایت کنند. هرچند این امر می‌تواند در کوتاه‌مدت منجر به رشد صنایع بورسی شود، اما همچنان رشد نقدینگی و تورم فراوان و هم‌چنین کاهش ارزش پول در چنین موقعیت‌هایی پابرجا خواهد ماند چرا که سرمایه‌های به‌دست‌آمده، به منظور تامین کسری بودجه و بدهی دولت به ارگان‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ مانند اتفاقی که در بازار بورس ایران طی سال ۹۹ به وجود آمد.

جمع‌بندی

نقدینگی به زبان ساده، به دارایی‌های پولی و شبه‌پولی اطلاق می‌شود که در دست افراد یک جامعه است. همان پولی که با آن مبادلات خود را انجام می‌دهیم، بخشی از نقدینگی به شمار می‌رود. نقدینگی در بورس به واسطه نقدشوندگی سهام مشخص می‌شود. اگر سهام را بتوان در اسرع وقت نقد کرد، می‌توان دریافت که از نقدشوندگی بالایی برخوردار است. کاهش نقدینگی موجب رکود و افزایش آن، می‌تواند باعث تورم شود. مفهوم پول هوشمند نیز به سرمایه‌گذاری‌های کلان در بورس اشاره دارد و افزایش حجم ناگهانی معاملات مهم‌ترین فاکتوری است که می‌تواند خبر از ورود پول هوشمند داشته باشد.

نقدینگی می‌تواند منجر به افزایش تولید شود و پاسخی به تقاضاهای موجود باشد اما این خطر وجود دارد که نقدینگی حاصل به منظور جبران کسری بودجه دولت مورد استفاده قرار بگیرد. درست در چنین شرایطی است که بحث هدایت نقدینگی پیش می‌آید. یعنی دولت باید راهکاری را ارائه کند تا نقدینگی را به سمتی هدایت کند که منجر به رشد و شکوفایی اقتصادی شود.

تحلیل صالح آبادی از علت خروج نقدینگی از بورس و بازارهای رقیب

رییس اسبق سازمان بورس با تحلیل عوامل بیرونی بر روند صعودی شاخص و علت خروج نقدینگی از بازارهای طلا، ارز، خودرو و سهام، اقدامات موثر در قیمت سهام شرکت‌ها و بهبود معاملات را برشمرد.

علی صالح‌آبادی با اشاره به عوامل بیرونی موثر بر ایجاد روند صعودی شاخص بورس به ایرنا اعلام کرد: اتخاذ برخی تصمیمات در بیرون از بازار سرمایه مانند قیمت‌گذاری فولاد و دیگر کالاها، عوارض و ممنوعیت صادرات می تواند به شدت بر روند آن تاثیرگذار باشد بنابراین باید بررسی ورود و خروج نقدینگی در بازار در مورد کالاهایی مانند فولاد، خودرو و سنگ آهن که جزو محصولات شرکت‌های بورسی هستند تصمیماتی اتخاذ شود که در جهت حمایت باشد.

یکی از عوامل رشد بازار در یک سال گذشته ناشی از ورود حجم بالای نقدینگی به سمت بازار بود و سرمایه‌گذاران بدون توجه به ارزنده بودن یا نبودن سهام اقدام به خرید سهام می‌کردند که همین امر باعث مثبت شدن همه سهم‌ها با یکدیگر شد. اکنون دیگر ورود نقدینگی به بازار مانند گذشته نیست و حتی میزان خروج نقدینگی بیش از ورود نقدینگی شده است. یکی از دلایل اصلی افت شاخص بورس در چند ماه اخیر، خروج نقدینگی بوده است که البته خروج سرمایه از دیگر بازارهای طلا، ارز و خودرو هم صورت گرفته که این امر ناشی از کاهش انتظارات تورمی بوده است.

بازار در حال حرکت به سمت تخصصی شدن است و دیگر مانند گذشته نیست. سهامداران فقط به سمت سهام ارزنده می‌روند و در وضعیت فعلی فقط بررسی ورود و خروج نقدینگی در بازار تحلیل جواب می‌دهد و افرادی که تجربه سرمایه‌گذاری ندارند فقط باید از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری سرمایه را وارد بازار کنند.

اقداماتی موثر برای صعود سهام شرکت‌ها

برای ایجاد روند معقول در معاملات بورس لازم بود اقدام‌هایی در دستور کار قرار گیرد که نخستین اقدام مربوط به درون بازار سرمایه و بقیه اقدامات وابسته به بیرون است. سلسله اقداماتی که باید در درون بازار صورت گیرد، شفافیت و اطلاع‌رسانی بیشتر در مورد شرکت‌ها است. در سال‌های گذشته شرکت‌ها اقدام به پیش‌بینی سود می‌کردند اما مدت‌ها اجرای آن حذف شده بود. بازار نیازمند اعلام پیش‌بینی سود است که می‌تواند به شدت در بهبود روند تاثیرگذار باشد.

نمی‌توان اعلام کرد پیش‌بینی ارائه شده از سوی شرکت‌ها ١٠٠ درصد محقق می‌شود. مدیران شرکت‌ها بهترین افرادی هستند که می‌توانند وضعیت آینده شرکت‌ها را مورد پیش‌بینی قرار دهند زیرا فردی که در حال اداره شرکت است بهتر می‌تواند نسبت به کارشناسان و افرادی که بیرون از شرکت‌ها حضور دارد نسبت به آینده اظهارنظر کند. مدیرانی که سود شرکت‌ها را برای سال آینده پیش‌بینی و به بازار اعلام می‌کنند به نوعی متعهد به پوشش سود می‌شوند تا بطور حتم به سود اعلام شده دست پیدا کنند.

شرکت‌هایی که پیش‌بینی سود ندارند تلاش کمتری نسبت به دیگر شرکت‌ها خواهند داشت و تعهدی نسبت به سوددهی سهام شرکت ندارند به همین دلیل ممکن است سود کمتری را نسبت به شرکت‌هایی که متعهد به سود مشخصی شده‌اند بدست آورند. مسئولان به دنبال ایجاد رشد مصنوعی در بازار نیستند بنابراین با پیش‌بینی سود می‌توان سهام شرکت‌های ارزنده را پیدا کرد. این موضوع باعث می‌شود سهامداران تصمیم‌گیری بررسی ورود و خروج نقدینگی در بازار درستی نسبت به سرمایه‌گذاری داشته باشد.

فعال کردن ساز و کار سهام خزانه، اقدامی مثبت در بهبود وضعیت بازار

فعال کردن ساز و کار سهام خزانه از جمله اقداماتی است که باعث بهبود روند معاملات بازار می شود. در قانون پیش‌بینی شده شرکت‌ها می‌توانند بخشی از سهام را در بازار خریداری کنند. با توجه به اینکه این اقدام می‌تواند با تاثیری مثبت همراه شود بنابراین اجرای آن از سوی همه شرکت‌ها تاثیر مثبتی در بازار می‌گذارد. در صورتی که سهام شرکت ارزنده باشد اما با قیمتی کمتر از قیمت واقعی در حال معامله باشد، شرکت اجازه پیدا می‌کند سهام خود را خریداری و زمانی که به موقعیت مناسبی دست پیدا کرد دوباره اقدام به فروش کند.

بازیگران بزرگ پشت نقدینگی فارکس چه کسانی هستند؟

بازار فارکس، از نظر میانگین مالی در گردش و میانگین درآمد هر تریدر بزرگ ‌ترین بازار از نظر شرکت‌کنندگان است. همانطور که از طبیعت بازار فارکس پیداست، برای اینکه تریدر موفقی باشید، مدیریت ریسک و نوسانات اهمیت بالایی دارد. درک این دو عامل با درک نقدینگی همراه است.

نقدینگی بازار فارکس چیست و چگونه تامین می‌شود؟

نقدینگی (liquidity) اهمیت بالایی در ساختار بازار فارکس دارد. بدون وجود نقدینگی، فعالیت بازار نظم خود را از دست می‌دهد که این بی‌نظمی با جهش قیمت در بازار دیده می‌شود. با این حال، بازاری که نقدینگی بالایی داشته باشد، امکان انتقال آسان برای ورود و خروج را ایجاد می‌کند، و زمینه را برای مشارکت همه بازیگران در بازار از سفته بازان کوچک تا مؤسسات بزرگ فراهم می‌کند.

نقدینگی در بازار فارکس عبارت است از توانایی یک جفت ارز برای معامله (خرید / فروش) در صورت وجود تقاضا. برای مثال هنگامی که با جفت ارزهای اصلی معامله می‌کنید، بازاری که با آن معامله می‌کنید نقدینگی بسیار بالایی دارد. با این حال، شما بر اساس نقدینگی موجود موسسات مالی معامله می‌کنید که شما را وارد یا از معامله مورد نظرتان خارج می‌کند.

همه جفت ارزها نقد نیستند. در واقع ارزها بر اساس دسته بندی که در آن قرار می‌گیرند سطح نقدینگی متفاوتی دارند. نقدینگی فارکس با حرکت تریدرها از جفت‌های اصلی به جفت‌های فرعی و در نهایت به جفت‌های اگزاتیک کاهش می‌یابد.

نقدینگی به سادگی یا توسط یک تریدر کوچک در ایالات متحده، اروپا یا آسیا ایجاد نمی‌شود؛ بلکه توسط تامین کننده نقدینگی، که یک بروکر بازار یا مؤسسه‌ای است که به عنوان یک بازارساز در یک طبقه دارایی انتخاب شده رفتار می‌کند، تولید می‌شود. اساساً تأمین‌ کننده نقدینگی در هر دو انتهای معاملات ارزی نقش دارد و یک ارز خاص را با قیمت مشخص فروخته و خریداری می‌کند. در حقیقت با انجام این پروسه، بازارسازی می‌‌کند.

چرا نقدینگی اهمیت دارد؟

ممکن است برای برخی این سوال پیش بیاید که «چرا باید به نقدینگی اهمیت داد؟». پاسخ در ثبات قیمتی بیشتر است. ارائه دهندگان نقدینگی ریسک قابل توجهی را تحمل می‌کنند و با انجام این کار پاداش قابل توجهی نیز دریافت می‌کنند؛ زیرا قادر به مشاهده جریان سفارشات می‌شوند. مهم تر اینکه آنها مایل هستند در یک دوره معاملاتی پر نوسان طرف دیگر معامله باشند، بنابراین به سفته بازان کوچک امکان مدیریت ریسک بهتر داده می‌شود. چیزی بدتر از این نیست که در یک بازار بدون نقدینگی در طرف اشتباه معامله باشید.

لیستی از بزرگترین بازیگران فارکس:

بانک‌های تجاری (Commercial Banks)

بانک‌ها معمولاً هم در حجم زیادی از معاملات سفته بازی و هم در گردش معاملات روزانه شرکت دارند. برخی از آنها روزانه میلیاردها دلار با ارزهای خارجی معامله می‌کنند. برخی از طرف مشتریان معامله می‌کنند و برخی از حساب‌های اختصاصی استفاده می‌کنند.

بانک‌های تجاری و بانک‌های سرمایه‌گذاری برای تمام جفت ارزهایی که در آن بازار می‌سازند، قیمت پیشنهادی ارائه می‌کنند. آنها علاوه بر اسپردهای عرضه و تقاضا، اغلب به معامله جفت‌ها از طرف مشتریان خود نیز متوسل می‌شوند. عمده‌ ترین تامین‌ کنندگان نقدینگی، بانک‌های (Citibank)، (Deutsche Bank)، (Societe Generale)، (Union Bank of Switzerland) و (HSBC) هستند.

بانک‌های مرکزی (Central Banks)

بانک‌های مرکزی با بر عهده داشتن کنترل عرضه ارزهای مختلف نقش مهمی در بازار فارکس دارند. علاوه بر نگرانی درباره تنظیم تورم و نرخ بهره، این بانک‌ها همچنین در صورت لزوم مسئول تثبیت بازار فارکس نیز هستند.

با وجود اینکه بانک‌های مرکزی به اندازه بانک‌های تجاری فعال نیستند؛ اما زمانی که نیاز مبرمی مانند بحران مالی وجود دارد، آنها آماده هستند تا در صورت نیاز از طریق عملیات بازار، پول نقدینگی کشورهای مربوطه را تامین کنند.

شرکت‌های سرمایه گذاری (Investment Firms)

شرکت‌های مدیریت سرمایه گذاری معمولاً حساب‌های بزرگی را از طرف مشتریان خود مدیریت می‌کنند، و نیاز به مبادله ارزهای خارجی دارند، بنابراین باید این معاملات را از طریق استفاده از بازار ارز تسهیل کنند.

بروکرهای خرده فروشی فارکس (Retail Forex Brokers)

این گروه بخشی از حجم کل بازار فارکس که روزانه بین 25 تا بررسی ورود و خروج نقدینگی در بازار 50 میلیارد دلار، که حدود 2 درصد از کل بازار فارکس تخمین زده می‌شود، را اداره می‌کند. بروکر فارکس قادر به معامله با تامین کنندگان عمده نقدینگی نیست؛ مگر اینکه بروکر فارکس دارای سرمایه بالایی باشد. تریدرهای خرد از جمله سفته بازان برخلاف تریدرهای نهادی، به ندرت نیاز به معامله در چنین حجم عظیمی دارند. بنابراین، دسترسی آنها به بازار فارکس معمولاً از طریق بروکرهای آنلاین فارکس،تامین کنندگان ثانویه نقدینگی در بازار، تنظیم شده است.

سفته بازان (Speculators)

این‌ افراد ریسک ‌پذیر یا سرمایه‌ گذاران خصوصی هستند که ارزهای خارجی را خریده و آنها را می‌فروشند و از طریق نواسانات و اختلاف قیمتی آن سود می‌برند.

تریدرهای الگوریتمی (Algorithmic Traders)

تریدرهای الگوریتمی یا تریدر آلگو (Algo) توانسته‌اند چشم انداز معاملات CFD فارکس را تغییر دهند. قرارداد مابه التفاوت (Contract for difference) یا به اختصار CFD به شما این امکان را می‌دهد که بدون تصاحب یک دارایی، بر روی تغییرات قیمت آن معامله کنید. دنیای امروزی تجارت الکترونیک و تطبیق تجارت کامپیوتری به تعداد زیادی از تریدرها این اجازه را داده است تا از تحلیل‌ها و تشخیص الگوی بسیار پیچیده برنامه ریزی و استفاده کنند، تا تحت پوشش ارائه‌دهندگان نقدینگی وارد عرصه معاملات شوند.

جمع بندی

نقدینگی بر نوسانات بازار تأثیر می‌گذارد. اگرچه این نوسان گاهی مفید و گاهی برای بازار مضر است، اما سطح مشخصی از نوسان برای فرصت‌های معاملاتی ضروری است. عدم نقد شوندگی می‌تواند منجر به نوسانات شدید و غیرقابل کنترل قیمت شود. برای اینکه تریدر موفقی باشید، مدیریت ریسک و نوسانات اهمیت بالایی دارد. درک این دو عامل با درک نقدینگی همراه است.