عرضه اولیه کوین یا توکن ICO

یک ICO چیست؟ تصویر از: vectorpouch / freepik.com

عرضه اولیه کوین (ICO) چیست؟ بررسی تمام نکات پیرامون ICO ها

هر پروژه برای راه‌اندازی و توسعه نیازمند تأمین مالی است. عرضه اولیه کوین (ICO) یکی از راه‌های تأمین سرمایه اولیه پروژه‌ها، در فضای ارزهای دیجیتال است. اما عرضه اولیه کوین دقیقاً چیست و چگونه انجام می‌شود؟

در این مقاله از «اکس نوین» قرار است از سیر تا پیاز ICO ها را بررسی کنیم. با ما همراه باشید!

مطالبی که در این مقاله خواهید خواند:

عرضه اولیه کوین (ICO) چیست؟

عرضه اولیه کوین یا Initial Coin Offering روشی برای تأمین سرمایه اولیه برای پروژه‌های ارز دیجیتال است. در یک ICO، توسعه‌دهندگان توکن‌های مبتنی بر بلاکچین (Blockchain) را بین سرمایه‌گذاران اولیه توزیع می‌کنند.

کاربران در این روش، توکن‌هایی را دریافت می‌کنند که می‌توانند آنها را بلافاصله یا در آینده ترید کرده و از آنها سود کسب نمایند. در مقابل، پروژه‌ها نیز سرمایه لازم برای ادامه مسیر و توسعه بیشتر را به دست خواهند آورد.

با جمع‌آوری بودجه لازم برای توسعه پروژه اتریوم در سال 2014 از طریق عرضه اولیه، توجه همگان به این نوع روش تأمین سرمایه جلب شد. پس از آن، رونق ارزهای دیجیتال در سال 2017 باعث شد تا پروژه‌های زیادی از این طریق به تأمین سرمایه اولیه خود اقدام کنند.

در نگاه اول، ممکن است تصور کنید عرضه اولیه کوین و عرضه اولیه سهام دو چیز مشابهند. اما این دو روش کاملاً با یکدیگر متفاوتند.

سرمایه گذاران معمولاً با خرید عرضه اولیه سهام، سهام مالکیت جزئی از شرکت یا کارخانه ارائه دهنده آن سهام را خریداری می‌کنند. در طرف دیگر اما داستان کاملاً متفاوت است. در عرضه اولیه کوین، پروژه ارز دیجیتال با فروش توکن‌های خود برای توسعه بیشتر سرمایه جمع‌آوری می‌کند ولی سرمایه‌گذاران با مشارکت در ICO ها هیچ مالکیتی در آن شرکت را بدست نمی‌آورند.

اما آیا عرضه اولیه کوین تنها به پروژه‌های تازه‌وارد به صنعت ارزهای دیجیتال محدود می‌شود؟

خیر!

شرکت‌های با سابقه نیز گاهی اوقات از ICO ها استفاده می‌کنند. این کار، از طریق عرضه اولیه معکوس صورت می‌گیرد که از لحاظ عملکرد، بسیار شبیه به ICO معمولی است. در این روش،کسب‌و‌کاری که قبلاً کالا یا خدماتی را ارائه می‌داده، برای تمرکززدایی اکوسیستم خود توکن هایی را صادر می‌کند و آنها را به سرمایه گذاران می‌فروشد. فروش این توکن ها از طریق ICO صورت می‌گیرد.

تفاوت عرضه اولیه کوین (ICO) و عرضه اولیه صرافی (IEO) چیست؟

عرضه اولیه کوین و عرضه اولیه صرافی از بسیاری از جهات به هم شباهت دارند. تفاوت اصلی این دو عرضه اولیه این است که در IEO علاوه بر تیم توسعه، یک صرافی ارز دیجیتال نیز در روند جمع‌آوری سرمایه دخیل است. در حقیقت، صرافی به تیم توسعه این امکان را می‌دهد تا از طریق پلتفرم معاملاتی، توکن های خود را بین سرمایه گذاران عرضه کند.

عرضه اولیه صرافی یک برای تیم توسعه و صرافی دیجیتال یک معامله برد برد است. زمانی که یک صرافی معتبر یک IEO برگزار می‌کند، کاربران با این دید که پروژه مورد نظر توسط آن صرافی به طور دقیق حسابرسی شده با خیال راحت به سرمایه گذاری خواهند پرداخت. بدین شکل، تیم توسعه می‌تواند مقدار سرمایه مورد نیاز خود را جمع‌آوری کند و صرافی نیز از موفقیت این پروژه سود خواهد برد.

تفاوت عرضه اولیه کوین (ICO) و عرضه توکن اوراق بهادار (STO) چیست؟

عرضه توکن اوراق بهادار از دیدگاه تکنیکال با ICO ها مشابه است. با این حال، داستان از نظر حقوقی کاملاً فرق می‌کند.

به دلیل ابهامات قانونی موجود در زمینه ICO ها، برخی شرکت‌ها تصمیم گرفتند تا این مسیر را در قالب عرضه توکن اوراق بهادار یا همان STO ادامه دهند. این شرکت‌ها در حقیقت به دنبال این بودند تا از طریق STO، ابهامات موجود در عرضه اولیه کوین را برطرف کنند.

STO ها اوراق بهادار واقعی هستند. در حقیقت این توکن ها توسط دارایی عرضه اولیه کوین یا توکن ICO ها، سود یا درآمد شرکت و … پشتیبانی می‌شوند. در نیمه دوم سال 2018 و 2019 جمع‌آوری سرمایه در مسیر STO ها رونق گرفت چرا که این مسیر به دنبال آن بود که خیال سرمایه گذاران از سرمایه گذاری خود راحت باشد و احتمال تقلب و کلاهبرداری به حداقل کاهش یابد.

ICO چگونه کار می کند؟

ICO ها می‌توانند اشکال مختلفی داشته‌باشند. گاهی اوقات، تیم پروژه در بستر بلاکچینی که در ماه‌ها و سال‌های آینده به توسعه آن ادامه خواهند داد توکن ها را عرضه می‌کند. در این روش، توکن ها پس از خرید، به آدرس کاربران در آن بلاکچین ارسال می‌شود.

در صورتی که پروژه، بلاکچین مخصوص به خود را نداشته‌باشد، توکن ها در بستر شبکه‌ای دیگر همچون اتریوم صادر خواهند شد. به محض ساخت بلاکچین مخصوص به پروژه، سرمایه گذاران می‌توانند توکن های خود را با توکن های جدید در بستر بلاکچین اختصاصی معاوضه کنند.

متداول‌ترین روش اما صدور توکن ها در یک بلاکچین با قابلیت استفاده از قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) است.

اتریوم مقصد اصلی پروژه‌هاست. در حقیقت بسیاری از پروژه‌های موجود در فضای کریپتو، از شبکه اتریوم و استاندارد ERC-20 برای ایجاد توکن های خود استفاده می‌کنند. برای مثال، پروژه‌های موفقی چون ترون، ایاس و بایننس کوین ابتدا در بستر بلاکچین اتریوم عرضه و بعدها به بلاکچین اختصاصی خود منتقل شدند.

تخمین زده‌می‌شود که امروزه بیش از 200 هزار توکن مختلف در شبکه اتریوم وجود داشته‌باشد.

در کنار اتریوم، بلاکچین های دیگری چون استلار (Stellar)، نئو (NEO)، ویوز (Waves) و … نیز میزبان پروژه‌های عرضه اولیه هستند. با توجه به انعطاف پذیری این شبکه‌ها، بسیاری از پروژه‌ها هیچوقت این شبکه‌ها را ترک نخواهند کرد و به تقویت پایه‌های پروژه خود، در بستر این بلاکچین ها خواهند پرداخت. این امر به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد تا از ابزارهایی که قبلاً آزمایش شده و جواب پس داده‌اند برای بهبود پروژه خود استفاده نمایند.

ICO ها زودتر از موعد مقرر اعلام می‌شوند. تیم پروژه ممکن است یک بازه زمانی خاص یا سقفی برای فروش توکن ها را برای ICO مشخص کند. علاوه بر این، سرمایه گذاران بایستی برای شرکت در بعضی از ICO ها ثبت‌نام اولیه انجام دهند.

چه کسی می تواند یک ICO را راه اندازی کند؟

فناوری راه اندازی ICO و توزیع رمزارزها به طور گسترده‌ای در دسترس همگان است. با این حال، در عمل، پیش از این کار، ملاحظات حقوقی بسیاری باید در نظر گرفته شود.

فضای ارزهای دیجیتال به طور کلی فاقد دستورالعمل‌های نظارتی است و هنوز در برخی از زمینه‌های آن ابهاماتی وجود دارد. برخی از کشورها راه‌اندازی ICO ها را به طور کامل ممنوع کرده‌اند. بنابراین، لازم است تا از قوانین پیرامون ICO ها در کشور خود مطلع شوید.

چه قوانینی پیرامون عرضه اولیه کوین وجود دارد؟

پاسخ دادن به این سوال تا حدی دشوار است چرا که فاکتورهای زیادی باید در نظر گرفته‌شوند. قوانین و مقررات در هر حوزه قضایی فرق می‌کند و هر پروژه با ویژگی‌های خود، ممکن است در نحوه نگاه نهادهای دولتی به آن تأثیر بگذارد.

عدم وجود مقررات در بعضی از نقاط به معنی مجوز برای تأمین سرمایه پروژه از طریق راه اندازی ICO نیست. بنابراین در صورتی که به دنبال راه‌اندازی ICO هستید، ضروری است تا پیش از انتخاب این روش تمامی مقررات را در نظر بگیرید.

قانون گذاری‌ها در رابطه با فضای بلاک چین و ارزهای دیجیتال کند است و سرعت پیشرفت این فناوری از قانون‌گذاران بسیار بیشتر است. هنوز بسیاری از نهادهای دولتی به دنبال آن هستند تا چارچوبی شفاف تر برای تکنولوژی بلاک چین و ارزهای دیجیتال ارائه دهند.

اگرچه بسیاری از علاقه‌مندان به ارزهای دیجیتال از احتمال دسترسی بیش از حد دولت‌ها و جلوگیری آنها از توسعه پروژه‌ها نگران هستند، اما برخی، وجود قوانین را برای حمایت از حقوق سرمایه گذاران ضروری می‌دانند.

عرضه اولیه کوین چه خطراتی دارد؟

وعده‌های توسعه‌دهندگان از بازدهی هنگفت یک توکن، موضوعی وسوسه‌کننده است. با این حال، تمامی کوین ها موفق به انجام این کار نخواهند شد. در حقیقت، در این نوع سرمایه گذاری، هیچ تضمینی برای سود رسانی به شما وجود ندارد.

تعیین اینکه یک پروژه آینده درخشانی خواهد داشت یا به نابودی ختم خواهد شد تا حد زیادی دشوار است و فاکتورهای بسیاری باید در نظر گرفته‌شوند. سرمایه گذاران باید در رابطه با توکن مورد نظر خود تحقیقات گسترده‌ای را انجام داده و بتوانند پس از آن به سوالات زیر در رابطه با پروژه انتخابی پاسخ دهند:

• آیا مفهوم پروژه دوام دارد؟ چه مشکلی را حل خواهد کرد؟
• عرضه توکن ها چگونه خواهد بود؟
• آیا این پروژه بلاکچین دارد یا بدون آن انجام خواهد شد؟
• آیا تیم توسعه معتبر است و مهارت‌های لازم برای پیش بردن پروژه را دارند؟

قانون مهم در هرنوع سرمایه‌گذاری این است که هرگز بیش از مقداری که می‌توانید از دست بدهید سرمایه‌گذاری نکنید. بی‌ثباتی در ماهیت بازار ارزهای دیجیتال نهفته است و سرمایه گذاری بدون هیچ نوع تحقیقی در نهایت دست شما را در پوست گردو خواهد گذاشت.

سخن پایانی

عرضه اولیه کوین یا ICO ها تاکنون به عنوان ابزاری برای تأمین سرمایه پروژه‌ها بسیار خوب عمل کرده‌اند. به دنبال ICO موفقیت۲آمیز اتریوم در سال 2014، بسیاری از سازمان٬ها توانستند از این طریق، پروژه خود را گسترش دهند.

با این وجود، خریداران باید به پروژه مدنظر خود و ویژگی٬های آن واقف باشند. بازدهی تضمینی برای این نوع سرمایه گذاری وجود ندارد. بنابراین، انجام تحقیقات پیش از انجام سرمایه گذاری ضروری خواهد بود.

در سال‌های اخیر، ابهامات بسیاری پیرامون ICO ها و روش‌های جلوگیری از کلاهبرداری‌های احتمالی مطرح شده۲است. چندین کشور نیز بر ارائه چارچوب نظارتی برای این نوع عرضه‌های اولیه کار کرده٬اند. با این حال، ICO، به بسیاری از شرکت‌های تازه کار کمک می‌کند تا با جمع‌آوری سرمایه، ایده‌های خود را به منصه ظهور برسانند.

سوالات متداول

عرضه اولیه کوین یا ICO روشی برای تأمین سرمایه اولیه یک پروژه ارز دیجیتال است.

مطرح‌ترین پروژه اتریوم است. در کنار اتریوم، پروژه‌های بزرگی چون ایاس، ترون و بایننس کوین نیز از این راه برای جمع‌آوری سرمایه استفاده کرده‌اند.

باید بدانید که سود وعده داده شده در این نوع سرمایه گذاری ها تضمینی نیست و هر لحظه امکان دارد سرمایه شما نابود شود. لذا بایستی پیش از سرمایه گذاری کاملاً در رابطه با پروژه تحقیق کنید.

عرضه اولیه سکه (ICO) چیست؟

آی‌سی‌او (ICO) یا عرضه اولیه توکن به عنوان یکی از پرطرفدارترین روش‌های جذب سرمایه در صنعت بلاک‌چین شناخته می‌شود. ما قصد داریم تا در این.

یک ICO چیست؟ تصویر از: vectorpouch / freepik.com

اگر به دنبال پاسخی برای پرسش‌های «ICO چیست» و «راهنمای ICO» هستید، به بخش مناسبی رسیده‌اید. این متن به شما کمک می‌کند تا مفهوم عرضه اولیه توکن، شیوه عملکرد، خطرات و مزایای آن را بفهمید.

عرضه اولیه سکه یا ICO چیست؟

عرضه اولیه سکه یا Initial Coin Offering که کوتاه‌ شده واژه ICO می‌باشد، روشی جدید برای افزایش سرمایه در انواع پروژه‌های مرتبط با بلاک‌چین برای فروش ارزهای رمزپایه است. پروژه‌های جدید از این روش استفاده می‌کنند تا در ازای دریافت بیت کوین (BTC)، اتریوم (ETH)، دیگر ارزهای رمزنگاری شده و حتی پول نقد، رمزارزهای تازه استخراج شده و نوپا را بفروشند. این روش به گونه‌ای شبیه به عرضه اولیه سهام (IPO) است اما تفاوتی در این میان وجود دارد و آن هم اینست که بیشتر ICO ها غیر متمرکز بوده و در نتیجه هیچ‌ قانونی پشتیبان سرمایه گذاران نخواهد بود.

بنابراین چرا افراد ICO را خریداری یا راه‌اندازی می‌کنند؟ چندین روش وجود دارد که نشان می‌دهد عرضه اولیه سکه می‌تواند برای سهامداران آن‌ها سودمند باشد.

مزایای ICO

سرمایه‌گذاران می‌توانند از مزایای زیر بهره ببرند:

• فرصتی برای بدست آوردن ارزهای رمزپایه جدید با هزینه کم اما سودآوری بالا (چیزی شبیه خریدن بیت‌کوین در سال 2011).
• توکن‌های ICO ممکن است دارای مزایای دیگری همانند توزیع مجدد درآمد و یا دسترسی خاص به محصولات و خدمات پروژه‌ها باشد.
• امکان پشتیبانی از پروژه‌ها و تیم‌هایی که به آن‌ها علاقه دارید.

در همین حال، صادرکنندگان توکن نیز موارد زیر را دریافت می‌کنند:

• دسترسی سریع به سرمایه اولیه با محدودیت‌های نظارتی کمتر.
• داشتن سرمایه‌ای ثابت بدون از دست رفتن حقوق سهامداران مگر اینکه خلاف این بازگو شده باشد.
• امکان ایجاد و آزمایش شیوه‌های نوآورانه تجاری و غیرمتمرکز.
• یک پایگاه وابسته به کاربر که خواهان آزمایش سرویس خود می‌باشد.

ریسک های ICO

نیازی به گفتن نیست که ICO ها هم دارای سهم نسبتاً زیادی از خطرات هستند. برای نمونه، ریسک‌هایی که خریداران توکن‌های تازه عرضه شده باید با آنها روبرو شوند:

• تیم نسبتا بی‌تجربه و بی ضمانتی که مشخص نیست در پشت این پروژه به وعده‌های خود عمل خواهند کرد یا خیر.
• نبودن پشتیبان برای نظارت و تضمین بازده.
• شفافیت بسیار کم در گسترش و پیشرفت پروژه.
• در خطر بودن پروژه برای وجود یک کلاهبرداری بسیار دقیق یا حتی استراتژی پامپ و دامپ (Pump and Dump).

در حال حاضر، آغاز کنندگان ICO ها باید چنین ریسک‌هایی را بپذیرند:

• قوانین نامشخص که ممکن است منجر به جریمه یا محکوم شدن آن‌ها شود.
• یک سرمایه‌گذاری ناپایدار که ناشی از بی ثباتی ارزهای رمزپایه است.
• اطلاعاتی در مورد صاحبان توکن‌ها وجود ندارد.

در پایان این آموزش، می‌توانید لیستی از مواردی را پیدا کنید که ثابت می‌کند یک پروژه ICO کلاهبرداری هست یا خیر. اکنون بیایید نگاهی گذرا به چگونگی ایجاد ICO ها بیندازیم.

تاریخچه‌ای مختصر از ICO ها

تاریخچه ICO ها به سال 2013 برمی‌گردد که اولین نسخه آن بوسیله مسترکوین (Mastercoin) و برای ایجاد لایه‌ای به منظور اجرای قراردادهای هوشمند و توکنیزه کردن تراکنش‌های بیت‌کوین ایجاد شد. تقریباً 5 میلیون دلار در این سرمایه‌گذاری جمع‌آوری شد و پس از آن اتریوم (ETH) توکن اولیه خود را ارائه داد که البته توانست در آن زمان حدود 18 میلیون دلار جمع کند.

از سال 2014، بازار توکن‌های عرضه شده به طور پیوسته در حال رشد بود اما تا سال 2017-2018 شاهد هیچ رویداد چشمگیری نبوده است. برای نمونه، 875 آی‌سی‌او فقط در سال 2017، تقریبا 30 برابر بیشتر از سال 2016 بود. این سرمایه در مقایسه با 96 میلیون دلار در سال 2016، به بیش از 6.2 میلیارد دلار رسید. با این وجود، رکورد عرضه اولیه توکن برای سال 2018 با بیش از 1200 ICO بود که منجر به افزایش 7.85 میلیارد دلاری سرمایه در بازار شد.

بزرگ‌ترین سرمایه آی‌سی‌او تا به امروز برای رمزارز ایاس EOS بوده است، یک شبکه غیرمتمرکز که در گذر چندین دوره در سال‌های 2017 و 2018 بیش از 4 میلیارد دلار سرمایه جمع‌آوری کرده است. از زمان انفجار این توکن در سال های 2017 و 2018، علاقه‌ها به ICO کمرنگ شد.

آمار راه اندازی ICO ها. برگرفته از: Coinschedule.com

نحوه کار ICO ها چگونه است؟

یک پروژه یا یک شرکت با انتشار یک به اصطلاح مقاله سفید (whitepaper) اهداف خود را برای راه‌اندازی یک ICO مشخص کرده و میزان سرمایه اولیه‌ جهت اجرای آن و دیگر اطلاعات لازم را برای کمک به سرمایه‌گذارانی که قصد شرکت در آن را دارند، توضیح می‌دهد.

در ازای گذاشتن سرمایه، سرمایه‌گذار از ارز رمزپایه درون پروژه دریافت می‌کند که معمولا از آن به عنوان یک توکن نام برده می‌شود. بسته به نوع پروژه‌ی موجود، توکن‌ها ممکن است در ازای دریافت سایر رمزارزها یا پول‌های نقد همانند دلار آمریکا، یورو و غیره به دست بیایند.

بیشتر توکن‌های ICO در بستر برنامه‌های غیرمتمرکز یا Dapps صادر می‌شوند. از ماه فوریه سال 2019، این برنامه پرطرفدارترین بستر منتشرکننده‌ی توکن اتریوم می‌باشد.

سامانه های راه اندازی توکن بر اساس محبوبیت. برگرفته از: ICObench.com

آی‌سی‌او ها به شرکت‌های نوپا اجازه می‌دهند تا سرمایه‌ اولیه را بسیار آسان‌تر از فروش سهام، اوراق بهادار یا گرفتن وام جمع‌آوری کنند. بازار هنوز هم تا حد زیادی کنترل نشده باقی مانده و آ‌ن‌ها نیازی به برخورد با سرمایه‌داران و بانک‌ها ندارند. با این وجود، پیش بینی می‌شود با افزایش سرمایه موجود در بازار و ایجاد قوانین جدید، افزایش سرمایه از طریق ICO ها پیچیده‌تر شود.

آیا ICO ها قانونی هستند؟

جواب این سؤال شاید است. هنوز بستر نظارتی روشنی در مورد ICO ها وجود ندارد و این فضا کاملاً خاکستری است اما احتمالاً در آینده کنترل می‌شود؛ بنابراین، بیشتر توکن‌های عرضه شده ملزم به رعایت قوانین KYC / AML هستند. در حال حاضر، فشار برای ایجاد محدودیت بسیار دشوار است، زیرا بیشتر مسئولان از اینکار در فناوری تازه‌کاری که در حال تغییر جهان است دریغ می‌کنند.

اما کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) با ICO متفاوت رفتار می‌کند. اگر توکنی که فروخته می‌شود صرفاً یک توکن سودمند باشد، به عنوان توکنی که دارای امنیت مالی است طبقه‌بندی نمی‌شود. با این حال، اگر یک توکن دارای خصوصیات با هدفی باشد که تنها برای ارزش‌گذاری و سودآوری سرمایه‌گذاران خود ساخته شده و البته با مراحل قانونی مطابقت داشته باشد، می‌توان به عنوان یک توکن با امنیت از آن نام برد.

در پایان، تا زمانی که یک چارچوب نظارتی ایجاد نشود بیشتر مردم همچنان از ICO به عنوان ابزاری برای جمع آوری و جذب سرمایه استفاده می‌کنند.

نحوه تشخیص ICO های کلاهبرداری

آی‌سی‌او های کلاهبرداری موجود، بسیار پرطرفدارند بنابراین امکان شناسایی آن‌ها می‌تواند سبب صرفه‌جویی در هزینه‌های بالایی شود.
بر اساس گفته ارنست (Ernst) و یانگ (Young)، تقریبا ده درصد از سرمایه جمع‌آوری شده با عنوان ICO ها، در کیف‌پول کلاهبرداران به خط پایان خود می‌رسند.

به هر سو، راه‌هایی نیز برای شناسایی آی‌سی‌او های کلاهبرداری وجود دارد. به دنبال این نشانه‌های عمومی در آن باشید:

• تیم ناشناس. بسیاری از کلاهبرداری‌ها برای تیم خود تبلیغ نمی‌کنند، بنابراین هیچ کسی نمی‌تواند تأیید کند که چه افرادی به پروژه مرتبطند. این یک پرچم قرمز بزرگ است.
• یک پیشنهاد خیلی خوب و عالی به نظر می‌رسد. اگر این پروژه به شما بازده‌های خنده‌دار یا محصولات غیرممکن را پیشنهاد می دهد‌، این یک پرچم قرمز بزرگ است.
• نقشه راه ندارد. یک استارت‌اپ جدی همیشه از پیش برنامه‌ریزی می‌کند و در مورد مراحل بعدی، شفاف و روشن است. اگر آینده پروژه برایتان تاریک باشد، احتمالاً کلاهبرداری می‌باشد.
• گفتگویی در Bitcointalk.org. یک راه قانونی برای راه‌اندازی ICO، اعلام آن در سایت BitcoinTalk.org است. این، بزرگترین سایت برای بیت‌کوین و رمزارزهای دیگر است و پروژه‌های قانونی با کمال میل در بحث‌‌های آن شرکت کرده و به همه پرسش‌ها پاسخ می‌دهند.
• سورس کد پروژه. پروژه‌های معتبر کد خود را بر روی گیت‌هاب (Github) گذاشته و پس از آن همه می‌توانند آن را مورد بررسی قرار دهند. در نتیجه، نبودن کد برابر است با عدم وجود پروژه.
• آیا توکن یا بلاک‌چین لازم است؟ بسیاری از پروژه‌ها می‌توانند بدون یک دفتر کل توزیع شده، عملکرد خوبی داشته باشند. بسیاری از پروژه‌ها تلاش می‌کنند فقط برای جمع‌آوری سرمایه اضافه از ICO استفاده کنند. بنابراین از خود بپرسید که آیا واقعاً به توکن مخصوص خودش احتیاج دارد؟
• فعالیت‌ در روابط عمومی و رسانه‌ها. پروژه‌های قابل اعتماد، متخصصان بازاریابی واجد شرایط را استخدام می‌کنند تا در نهایت موفق به ایجاد یک جامعه فعال و درگیر شوند. همچنین‌، اگر یک پروژه در نشریات با کیفیت به عنوان یک مورد مثبت یاد شود، قطعا توکن خوبی است.

به یاد داشته باشید که همه ICO ها کلاهبرداری نیستند بلکه یک روش قانونی برای جمع آوری سرمایه در پروژه‌های معتبر و جالب ارائه می‌دهند.

ICO چیست؟ + نحوه خرید عرضه اولیه ارز دیجیتال

ICO یا عرضه اولیه ارز دیجیتال چیست؟

تمام پروژه‌ها برای راه‌اندازی به پول نیاز دارند. حتی پروژه‌هایی که خود حاوی نوعی از ارزهای دیجیتال هستند. این پروژه‌ها، برای تامین مالی خود، پیش از راه‌اندازی کامل شبکه، تعدادی از ارزهای پروژه را می‌فروشند و از این طریق، سرمایه جذب می‌کنند. عرضه اولیه ارز دیجیتال (initial coin offering- ICO) که به آن آی سی او ارز دیجیتال نیز گفته می‌شود؛ روشی برای جذب سرمایه‌گذاران و تامین سرمایه لازم برای تکمیل پروژه است. طی این روش، توسعه‌دهندگان یک پلتفرم بلاک چینی، تعدادی از توکن‌های آن را پیش‌فروش کرده و از این طریق، سرمایه لازم برای راه‌اندازی و توسعه پروژه را به دست می‌آورند.

از بین تمامی ارزهایی که عرضه اولیه خود را انجام داده و اعتبار آنها تایید شده است؛ ما در کوتاه ترین زمان ممکن بهترین‌ها را در صرافی ارزپایا لیست می‌کنیم. شما می‌توانید پس از لیست شدن، آن‌ها را با کارمزد ۰.۲ درصد در صرافی ارزپایا خریداری کنید. برای ثبت نام در صرافی ارزپایا می‌توانید از طریق این لینک اقدام کنید.

زمانی که یک پروژه ارز دیجیتال، می‌خواهد از طریق برگزاری یک عرضه اولیه، سرمایه لازم برای ادامه کارش را فراهم کند؛ معمولا یک سپیدنامه یا وایت پیپر (White paper) منتشر می‌کند. دست‌اندرکاران پروژه باید اطلاعات کاملی را در سپیدنامه خود ارائه دهند. این اطلاعات شامل هدف پروژه، مشکلی که پروژه به دنبال حل آن است، مقدار پول مورد نیاز، تعداد توکن‌های قابل‌عرضه، تاریخ و طول مدت عرضه اولیه است.

علاقه‌مندان به شرکت در عرضه اولیه ارزهای دیجیتال، می‌توانند با خواندن سپیدنامه آن‌ها، متوجه شوند که کدام پروژه ارزش سرمایه‌گذاری دارد. خرید کوین در عرضه اولیه رمز ارزها، مانند خرید سهام‌های یک شرکت در عرضه اولیه آن‌ها است. همان‌طور که با خرید سهام یک شرکت در عرضه اولیه، در سود یا زیان شرکت سهیم خواهید شد، با خرید ارز دیجیتال در عرضه اولیه نیز در موفقیت یا عدم موفقی پروژه سهیم خواهید بود. البته این دو عرضه اولیه تفاوت‌هایی نیز با یکدیگر دارند که در ادامه مقاله به آن‌ها خواهیم پرداخت.

در بسیاری از موارد، توکنی که در ICO عرضه می‌شود، قیمت بسیار پایینی داشته و با تکمیل شدن پروژه ارز دیجیتال، قیمت توکن آن نیز افزایش پیدا می‌کند؛ بنابراین، شرکت در عرضه اولیه ارزهای دیجیتال معمولا سودده است. سرمایه‌گذاران با خرید توکن‌ها در عرضه اولیه، در پیشرفت پروژه کمک می‌کنند و خود نیز با افزایش قیمت توکن‌ها، سود می‌برند. به نظر می‌رسد این یک معامله دوسر برد باشد اما استثنائاتی نیز وجود دارد.

هرجا سخن از پول و سرمایه در میان باشد، مطمئنا افراد سودجو و کلاهبردار نیز کمین کرده‌اند. پروژه‌های زیادی وجود دارند که هیچ برنامه‌ای برای آینده آن‌ها در نظر گرفته نشده است. توکن‌های عرضه اولیه آن‌ها قیمت بالایی داشته و معمولا با لیست شدن در صرافی‌ها قیمتشان کاهش پیدا کرده یا حتی صفر می‌شود!

با این اوصاف، پیش از خرید یک توکن در عرضه اولیه، باید به‌‌خوبی در مورد پروژه، اهداف و تیم توسعه‌دهنده آن تحقیق کنید. در این مقاله، با تشریح سازوکار عرضه اولیه رمزارزها، اطلاعات لازم برای سود بردن از این فرصت سرمایه‌گذاری را در اختیار شما قرار می‌دهیم.

تاریخچه عرضه اولیه سکه ICO

برخلاف تصور عموم مردم، عرضه اولیه ارزهای دیجیتال، با اتریوم شروع نشد! اولین ICO در جولای سال ۲۰۱۳ توسط شخصی به نام J.R. Willett برگزار شد. آقای ویلت، بنیان‌گذار پلتفرم MasterCoin، برای اولین بار در انجمن bitcointalk پروژه خود را برای مردم شرح داد. این پلتفرم، نسخه‌ای کامل‌تر و جذاب‌تر از پلتفرم بیت کوین بود. صرافی غیرمتمرکز و توکن بومی، امکان شرط‌بندی به‌صورت غیرمتمرکز و دیگر امکانات جالب این پلتفرم، آن را تبدیل به بحث داغ انجمن‌های ارز دیجیتال کرد.

اما جالب بودن یک پلتفرم کافی نیست! ویلت برای ایجاد پلتفرم به پول نیاز داشت و به همین دلیل، تصمیم گرفت توکن‌های مسترکوین را پیش‌فروش کند. ویلت برای ایجاد انگیزه در سرمایه‌گذاران، اعلام کرد که تعدادی از امکانات موجود در پلتفرم، فقط مختص کسانی هستند که توکن‌های مسترکوین را خریداری کرده باشند.

میزان سرمایه‌ای که ویلت از این کار به دست آورد چیزی حدود ۴۷۴۰ بیت کوین بود که در آن زمان ارزشی حدود ۵۰۰۰۰۰ دلار داشت. پس از مسترکوین، پروژه‌های کوچک و بزرگ دیگر نیز به ارائه توکن‌ها به‌صورت عرضه اولیه روی آوردند و این روش، به‌عنوان روشی برای جذب سرمایه در پروژه‌های ارز دیجیتال رواج پیدا کرد.

اتریوم نیز یکی از پروژه‌هایی بود که یک سال بعد از مسترکوین ایجاد شد و اقدام به فروش توکن‌های خود از طریق ICO کرد. باتوجه‌به شرایطی که امروزه در بازار ارزهای دیجیتال شاهد آن هستیم، سرمایه‌گذاران عرضه اولیه سکه اتریوم سود خوبی به دست آوردند اما کمتر کسی است که مسترکوین یا ارزهای مشابه آن را بشناسد؛ بنابراین، درصورتی‌که به‌خوبی راجع به پروژه ارائه شده در ICO تحقیق نکنید، ممکن است سرمایه خود را از دست بدهید.

انواع عرضه اولیه ارز دیجیتال

به‌طورکلی، عرضه اولیه ارز دیجیتال را باتوجه‌به نوع سرمایه‌گذاران آن‌ها می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:

۱- عرضه اولیه خصوصی (Private ICO)

در عرضه اولیه خصوصی، تنها تعداد خاصی از سرمایه‌گذاران می‌توانند شرکت داشته باشند. این سرمایه‌گذاران معمولا شامل شرکت‌های معتبر، موسسات مالی یا افراد سرشناس می‌شوند.

۲- عرضه اولیه عمومی (Public ICO)

این نوع سرمایه‌گذاری دموکراتیک‌تر است چرا که همه افراد می‌توانند در آن شرکت کنند. هرکسی با هر میزان سرمایه می‌تواند در آن سهیم شود و سرمایه مورد نیاز پروژه را تامین کند.

چگونه از زمان عرضه اولیه ارز دیجیتال مطلع شویم؟

یک منبع رسمی و معتبر برای اعلام عرضه اولیه رمزارزها وجود ندارد. شما می‌توانید با پیگیری اخبار مربوط به حوزه ارزهای دیجیتال از عرضه اولیه‌های جدید مطلع شوید. وب‌سایت‌های زیر می‌توانند به شما در سریع‌تر پیداکردن عرضه اولیه‌ها کمک کنند:

• CoinSchedule – The best cryptocurrency ICOs (Initial Coin Offering) Crowdsale and Token Sales List
• ICOAlert – The only complete list of ICOs, token sales, and crowdsales. Calendar of active and upcoming Initial Coin Offerings

• ICOList – https://www.ico-list.com/

به یاد داشته باشید که این وب‌سایت‌ها کاملا خصوصی هستند و به سازمان خاصی تعلق ندارند. به همین دلیل هرکدام می‌توانند سلایق و نظرات خود را در تبلیغ یک ICO لحاظ کنند. برخی از آنان ممکن است برای تبلیغ یک عرضه اولیه خاص، پول دریافت کنند. پس قبل از شرکت در عرضه اولیه یک پروژه، به‌خوبی تحقیق کرده، سپید نامه آن را مطالعه کنید و از سابقه مدیران و دست‌اندرکاران پروژه مطلع شوید.

چگونگی شرکت در ICO

شرکت در عرضه اولیه ارزهای دیجیتال ممکن است کمی پیچیده به نظر برسد. شما نیاز دارید که با پیچیدگی‌های سازوکار بلاک چین اتریوم آشنا باشید چرا که بیشتر عرضه اولیه‌ها، در این بلاک چین اتفاق می‌افتند. در این قسمت، به طور خلاصه مراحلی که لازم است برای شرکت در یک ICO پشت سر بگذارید توضیح داده می‌شود:‌

۱- بیت کوین یا اتریوم خریداری کنید.

با پول‌های فیات (دلار، یورو، ریال و غیره) نمی‌توان در ICOها شرکت کرد. پرداخت هزینه توکن‌های ارائه شده در عرضه اولیه، مشروط به داشتن بیت کوین یا اتریوم است. هر تیم در سپید نامه خود مشخص می‌کند که دقیقا چه نوع ارز دیجیتالی برای شرکت در عرضه اولیه مورد نیاز است.

۲- ارزهای دیجیتال خود را به یک کیف پول امن منتقل کنید.

ازآنجاکه بیشتر ICO ها روی شبکه اتریوم اتفاق می‌افتند، شما به یک کیف پول اتریوم احتیاج خواهید داشت. بهترین کیف پول‌ها برای شرکت در عرضه اولیه ارزهای دیجیتال، کیف پول‌های MetaMask ،MyEhterWallet و Parity هستند.

۳- توکن‌های عرضه اولیه را خریداری کنید.

قبل از شرکت در ICO، حتما شرایط عمومی و قوانین عرضه اولیه را مطالعه کنید. این شرایط، توسط تیم برگزارکننده در وب‌سایت آن‌ها یا در سپید نامه پروژه گفته شده است. این تیم همچنین یک آدرس ولت در اختیار شما قرار می‌دهد تا شما با ارسال اتریوم به آن آدرس، توکن‌های خود را دریافت کنید.

با وارد کردن آدرس مقصد در کیف پول و مشخص‌کردن مقدار خرید اتریوم می‌توانید خرید خود را انجام دهید.

توجه داشته باشید که در زمان شروع عرضه اولیه معمولا تعداد زیادی از افراد مشغول خرید توکن‌ها هستند؛ بنابراین ممکن است شبکه اتریوم با ترافیک مواجه شود. به کارمزد (گس) شبکه اتریوم توجه داشته باشید و تلاش کنید پیش از تمام شدن توکن‌های عرضه اولیه، خرید خود را انجام دهید.

پس از اتمام خرید، ممکن است توکن‌های خود را بلافاصله پس از اتمام عرضه اولیه دریافت کنید. این امکان نیز وجود دارد که از شما خواسته شود چند روز برای دریافت توکن‌هایتان صبر کنید. در بعضی موارد نیز باید خودتان به‌صورت دستی توکن‌ها را به حسابتان منتقل کنید. این موارد نیز توسط تیم برگزارکننده عرضه اولیه مشخص شده است.

اکثر ICO ها تمام مراحل لازم برای خرید توکن‌های عرضه اولیه را کاملا توضیح داده‌اند. پس با خواندن دقیق راهنمایی‌ها، می‌توانید خریدی مطمئن داشته باشید.

مزایا و معایب عرضه اولیه ارز دیجیتال

عرضه اولیه ارز دیجیتال، فرصت مناسبی برای کلاهبرداران و افراد سودجو به وجود می‌آورد. ساخت یک توکن جدید و نوشتن یک وایت پیپر فقط چند دقیقه زمان لازم دارد و هرکسی از عهده آن برمی‌آید. آسان بودن کلاهبرداری به این روش، بزرگ‌ترین انتقادی است که به عرضه اولیه ارزهای دیجیتال وارد است.

مبهم بودن آینده پلتفرم جدید نیز یکی دیگر از معایب آن است. حتی اگر توسعه‌دهندگان پلتفرم، افراد صادقی باشند؛ باز هم تضمینی برای سودده بودن سرمایه‌گذاری شما وجود ندارد. دنیای ارزهای دیجیتال، دنیایی پر از رقابت است. احتمال دارد که بعد از چند سال، هیچ نامی از پلتفرمی که در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اید باقی نمانده باشد. علاوه بر این، شما برای خرید توکن‌های ارائه شده در عرضه اولیه، بایستی که ارزهای ارزشمندی مانند بیت کوین یا اتریوم را بدهید و توکن‌های جدیدی با آینده نامعلوم دریافت کنید.

اگر پلتفرمی که برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنید موفق شود، سود بسیار زیادی عایدتان خواهد شد. توکن پلتفرم‌های موفق، رشد چند صد درصدی خواهند کرد و شما بسیار بیشتر از آنچه سرمایه‌گذاری کرده بودید به دست می‌آورید. سوددهی زیاد، نقطه مثبت شرکت در عرضه اولیه ارزهای دیجیتال است.

تفاوت ICO و IPO

احتمالا نام عرضه اولیه را در زمینه بورس زیاد شنیده باشید. عرضه اولیه سهام (IPO) روشی است که شرکت‌ها با فروش قسمتی از حق مالکیت شرکت در بورس اوراق بهادار، اقدام به جذب سرمایه و افزایش نقدینگی خود می‌کنند.

تفاوت ICO و IPO در نوع کسب‌وکارها است. در ICO معمولا کسب‌وکارهای نوپا وارد می‌شوند. سهام این شرکت‌ها معمولا ارزش چندانی ندارد و تضمینی هم برای آینده در کار نیست. درحالی‌که یک IPO توسط یک شرکت بزرگ و شناخته شده برگزار می‌شود. هدف از IPO، جمع‌آوری بودجه برای راه‌اندازی شرکت نیست بلکه توسعه و رشد بیشتر شرکت مدنظر است.

یک IPO باید در سازمان بورس و اوراق بهادار کشور تایید شده و پس از طی‌کردن مراحل قانونی، به مردم ارائه شود. درحالی‌که هر شخصی می‌تواند در عرض چند روز یک ICO برگزار کند. بدیهی است که IPO ها از اعتبار بیشتری برخوردار باشند و شرکت در آن‌ها ریسک کمتری نسبت به ICO ها داشته باشد.

سوالات متداول

عرضه اولیه ارز دیجیتال (ICO) چیست؟

عرضه اولیه ارز دیجیتال روشی برای جذب سرمایه‌گذاران و تامین سرمایه لازم برای تکمیل پروژه است. طی این روش، توسعه‌دهندگان یک پلتفرم بلاک چینی، تعدادی از توکن‌های آن را پیش‌فروش کرده و از این طریق، سرمایه لازم برای راه‌اندازی و توسعه پروژه را به دست می‌آورند.

تفاوت ICO و IPO در چیست؟

تفاوت ICO و IPO در نوع کسب‌وکارها است. در ICO معمولا کسب‌وکارهای نوپا وارد می‌شوند. سهام این شرکت‌ها معمولا ارزش چندانی ندارد و تضمینی هم برای آینده در کار نیست. درحالی‌که یک IPO توسط یک شرکت بزرگ و شناخته شده برگزار می‌شود. هدف از IPO، جمع‌آوری بودجه برای راه‌اندازی شرکت نیست بلکه توسعه و رشد بیشتر شرکت مدنظر است.

اولین عرضه اولیه تاریخ ارز دیجیتال در چه تاریخی انجام شد؟

در ماه جولای سال ۲۰۱۳، آقای ویلت که مدیر عامل شرکت مستر کوین بود اولین عرضه اولیه تاریخ این حوزه را انجام داد.

عرضه اولیه صرافی یا IEO چیست؟ + نحوه شرکت در IEO

IEO یا عرضه اولیه صرافی چیست؟

ارزهای دیجیتال و بازار کریپتوکارنسی در سال‌های اخیر مورد توجه غالب مردم دنیا و حتی شرکت‌های بزرگی از جمله Meta و پی پل (PayPal) قرار گرفته است. این اتفاق باعث شکل‌گیری تعداد زیادی رمز ارز ناشناخته و نو‌ظهور شده که با اهداف گوناگونی ایجاد شده‌اند. طبق اطلاعات سایت کوین مارکت کپ، در حال حاضر حدود ۲۰ هزار رمز ارز در دنیا وجود دارد که تعداد بسیاری از آن‌ها برای ما ناشناخته هستند. این‌که از این میان کدام پروژه شکست می‌خورد و کدام پروژه به اهداف اصلی خود می‌رسد به عوامل مختلفی بستگی دارد که یکی از این عوامل، میزان سرمایه و قدرت مالی است. شرکت‌ها و موسسات مالی در تمام دنیا برای این‌که برنامه‌های خود را پیش ببرند، به منابع مالی قابل توجه نیاز دارند. در این میان، پروژه‌های نوپا و کوچک برای جذب سرمایه اقدام به عرضه سهام یا توکن می‌کنند. آن‌ها ابتدا نقشه راه و برنامه خود را به مردم ارائه می‌دهند تا افراد در صورت تمایل، سهام یا ارز دیجیتال آن‌ها را خریداری کنند. این جذب سرمایه از طریق راه‌های مختلفی صورت می‌گیرد که عرضه اولیه صرافی و ICO از مهم‌ترین آن‌ها است. در ادامه با تمامی این مفاهیم آشنا می‌شویم و به مزایا و معایب هر یک اشاره می‌کنیم.

IEO به عرضه اولیه یک ارز دیجیتال گفته می‌شود که به واسطه یک صرافی و تحت نظارت آن صورت می‌گیرد. به‌زبان ساده توسعه‌دهندگان یک ارز، نقشه راه و وایت پیپر پروژه خود را به صرافی عرضه می‌کنند و در صورت استقبال صرافی از پروژه، مجوز برگزاری IEO در پلتفرم صرافی داده می‌شود. پس از آن کاربران اکسچنج (صرافی) در یک بازه زمانی مشخص اجازه شرکت در IEO صرافی را پیدا می‌کنند. اساسا IEO ها یک راه مهم برای جمع آوری سرمایه استارتاپ های مختلف ارز دیجیتال از طریق صرافی‌ها است. این کار یک معامله برد برد برای صرافی، کاربران و استارت‌آپ‌های مختلف است. اکسچنج‌ها باعث می‌شوند که پروژه‌ها به طور قابل توجهی در معرض دید، علاقه و اعتبار بیشتری قرار ‌بگیرند و کاربران هم می‌توانند با اطمینان بیشتری روی یک رمز ارز سرمایه‌گذاری کنند.

سرمایه گذاران با خرید IEO شانس دستیابی به یک ارز دیجیتال را قبل از این‌که در بازار در دسترس قرار بگیرد دارند. در بیشتر موارد، IEO ها به شدت توسط صرافی بررسی می‌شوند زیرا یک صرافی به‌عنوان میزبان این رویداد، شهرت خود را تا حدی به‌خطر می‌اندازد. تا سال‌ها قبل مردم در ICO ها شرکت می‌کردند اما با شکل‌گیری اولین IEO ها توسط صرافی‌هایی مثل بایننس، مردم اشتیاق بیشتری برای شرکت در عرضه‌های اولیه صرافی پیدا کردند. دلیل اشتیاق آن‌ها نظارتی بود که صرافی‌ها بر روی پروژه‌ها انجام می‌دادند. معمولا این پروژه‌ها از طریق یک فرآیند جامع مورد بررسی قرار می‌گیرند تا خطر کلاهبرداری به حداقل برسد. در این فرآیند وایت پیپر پروژه، نقشه راه، تیم توسعه‌دهنده، توکنمیکس و سایر فاکتورهای اساسی توسط صرافی بررسی شده و در نهایت اگر پروژه مورد تایید صرافی قرار بگیرد اجازه برگذاری IEO داده می‌شود. معمولا هر شخصی که تصمیم به شرکت در IEO بگیرد باید مراحل احراز هویت kyc خود را تکمیل کند. این کار با هدف جلوگیری از پولشویی انجام می‌شود.

اگر علاقه‌ای به شرکت در عرضه اولیه صرافی ندارید و می‌خواهید سرمایه گذاری خود را روی کوین‌ها معتبر فعلی انجام دهید، اولین قدم پیدا کردن یک صرافی معتبر است. صرافی ارزپایا یکی از معتبرترین و بهترین صرافی‌های ایرانی است که امکان خرید و فروش ده‌ها ارز معتبر با کارمزد ۰.۰۰۲ را برای کاربران فراهم کرده است. برای ثبت نام در صرافی ارزپایا روی این لینک کلیک کنید.

تفاوت IDO و IEO چیست؟

ارزهای دیجیتال در بعضی از کشورهای دنیا به راهی جدید برای فرار مالیاتی تبدیل شده‌اند. درواقع شما می‌توانید پول خود را برای افراد مختلف ارسال کنید بدون این‌که کسی متوجه آن شود. این اتفاق باعث شد که دولت‌ها و بانک‌ها به صرافی‌ها برای اجباری کردن احراز هویت فشار بیاورند. با اجباری شدن احراز هویت در صرافی‌ها دیگر تمامی مبادلات مالی کاربران قابل ردیابی می‌شود. در این میان، بعضی از کاربران به صرافی غیرمتمرکز (DEX) روی آوردند زیرا این صرافی‌ها توسط نهاد خاصی کنترل نمی‌شوند و عرضه اولیه کوین یا توکن ICO به تبع در آن‌ها چیزی به‌نام احراز هویت وجود ندارد. این تقابل میان صرافی‌های متمرکز و غیر متمرکز، IEO ها را نیز تحت تاثیر قرار داد. به‌طوری که بعضی از ارزهای دیجیتال نوپا ترجیح می‌دهند فرآیند عرضه اولیه خود را به‌جای صرافی‌های متمرکز در DEX ها انجام دهند. به عرضه اولیه در صرافی‌های غیرمتمرکز IDO گفته می‌شود.

پیشنهاد مطالعه: اگر درباره تقاوت بین کوین و توکن اطلاعات کافی ندارید، پیشنهاد می‌کنیم که مقاله تفاوت کوین و توکن را مطالعه کنید.

تفاوت ICO و IEO چیست؟

ICO ها اولین روشی بودند که توسط شرکت های ارز دیجیتال برای جمع آوری پول مورد استفاده قرار گرفتند. بر اساس گزارش فوربس، اولین ICO توسط شرکتی به نام Mastercoin در سال ۲۰۱۳ راه اندازی شد. پیش از لیست شدن اتریوم در صرافی‌ها و فراهم شدن امکان خرید اتریوم این ارز دیجیتال از همین طریق تواسنت در سال ۲۰۱۴ حدود ۱۸.۳ میلیون دلار جمع آوری کند. بسیاری از افراد، IEO را گام بعدی در تکامل ICOها می‌دانند. از آنجایی که در سال ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ اغلب ICO ها کلاهبردای از آب درآمدند، روش STO (عرضه اولیه اوراق بهادار) به‌عنوان جایگزین معرفی شد. با این حال، اکثر STOها به دلیل فرآیندهای کند و گران قیمت و مقررات سفت و سخت مورد استقبال واقع نشدند. به‌همین دلیل ایده IEO به‌عنوان روشی امن و مناسب مطرح شد.

اولین IEO در مقیاس بزرگ BitTorrent بود که توسط TRON از طریق بایننس لانچ پد در ژانویه ۲۰۱۹ راه اندازی شد. تقریبا ۶۰ میلیارد توکن BTT در عرض چند دقیقه فروخته شد و حدود ۷.۲ میلیون دلار طی این IEO جمع‌آوری شد. IEO و عرضه اولیه ارز دیجیتال (ICO) دارای ویژگی های مشابهی با یکدیگر هستند با این حال دو تفاوت عمده میان این دو روش وجود دارد:

1. بزرگ‌ترین تفاوت ICO و IEO میزان ریسکی است که سرمایه‌گذارن متحمل می‌شوند. معمولا سرمایه گذاری در ارز دیجیتال به وسیله IEO به‌دلیل نظارت و بررسی‌هایی که صرافی روی پروژه‌ها انجام می‌دهد، ریسک کمتری دارد. در حالی که در ICO ها اغلب پروژه‌ها توسط هیچ نهاد قانونی و معتبری مورد بررسی قرار نمی‌گیرند. به‌عبارتی مردم تا حد زیادی به اطلاعات منتشر شده توسط اعضای تیم پروژه اعتماد می‌کنند.
2. در ICO ها معمولا همه افراد می‌توانند شرکت کنند در حالی که برای شرکت در IEO باید یک‌سری از شروط را پذیرفت. یکی از بزرگ‌ترین شرایط شرکت در IEO انجام مراحل احراز هویت (KYC) در صرافی است. امکان انجام احراز هویت برای کاربران ایرانی در اکثر صرافی‌های بین المللی وجود ندارد زیرا کشور ایران در حال حاضر تحت سنگین‌ترین تحریم‌های بین المللی قرار دارد.

کدام صرافی‌ها عرضه اولیه یا IEO انجام می‌دهند؟

پس از موفقیت لانچ‌پد بایننس صرافی‌های دیگر نیز شروع به ارائه IEO در پلتفرم خود کردند. از معروف‌ترین صرافی‌هایی که پس از عرضه اولیه صرافی بایننس، بخش مجزایی برای ارائه IEO ایجاد کردند می‌توان به صرافی Bittrex، Bitmax، Huobi، KuCoin و Okex اشاره کرد. اما سوال اصلی این است که ایرانی‌ها آیا می‌توانند در IEO این صرافی‌ها شرکت کنند یا نه؟

همان‌طور که قبلا اشاره کردیم کاربران ایرانی به‌دلیل تحریم‌های بین‌المللی حق فعالیت در صرافی‌های معتبر دنیا را ندارند. به‌همین علت انجام مراحل احراز هویت که لازمه شرکت در IEO است برای معامله‌گران ایرانی وجود ندارد. با این حال برخی از صرافی‌های خارجی کمتر شناخته شده مثل Coinex ایران را در لیست تحریم‌های خود قرار نداده‌اند.

عرضه اولیه در کوینکس

صرافی کوینکس در سال‌های گذشته به محلی مناسب برای معامله‌گران ایرانی تبدیل شده است. مهم‌ترین دلیل این اتفاق عدم تحریم کاربران ایرانی در این صرافی است. اگر سری به سایت COINEX بزنید هیچ اخباری مبنی بر برگزاری IEO پیدا نمی‌کنید. البته امکان این‌که چنین بخشی در آینده به این صرافی اضافه شود وجود دارد.

مزایای IEO چیست؟

• احساس اطمینان بیشتر برای سرمایه‌گذاران: مشاهده عرضه یک توکن در یک صرافی معتبر مانند بایننس باعث بالا رفتن مشروعیت پروژه می‌شود.
• لیست شدن در صرافی: زمانی که یک ارز دیجیتال فرآیند IEO را در یک صرافی طی می‌کند، پس از مدتی در آن اکسچنج لیست می‌شود. این اتفاق می‌تواند برای تیم پروژه خوشایند باشد زیرا آن‌ها با برگزاری یک IEO علاوه‌بر فروش توکن‌های خود، در صرافی هم لیست می‌شوند. در حالی که سایر ارزهای دیجیتال در حالت عادی برای لیست شدن در صرافی باید مبلغ چشمگیری را به صرافی پرداخت کنند.
• IEO برای صرافی‌ها نیز سودآور است. آن‌ها می‌توانند عرضه اولیه کوین یا توکن ICO با برگزاری یک IEO کاربران جدید جذب کنند و سودآوری خود را افزایش دهند.

معایب IEO چیست؟

• بعضی از صرافی‌های صاحب نام با علم به این‌که پروژه‌های نوپا به لیست شدن در صرافی و دیده شدن توسط مردم نیازمند هستند، از آن‌ها درخواست کمیسون‌های گزاف می‌کنند. بعضا پیش می‌‌آید که یک پروژه بخش قابل توجهی از توکن‌های خود را به صرافی می‌دهد تا بتواند هزینه کمیسیون را بپردازد.
• بعضی افراد بدون کسب شناخت کافی و صرفا به‌دلیل حضور یک ارز دیجیتال در IEO آن را خریداری می‌کنند. این طرز تفکر کاملا غلط است زیرا در گذشته ما شاهد شکست ارزهای دیجیتال زیادی بوده‌ایم که در IEO صرافی‌های بزرگی شرکت داشته‌اند. در IEO معمولا تیم پروژه و صرافی بخش بزرگی از توکن ها را برای خود نگه می‌دارند که این کار ممکن است بعدا منجر به دخالت در قیمت ها شود. پس همیشه خودتان به‌صورت جداگانه یک پروژه را مورد بررسی قرار دهید و در صورت داشتن شرایط لازم آن را خریداری کنید.
• برخلاف ICO ها احراز هویت برای شرکت در IEO الزامی است. این اجبار باعث می‌شود که برخی افراد امکان شرکت در یک IEO را پیدا نکنند.

چگونه در IEO شرکت کنیم؟

قطعا شرکت در IEO می‌تواند یک راه کم ریسک برای سرمایه‌گذاری در حوزه کریپتوکارنسی باشد، زیرا قیمت ارزهای دیجیتالی که برای اولین بار در صرافی عرضه می‌شوند معمولا به‌صورت ناگهانی افزایش قیمت زیادی را تجربه می‌کنند. البته در سال‌های اخیر IEO دیگر آن تب و تاب گذشته را ندارد و کمتر شاهد عرضه‌های هیجان‌انگیز در صرافی‌ها هستیم. با این وجود اگر بخواهید در یک IEO شرکت کنید، اولین قدم پیدا عرضه اولیه کوین یا توکن ICO کردن یک پروژه جذاب است. قدم بعدی پیدا کردن یک صرافی معتبر است که از IEO آن ارز دیجیتال پشتیبانی کند. در نهایت نیز باید مراحل احراز هویت را در صرافی منتخب طی کنید و پس از ورود به صرافی نسبت به خرید ارز دیجیتال مورد نظرتان اقدام کنید.

سوالات متداول

عرضه اولیه صرافی یا IEO چیست؟

هنگامی که عرضه اولیه یک ارز دیجیتال در یک صرافی متمرکز و زیر نظر یک صرافی انجام می‌شود، می‌گوییم که عرضه اولیه از نوع IEO است.

انجام عرضه اولیه به روش IEO چه مزایایی دارد؟

اعتبار بیشتر و لیست شدن در صرافی را می‌توان به عنوان اصلی‌ترین مزایای عرضه اولیه صرافی نام برد.

عرضه اولیه IEO چه معایبی دارد؟

الزامی بودن احراز هویت برای شرکت در این نوع عرضه اولیه را می‌توان به عنوان یکی از معایب عرضه اولیه صرافی در نظر گرفت.

کارمزد معاملات در صرافی ارزپایا چقدر است؟

کارمزد خرید و فروش ارز دیجیتال در صرافی ارزپایا ۰.۰۰۲ است که بسیار کمتر از صرافی‌های دیگر است.

آیا امکان خرید ارز دیجیتال بدون احراز هویت در ارزپایا وجود دارد؟

در صورتی که از بازار تتری برای خرید ارز دیجیتال استفاده کنید، نیازی به احراز هویت برای خرید ارز دیجیتال نیست.

نکات برای ساخت عرضه اولیه کوین و راه اندازی یک ICO موفق

سلب مسئولیت: این مقاله به عنوان توصیه سرمایه گذاری یا مشاوره حقوقی نوشته نشده است، بلکه به عنوان یک الگوی کلی و اولیه برای نشان دادن فرایند ساخت عرضه اولیه کوین و آنچه که پروژه هنگام اجرای آن باید در نظر بگیرند، است. با توجه به اینکه این زمینه نسبتاً جدید است، بهترین شیوه‌ها در مورد آنچه باید انجام داد عرضه اولیه کوین یا توکن ICO و آنچه نباید انجام داد همچنان در حال تعریف است. اگر پیشنهاد یا کمکی در این زمینه دارید، لطفاً در زیر کامنت بگذارید. در ادامه به نکات برای ساخت عرضه اولیه کوین (ICO) می‌پردازیم.

نکات برای ساخت عرضه اولیه کوین

۱. ابتدا باید تصمیم بگیرید که آیا ICO برای تجارت شما مناسب است یا خیر

ICO’s برای هر شغلی مناسب نیست. این یک ابزار برای کسب سریع درآمد و دور زدن فرایند طولانی و پرهزینه ثبت پیشنهاد عمومی از طریق نهادهای نظارتی نیست. درست است که قبلاً یعنی در روزهای ابتدایی شکل گیری ICO اینچنین بود، اما دیگر اینگونه نیست.

حتما در خاطر دارید که در سال 2008 بحران اقتصادی شدیدی گریبان گیر بسیاری از قدرت های اقتصادی جهان شد. بیشتر بخوانید

بازار ارزهای دیجیتال پر از فراز و نشیب می باشد. پیش بینی سیر صعودی یا نزولی ارز های این بازار بیشتر بخوانید

مانند هر چیز دیگری در دنیای کریپتو، ویژگی‌های ICO در حال شکل گیری است و استانداردهای غیررسمی توسط صنعت در حال به کارگیری است. سوال اصلی که هر استارتاپی با در نظر گرفتن ICO باید از خود بپرسد این است که آیا می‌توان توکن دیجیتال را به طور هدفمند و کارامدی با مدل تجاری آنها ادغام کرد؟

اگر تنها استفاده شما از کوین ترید کردن در یک صرافی است، این کار تضمین می‌کند که قیمت خیلی زود پس از اینکه ICO اتفاق افتاد، سقوط می‌کند. هر توکنی که در طول کمپین منتشر می‌شود به محض ورود به بازار، به مقدار بسیار زیادی احتکار می‌شود. تنها چیزی که می‌تواند از آن پشتیبانی کند، یک تقاضای قوی برای آن توکن است تقاضایی که می‌تواند به واسطه مطلوبیت و مفید بودن واقعی ایجاد شود. اگر یک توکن غیر متمرکز می‌تواند ارزش محصول شما را افزایش دهد، ادامه این مطلب را بخوانید.

۲. یک محصول ایجاد کنید

این گام مهم اغلب توسط افرادی که سعی در افزایش سرمایه در اسرع وقت دارند نادیده گرفته می‌شود، اما همه ریسک نادیده گرفتن این موضوع بر عهده خودتان است. ایجاد یک محصول واقعی اهمیتی بسیار فراتر از مهمترین بخش یک ICO دارد.

وقت گرانب‌های خود را صرف ساخت یک محصول قابل اطمینان، قدرتمند، ایمن و مقیاس پذیر بر روی بلاکچین کنید و سپس بگویید که چگونه محصولتان جهان را تغییر خواهد داد. شاید بتوانید با راه اندازی MVP یا نسخه بتا و سپس فروش توکن خود، از این کار قسر در روید، اما من با اطمینان به شما می‌گویم که لازم است اکثر استارتاپ‌ها کمی سرمایه گذاری کنند تا بتوانند تجارت خود را شروع کنند و به موفقیت برسانند. برای هر نوع کسب درآمدی به پول نیاز است و این کار نیز از این قاعده مستثنی نیست. شما باید یک محصول داشته باشید و محصول شما باید از توکن شما استفاده کند.

۳. ساخت عرضه اولیه کوین

این بخش ممکن است ساده‌ترین بخش از فرآیند ICO باشد. ایجاد یک توکن، در اصل به معنی ایجاد دارایی است که کسب و کار شما برای سرپا ماندن به آن نیاز دارد. توکن‌ها می‌توانند هرگونه کالای قابل معامله‌ای را نشان دهند: کوین‌های دیجیتال، امتیازهای وفاداری، مجوزهای طلایی، IOU‌ها، آیتم های درون بازی و غیره. توکن‌ها شبیه سهام یک شرکت است که در معامله IPO به سرمایه گذاران فروخته می‌شود.

قبل از ایجاد هر چیزی، تصمیم بگیرید که چقدر می‌خواهید جمع کنید، چند توکن بلاکچین یا اتریوم منتشر خواهید کرد، چه تعداد را برای تیم نگه می‌دارید و چه تعدادی را پیش از ICO به فروش می‌رسانید (اگر تصمیم دارید برخی از توکن‌ها را قبل از ICO اصلی بفروشید) و از قبل تصمیم بگیرید که در چه سناریویی توکن‌های بیش‌تری منتشر خواهید کرد.

چندین پلتفرم وجود دارد مانند Ethereum و Waves – که به شما امکان می‌دهد بدون اینکه مجبور به ایجاد یک بلاکچین از ابتدا باشید، توکن‌های شخصی خود را ایجاد کنید. فروش این توکن‌ها توسط چیزی به نام عرضه اولیه کوین یا توکن ICO قرارداد هوشمند کنترل می‌شود که یک برنامه کامپیوتری است و مستقیماً انتقال دارایی‌های دیجیتالی بین طرفین را تحت شرایط خاصی کنترل می‌کند. نحوه ایجاد یک قرارداد هوشمند خارج از حوصله این مقاله است، برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید از این صفحه در وب سایت اتریوم دیدن کنید.

۴. نظر حقوقی بگیرید

هر زمان که قرار است با پول دیگران سر و کار داشته باشید، لازم است که تحت پوشش قانونی قرار بگیرید. هدف این است که مطمئن شوید توکن شما به عنوان یک اوراق بهادار تلقی نمی‌شود و روشن کنید که هیچ فریب و کلاهبرداری قرار نیست اتفاق بیفتد.

در مرحله فرایند پیش فروش و برنامه ریزی قانونی، ICO واقعاً شروع می‌شود. برای جلوگیری از مشکل با SEC، به یک نظر حقوقی رسمی و شرح حقوقی ارائه توکن و آنچه سرمایه گذاران واقعاً از آن سود می‌برند، نیاز دارید. سه موسسه حقوقی که در فضای ICO به خوبی شناخته شده اند عبارتند از Cooley ،Perkins Coie و K&L Gates. هر سه شرکت حقوقی معتبری هستند که دارای اقدامات گسترده‌ای در زمینه کریپتوکارنسی و بلاکچین هستند. به ویژه Cooley، چارچوبی به نام SAFT (توافقنامه ساده برای توکن های آینده) ایجاد کرده است، که یک ابزار و چارچوب قانونی منبع باز برای فروش توکن است. به خاطر داشته باشید که قوانین ساخت عرضه اولیه کوین ممکن است از کشوری به کشور دیگر متفاوت باشد. برای رعایت کلیه قوانین و مقررات مربوطه همه تلاش خود را انجام دهید.

۵. اوراق سفید بنویسید

اوراق سفید در اصل یک دفترچه راهنما است که به وضوح جنبه‌های فنی محصول، مشکلاتی که قصد دارد آنها را حل کند، چگونگی رسیدگی به آنها، جزییات تیم و توصیف استراتژی تولید و توزیع توکن‌ها را نشان می‌دهد. این یک ارائه استارت آپی، یک طرح تجاری، یک برنامه بازاریابی و یک دفترچه راهنمای فنی است. حال، ممکن است بپرسید چرا بسیاری از اوراق سفید افتضاح، منتشر می‌شوند؟ اگر بخواهم از تجربه شخصی خودم به شما بگویم، لازم است بدانید که نوشتن اوراق سفید آسان نیست.

اینها اسناد بسیار پیچیده ای هستند و تعداد کمی از تیم‌ها روی نویسندگان و بازاریابان مناسب برای این بخش، سرمایه گذاری می‌کنند. استخدام نویسندگان خارجی تأیید شده می تواند بنیانگذاران را وادار به سختگیری و دقت بیشتری کند، ولی فروشندگان بد، شکافهای ناشی از تفکر یا ناکارآمدی محصول را با اصطلاحات و اخبار و نوشته‌های بیهوده پنهان می‌کنند. یک نمونه از اوراق سفید خوب، Edgeless است.

با این اوصاف، نه اوراق سفید و نه هیچ وثیقه تجاری دیگری بیشتر از اثبات مفهوم اهمیت ندارند.

۶. ایجاد جامعه و سر زبان‌ها بیفتید

این احتمالاً دومین مرحله مهم در فرآیند ICO است. فروش توکن شما به جایی نمی‌رسد مگر اینکه سرمایه گذاران کافی از آن مطلع باشند. این یک واقعیت غم انگیز اما واقعی است که اکثر فروش توکن‌ها توسط تبلیغات اولیه انجام می‌شود. این تبلیغات، در حالت ایده آل باید توسط یک جامعه واقعی از سرمایه گذاران تقویت شود که هم از شما و هم از توکن شما پشتیبانی می‌کنند و در اولین فرصت به فروش نمی‌رسد. چندین کانال بازاریابی ICO وجود دارد که من پیشنهاد می‌کنم زمان و منابع خود را روی آنها سرمایه گذاری کنید:

Forums: مشهورترین آن Bitcointalk است، جایی که عملاً همه پروژه‌های ICO اجرا می‌شوند. در آنجا نظرات مثبت و منفی بسیاری را مشاهده خواهید عرضه اولیه کوین یا توکن ICO کرد، که به شما در بهبود پروژه کمک می‌کنند.

ICO calendars: وبلاگ نویسان و روزنامه نگاران اغلب بر اساس داده‌های سایت‌های ویژه ICO calendar لیستی از ” ICO‌های برتر” ایجاد می‌کنند، (https://itsblockchain.com/top-5-upcoming-icos-to-invest-in/) مانند:

• Coinschedule.com
• CoinGecko.com
• Cyber Fund
• ICOCrowd.com
• ICOCountdown.com
• ICO-List.com
• Coinlist.com

Reddit: علاوه بر ایجاد کانال reddit خود، چندین زیرمجموعه نیز وجود دارد که برای پیدا کردن سرمایه گذاران موردنظر خود ارزش بررسی دارند، از جمله /r /ethtrader/ (تقریبا ۸۵۰۰۰ دنبال کننده)، /r /icocrypto (۹۵۰۰ دنبال کننده)، /r/bancor/ (تقریبا ۲۶۰۰ خواننده)

بحث‌های Quora: بحث‌های زیادی در زمینه Quora مثلا در مورد ICO‌های مختلف و کریپتوکارنسی‌های خاص وجود دارد که می‌توانید به طور فعال در آنها شرکت کرده و به لندینگ پیج ICO خود لینک دهید.

Slack & Telegram: ایجاد کانال شخصی در Slack and Telegram از ضروریات استراتژی ارتباطی شماست. سرمایه گذاران بالقوه در این کانال‌ها حضور دارند و می‌توانند با بنیانگذاران پروژه، اعضای تیم و با همدیگر ارتباط برقرار کنند. این کانال‌ها باید در همه حال تحت نظارت باشند و به همه سوالات و اتهامات دروغین مطرح شده توسط کاربران باید به موقع پاسخ داده شود.

گروه‌های حرفه‌ای LinkedIn: هزاران فرد و گروه وجود دارد که در مورد ساخت عرضه اولیه کوین صحبت می‌کنند و در اینجا فقط تعدادی از آنها آورده شده است: یک، دو، سه، چهار، پنج.

گروه‌های Facebook: در گروه‌های Facebook مانندFASIS) ICO ،Funding ،Angels ،Seeds ، Investors ،Startups) مورد بحث قرار می‌گیرند.

پوشش رسانه‌ای: روابط عمومی با کیفیت در رسانه‌های مناسب به ایجاد اعتبار کمک می‌کند، شرکت شما را به عنوان یک مبتکر و رهبر فکری معرفی می‌کند و مردم را در مورد مدل کسب و کار شما متقاعد می‌کند. با بدبین شدن روزافزون رسانه‌های اصلی در مورد ICO، داشتن یک داستان عالی خارج از ICO بسیار مهم است. اطمینان حاصل کنید که قبل و در طول کمپین با مخاطبان خود ارتباط برقرار کنید. همچنین، توجه داشته باشید که رسانه‌های پیش از ICO با رسانه‌های بعد از ICO کاملاً متفاوت است، زیرا جمعیت شناسی مورد نظر تغییر می‌کند.

اینفلوئسر مارکتینگ: بزرگترین مانع در ساخت عرضه اولیه کوین ایجاد اعتماد است. اعتماد به اینکه آیا تیمی که پشت سر آن هستند می‌توانند ایده‌های خود را اجرا کنند یا نه. یکی از بهترین روش‌ها برای ایجاد اعتماد، اینفلوئنسر مارکتینگ آزمایش شده است. اینفلوئنسرهای کریپتوی مناسب برای کسب و کار خود پیدا کنید، آنها را به درستی متقاعد کنید و به آنها انگیزه دهید و در نهایت مخاطبان خود را افزایش دهید.

رسانه‌های پولی: تبلیغات هدفمند از لحاظ زمینه‌ای و دموگرافیک در Facebook ،Twitter ،Reddit ،Google و Yandex یک راه خوب برای تقویت تلاش‌های بازاریابی محتوا و دستیابی به سرمایه گذاران کوتاه مدت، سرمایه گذاران بلند مدت و همچنین کاربران نهایی ارزشمندی که علاقه مند به استفاده از محصول شما هستند، می‌باشد.

۷. توکن خود را در صرافی‌ها اعلام کنید

هنگامی که کوین، اوراق سفید و استراتژی بازاریابی خود را ایجاد کردید، برای ارائه کوین خود باید با صرافی‌های ICO تماس بگیرید. صرافی‌ها به افراد این امکان را می‌دهند تا توکن شما را در بازار آزاد خرید و فروش کنند، بنابراین پذیرش توکن شما در قوی‌ترین و معتبرترین صرافی‌ها بسیار مهم است. لیستی از صرافی‌ها را می‌توانید در Best Bitcoin Exchange پیدا کنید، همچنین اکثر توکن‌ها در CoinMarketCap، که در اصل یک استوک تیکر (نماد سهم) فروش توکن است، ذکر شده‌اند. سقوط ICO در انتهای این لیست بزرگ قرار می‌گیرد یا به طور کامل از لیست خارج می‌شود. روند واقعی لیست کردن یک کوین در صرافی بطور قابل توجهی با سایت متفاوت است. اکثر صرافی ها مانند Bittrex و Poloniex توکن‌هایی را که می‌توانند به عنوان یک اوراق بهادار در نظر گرفته شوند، اکیداً ممنوع کرده‌اند. معمولاً برای ارسال درخواست، شرکت‌ها باید موارد زیر را ارائه دهند:

• نام کوین
• نماد تریدینگ کوین
• توضیح پروژه و کوین
• لوگوی کوین
• تاریخ عرضه
• لینک github
• سورس کدی که توسط شخص ثالث مورد اعتماد، بازبینی شده است
• هزینه انطباق (در برخی موارد)

پلتفرم دیگری که ارزش هدف گذاری دارد CoinList است، که اسپینافی ازAngelList است. CoinList میزبان فروش توکن برای شرکت‌های دارایی دیجیتال است، سرمایه گذاران را به ICO شما متصل می‌کند و رعایت بسیاری از مقررات را بر عهده دارد. در این لیست ذکر شدن، شانس موفقیت ICO شما را به شدت افزایش دهد.

ساخت عرضه اولیه کوین | آینده

سرمایه گذاری اولیه ICO جدید است و در سال ۲۰۱۸ استارتاپ‌های بیشتری تلاش می‌کنند تا راه خود را در چارچوب ICO باز کنند. با این اتفاق، کریپتوکارنسی‌های بیشتری به دنیای مالی راه می‌یابند. در عین حال که تغییر و تحولات در بازار اجتناب ناپذیر است (به ویژه در مورد پرداخت مالیات)، این تنها آغاز یک مدل جمع آوری کمک‌های مالی فوق العاده قدرتمند و برابری طلبانه برای مشاغل جدید است. چه خریدارید و چه فروشنده، مراقب باشید.

حال که با نکات برای ساخت عرضه اولیه کوین (ICO) آشنا شدید می‌توانید از خدمات سایت اول پرداخت استفاده کنید.