تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری

با تنوع بخشی به سبد سرمایه گذاری، ریسک کاهش می‌یابد.

اهمیت تنوع بخشی به سبد سرمایه گذاری؛ نحوه متنوع سازی پرتفوی

وقتی بازار در حال رشد باشد و وضع خوب پیش برود، اینطور به نظر می‌رسد که فروش سهام به قیمتی پایین‌تر از مبلغی که برای خرید آن پرداخت کرده‌ایم، غیرممکن است.

با این حال ما هیچوقت نمی‌توانیم مطمئن باشیم که در لحظه بعد بازار چگونه عمل خواهد کرد و چه اتفاقاتی رخ خواهد داد؛ به همین دلیل، هرگز نباید اهمیت متنوع‌سازی سبد سرمایه‌گذاری‌مان را در هر وضعی که بازار داشته باشد، فراموش کنیم.

برای دستیابی به استراتژی مناسبی که به کمک آن بتوانیم ضررهای احتمالی‌مان در بازار نزولی را کاهش داده و آن را متعادل‌تر کنیم، مهم‌ترین چیزی که باید به آن توجه کنیم این است که نباید همه تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد گذاشت.

این حرفی است که سرمایه‌گذاران و معامله‌گران دائماً تکرار می‌کنند. هسته اصلی کل ایده متنوع‌سازی سبد سرمایه‌گذاری هم دقیقاً در همین جمله ساده نهفته است.

با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید تا ضمن درک بیشتر اهمیت تنوع بخشی به سبد سرمایه گذاری، با 5 توصیه برای گرفتن تصمیمات هوشمندانه‌تر در این مورد آشنا شوید.

مروری بر نکات مهم

• به سرمایه‌گذاران توصیه می‌شود که هرگز همه تخم‌مرغ‌هایشان (سرمایه‌گذاری‌ها) را در یک سبد (یک سهم یا یک بازار) نگذارند. اصل ایده تنوع بخشی به سبد سرمایه گذاری هم در همین جمله است.
• برای تنوع بخشی به سبد سرمایه‌گذاری، به دنبال دارایی‌هایی باشید که با هم همبستگی کم یا منفی داشته باشند. در این صورت، وقتی قیمت یکی کاهش یابد، دیگری اثر آن را خنثی می‌کند.
• صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، راه‌های آسانی برای متنوع‌سازی پورتفوی سرمایه‌گذاری‌اند اما در عین حال لازم است که افراد از هزینه‌های پنهان و کارمزدهای معاملات آن‌ها مطلع باشد.

متنوع‌سازی چیست؟

متنوع‌سازی (diversification) شعار بسیاری از مشاوران مالی، مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سرمایه‌گذاران حقیقی است.

متنوع‌سازی یک استراتژی مدیریتی است که سرمایه‌گذاری‌های مختلف را در یک سبد سرمایه‌گذاری با هم ترکیب می‌کند.

ایده پشت تنوع بخشی به سبد سرمایه گذاری این است که یک دسته مختلف از سرمایه‌گذاری‌ها، بازده بالاتری نصیب سرمایه‌گذار می‌کند. متنوع‌سازی همچنین این مزیت را به همراه دارد که با سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مختلف، ریسک کمتری متوجه سرمایه‌گذار می‌شود.

با تنوع بخشی به سبد سرمایه گذاری، ریسک کاهش می‌یابد.

5 راه برای تنوع بخشی به سبد سرمایه گذاری

تنوع بخشی مفهوم جدیدی نیست. ما از این امکان برخورداریم که عقب بنشینیم و واکنش بازارها را در زمان بحران‌هایی مثل ترکیدن حباب دات‌کام، بحران مالی 2008 و رکود دوره همه‌گیری کرونا ببینیم.

باید به یاد داشته باشیم که سرمایه‌گذاری یک نوع هنر است، نه یک جور واکنش غیرارادی. بنابراین زمان درست برای سرمایه‌گذاری با نظم و ترتیب و تنوع بخشی به سبد سرمایه‌گذاری، پیش از وقتی است که متنوع‌سازی پرتفوی به یک امر ضروری تبدیل شود.

تا زمانی که یک سرمایه‌گذار به بازار واکنش نشان دهد، 80 درصد خسارت و آسیب مورد نظر وارد شده است. در اینجا، بیش از جاهای دیگر، بهترین دفاع حمله است و ترکیب یک سبد سرمایه‌گذاری متنوع با یک افق سرمایه‌گذاری بیش از 5 ساله، می‌تواند کاری کند که از روزهای بد بازار جان سالم به در ببرید.

این 5 توصیه می‌توانند به شما در راستای تنوع بخشی به سبد سرمایه گذاری کمک کنند:

1. سرمایه‌تان را پخش کنید!

سرمایه‌گذاری در بازار سهام می‌تواند ایده بسیار خوبی باشد اما تمام پول‌تان را در یک سهم خاص یا حتی در یک صنعت سرمایه‌گذاری نکنید.

در چندین شرکت مختلفی که با آن‌ها آشنایی دارید سرمایه‌گذاری کنید و به نوعی، صندوق سرمایه‌گذاری خودتان را بسازید. حتی سعی کنید که این شرکت‌های مختلف را از صنایع مختلف انتخاب کنید.

توجه کنید که تنوع صرفاً از تعداد بالای سهامی که در آن‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اید بدست نمی‌آید. برای تنوع بخشی باید در سهام مختلفی سرمایه‌گذاری کنید که اگر یکی دچار ریزش شد، تا حد زیادی احتمال بدهید که دیگری دچار افت قیمت نمی‌شود. یعنی همان همبستگی کم یا منفی بین آن‌ها وجود داشته باشد.

نکته دیگر این است که سهام تنها دارایی مناسب برای سرمایه‌گذاری نیست. شما می‌توانید در دارایی‌های دیگری مثل طلا، ارز، مسکن و کامودیتی‌ها هم سرمایه‌گذاری کنید.

می‌توانید بخشی از سرمایه خود را به صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله اختصاص دهید و قسمتی را در قراردادهای آتی یا اختیار معامله کالا سرمایه‌گذاری کنید. حتی می‌توانید سبد سرمایه‌گذاری‌تان را از نظر جغرافیایی هم متنوع کنید. یعنی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در مناطق و کشورهای دیگر را هم در نظر بگیرید.

البته با توجه به اعمال تحریم‌های مختلف روی کشور ما، بسیاری از این فرصت‌ها برای ایرانیان قابل استفاده نیستند اما همچنان فرصت‌هایی از قبیل سرمایه‌گذاری در بازار ارزهای دیجیتال و….. وجود دارند که می‌توانند ما را به بازارهای جهانی وصل کنند و ریسک‌های داخلی را کاهش دهند.

در عین حال مراقب باشید که در ایجاد تنوع و انتخاب فرصت‌های مختلف زیاده‌روی نکنید. نکته مهم درباره تنوع بخشی به سبد سرمایه گذاری این است که باید تا جایی پیش بروید که پرتفوی سرمایه‌گذاری‌تان همچنان برای شما قابل مدیریت باشد.

اگر در چند ده دارایی مختلف سرمایه‌گذاری کنید و زمان و منابع کافی برای بررسی و مدیریت آن‌ها را نداشته باشید، قطعاً هیچ فایده‌ای از این کار عایدتان نخواهد شد.

تعداد و گستره سرمایه‌گذاری‌های خود را تا جایی متنوع کنید که ریسک را به حداقل برسانید و در عین حال آن را تا جایی محدود کنید که وقت، منابع و دانش کافی برای مدیریت آن را داشته باشید.

2. صندوق‌های شاخص و درآمد ثابت را هم در نظر داشته باشید

می‌توانید صندوق‌های سرمایه‌گذاری شاخصی و صندوق‌های با درآمد ثابت را هم به سبد سرمایه‌گذاری خود اضافه کنید.

بازده سرمایه‌گذاری در بازار سهام در بلندمدت مثبت است و با سرمایه‌گذاری در صندوق‌هایی که شاخص خاصی مثل شاخص بورس ایران را دنبال می‌کنند، می‌توانید تنوع بلندمدت فوق‌العاده‌ای به سبد سرمایه‌گذاری‌تان ببخشید.

همچنین با سرمایه‌گذاری مبلغی از سرمایه‌تان در صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، می‌توانید سبد سرمایه‌گذاری‌تان را در برابر نوسان و نااطمینانی بازار پوشش دهید. این صندوق‌ها قسمت اعظم سرمایه خود را در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنند و سرمایه‌گذاری در آن‌ها با ریسک کم و بازده قابل اطمینان همراه است.

هزینه مدیریت و عملکرد این صندوق‌ها به دلیل نحوه اداره شدن‌شان، بسیار کم است و به همین علت، کارمزد پایینی دارند. بنابراین هزینه کمتری به سرمایه‌گذاران تحمیل می‌شود که یک مزیت دیگر این گزینه سرمایه‌گذاری است.

یکی از ایرادهایی که به طور بالقوه می‌تواند برای صندوق‌های شاخصی وجود داشته باشد، نحوه مدیریت غیرفعال آن‌هاست. مدیریت غیرفعال (passive) به این معناست که پرتفوی تعیین‌شده در زمان کم و به طور مستمر بازبینی نمی‌شود و تغییر نمی‌کند؛ بلکه تا بازه زمانی قابل توجهی ثابت است یا تنها تغییرات جزئی را تجربه می‌کند.

در مقابل، در مدیریت فعال (active)، سبد سرمایه‌گذاری دائماً مورد بازبینی قرار می‌گیرد و با وضعیت فعلی به‌روز می‌شود. مدیریت غیرفعال هزینه پایین‌تری دارد و در بلندمدت می‌تواند بازده مناسبی برای سرمایه‌گذار داشته باشد اما در عین حال، می‌تواند انتخاب بهینه‌ای برای بازارهای ناکارا نباشد.

3. سبد خود را به طور مستمر و در طول زمان بسازید

به صورت منظم به سرمایه‌گذاری خود اضافه کنید.

اگر برای مثال می‌خواهید 100 میلیون تومان سرمایه‌گذاری کنید، از روش متوسط هزینه دلاری (dollar-cost averaging) یا DCA استفاده کنید.

از این روش به منظور تعدیل قله‌ها و دره‌های ناشی از نوسانات بازار استفاده می‌شود. ایده پشت این استراتژی این است که کل مبلغ مورد نظر را به چند قسمت تقسیم کرده و به مرور، در هر زمان مقدار ثابتی از آن را سرمایه‌گذاری کنیم تا ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهیم.

با روش متوسط هزینه دلاری، پول خود را به طور منظم روی یک پرتفوی مشخص سرمایه‌گذاری می‌کنید. با استفاده از این استراتژی، وقتی قیمت‌ها پایین هستند سهام بیشتر و وقتی قیمت‌ها بالاست، سهام کمتری می‌خرید.

با استراتژی متوسط هزینه دلاری، پول خود را به قسمت‌های مساوی تقسیم کرده و به مرور سرمایه‌گذاری می‌کنید.

4. به موقع خارج شوید

خرید و نگهداری یک دارایی و استفاده از روش متوسط هزینه دلاری، استراتژی‌های تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری بسیار خوبی هستند اما فکر نکنید که می‌توانید فرمان را به طور کلی رها کرده و به مقصد مورد نظرتان برسید.

در جریان سرمایه‌گذاری‌های خود بمانید و از هر گونه تغییر در وضعیت کلی بازار آگاه باشید. لازم است بدانید در شرکت‌هایی که در آن‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اید چه می‌گذرد و چه اتفاقاتی در جریان است.

با انجام این کارها تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری قادر به تشخیص زمان درست برای جلوگیری از زیان و فروش دارایی خود خواهید بود و پس از آن می‌توانید به سراغ سرمایه‌گذاری بعدی‌تان بروید.

5. مراقب کارمزد و هزینه‌ها باشید

به کارمزدها و هزینه‌هایی که باید بابت هر سرمایه‌گذاری خود بپردازید توجه کنید.

بابت هر گزینه سرمایه‌گذاری که مورد نظرتان باشد، هزینه‌ها و کارمزدهایی وجود دارند که باید پرداخت شوند و این مبالغ می‌توانند بازده سرمایه‌گذاری‌تان را کاملاً دست‌خوش تغییر کنند.

ممکن است با در نظر گرفتن هزینه‌های یک فرصت سرمایه‌گذاری بفهمید که سود چندانی برایتان ندارد یا حتی دچار زیان می‌شوید.

بنابراین بسیار مهم است که از هزینه‌های هر تصمیم‌تان به‌خوبی آگاه باشید. البته در عین حال به این نکته توجه کنید که ارزان‌ترین انتخاب همیشه بهترین انتخاب نیست.

پاسخ به چند سوال درباره تنوع بخشی به سبد سرمایه گذاری

در این قسمت به طور خلاصه به چند سوال مهم درباره متنوع‌سازی پرتفوی پاسخ می‌دهیم:

چرا باید سبد سرمایه‌گذاری را متنوع کرد؟

تنوع بخشی به سبد سرمایه گذاری به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند که اصطلاحاً همه تخم‌مرغ‌هایشان را در یک سبد نگذارند.

ایده این است که اگر یک سهم، صنعت یا دارایی دچار ریزش قیمت شد، ممکن است که بقیه رشد کنند. این مسئله خصوصاً در مواقعی درست است که آن سهام یا دارایی‌ها، همبستگی بالایی با یکدیگر ندارند.

از نظر ریاضی، تنوع‌بخشی می‌تواند بدون فدا کردن بازده مورد انتظار، کل ریسک پرتفوی را کاهش دهد.

آیا صندوق‌های شاخصی از تنوع خوبی برخوردارند؟

طبق تعریف، صندوق‌های شاخصی یا ETFها، یک شاخص و عملکرد آن را دنبال می‌کنند. بسته به این که آن شاخص کدام باشد، ممکن است که از بقیه تنوع بیشتری داشته باشد.

برای مثال در شاخص‌های مطرح جهانی، شاخص S&P 500 دارای بیش از 500 سهم است؛ در حالی که شاخص میانگین صنعتی داو جونز (Dow Jones Industrial Average) تنها دارای 30 سهم بوده و از تنوع کمتری برخوردار است.

حتی اگر شما در صندوقی سرمایه‌گذاری کرده باشید که شاخص S&P 500 را دنبال می‌کند، باز هم لزوماً سبد سرمایه‌گذاری متنوعی ندارید؛ چرا که برای تنوع بخشی به سبد سرمایه گذاری لازم است که بقیه کلاس‌های دارایی با همبستگی پایین از جمله اوراق قرضه، کامودیتی‌ها، املاک و سرمایه‌گذاری‌های جایگزین را هم در نظر تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری داشته باشید.

آیا امکان دارد که در تنوع‌بخشی به پرتفوی زیاده‌روی کنیم؟

بله؛ اگر اضافه کردن یک سرمایه‌گذاری جدید باعث افزایش ریسک کل پرتفوی یا کاهش بازده مورد انتظار آن (بدون کاهش ریسک در نتیجه آن) شود، آن سرمایه‌گذاری، اهداف تنوع‌بخشی را برآورده نمی‌کند.

زیاده‌روی در تنوع‌بخشی وقتی اتفاق می‌افتد که در حال حاضر تعداد ایده‌آلی سهام در پرتفوی داشته باشیم یا بخواهیم دارایی‌هایی را به سبد سرمایه‌گذاری اضافه کنیم که همبستگی زیادی با هم دارند.

ریسک پرتفوی چگونه اندازه‌گیری می‌شود؟

ریسک یک پرتفوی متنوع با مجموع انحراف معیار بازده‌های آن محاسبه می‌شود. هر چه انحراف معیار بزرگ‌تر باشد، ریسک مورد انتظار آن بیشتر است.

ریسک پرتفوی از طریق مجموع انحراف معیار بازده سبد سرمایه‌گذاری محاسبه می‌شود.

جمع‌بندی

سرمایه‌گذاری می‌تواند و باید سرگرم‌کننده و مفرح باشد. سرمایه‌گذاری می‌تواند آموزنده و رضایت‌بخش باشد.

با داشتن رویکرد منظم و استفاده از استراتژی‌های تنوع‌بخشی، خرید و نگهداری و متوسط هزینه دلاری می‌توانید حتی در بدترین و سخت‌ترین شرایط هم از سرمایه‌گذاری لذت ببرید و از آن رضایت داشته باشید.

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

روش تشکیل سبد سهام متنوع و کم‌ریسک

موفقیت در بازار سهام مانند هر بازار دیگری نیاز به انتخاب یک رویکرد مناسب و حفظ انسجام و نظم فکری دارد.

بدون این‌ها، سرمایه گذاری تنها خرید و فروش‌های بدون برنامه ای خواهد بود که سود یا زیان سرمایه گذار را بیشتر به بخت و اقبال وابسته می‌سازد تا به مهارت هایی مانند پشت کار در تحقیق، قدرت تحلیل، توانایی تصمیم‌گیری، و صبر و شکیبایی برای رسیدن به هدف‌ها.

در میان رویکردهای گوناگون برای سرمایه گذاری در بازار سهام، تشکیل یک “سبد متنوع” به عنوان یک روش “غیر فعال” اما نسبتا مطمئن شناخته شده که میزان ریسک را کاهش داده و بازده سرمایه گذاری را در سطح نزدیک به بازده کل بازار نگه می‌دارد.

اما یک سبد متنوع می تواند به چارچوبی برای آزمودن توانایی‌های یک شخص برای مدیریت دارایی تبدیل شود که در این صورت نمونه کامل مدیریت فعال خواهد بود.

مقاله پیش رو ابتدا در مورد اصل تنوع بخشی و نحوه ساخت و مدیریت سبد متنوع توضیح می دهد و سپس روش‌هایی را بیان می‌کند که یک سهام دار می تواند توانایی‌های تحلیلی و مدیریتی خود را در چارچوب یک سبد متنوع به کار گرفته و ضمن کاهش سطح ریسک، توان خود را بر کسب بازده بیش از بازار متمرکز کند.

“تنوع بخشی” برای کاهش ریسک

“تنوع بخشی” یکی از روش‌های متداول برای کاهش ریسک غیر سیستماتیک محسوب می‌شود.

ریسک غیر سیستماتیک از تاثیرات رویدادهایی ناشی می‌شود که به طبیعت یک شرکت یا گروه خاصی از شرکت‌ها مرتبط بوده و لزوما کل شرکت ها و یا کل بازار را مستقیما تحت تاثیر خود قرار نمی‌دهد.

برای نمونه، یک تصمیم دولت ممکن است هزینه‌های یک صنعت خاص را افزایش دهد و در نتیجه قیمت سهام شرکت‌های آن صنعت کاهش یابد؛ و یا مدیریت ضعیف یک شرکت در توسعه بازار ممکن است سبب تضعیف موقعیت آن شرکت در برابر رقبا شده و سودآوری شرکت را نسبت به بقیه کاهش دهد و همین موضوع به افت قیمت سهم آن شرکت بی انجامد. اما هر یک از این رویدادها به طور مستقیم بر بازده سهام شرکت های مرتبط اثر می گذارد و نه کل بازار.

“تنوع بخشی” از طریق ساختن یک “سبد” متشکل از سهام شرکت‌های مختلف می‌تواند ریسک غیر-سیستماتیک را کاهش دهد.

در مقابل ریسک غیر-سیستماتیک، ریسک سیستماتیک قرار دارد.

ریسک سیستماتیک به تاثیرات مجموعه ای از رویدادهای کلی بر بازده طیف گسترده ای از شرکت‌ها و صنایع گفته می‌شود که به سادگی قابل پیش بینی یا کنترل نیستند.

برای مثال، سیاست‌های مالی و پولی دولت‌ها، عملکرد کلی اقتصاد، مناقشات سیاسی، حوادث طبیعی، و تغییرات دائمی شرایط روانی بازار یا به اصطلاح جو بازار نمونه‌هایی از این رویدادها هستند که هر یک می‌تواند بازده کل بازار را به صورت مثبت یا منفی تحت تاثیر قرار دهد.

ریسک سیستماتیک با “تنوع بخشی” قابل کاهش نیست و ریسکی است که سرمایه گذار با ورود به یک بازار و با هدف کسب بازده بیشتر قبول می‌کند. به همین دلیل به ریسک سیستماتیک اصطلاحا ریسک بازار هم گفته می‌شود.

راه‌های تنوع بخشی سهام

در تئوری، هر چه قدر تعداد سهم‌های یک سبد بیشتر و وابستگی بازده سهم‌ها به هم کمتر باشد، ریسک غیر سیستماتیک هم کمتر می‌شود. اما تنوع بخشی در عمل با چالش‌هایی همراه است که یکی از مهمترین آن‌ها “هزینه” است.

برای نمونه حتی اگر یک سرمایه‌گذار بتواند سهام تمام شرکت‌های بورس را خریداری کند در عمل هزینه‌های معاملاتی (کارمزد) آن قدر بالا می‌رود که مزیت‌های ناشی از تنوع بخشی را بی‌معنا می‌کند.

به علاوه، اداره یک سبد بزرگ از سهام نیاز به صرف زمان و امکانات قابل توجه دارد. همچنین موضوعاتی مانند تعیین وابستگی بازده سهم‌ها به هم حتی در تئوری هنوز یک چالش است.

اما به رغم تمام این چالش‌ها، بر اساس نتایج تجربی کاربرد “تنوع بخشی سهام” برای کاهش ریسک غیر سیستماتیک امکان پذیر به نظر می‌رسد.

در منابع مالی، معمولا گفته می‌شود که تعداد معدودی سهم، برای نمونه بیش از 10 سهم، می‌تواند ریسک غیر سیستماتیک را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. برای تشکیل یک سبد متنوع رویکردهای مختلفی وجود دارد از جمله سبد مبتنی بر ارزش بازار و سبد هم وزن.

سبد مبتنی بر ارزش بازار

در این سبد، وزن سهام هر شرکت در سبد با توجه به ارزش بازار آن شرکت در مقایسه با دیگر سهم های سبد تعیین می‌شود.

برای مثال، اگر 10 سهم با بیشترین ارزش بازار انتخاب شده و ارزش بازار سهم اول نسبت به سهم دوم 15 درصد بیشتر باشد، وزن سهم اول در سبد هم باید 15 درصد بیشتر از وزن تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری سهم دوم باشد.

ارزش بازار شرکت برابر تعداد کل سهام شرکت ضرب در قیمت آن سهم است. وزن هر سهم در سبد هم با توجه به نسبت ارزش خرید آن سهم به کل ارزش سبد مشخص می‌شود.

برای نمونه فرض کنید یک میلیون تومان برای خرید ده سهم جهت تشکیل یک سبد در نظر گرفته شده است.

در این صورت اگر 1000 سهم یک شرکت به قیمت 200 تومان خریداری شود ارزش خرید آن سهم 200هزار تومان و وزن آن سهم در سبد معادل 20 درصد است (200هزار تومان تقسیم بر یک میلیون تومان).

برای اینکه این سبد یک سبد مبتنی بر وزن بازار باشد می‌بایست نسبت وزن سهم‌ها در سبد با نسبت ارزش بازارهای شرکت‌های مربوط به هر سهم موجود در سبد مطابقت داشته باشد.

سبد هم وزن

ساختار این سبد ساده است چرا که وزن تمام سهم‌ها در سبد با یکدیگر برابر است؛ بدون توجه به اینکه ارزش بازار شرکت‌های مربوطه چقدر است.

تصویر 1: سبد مبتنی بر ارزش بازار. ارزش بازار شرکت A دوبرابر شرکت B است و به همین دلیل وزن سهام شرکت A نیز دو برابر وزن سهام شرکت B در نظر گرفته شده است.

تصویر 2: برای مثال در همان سبد یک میلیون تومانی، می‌بایست 100 هزار تومان برای خرید هر یک از ده سهم اختصاص داده شود. خود سهم‌ها می‌توانند از میان بزرگ‌ترین شرکت‌ها بر اساس ارزش بازار انتخاب شوند.

تصویر2: سبد هم وزن. وزن سهام هر ده شرکت در سبد معادل 10% در نظر گرفته شده است.

نقل از: کارگزاری مفید

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

خطرات تنوع بیش از حد در سبد سهام

همه ما می‌دانیم که کارشناسان مالی مزایای تنوع در سبد سهام را بارها بیان کرده‌اند. یک سبد سهام شخصی باید متنوع باشد تا از ریسک داشتن تنها یک سهام یا فقط سهامی که از یک صنعت خاص هستند، بکاهد. با این حال ممکن است برخی از سرمایه‌گذاران بیش از حد این متنوع‌سازی را انجام دهند. زیاده‌روی در تنوع می‌تواند منجر به افزایش ریسک و بازده کمتر شود. در این مقاله به چگونگی حفظ تعادل مناسب جهت متنوع‌سازی سبد سهام پرداختیم.

سبد سهام با تنوع بیش از حد به چه معناست؟

بسیاری از مشاوران مالی به مشتریان خود توصیه می‌کنند که فقط در یک نوع دارایی سرمایه‌گذاری نکنند. به زبان ساده، "همه تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد نگذارید". به عنوان مثال شما حتماً از مشاوران مالی شنیده‌اید که از شما می‌خواهند که فقط در املاک و مستغلات سرمایه‌گذاری نکنید و در بخش یا نوع دیگری از شرکت‌ها مانند داروسازی یا فناوری نیز سرمایه‌گذاری نمایید. ممکن است مشاور مالی شما درست گفته باشد زیرا تنوع در سرمایه‌گذاری باعث کاهش خطر زیان می‌شود، اما تا زمانی که منجر به تنوع بیش از حد نشود.

سبد سهام‎های بسیار متنوع، همان‌طور که توسط "پیتر لینچ" توضیح داده شده است، زمانی اتفاق می‌افتد که شما در دارایی‌های زیادی سرمایه‌گذاری کرده‌اید و ریسک بالاتری را در سبد سهام خود بوجود آورده‌اید. این بدان معناست که با افزودن دارایی‌های زیاد به سبد سهام خود، نکات مثبت و سود برخی از سرمایه‌گذاری‌ها را با نکات منفی و زیان شرکت‌های دیگر از بین برده‌اید. بسیاری از مشکلات با تنوع بیش از حد در سبد سهام ایجاد می‌شود.

منظور از تنوع در سبد سهام چیست؟

وقتی در مورد تنوع در سبد سهام صحبت می‌کنیم، به تلاش سرمایه‌گذار برای کاهش مواجهه با ریسک در یک سرمایه‌گذاری در شرکت‌های مختلف یا حتی کشورها اشاره داریم. اکثر متخصصان سرمایه‌گذاری معتقدند که اگرچه تنوع تضمینی در برابر زیان نکردن نیست، اما می‌تواند اتخاذ یک استراتژی محتاطانه در جهت اهداف مالی بلند مدت باشد. به عبارت ساده‌تر، با گسترش سرمایه‌گذاری‌های خود در بخش‌های مختلف با همبستگی کم با یکدیگر، نوسان قیمت را در سبد سهام خود کاهش می‌دهید. این امر به این دلیل است که شرکت‌های مختلف همزمان و یا با سرعت یکسان دچار افت و خیز در قیمت نمی‌شوند. زیرا برخی از سهام با شرایط سختی روبرو می‌شوند و برخی دیگر ممکن است در حال پیشرفت باشند. این کار سبب خواهد شد، عملکرد کلی سبد سهام ثابت باشد.

با این اوصاف، مهم است که به خاطر داشته باشید که هر چقدر هم که سبد سهام شما متنوع باشد، ریسک شما هرگز قابل حذف نیست. شما می‌توانید ریسک مربوط به یک سهام را کاهش دهید (چیزی که تحلیل‌گران آن را ریسک غیرسیستماتیک می‌نامند)، اما خطرات ذاتی بازار (ریسک سیستماتیک) وجود دارد که تقریباً بر هر سهم تاثیرگذار است و هیچ تنوع‌بخشی نمی‌تواند مانع از آن شود.

تنوع واقعی

با توجه به مطالب گفته شده می‌توان گفت که تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری بطور مثال داشتن 20 سهم در سبد سهام معادل تنوع مطلوب نیست. توجه کنید که باید سهام متفاوتی را بخرید چه از نظر اندازه شرکت، صنعت، بخش، کشور و غیره. بطور مثال سرمایه‌گذاری در صنایع و بخش‌های مختلف صندوق‌های متوازن نسبت به صندوق‌های متقابل خاص برای هر حوزه، حفاظت از ریسک بهتر را ارائه می دهند. اکثر سرمایه گذاران نتایج ضعیف تنوع بیش از حد را تجربه کرده‌اند. به عنوان مثال صندوق‌های متقابل متنوع، صندوق‌های بازنشستگی، صندوق‌های شاخص حقوق صاحبان سهام،ETF ها و غیره بیش از حد متنوع هستند، بنابراین توانایی تمرکز بر کیفیت به جای کمیت را ندارند.

5 خطر تنوع بیش از حد در سبد سهام

1) تنوع بیش از حد در سبد سهام شما را گیج می‌کند
برای اینکه بتوانید از سرمایه‌گذاری‌های خود بیشترین بهره را ببرید، لازم است گزارش‌های سه ماهه و سالانه سهام خود را دنبال کنید. همچنین شرکت‌ها اغلب اعلان‌های شرکتی ارائه می‌دهند که می‌تواند در رابطه با سرمایه‌گذاری باشد. با توجه به شغل، خانواده و بسیاری از کارهایی که در طول روز باید انجام دهید، نظارت بر به عنوان مثال50 سهام مختلف بسیار دشوار است.

2) انتخاب نامناسب سرمایه‌گذاری
اکثر سرمایه‌گذاران که بیش از حد به سبد سهام خود تنوع می‌دهند از سرمایه‌گذاری‌هایی مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک استفاده می‌کنند. وجوه متقابل معامله شده عموماً تمایل دارند به جای افزودن ارزش به سرمایه‌گذاری، بر معاملات کوتاه مدت تمرکز کنند. این وجوه معمولاً در بلندمدت ضعیف عمل خواهند کرد.

3) تنوع بیش از حد در سبد کارها را پیچیده می‌کند
این مهم است که بدانید در چه چیزی سرمایه‌گذاری و کجا سرمایه‌گذاری می‌کنید. افزودن دارایی‌های بیش از حد به مجموعه خود و ندانستن آنچه در آنها وجود دارد می‌تواند فاجعه‌بار باشد. مهم این است که مسئول سهام خود باشید و چرخ را در دستان خود بگیرید.

4) بازده کم سرمایه‌گذاری
یکی از آشکارترین خطرات ناشی از تنوع بیش از حد در سبد، دریافت بازده اندک سرمایه‎گذاری است. این سناریو را تصور کنید؛ اگر صاحب 5 سهم هستید، سبد سهام شما دارای ریسک‌های بالایی است، اما احتمال بازدهی خوبی نیز دارد. اما اگر 100 سهام دارید، ریسک سبد سهام شما به طور قطعی پایین است، اما نرخ بازده مورد انتظار شما نیز پایین خواهد بود.

5) تنوع بیش از حد سبد سهام به دلیل همبستگی اشتباه
در حالی که تنوع وجود دارد، اکثر سرمایه‌گذاران فقط به ارقام ثابت همبستگی نگاه می‌کنند. این امکان وجود دارد که دو اوراق بهادار در یک دوره معین به شدت با هم ارتباط داشته باشند و در زمان‌های دیگر کاملاً بی‌ارتباط باشند.

سخن آخر

به گفته وارن بافت "تنوع گسترده تنها زمانی اتفاق می‌افتد که سرمایه‌گذاران متوجه نیستند، چه کار می‌کنند!"

بهترین مدل تخصيص سهام در سبد سرمایه گذاری

تنوع بخشی زیاد به سبد سهام موجب کاهش عملکرد آن می شود. از طرفی تعداد سهام کمتر در سبد سرمایه به معنی ریسک بیشتر است. درصورتی که تنوع بخشی به یک سبد سرمایه گذاری به بهترین شکل انجام شود، می تواند بازده حداکثری را ایجاد نماید. اما بهترین وزن دهی در سبد سهام چگونه است؟ چه تعداد سهام باید در سبد سرمایه شـما موجود باشد؟ پاسخ به این سؤالات بستگی به سطح دانـش شـما از صنایع مختلف و میزان سرمایه شما دارد. یک سبد سهام که به خوبی در آن تخصیص سرمایه انجـام شـده است ، می تواند بازده سرمایه قابل توجهی را ایجاد نماید.

وارن بافت همواره سعی نموده تا سبد سهام متمرکز شده ای را برای کسب بازده بیشتر ایجاد نماید. وی به تنوع بخشی زیاد همانند ایـن کـه تعـداد ۵۰ تا ۱۰۰ سهام در سبد سرمایه باشـد اعتقادی ندارد. زمانی که او سرمایه گذاری خود را در شرکت پارتنرزشیپ آغاز نمود نزدیک به ۴۰ درصد سبد ( ۱۳ میلیون دلار ) را به سرمایه گذاری بر روی آمریکن اکسپرس اختصاص داد . بعد از ۲ سال حاصل این سرمایه گذاری سـود ۲۰ میلیون دلاری بود. این بازده موجب شد که شرکت پارتنرزشیپ نرخ بازده مرکب بسیار عالی را ایجاد نماید. سبد سرمایه گذاری وارن بافت در سال ۲۰۱۰ ارزش ۱۰۰ میلیارد دلار داشته و تنها از ۲۰ سهم متفاوت تشکیل می شود.

سرمایه گذار مشهور پیتر لینچ ، نرخ بازده مرکب سالیانه ۲۸ درصدی را در طول ۱۳ سال در شرکت سرمایه گذاری مشترک فیدلیتی مگالان ایجاد نموده است . در صورتی که او ۱۰۰۰ سهم متفاوت در سبد سهامش داشت چگونه می توانست به این نرخ بازده مرکب دست یابد؟ پاسخ این است که حتی اگر سهام ۱۰۰۰ شرکت متفاوت در سید سهام آن موجود بود، ۱۰ سرمایه گذاری برتـر ایـن شـرکت قسمت بیشتری از بازده به دست آمده را تشکیل داده و مابقی سرمایه گذاریها میبایست حداقل سود ناچیزی را ایجاد می نمودند. هر زمان که او به شرکت جدیدی علاقه مند شده و تمایل داشت در آن سرمایه گذاری نماید، تنها می توانست مقدار کمی از سرمایه خود را به آن اختصاص دهد. این چنین بازده مرکب سالیانه قابل توجهی تنها به این دلیـل اسـت کـه سبد سهام وی متشکل از تعداد زیادی شرکت متفاوت نبوده است. دیدگاه وارن بافت و بن گراهام در رابطه با تنوع بخشی به سبد سهام متفاوت بوده است. بن گراهام علاقه داشت تعداد بسیار زیادی سهام را در سبد سرمایه گذاری قرار دهد؛ سهم هایی که در قیمتی پایین تر از سرمایه در گردش آنهـا معامله می شدند. تعدادی از این شرکتها ورشکسته می شدند اما زیان حاصل از سرمایه گذاری بر روی آنها اثر زیادی بر بازده سبد سهام نمی گذاشت. از طرفی دیگر وارن بافت این نظر را داشت که سبد سرمایه تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری گذاری باید متشکل از تعداد کمی سهام شرکت عـالی که در قیمتهای ارزنده خریداری شده اند، باشد.

حجم معامله

بعد از تصمیم گیری در رابطه با تعداد سهام موجود در سبد سرمایه گذاری ، مرحله بعدی تصمیم گیری در رابطه با حجم معامله است. چه درصدی از سبد سرمایه گذاری باید به سهام موجود در آن اختصاص داده شده تا بازده حداکثری ایجاد گردد؟ این موضوع به تعداد سهامی بستگی دارد که شما تصمیم دارید سبد سهامتان از آن تشکیل شود.

در صورتی که تصمیم داشته باشید تعداد ۱۵ سهام را در سبد خود جای دهید، آنها را به ترتیب دسته بندی نمایید. سهم هایی را که از نظر شما بهترین عملکرد را در آینده خواهند داشت به ترتیب در دسته اول و دوم قرار داده، و سایر سهم ها را در دسته سوم قرار دهید، لازم است حدود ۳۵ تا ۵۰ درصد سبد خود را به ۵ سهم موجود در دسته بندی اول، ۲۰ تا ۳۰ درصد سبد را به ۵ سهم موجود در دسته بندی دوم و مابقی را به دسته بندی سوم اختصاص دهید. این ترکیب می تواند بهترین مدل تخصيص سبد سهام باشد و از حالتی که به تمامی سهم ها وزن یکسان بدهید بسیار بهتر است.

درصورتی که سبد سهام شرکت برکشایر (وارن بافت مدیرعاملی و ریاست هیئت مدیره این شرکت را برعهده دارد و چارلی مانگر نیز نایب رئیس هیئت مدیره برکشایر هاتاوی می‌باشد.) را مورد بررسی قرار دهید، ۱۰ سهم برتر این شرکت بیشترین حجم سبد سهام آن را تشکیل داده اند. بهترین سرمایه گذاری های بافت نظیر کوکاکولا ، P & G ، آمریکن اکسپرس ، والز فارگو و کرفت فود قسمت عمده ای از سبد سهام شرکت برکشایر را تشکیل داده اند. سبد سرمایه گذاری شرکت برکشایر در تاریخ ۳۱ دسامبر سال ۲۰۰۹ در شرکتهای سهامی عام به شرح زیر می باشد. (تمامی اعداد به میلیون)

به حجم معاملات سهم های موجود در سبد سهام توجه نمایید:

پنج شرکت موجود در جدول بالا 44/54 درصد سبد سهام 6/34 میلیارد دلاری را تشکیل داده اند. این نوع از تخصیص سبد سهام می تواند منجر به کسب بازده بسیار عالی شود.

۵ روش متداول تشکیل سبد سهام

همواره تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری به سرمایه‌گذاران بازار سهام توصیه می‌شود، تنوع در تشکیل سبد سهام را رعایت کنند. این مفهوم، همان ضرب‌المثل قدیمی است که می‌گوید:

همه تخم‌مرغ‌هایتان را در یک سبد نگذارید. داشتن سبد سهام به طورکلی به کاهش ریسک و افزایش بازدهی سرمایه‌گذاری شما کمک می‌کند؛ بنابراین تنوع‌بخشی در سرمایه‌گذاری کار هوشمندانه‌ای محسوب می‌شود، زیرا مطمئناً برای بدست آوردن سرمایه اولیه این کار سختی‌ها و مشکلات بسیاری را تحمل کرده‌اید و اصلاً نمی‌خواهید به راحتی آن را از دست دهید. توجه داشته باشید که داشتن ترکیب بهینه‌‌ای از انواع مختلف دارایی‌ها، نیازمند صرف زمان، تحقیق و مطالعه است؛ اما روش‌های متفاوتی برای انجام این کار وجود دارد که باعث می‌شود، سبدهای سرمایه‌گذاری نیز انواع مختلفی داشته باشند. در این مطلب، تعاریف اساسی و مثال‌هایی در مورد هرکدام از انواع سبدهای سهام در بازار سهام ارائه‌شده است.

۱- سبد سهام پرخطر

این نوع سرمایه‌گذاری، شامل سهامی با ریسک و بازدهی بالا است که معمولاً عدد ضریب بتای بزرگتری نیز دارند؛ بنابراین در این‌گونه سبدها، سهام پر نوسان بازار به منظور سرمایه‌گذاری انتخاب می‌شوند. مثلاً اگر ضریب بتای یک سهم ۲ تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری است، پس انتظار می‌رود که ۲ برابر میانگین حرکات بازار، تحرک قیمتی داشته باشد. معمولاً شرکت‌هایی که در مراحل اولیه رشد خود بوده و بازار محصولات منحصر به فردی دارند، در این دسته قرار می‌گیرند. سرمایه‌گذاری در این سهام، غالباً توسط افراد خاصی انجام می‌شود که ریسک ناشناخته بودن و نوپایی کسب و کار شرکت‌ها را بپذیرند. به عنوان یک سرمایه‌گذار خطرپذیر، باید به دنبال شرکت‌هایی باشید که ضریب رشد درآمد بالایی داشته و هنوز موردتوجه بازار قرار نگرفته‌اند. به‌طور مثال طی سال‌های اخیر تعداد زیادی از سهام تکنولوژی و فناوری چنین شرایطی را تجربه نموده‌اند؛ اما باید توجه داشت که ممکن است در هر گروهی از صنایع چنین سهامی وجود داشته باشند. از مهم‌ترین موارد حین تشکیل سبد سهام، مدیریت ریسک است. شما باید همواره در راستای کاهش ضرر و محافظت از سودهایتان گام بردارید.

۲- سبد سهام کم‌خطر

در این روش، سهامی برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌شوند که عموماً ضریب بتای بالایی نداشته و نوسانات قیمتی معمولی دارند. گونه‌ای از سهام به نام سهام چرخه‌ای وجود دارند که عموماً تحت تاثیر متغیرها و چرخه‌های کلان اقتصادی هستند. به‌طور مثال در زمان رکود اقتصادی، شرکت‌های تولیدکننده کالاهای اساسی و خدمات مربوط به زندگی روزمره مردم، نسبت به شرکت‌های ارائه‌دهنده محصولات و خدمات لوکس، عملکرد بهتری دارند. این بدان معنی است و باوجود وضعیت بحرانی اقتصاد، شرکت‌هایی که مایحتاج ضروری زندگی را فراهم می‌سازند، همچنان به فعالیت خود ادامه خواهند داد. برای یافتن لیست این سهام کافی تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری است ر زندگی شخصی خود موارد ضروری را بررسی کرده و شرکت‌های ارائه‌دهنده آن‌ها را در اینترنت جستجو کنید. مزیت سرمایه‌گذاری در سهام کالاها و خدمات ضروری این است که حاشیه امنیت بیشتری در بحران‌ها و رکودهای اقتصادی دارند. کافی است چنددقیقه‌ای اخبار اقتصادی را تماشا کنید، همواره مدیران سرمایه‌گذاری را می‌بینید که در مورد مسائل مختلف ازجمله (دارو، مسائل نظامی و حتی تنباکو) هم اظهار نظر می‌کنند. این‌ها درواقع مدیران سبدگردانی هستند که بر اساس چرخه‌های تجاری اقدام به سرمایه‌گذاری نموده و بر اساس مرحله‌ای که فکر می‌کنند چرخه تجاری در حال حاضر در آن قرار دارد، اقدام به پیش‌بینی آینده می‌نمایند. به خاطر داشته باشید که شرکت‌های کالا و خدمات ضروری، علاوه بر اینکه همیشه تقاضای کافی برای محصولاتشان دارند، برخی از آن‌ها سود نقدی سالانه نیز به سرمایه‌گذارانشان اختصاص می‌دهند. سبد سهام کم‌خطر، بیشتر برای سرمایه‌گذاران ریسک گریز مناسب است.

۳- سبد سهام مبتنی بر سود سهام

این نوع سبد سهام، بر سود سهام یا سایر منابع درآمدی شرکت متمرکز است. شرکت‌های موجود در این سبدها تا حدودی مثل سهام کم‌خطر، ریسک کنترل‌شده اما بازدهی بالاتری نسبت به آن‌ها دارند. به طورکلی هدف از داشتن یک سبد سهام مبتنی بر سود سهام، ایجاد جریان نقدی مثبت برای سرمایه‌گذار است. هلدینگ‌های سرمایه‌گذاری و تأمین مالی املاک و مستغلات یکی از بهترین نمونه‌های سازنده جریان نقدی درآمدی هستند، زیرا این شرکت‌ها به خاطر وضعیت مالیاتی مناسبشان، بخش عمده‌ای از سود خود را به صورت‌نقدی بین سرمایه‌گذاران تقسیم می‌کنند. این شرکت‌ها، عموماً پروژه محور بوده و به دنبال مالکیت نیستند، از این رو شرایط سرمایه‌گذاری آسان‌تری دارند. در مورد این سهام نیز همواره به خاطر داشته باشید که کاملاً تابع شرایط اقتصادی هستند و قیمت سهامشان عموماً در دوره رکود اقتصادی سقوط می‌کند، زیرا کاهش میزان ساخت و ساز و تعداد معاملات املاک طی دوران بحران، در روند کاریشان تاثیر منفی می‌گذارد.

۴- سبد سهام سفته‌بازان

سفته‌بازی تقریباً معادل قمار است؛ زیرا نسبت به سایر روش‌ها، سرمایه‌گذار ریسک بالاتری را متقبل می‌شود. متخصصان مالی همواره توصیه می‌کنند، حداکثر ۱۰% از سرمایه خود را به معاملات سفته‌بازان اختصاص دهید. سوداگران بازار سهام معمولاً به وسیله انتشار شایعات در مورد عرضه‌های عمومی اولیه یا سهام عادی، نوسانات قیمتی کاذب در بازار ایجاد می‌کنند. مثلاً اخبار مربوط به فناوری‌های جدید شرکت‌های الکترونیکی، موفقیت یک شرکت دارویی در تولید یک محصول جدید و استراتژیک یا انتشار آمار تولیدات اولیه یک شرکت نوپای نفتی، می‌توانند نمونه‌ای از این دست اخبار و شایعات باشند. از دلایل گستردگی فعالیت‌های سفته‌بازان در بازارهای مالی می‌توان به محبوبیت بیش‌از اندازه ETF (صندوق‌های قابل معامله در بورس) اهرمی اشاره نمود؛ اما با این اوصاف نیز این نوع سرمایه‌گذاری برای بسیاری از افراد وسوسه کننده است، زیرا می‌تواند در کوتاه‌ترین زمان ممکن به سودهای کلانی منجر شود. شاید سفته‌بازی منجر به موفقیت زودهنگام شود، اما نباید فراموش کرد که موفقیت در آن، تجربه و ممارست کافی را می‌طلبد. در سبد سهام سفته‌بازان، شما سهام را نه به قصد نگهداری و رشد در آینده، بلکه فقط با نیت نوسان گیری و انجام معاملات کوتاه‌مدت خریداری می‌کنید، یا اصطلاحاً فقط در حال خرید و فروش هستید.

۵- سبد سهام ترکیبی

در این روش، شما در مواردی غیر از بازار سهام نظیر اوراق قرضه، کالا، املاک و حتی محصولات هنری نیز می‌توانید تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری سرمایه‌گذاری می‌کنید. سبد سهام ترکیبی قابلیت انعطاف‌پذیری بالایی دارد. در سبد ترکیبی معمولاً سهام شرکت‌های بزرگ و صنعتی شناخته‌شده و اوراق قرضه دولتی یا اوراق شرکت‌های درجه‌یک ازلحاظ رتبه اعتباری، برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌شوند. هلدینگ‌های سرمایه‌گذاری مالی، املاک و انرژی گزینه‌های مناسبی در راستای ایجاد تعادل در سبد سهام ترکیبی هستند. همچنین یک رویکرد سرمایه‌گذاری بر اساس درآمد ثابت وجود دارد که اوراق بهادار با سررسیدهای مختلف را به منظور متنوع سازی سرمایه‌گذاری در ابزار مالی، خریداری می‌کنند. معمولاً سبد سهام ترکیبی، شامل نسبت معینی از سهام و اوراق قرضه است. این استراتژی سودمند است، زیرا سرمایه‌گذاری در طیف مختلفی از دارایی‌ها متنوع سازی را رعایت می‌کند و نکته مثبت قابل‌تأمل این است که سهام و اوراق قرضه نسبت به یکدیگر همبستگی منفی دارند و پوشش ریسک تا حد زیادی انجام می‌شود.

کلام پایانی

امیدواریم در پایان مطلب، خوانندگان بتوانند بر اساس سرمایه و روحیاتشان، سبد سهام مناسب خود را انتخاب کنند. تشکیل یک سبد سهام، نسبت به خرید یک شاخص بورسی (مجموعه‌ای از سهام مختلف) کاملاً متفاوت بوده و نیاز به تلاش و بررسی دقیق بازار دارد. پس از تشکیل سبد سهام شخصی، شما باید همواره سهام و اوراق و… موجود در آن را تحلیل و بررسی کنید و تعادل سبد خود را همواره حفظ کرده و آن را ارتقا دهید که این ثبات سرمایه‌گذاری به وجود آمده موجب می‌شود، کمیسیون‌های پرداختی شما کاهش یابند. سرمایه‌گذاری روی یک سهم یا هر چیز دیگری به مقدار خیلی زیاد یا خیلی کم، ریسک شما را افزایش می‌دهد، پس همواره حفظ تعادل و متنوع سازی را به خاطر داشته باشید. گرچه برای تشکیل سبد سهام بهینه، نیاز به تلاش و بررسی فراوان است، اما داشتن یک پرتفوی مناسب، اعتماد به نفس معاملاتی شما را افزایش داده و امکان مدیریت مالی بیشتری برای شما فراهم می‌آورد.