فرمول محاسبه سود سپرده بلند مدت

فرمول محاسبه سود ساده در مقاله سود سپرده سالانه و نرخ بهره وام در سایت همیان

www.bamdadgharn.ir - ارزیابی مالی و اقتصادی طرح ها با استفاده از نرم افزار کامفار COMFAR III Expert

از نرخ بهره Interest Rate جهت محاسبه سود سپرده و یا بهره وام Loan دریافتی از سیستم بانکی و یا هر منبع مالی تأمین کننده دیگر استفاده می شود. زمانی که شما سپرده گذار باشید این نرخ تحت عنوان نرخ سود سپرده گذاری می باشد و زمانی که شما وام گیرنده باشید تحت عنوان نرخ بهره وام خوانده می شود. صرفنظر از اینکه شما سپرده گذار و یا وام گیرنده باشید، معمولا هر دوی این نرخ ها را تحت عنوان نرخ بهره موثر می خوانیم. توضیحات ادامه برای سود بانکی متعلق به رقم سپرده گذاری شده در بانک ارائه می گردد که فرمول محاسبه سود سپرده بلند مدت همین قاعده در خصوص نرخ بهره وام دریافتی که جهت تأمین پروژه های سرمایه گذاری استفاده می شود نیز قابل تعمیم می باشد.

بطور معمول نرخ بهره سپرده که از سوی بانک ها و یا موسسات مالی و اعتباری اعلام می گردد بصورت سالیانه می باشد. بدین ترتیب که تعیین نرخ بهره R درصد نشان از آن دارد که با سپرده گذاری A ریال در بانک سالیانه به اندازه R درصد به سپرده شما سود تعلق خواهد گرفت.

سود سالیانه سپرده = A × R

حال اگر در اعلام نرخ بهره بانکی عبارت دیگری نیز بدان اضافه شود که دوره پرداخت سود را تعیین کرده باشد، نحوه محاسبه سود سپرده متفاوت خواهد بود. بعنوان مثال چنین اعلام شود که نرخ بهره بانکی R درصد با پرداخت سود بصورت ماهیانه می باشد. در این حالت در محاسبه سود چنین عمل می شود که در انتهای ماه اول سود سپرده محاسبه و به اصل سپرده اضافه میشود و در واقع پس از گذشت یک ماه اصل سپرده به اندازه سود یک ماه افزایش می یابد. در ماه دوم سود اصل سپرده و سودی که از ماه اول بدان اضافه شده بود برای یک ماه دیگر بدان ها سود تعلق می گیرد و در انتهای ماه دوم اصل پول باضافه سود ماه اول باضافه سود ماه دوم را خواهیم داشت و بدین ترتیب تا انتهای سال عمل می شود.

در این حالت نرخ بهره سالیانه که R درصد اعلام شده است به جهت تعیین دوره بازپرداخت سود تحت تأثیر قرار گرفته و تغییر می نماید. نرخ بهره اعلام شده بعنوان نرخ بهره نرمال نامگذاری می شود اما نرخ واقعی که با درنظر گرفتن دوره زمانی بازپرداخت سود در محاسبات لحاظ می شود تحت عنوان نرخ بهره موثر Effective Rate خوانده می شود. به جهت محاسبه سود در بازه های زمانی کوتاه تر نرخ بهره موثر بیشتر از نرخ بهره نرمال خواهد بود و سپرده گذار سود بیشتری بدست می آورد. براین اساس هرچقدر که بازه زمانی پرداخت سود کوتاه تر باشد، نرخ بهره موثر بزرگ تر از نرخ بهره نرمال خواهد بود. در این حالت در محاسبه سود سپرده به جای نرخ بهره نرمال از نرخ بهره موثر استفاده می شود.

سود سالیانه سپرده = A × R_e

فرمول محاسبه نرخ بهره موثر بدین صورت است:

R_e= Effective Rate

m = Periods per year

محاسبه نرخ بهره موثر در نرم افزار اکسل Excel با فرمول زیر انجام می شود:

که متغیر های این فرمول nominal rate و npery است که متغیر دوم همان m در فرمول قبلی ( Periods per year ) بیانگر همان تعداد دوره در هر سال می باشد. در نرم افزار اکسل Excel فرمول محاسبه نرخ بهره نرمال نیز وجود دارد و زمانی استفاده می شود که نرخ بهره موثر وجود دارد و از آن می خواهیم نرخ بهره نرمال را محاسبه کنیم.

= NOMINAL (effect_rate, npery)

بعنوان مثال در جدول و نمودار مربوط بدان نرخ بهره موثر با لحاظ دوره های پرداخت متفاوت محاسبه شده است.

در این محاسبات npery نیز از فرمول زیر بدست آمده است:

همانگونه که در نمودار و محاسبات بالا مشاهده می کنید هرچقدر که دوره پرداخت بهره کوتاه تر باشد، نرخ بهره موثر بزرگ تری حاصل می شود. بطوری که اگر دوره پرداخت بهره روزانه باشد در اینصورت نرخ بهره موثر 22.13 درصد محاسبه می شود که نسبت به نرخ بهره نرمال 20.00% در حدود 2.13% افزایش خواهد داشت.

زمانی که هدف سپرده گذاری و گرفتن سود بانکی می باشد، محاسبه نرخ بهره برای دوره های کوتاه مدت مثلا روزانه و درواقع استفاده از نرخ بهره موثر به نفع سپرده گذار می باشد. بعنوان مثال اگر مبلغ سپرده گذاری در بانک رقم 100،000،000 تومان باشد درصورتی که سپرده گذاری بانرخ بهره 20% و دوره پرداخت یک ساله باشد، سود متعلق به آن در انتهای سال 20،000،000 تومان خواهد بود و اگر سپرده گذاری با نرخ بهره 20% روزشمار (دوره پرداخت روزانه) باشد، سود متعلق به آن در انتهای سال فرمول محاسبه سود سپرده بلند مدت 22.130،00 تومان خواهد بود.

حال شرایطی را در نظر بگیرید که یک سرمایه گذار جهت اجرای پروژه ای از بانک وام دریافت نماید. طبق فرض دوره ساخت پروژه یک ساله است و وام در ابتدای سال از بانک دریافت می شود. در طول دوره ساخت سرمایه گذار باتوجه به آنکه به تولید محصول و سود دهی نرسیده لذا ملزم به پرداخت بهره وام نمی باشد و در واقع بهره وام در انتهای سال به اصل آن اضافه شده و بدهی سرمایه گذار به بانک شامل اصل و فرع وام دریافتی می باشد. حال اگر شرایط بازپرداخت وام بصورت مثلا ماهیانه توافق شده باشد، در طول دوره ساخت که سرمایه گذار بازپرداخت بهره وام ندارد، مطابق رویه ای که در بالا بدان اشاره شد جهت محاسبه کل بهره متعلقه در طول یک سال باید از نرخ بهره موثر ماهیانه استفاده شود. لذا اگر نرخ بهره نرمال وام دریافتی 20% باشد، محاسبه بهره در انتهای دوره احداث با نرخ بهره موثر 21.94% خواهد بود. که در این حالت به نفع وام گیرنده نخواهد بود.

از جمله پارامترهایی که در دوره های آموزش کامفار COMFAR III Expert بامداد قرن دانش بدان پرداخته می شود نرخ بهره موثر می باشد که در محاسبه هزینه های تأمین مالی و اقساط وام های دریافتی برای پروژه ها مورد استفاده قرار می گیرد. در نرم افزار کامفار نرخ بهر موثر بصورت اتوماتیک با فرمول های تعبیه شده در آن محاسبه می شود و نیازی به برآورد آن بصورت جداگانه نمی باشد. اما در فرایند آموزش نحوه محاسبه بصورت دستی و همچنین با استفاده از نرم افزار اکسل آموزش داده خواهد شد.

Copy right © حقوق معنوی این مقالات برای بامداد قرن دانش محفوظ است و هرگونه کپی برداری و استفاده از این مطالب باذکر منبع بلامانع می باشد.

نرخ سود و بهره بانکی و چالش های آن

بسیاری از افراد هنگام باز کردن حساب خود در یک بانک، به مهم‌ترین موضوعی که دقت می‌کنند سود بانکی است. ما در این مطلب می‌خواهیم هر آنچه که در مورد نرخ سود و بهره بانکی و چالش های آن می‌باشد را توضیح دهیم. تا پایان این گفتار با ما همراه باشید.

چه افرادی پول خود را در بانک سرمایه‌گذاری می‌کنند؟

سپرده گذاری برای کسب سود، بهترین راه سرمایه گذاری برای بسیاری از افراد است. بعضی افراد تصمیم می‌گیرند که با سپرده‌گذاری کوتاه‌مدت یا بلندمدت، از بانک سود بگیرند. این افراد احتمالا افرادی هستند که ترجیح می‌دهند سودی مطمئن هرچند محدود داشته باشند تا تن به ریسک برای سرمایه‌گذاری در بورس دهند. درنتیجه فرمول محاسبه سود سپرده بلند مدت اگر به‌درستی و هوشمندانه برای کسب سود بانکی در یک یا تعدادی از آن‌ها سرمایه‌گذاری کنید، اقدام خوبی برای کسب درآمد انجام داده‌اید.

فراموش نکنید که سود بانکی همیشه و برای همه افراد سودآور نیست و یکی از نکاتی که برخی از صاحبان کسب و کار به آن دقت کافی ندارند این است که نمی‌دانند به چه صورتی می‌توانند به سودهای بیشتری دست پیدا کنند. اگر صاحب کسب و کار هستید می‌توانید با اقداماتی هوشمندانه و شناخت دقیق مفاهیم نرخ سود و بهره بانکی به سودهای بیشتری دست پیدا کنید.

نرخ سود و بهره بانکی در کدام بانک بهتر است؟

یکی از مهم‌ترین اقدامات قبل از بازکردن حساب بانکی برای دریافت سود، انتخاب بانک است. نرخ سود و بهره بانکی برای هر بانک متفاوت است. بنابراین اینکه در کدام بانک سرمایه‌گذاری کنید بسیار مهم است.
درنتیجه برای انتخاب بانک یا باید به سراغ بانک‌هایی رفت که اعتبار بالایی نزد بانک مرکزی دارند و یا ریسک کرد و به سراغ بانک‌های خصوصی و موسسات مالی اعتباری رفت. تفاوت این بانک‌ها در این است که بانک‌های با اعتبار بالا نزد بانک مرکزی، عموما سود کمتری به سرمایه‌گذاران می‌دهند. ولی اصولا موسسات مالی اعتباری زیر نظر بانک مرکزی، طرح‌هایی دارند که سودهای نسبتا بالاتری از بانک‌های دولتی پرداخت می‌کنند.

انتخاب طرح سپرده‌گذاری اولین قدم برای دریافت سود بانکی مناسب!

بعد از انتخاب بانک مناسب، باید به طرح‌های مختلفی که برای سپرده‌گذاری در آن بانک وجود دارد هم توجه کنید. انتخاب بین سپرده‌گذاری کوتاه‌مدت یا بلندمدت موضوع مهمی است که نباید آن را بدون بررسی رها کنید.

یکی از دلایلی که افراد این روزها تمایل به سپرده‌گذاری بلندمدت دارند، قانون شورای پول و اعتبار است. طبق این قانون، حساب‌های کوتاه‌مدت فرمول محاسبه سود سپرده بلند مدت سود خود را به‌جای روزشمار به‌صورت ماه‌شمار محاسبه می‌کنند. همین موضوع باعث شده تا افراد به سپرده‌گذاری به‌صورت بلندمدت تشویق شوند. سعی کنید برای سپرده گذاری در بانک‌ موردنظرتان و انتخاب نوع سپرده‌گذاری، حتما از یک فرد آشنا به این حوزه مشورت بگیرید.

توضیح محاسبه سود بانکی

یکی از سوالات همیشگی افراد هنگام باز کردن حساب بانکی این است که سود بانکی چگونه محاسبه می‌شود؟ برخی از افراد سرمایه خود را در قالب سپرده‌ قرض‌الحسنه و به منظور حفظ اصل پول به بانک می‌سپارند. اما برخی دیگر به قصد افزایش ثروت از طریق مشارکت در قراردادهای مضاربه بانکی، سرمایه خود را در بانک سپرده‌گذاری می‌کنند. با این کار آنها با بانک در میزان سود عایدی شریک میشوند.
نکته مهم این است که درصد مشارکت مالی سپرده‌گذار و نیز مدت این سپرده‌گذاری، در تعیین سود تاثیر دارد. نرخ‌های مصوب بانک فرمول محاسبه سود سپرده بلند مدت مرکزی به‌منظور سود ارائه‌شده از سوی بانک‌ها عدد مشخصی ندارد و به صورت درصد در نظر گرفته می‌شود. به همین علت نحوه محاسبه سود سپرده‌ها متفاوت از آن چیزی است که افراد تصور می‌کنند.

فرمول محاسبه سود بانکی

ما در ادامه محاسبه سود بانکی برای أنواع سپرده‌گذاری‌ها را توضیح می‌دهیم.

)مدت به روز) × (نرخ سود) × (مبلغ سپرده‌گذاری) ÷ ۳۶۵ روز سال= سود سپرده‌های کوتاه‌مدت (روزشمار(

برای سپرده‌های کوتاه‌مدت یا روزشمار، سود بانکی بر اساس مبلغ سپرده در طول ۱ ماه محاسبه می‌شود. بنابراین عوامل تأثیرگذار بر مبلغ نهایی سود سپرده کوتاه‌مدت، مبلغ سپرده،‌ تعداد روزهای ۱ ماه و نرخ مصوب سود سپرده خواهد بود.

با یک مثال این فرمول را روشن‌تر می‌کنیم. فرض کنید مبلغ سپرده‌گذاری‌ شده در حساب کوتاه‌مدت معادل ۱۰ میلیون تومان است. نرخ سود روزشمار مصوب این حساب نیز همان ۱۵% بانک فرمول محاسبه سود سپرده بلند مدت مرکزی است.

چنانچه این ۱۰ میلیون تومان کمترین میزان مانده روزانه در حساب سپرده باشد، همین عدد در پایان ۳۰ روز برای ماه سی روزه و ۳۱ روز برای ماه سی و یک روزه ضرب خواهد شد. عدد نهایی که معادل ۳۰۰ میلیون یا ۳۱۰ میلیون است در عدد ۱۵% که نرخ سود مصوب بانکی است ضرب خواهد شد.
عدد حاصل از این محاسبه معادل ۴۵ میلیون است. آن را بر ۳۶۵ روز سال تقسیم نموده و عدد نهایی که ۱۲۳۰۰۰ است معادل سود یک ماه ۳۰ روزه با نرخ سود مصوب ۱۵% خواهد بود. عدد ۴۶۵ میلیون ریال را نیز تقسیم بر ۳۶۵ نموده و مبلغ ۱۲۷٫۳۹۷ به دست خواهد آمد که این عدد معادل سود یک ماه ۳۱ روزه با نرخ سود مصوب ۱۵% خواهد بود.

۳۰ × %۱۵ × ۱۰٫۰۰۰٫۰۰۰ ÷ ۳۶۵= ۱۲۳٫۰۰۰

۳۱ × %۱۵ × ۱۰٫۰۰۰٫۰۰۰ ÷ ۳۶۵= ۱۲۷٫۳۹۷

فرمول محاسبه سود بانکی سپرده‌های بلندمدت (یک ساله)

سپرده‌های بلند مدت سپرده‌هایی هستند که بر اساس قرارداد برای بیش از ۱ سال در بانک سپرده‌گذاری میشوند. فرمول محاسبه سود بانکی سپرده‌های بلندمدت با فرمول محاسبه سود بانکی سپرده‌های کوتاه‌مدت متفاوت است.

در سپرده‌های بلندمدت، بر اساس فرمول محاسبه سود بانکی، سود سپرده برای یک سال محاسبه می‌شود. سپس مبلغ نهایی تقسیم بر عدد ۱۲ می‌شود. (عدد ۱۲ مربوط به ۱۲ ماه سال است).

نرخ سود × مبلغ سپرده = سود سپرده یک ساله

سود سپرده یک ساله ÷ ۱۲= سود سپرده ماهانه

مثال؛ فرض کنید مبلغ ۱۰ میلیون تومان در قالب سپرده بلند‌مدت نزد بانک سپرده‌اید. نرخ سود بانکی نیز برای این سپرده معادل ۱۵%‌ است. حاصل‌ضرب این دو عدد در یکدیگر عددی معادل ۱٫۵۰۰٫۰۰۰ است. این مبلغ سود سالانه سپرده یک ساله است. رای به دست آوردن سود ماهانه کافی است این عدد را بر ۱۲ تقسیم نموده و عدد نهایی که معادل ۱۲۵٫۰۰۰ تومان است. سود ماهانه سپرده بلندمدت یک ساله خواهد بود.

%۱۵ × ۱۰٫۰۰۰٫۰۰۰ = ۱٫۵۰۰٫۰۰۰

۱٫۵۰۰٫۰۰۰ ÷ ۱۲= ۱۲۵٫۰۰۰

همانطور که مشاهده می‌شود فرمول محاسبه سود بانکی، چندان هم پیچیده نیست. کافی است به سه فاکتور توجه شود:

• مبلغ سپرده
• نرخ سود مصوب
• نوع سپرده (بلندمدت یا کوتاه‌مدت روزشمار).

سود بانکی صرفا محدود به سپرده‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت نمی‌شود. بلکه تسهیلات و وام‌های اعطایی از سوی بانک‌ها نیز اغلب به همراه سود یا درصدی برای کارمزد ارائه می‌شوند.

لازم است با توجه به درصد سود مصوب برای انواع تسهیلات و وام‌های اعطایی از سوی بانک‌ها نسبت به دریافت وام اقدام نمود.
بسیاری از طرح‌های تسهیلاتی به دلیل درصد بالای سودهایی که بر آنها اعمال می‌شوند و عدم توان پرداخت أقساط وام‌ها با شکست مواجه می‌شوند.

به‌روزترین تغییرات نرخ سود بانکی سپرده سرمایه‌گذاری

از ۲۸ تیر ۱۳۹۹ نرخ سود بانکی سپرده‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت و بلندمدت تغییر کرده است.
در حال حاضر طبق آخرین تغییراتی که در نرخ سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری بانکی انجام گرفته، نرخ بهره‌ای که با این سپرده‌ها تعلق می‌گیرد چنین است:

• سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت عادی ٪١٠
• سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت ویژه سه‌ماهه ٪١٢
• سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت ویژه شش‌ماهه ٪١۴
• سپرده سرمایه‌گذاری با سررسید یک سال ٪١۶
• سپرده سرمایه‌گذاری با سررسید دو سال ٪۱۸

نکات مهم تغییرات نرخ سود بانکی سپرده سرمایه‌گذاری

۱- نحوه محاسبه سود این سپرده‌ها اینگونه است که آخر هرماه حساب می‌شود. همچنین باید رقم سود از کمترین رقمی که در طول ماه در حساب موجود بوده است، به دست آید. به این معنی که اگر سپرده‌گذاران در طول ماه اگر حتی برای چند لحظه پول خود را از حساب بردارند، بانک دیگر برای آن ماه سودی پرداخت نخواهد کرد.

۲- با توجه به نوع قرارداد، زمان برداشت سود هم تغییر می‌کند. مدت زمان باقی ماندن پول در سپرده کوتاه‌مدت یک‌ماهه، حداقل یک ماه است تا بتوان سود آن را برداشت. در سپرده‌های دیگر یعنی ویژه ۳ ماهه، این مدت ۳ ماه و در سپرده ویژه ۶ ماهه این مدت ۶ ماه است.

۳- در سپرده‌گذاری با سررسید یک سال، سود بعد از یک سال و در سپرده‌گذاری با سررسید دو سال، سود بعد از دو سال قابل‌برداشت است.

۴- با توجه به نوع قرارداد درصورتی‌که کل سرمایه پیش ‌از مدت معین شده از حساب برداشته شود، هیچ سودی تعلق نخواهد گرفت.

نرخ بهره چیست؟

نرخ بهره (Interest Rate) نرخی است که ارتباط بین دو رقم با فاصله زمانی را به دست می‌دهد. به‌عبارتی به میانگین نرخ بهره‌ای گفته می‌شود که یک وام گیرنده باید به یک وام دهنده به علت گرفتن میزان معینی پول برای مدت‌زمان مشخصی از وی بپردازد.

نرخ بهره به‌ تمامی انواع وام‌ها اطلاق می‌شود. از وامی که یک فرد برای خرید مسکن می‌گیرد تا وامی که یک کارخانه برای تجهیز و خرید ماشین‌آلات جدید خود دریافت می‌کند. اگرچه این وام توسط وام گیرندگان مختلف برای اهداف متفاوتی مورداستفاده قرار می‌گیرد، اما معمولاً سطح نرخ بهره وام‌های مختلف همراه با هم افزایش یا کاهش می‌یابد.

یک مثال برای روشن شدن نرخ بهره می زنیم:

اگر فردی به شما بگوید که شما امروز یک‌میلیون تومان پول بپردازید و در عوض ۹۵۰ هزار تومان پول بگیرید به احتمال زیاد آن را نمی‌پذیرید. اما اگر قرار باشد امروز ۹۵۰ هزار تومان بگیرید و یک سال بعد یک‌میلیون تومان پس بدهید، این پیشنهاد را قبول خواهید کرد. چون به نظر می‌آید با توجه به تورم و نوسان قیمت ارز در ایران احتمالا یک‌میلیون تومان یک سال بعد ارزشش از یک‌میلیون تومان امروز کمتر باشد.

بنابراین برای اینکه روی یک‌میلیون تومانی که در آینده پرداخت خواهد شد، تخفیف بدهیم و معادل آن را امروز نقدا دریافت کنیم، باید فاصله زمانی بین امروز و موعد سررسید پرداخت وجه را در نظر گرفت.

در مثال حاضر مبلغی که امروز باید پرداخت شود ۹۵۰ هزار تومان است. مبلغی که معادل این مقدار است و یک سال بعد پرداخت خواهد شد یک‌میلیون تومان است. اختلاف بین این دو عدد ۵۰ هزار توان است. با تقسیم ۵۰ هزار تومان به ۹۵۰ هزار تومان می‌توان نرخ بهره را به دست آورد.

سود سپرده سالانه و نرخ بهره وام

وقتی با بانک سروکار داریم،‌ اولین موضوعی که مطرح می‌شود،‌ بحث سود و نرخ بهره‌وری است. معمولاً کارمند محترم بانک به ما عددی از نرخ سود می‌گوید و ما هم سر در نمی‌آوریم. بعد از این می‌گوید یعنی اگر سپرده کوتاه مدت باز کنید هر ماه فلان قدر سود می‌گیرید و اگر بلندمدت باز کنید فلان قدر. همچنین اگر بخواهیم وام بگیریم بعد از توضیحاتی که از هیچ کدامشان سر در نمی‌آوریم مبلغ قسط‌ها و تعداد سال بازپرداخت را به ما می‌گوید. اما در حقیقت همه چیز در روش محاسبه بهره و سود می‌گذرد.

این مقاله به چه کسانی کمک می‌کند؟

• کسانی که می‌خواهند سپرده بانکی باز کنند و از سودش استفاده ببرند.
• کسانی که می‌خواهند بین روش‌های سرمایه‌گذاری، انتخاب کنند.
• کسانی که می‌خواهند با فرایند بانکداری در ایران آشنا شوند.
• کسانی که سپرده بانکی دارند و نحوه محاسبه سود سپرده را نمی‌دانند.

نرخ بهره چیست؟

نرخ بهره در سپرده گذاری و گرفتن وام عددی است که دو مورد را برای ما مشخص می‌کند:

• چه مقدار پول را در ازای یک وام روی اصل پول برمی‌گردانیم.
• چه مقدار سود در ازای سپرده گذاری در بانک دریافت می‌کنیم.

البته نرخ بهره در سرمایه گذاری نیز وجود دارد که الان موضوع بحث ما نیست.

در ساده‌ترین حالت نرخ بهره یعنی من در ازای پول که از تو می‌گیرم یا به تو می‌دهم انتظار جبران دارم و این جبران از جنس پول است.

مثلاً فرض کنیم سپرده کوتاه مدت ۶ ماهه با سود ۱۶٪ در بانک باز می‌کنیم. در اینجا ما از بانک انتظار داریم، بعد از ۶ ماه اصل پول بعلاوه ۱۶٪ سود به ما برگرداند.

هر چند نکته اصلی میزان نرخ بهره نیست. بحث اصلی در مورد نحوه محاسبه این سود است. همانطور که در مقاله محاسبه سود مرکب گفتیم، به طور کلی دو نوع فرمول برای محاسبه سود داریم: سود مرکب و سود ساده.

حالا ببینیم سود برای سپرده های بلند مدت و کوتاه مدت بانکی چطور محاسبه می‌شود.

همچنین بخوانید : سواد مالی چیست و چرا اهمیت دارد؟

محاسبه سود یک سپرده

سود سپرده بانکی در نظام بانکی ایران، با فرمول سود ساده محاسبه می‌شود. برخلاف سود مرکب که چندین نوع دارد و هر کدام هم از پیچیدگی خاصی رنج می‌برند، محاسبه سود ساده مثل نامش ساده است.

همان مثال بالا را در نظر بگیرید. فرض کنیم ۲۰ میلیون تومان با نرخ ۱۶٪ به مدت ۶ ماه در بانک سپرده گذاری می‌کنیم. ۲۰میلیون را ضربدر ۱/۱۶ می‌کنیم. این کل مبلغی است که در انتهای دوره از حسابمان برمی‌داریم. در شرایط موجود بانک به صورت ماهانه سود سپرده ما را تسویه می‌کند. برای اینکه مبلغ سود ماهانه مان را حساب کنیم کافیست مبلغ سود را از اصل سپرده کم کنیم. عدد بدست آمده را بر ۶ تقسیم کنیم. بدین ترتیب سود ماهانه از سپرده مان بدست می‌آید.

برای این مثال کل مبلغی که در انتهای دوره بدست می‌آوریم برابر است با: ۲۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان

سود ما در انتهای دوره برابر است با: ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان

سود ماهانه ما در طول دوره ۶ ماهه برابر است با: ۵۳۳ هزار تومان

در حقیقت فرمول سود ساده به این شرح است:

فرمول محاسبه سود ساده در مقاله سود سپرده سالانه و نرخ بهره وام در سایت همیان

وقتی که از فرمول سود ساده برای محاسبه سود یک سپرده استفاده می‌کنیم در حقیقت فقط دو متغیر روی سود ما تاثیر می‌گذارند: اصل پول و درصد سود. در این حالت با بالا رفتن زمان سپرده گذاری تنها سود ماهانه ما کاهش می‌یابد و عملاً زمان تاثیری بر کل سود دریافتی ما ندارد. در حالی که در فرمول بهره مرکب زمان یک متغیر بسیار مهم و موثر است.

نرخ سودهای بانک‌های مختلف

نرخ سود بانکی در سراسر جهان در اختیار بانک مرکزی هر کشور است. در حقیقت نرخ بهره بانکی برای وام و سپرده سرمایه‌گذاری اهرم کنترلی دولت‌ها و حکومت‌ها در شرایط اقتصادی مختلف است. در شرایط کنونی، یعنی سال ۱۳۹۸، آخرین مصوبه بانک مرکزی برای سود سپرده بانکی کوتاه مدت ۱۰٪ و برای سپرده های بلندمدت ۱۵٪ است. در گذشته سود برخی سپرده ها در اختیار بانک‌ها قرار داشت اما در حال حاضر بانک مرکزی شرایط یکسانی را برای تمامی بانک ها تعیین کرده است. در نتیجه تمامی بانک ها باید از این دستورالعمل پیروی کنند. باید اضافه کنیم دوره سپرده‌های کوتاه مدت ۶ ماهه و دوره سپرده‌های بلندمدت ۱ ساله است.

با این حساب اگر با ۱۰۰ میلیون تومان یک سپرده کوتاه مدت باز کنیم ماهانه ۱میلیون و ۶۶۰ هزار تومان سود دریافت می‌کنیم. البته اگر همین مبلغ را در یک حساب سپرده بلند مدت بگذاریم، ماهانه مبلغ ۱میلیون و ۲۵۰ هزار تومان سود دریافت می‌کنیم. البته همه این‌ها در شرایطی است که این مبلغ کم نشود. همچنین در قراردادی که با بانک در هنگام باز کردن این نوع سپرده‌ها امضا می‌کنیم قید می‌شود که افزایش سپرده تأثیری بر سود ندارد. یعنی سود سپرده براساس کمترین موجودی حساب با ما تسویه می‌شود.

تفاوت محاسبه سود وام و سود سپرده

در مقاله محاسبه سود مرکب برای وام گفتیم که سود وام به شکل مرکب حساب می‌شود. یعنی با بالا رفتن مدت زمان بازپرداخت وام، بدهی ما به بانک به شکل تصاعدی بالا می‌رود. اگر مقاله ای که اشاره شد را خوانده باشید ادامه بحث برایتان ملموس می‌شود. بانک‌ها در ایران سود سپرده را به صورت ساده حساب می‌کنند. یعنی از روز اول سپرده گذاری با ما قرارداد می‌بندند که در ازای مبلغ سپرده ما یک سود مشخص را برگرداند.

در حالی که وقتی همان بانک با ما قرارداد وام امضا می‌کند از ما می‌خواهد که بابت وامی که در اختیار ما می‌گذارد به صورت تصاعدی سود پول را برگردانیم. اگر دقت کنید مدت زمان سپرده‌های کوتاه مدت و بلند مدت ۶ ماهه و یکساله است. چرا که اگر پیشنهاد مدت زمان بیشتری را به ما بدهند سپرده دیگر جذابیت نخواهد و تنها عدد سود ما تقسیم بر زمان بیشتری می‌شود و این تنها سود ماهانه ما است که کاهش می‌یابد. در این شرایط هیچ سپرده گذاری تمایل به سپرده گذاری نخواهد داشت. نکته مهم‌تر آنکه یک سال در سرمایه گذاری نه تنها بلند مدت نیست بلکه نهایتاً جز سرمایه گذاری های میان مدت به حساب می‌آید. در ادامه با هم چند مثال را مرور می‌کنیم.

سود بانک از تفاوت دو نوع محاسبه

بیایید فرض کنیم با ۲۰ میلیون تومان یک سپرده بلند مدت یک ساله ۱۵٪ باز کرده ایم و می‌خواهیم این سپرده را یک سال دیگه هم تمدید کنیم. یعنی در مجموع ۲۰ میلیون تومان را دو سال سپرده گذاری کنیم.

در این حالت بعد از دو سال مجموعاً ۶میلیون تومان سود دریافت می‌کنیم؛ یعنی ماهانه ۲۵۰هزار تومان.

خوب حالا فرض می‌کنیم در این شرایط یک وام ۲۰میلیون تومانی با سود ۱۸٪ می‌گیریم. قسط ماهانه ما در این حالت برابر خواهد بود با ۱میلیون تومان و در مجموع هم ۲۴ میلیون تومان به بانک برمی‌گردانیم.

این محاسبات روی کاغذ را کنار بگذاریم. در واقعیت چنین اتفاقی می‌افتد:

وقتی یک سپرده بلندمدت باز می‌کنیم ارزش کل پول ما در هر سال با توجه به میانگین تورم سال‌های اخیر ۳۰٪ افت می‌کند. به زبان ساده ارزش اصل پول و سود ما با همین نرخ کاهش می‌یابد. در نهایت زمانی که ۲۰ میلیون تومان را از بانک برمی‌داریم حدود ۱۰ میلیون تومان ارزش دارد. البته سود ما در سال دوم هم دیگر ارزش سال اول را ندارد. در حالی که بانک با دریافت اصل پول به طور یکجا استفاده خود را از سپرده گذاری ما می‌برد.

در حالتی که وام می‌گیریم عکس این عمل رخ می‌دهد یعنی ما از مزایای ۲۰ میلیون تومان به شکل یکجا و با ارزش روز بهره می‌بریم و بانک باید به مرور به سود وامش برسد. شاید به نظر بیاید که در نهایت ما سود بیشتری از بانک می‌بریم اما توجه شما را به نکته‌ای ظریف جلب می‌کنم. در شرایط سپرده گذاری، بانک اصل پول را نزد خود نگه می‌دارد و سود آن را با ما تسویه می‌کند. در حالی که برای تسویه وام، ما سود و اصل پول را همزمان با بانک تسویه می‌کنیم. در نتیجه بانک خیلی سریع‌تر به اصل پول خود می‌رسد. عملاً از اواسط سال دوم به بعد ما تنها سود وام را پرداخت می‌کنیم. این تفاوت در حالتی که وام بلندمدت (مثلاً ۵ یا ۱۰ ساله) می‌گیریم به چشم می‌آید.

کلام آخر

به طور کلی سپرده گذاری در بانک با توجه به شرایط کنونی سپرده در کشور، یک سرمایه‌گذاری میان مدت با ریسک بسیار پایین محسوب می‌شود و می‌تواند یکی از گزینه‌های استفاده از سرمایه‌مان باشد. هرچند افرادی که ریسک پذیرتر هستند می‌توانند از سودهای بالاتر اما با ریسک بیشتر بهره ببرند.

تغییر فرمول سود سپرده‌ها

بانک مرکزی مصوب کرده که فرمول محاسبه سود سپرده های کوتاه مدت تغییر کند و در این خصوص مهلت یک ماه ای به بانک ها داده است. این فرمول قرار است در بهمن ماه عملیاتی شود. بر اساس این تغییر سود سپرده های کوتاه مدت از روز شمار به ماه شمار تغییر می کند. بانک مرکزی همچنین به شرکت های نرم افزاری بانک ها نیز اخطار داده تا این تغییرات را عملیاتی کنند و در صدد دور زدن قانون نباشند.

معنی این تغییر آن است که اگر شما در طول ما 100 میلیون در حساب خود پول داشته باشید و روز بیست و نهم، 90 میلیون از حساب خود برداشت کنید، تنها به 10 میلیون باقی مانده حساب شما سود تعلق می گیرد، اما قبل از این سود به صورت روز شمار بود و سود به حداقل مانده در روز تعلق می گرفت، یعنی اگر موجودی حساب شما در 29 روز ماه، 100 میلیون و در روز آخر 10 میلیون بود، سود شما حاصل جمع سود 29 روز با مانده 100 میلیون و یک روز با مانده 10 میلیون می باشد.

طبیعی است که افرادی که قبل از این پول زیادی در حساب کوتاه مدت خود داشتند یا باید پول خود را در حساب های بلند مدت سرمایه گذاری نمایند یا روی به سایر بازارها بیاورند.

این تصمیم موافقان و مخالفان زیادی داشته است. برخی آن را اقدامی کوتاه مدت دانسته و برخی معتقدند این اقدام باید با اصلاح نظام بانکی همراه شود در غیر اینصورت تغییر زیادی در افزایش نقدینگی و به تبع آن افزایش تورم نخواهد داشت.

اگر فرزند دارید، مقاله نقش پس انداز در موفقیت مالی کودکان را از دست ندهید.

سود بانکی چگونه محاسبه می‌شود؟/فرمول محاسبه سود دریافتی سپرده‌

برای بسیاری از مردم این سوال مطرح است که سود سپرده‌های بانکی چگونه محاسبه می‌شود.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از پژوهشکده پولی و بانکی، سود سپرده‌های بانکی معمولا به صورت روزشمار و با نرخ سود علی‌الحساب طبق فرمول زیر محاسبه می‌شود:

(مدت به روز) × (نرخ) × (مبلغ سپرده گذاری) تقسیم بر ۳۶۵ = سود سپرده های کوتاه مدت روز شمار

به عبارت دیگر وقتی کارمند بانک به شما می‌گوید سود روزشمار ۱۵ درصد، یعنی کمترین مانده روزانه شما جمع شده و در پایان سی روز محاسبه می شود. سپس عدد به دست آمده در ۱۵ درصد ضرب و مجموع آن تقسیم بر ۳۶۵ می‌شود. عبارت ۳۶۵ در فرمول بالا، معرف ۳۶۵ روز سال است.

به عنوان مثال اگر ۱۰ میلیون تومان را بصورت ثابت در بانک با نرخ ۱۵ درصد نگه داریم سود آن اینگونه به دست می آید که عدد ۱۰ میلیون در ۳۰ برای ماه های ۳۰ روزه و ۳۱ برای ماه های ۳۱ روزه ضرب شده و عدد ۳۰۰ میلیون به دست آمده در ۱۵ درصد ضرب می شود.

حال عدد ۴۵ میلیون به دست آمده بر ۳۶۵ تقسیم می شود و مبلغ ۱۲۳ هزار تومان به دست می‌آید و این سود یک ماه مبلغ ۱۰ میلیون تومان ثابت با نرخ ۱۵ درصد است.