ارز فیات در مقابل استاندارد طلا
ارز فیات به عنوان ارز دولتی یک کشور شناخته شده است که هیچ پشتوانه فیزیکی مانند طلا و نقره ندارد بلکه پشتوانه ان دولتی است که آن را صادر کرده است. ارزش پول فیات از ارتباط میان عرضه و تقاضا و همچنین ثبات دولت به دست آمده است و به ارزش کالای فیزیکی مانند ارزش پول وابسته نیست.
اکثر ارزهای کاغذی از جمله دلار آمریکا، یورو و دیگر ارزهای مهم، پول فیات هستند.
تاریخچه پول فیات
منشاء پیدایش پول فیات به قرن ها پیش و در کشور چین برمیگردد و زمانی که استان سیچوآن، تصمیم به چاپ پول کاغذی خود در قرن ۱۱ گرفت، برمیگردد. در آغاز این پول به ابریشم، نقره و طلا تبدیل شده بود اما در آخر با روی کار آمدن قوبلای خان، سیستم ارزی پول فیات در قرن ۱۳ راه اندازی شد. این سیستم اری برای امپراتوری مغول ها بسیار گران تمام شد به طوری که مورخان هزینه های زیاد و بی رویه ناشی از ان را از دلایل اصلی سقوط امپراطوری می دانند.
در قرن ۱۷ پول فیات در قاره اروپا و کشورهای اسپانیا، هلند و سوئد نیز مورد استفاده قرار گرفت. سیستم ارزی فیات در سوئد با شکست مواجه شد و دولت ان را با استاندارد نقره جایگزین کرد و دولت فدرال ایالات متحده نیز بعدها از آن استفاده کرد.
در قرن ۲۰ میلادی نیز دولت ایالات متحده بار دیگر به سیستم پولی کالایی تغییر جهت داد و از سال ۱۹۳۳، مبادله های کاغذی با طلا را متوقف کرد. در سال ۱۹۷۲ نیز به دستور رئیس جمهور، ریچارد نیکسون، ایالات متحده استاندارد طلا را کامل کنار گذاشت و افول سیستم پولی با پشتوانه را با استفاده از پول فیات در مقیاس جهانی رقم زد.
پول فیات چگونه کار می کند؟
میتوان گفت چیزی که پول فیات را ارزشمند می کند، قدرت آن کشوری است که ارز را چاپ و آن را عرضه می کند. همچنین پذیرش طرفین قراردادها نیز در استفاده از آن ارز مهم است. زمانی که مردم جهان در ذهن خود یک ارز مانند دلار را قبول می کنند و در مبادلات مالی خود از آن استفاده می کنند، آن ارز را ازشمندتر می کند. بنابراین اگر مردم اعتقاد و اعتماد خود را نسبت به پول فیات از دست دهند ان پول دیگر ارزشی نخواهد داشت.
در رابطه با پول های کالایی چنین اتفاقی نخواهد افتاد زیرا آن پول به دلیل داشتن پشتوانه کالایی، ذاتا ارزش دارد. اگر در آینده مردم به این نتیجه برسند که دلار را در تبادلات خود استفاده نکنند و در قراردادهای تجاری خود از ارز دیگری استفاده کنند، ارزش دلار کاهش می یابد و به تدریج از رده خارج می شود.
اگر دولتی سیاست های نادرست پولی را در زمینه پول فیات ملی خود اتخاذ کند، به طور مستقیم در ارزش آن تاثیرگذار خواهد بود. به همین دلیل تعامل میان عرضه و تقاضا و قدرت اقتصادی، نظامی، فرهنگی و… یک کشور، در ارز ملی آن کشور به طور مستقیم تاثیر دارد.
مبادله کالا به کالا
اولین راه حلی که بشر برای تبدیل دارایی ها و کالاها در نظر گرفت، روش مبادله کالا به کالا بود. در این روش افراد دارایی خود را به دیگران داده و در مقابل یک دارایی جدید دریافت می کردند. اگرچه این روش برای شروع روش بدی نبود اما از مشکلات زیادی نیز رنج می برد. مهم ترین مشکل این روش، نبود سیستم ارزش گذاری بود. همین مساله موجب می شد که مبادله با توافق طرفین انجام شود که ممکن بود در این میان ارزش تبادل شده سنخیتی با واقعیت های اقتصادی نداشته باشد. از طرفی نیز این مساله موجب عدم اطمینان از خرید محصولی خاص در برابر مقدار مشخصی از یک کالای دیگر می شد.
مشکل دیگر در این روش، نبود ابزار مبادله بود. در این روش خود کالاها نیز به عنوان ابزار مبادله استفاده می شدند. معیار خرید و فروش نیز بر اساس ارزش ذاتی بود به این معنی که، کالایی به عنوان ابزار مبادله استفاده می شد که در زندگی بشر کاربرد داشت و گرنه کسی حاضر به مبادله دارایی خود با آن نبود. در این دوره افراد می توانستند ابزارهای مالی که همان کالاها بودند را کسب و خرج کنند و هیچ استفاده دیگری از آن صورت نمی گرفت. مشکلات این روش، بشر را به سمت ایجاد یک روش دیگر برای مبادله سوق داد.
مزایا و معایب ارز فیات
در اینجا به بخشی از مزایا و ارز فیات در مقابل استاندارد طلا معایب پول فیات می پردازیم. البته اقتصاددانان و کارشناسان امور مالی، در رابطه با ارزهای فیات اتفاق نظر ندارند. موافقان و مخالفان این سیستم پولی دلایل خود را دارند که هیچ کدام به طور ۱۰۰ درصد درست و یا غلط نیست.
- کمبود: یکی از مشکلات عمده پول کالایی، کمبود منابع و کالاهای دارای ارزشی برای پشتوانه سازی یک ارز است. اقتصاد کشورها روز به روز در حال پیشرفت است و اگر بخواهیم با سیستم قبل، معادل با ارزهای خود، ذخایر طلا و دیگر کالاهای با ارزش را داشته باشیم، با کمبود منابع مواجه خواهیم شد. از این رو پول فیات تحت تاثیر کمبود کالای فیزیکی قرار نمی گیرد و برای آن محدودیتی وجود نخواهد داشت.
- هزینه: تولید و عرضه پول فیات نسبت به پول کالایی به صرفه تر است و هزینه کمتری نیز خواهد داشت.
- انعطاف پذیری: پول فیات به دولت های و بانک هاب مرکزی آن انعطاف پذیری کامل تری را در زمان وقوع بحران های اقتصادی می دهد در حالی که پول کالایی چنین انعطافی نخواهد داشت.
- ارزش ذاتی: پول فیات هیچ ارزش خاصی ندارد و به دولت ها این اجازه را می دهد که از هیچ، پول تولید کند. این اتفاق منجر به ایجاد تورم بیش از اندازه در کشور خواهد شد.
- هزینه نگهداری: پول کالایی دارای پشتوانه طلا، نقره و … می باشد. این کالاها، پشتوانه ارز ملی یک کشور می باشند و نگهداری از آن مسئله ای بسیار حیاتی برای هر کشوری است. هزینه نگهداری خزانه یک کشور بسیار بالاست در حالی که پول فیات هیچ پشتوانه فیزیکی ندارد و در نتیجه هزینه نگهداری نیز ندارند.
در این رابطه بیشتر بدانید
سوالات متداول
ارز فیات یعنی پولی که در حالت عادی و بدون پشتوانه سیاسی ارزش و اعتباری نداره و تمام ارزشش رو مدیون صادرکننده خودش می دونه. هرچی ارز فیات در مقابل استاندارد طلا صادرکننده از نظر سیاسی و اقتصادی قوی‌تر باشه، ارز تحت حمایتش هم میتونه قوی تر بشه.
ارزهای فیات واحد پول کشورهای مختلفی هستن که با همدیگه فرق دارن. مثلا دلار آمریکا، ریال ایران، پوند انگلیس، یورو، فرانک سوئیس و…
رابطه طلا و دلار آمریکا در فارکس چگونه است؟
رابطه طلا و دلار آمریکا در فارکس، یکی از مواردی است که معامله گران به هنگام انجام معاملات باید به آن دقت کافی داشته باشند. دلار آمریکا سهم مهمی در ذخایر ارزی جهان دارد و ارزش بسیاری از دارایی‌های مالی در برابر آن سنجیده میشود. یکی از این دارایی‌های مالی، طلا است و ما در این مقاله قصد داریم به چگونگی ارتباط این دو با یکدیگر بپردازیم.
رابطه معکوس بین قیمت طلا و نرخ دلار
طلا و دلار رابطه معکوسی با یکدیگر دارند، به طوری که هر زمان ارزش دلار افزایش پیدا می‌کند، قیمت طلا کمتر شده و هر زمان ارزش دلار کاهش پیدا می‌کند، قیمت طلا بیشتر میشود.
زمانی که سیستم استاندارد طلا در بین کشورها استفاده می شد، طلا و دلار آمریکا به یکدیگر وابسته بودند. (برای آشنایی با سیستم استاندارد طلا میتوانید به ارز فیات در مقابل استاندارد طلا مقاله تاریخچه فارکس رجوع کنید).
سیستم استاندارد طلا در بین سال‌های ۱۹۰۰ تا ۱۹۷۱ میلادی رواج داشت و در این سیستم ارزش یک واحد پول با مقدار مشخصی از طلا مشخص می‌شد. اما در سال ۱۹۷۱ میلادی این سیستم منسوخ شد و دلار آمریکا و طلا از یکدیگر جدا شدند. با این جداسازی ارزش هر کدام از آنها بر مبنای عرضه و تقاضا مشخص می‌شد.
در این جا بود که دلار آمریکا به یک ارز فیات تبدیل شد. ارزی که ارزش خود را از دولت آمریکا می‌گرفت اما هیچ کالایی (مثلا طلا) پشتوانه آن نبود. از آن به بعد تاکنون دلار در بازارهای خارجی معامله میشود و به عنوان یک ذخیره ارزی در نظر گرفته میشود.
پس از سال ۱۹۷۱ بود که طلا وارد یک سیستم شناور ارزش گذاری شد. همین نکته باعث شد که ارزش طلا در برابر ارزش خارجی دلار آمریکا آسیب پذیر شود.
در سال ۲۰۰۸ میلادی، صندوق بین المللی پول اعلام کرد که از سال ۲۰۰۲ حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد تغییرات قیمت طلا، مربوط به دلار بوده است. هر یک 1 درصد تغییر در ارزش خارجی موثر دلار به بیشتر از 1 درصد تغییر در قیمت طلا منجر میشود.
با این که سیستم استاندارد طلا از بین رفته است هنوز هم زمانی که ارزش دلار کم میشود تمایل به طلا بیشتر میشود. این رابطه معکوس میان طلا و دلار به دلایل زیر باقی مانده است:
- کاهش ارزش دلار، باعث افزایش ارزش سایر ارزها میشود و زمانی که این اتفاق می‌افتد، تقاضا برای خرید کالاهایی مثل طلا افزایش پیدا می‌کند.
- زمانی که ارزش دلار آمریکا کاهش پیدا می‌کند، سرمایه گذاران به دنبال یک منبع جایگزین برای سرمایه گذاری می‌گردند تا ارزش سرمایه خود را حفظ کنند.
مشاهده بیشتر: معاملات طلا در فارکس
آیا قیمت طلا و دلار همواره رابطه معکوسی با یکدیگر دارند؟
متاسفانه این دیدگاه ساده در مورد رابطه برعکس قیمت دلار و طلا همیشه ثابت نیست. نمودار زیر ضریب همبستگی چرخشی ۱۰۰ روزه بین طلا و دلار آمریکا را نشان می‌دهد. این ضریب همبستگی نشان می‌دهد که حرکت طلا و دلار آمریکا در طول ۱۰۰ روز گذشته نسبت به یکدیگر چگونه بوده است. محدوده صفر تا 1- نشان می‌دهد که حرکات آنها کاملا برخلاف یکدیگر بوده است و محدوده صفر تا 1+ نشان از این دارد که طلا و دلار آمریکا هم جهت با یکدیگر حرکت کرده‌اند.
همان طور که مشاهده می‌کنید این همبستگی در اکثر مواقع در محدوده منفی حرکت کرده است که نشان از حرکت متضاد این دو دارد.
با این حال در بعضی از دوره‌ها این همبستگی در محدوده مثبت حرکت کرده است. در دوران فشارهای مالی مانند بحران مالی بزرگ در اوایل سال ۲۰۰۹ میلادی و در اواخر اولین تسهیل کمی (Quantitative easing) آمریکا که با نام QE1 شناخته میشود، در اواسط سال ۲۰۱۰ میلادی، معامله گران هم طلا و هم دلار آمریکا را به عنوان یک دارایی امن خریده‌اند.
بنابراین اگر شما همیشه همبستگی میان دلار آمریکا و طلا را به صورت معکوس و منفی ببینید، در برخی موارد که این همبستگی مثبت است دچار مشکلات فراوانی می‌شوید.
آیا ممکن است قیمت دلار و طلا با یکدیگر افزایش پیدا کند؟
بله. ممکن است در برخی مواقع قیمت دلار آمریکا و طلا همزمان با هم افزایش پیدا کند. بحران‌های منطقه‌ای ممکن است باعث ظهور چنین اتفاقی شود. چنین اتفاقاتی باعث میشود تا افراد زیادی به سمت دارایی‌های امن مثل طلا و دلار آمریکا کشیده شوند.
البته باید این نکته را در نظر داشته باشید که دلار آمریکا تحت تاثیر عواملی مثل:
- سیاست پولی آمریکا
- نرخ تورم
- نرخ بهره
- عرضه و تقاضا
قرار دارد و سرمایه گذاران حتما باید به این موارد که جز فاکتورهای مهم تحلیل فاندامنتال به شمار می‌روند نیز دقت کنند.
علت رابطه معکوس طلا و دلار آمریکا چیست؟
طلا یک دارایی مالی است که به خاطر ارزش ذاتی آن مورد توجه همگان قرار دارد. همان طور که می‌دانید نماد طلا در فارکس XAU/USD است. زمانی که قیمت دلار نسبت به سایر ارزها در بازار فارکس افزایش پیدا می‌کند، قیمت طلا که بر اساس دلار آمریکا محاسبه میشود کاهش پیدا می‌کند.
دلیل آن هم این است که با افزایش قیمت دلار آمریکا نسبت به سایر ارزها، ارزش طلا نسبت به ارز سایر کشورها بیشتر میشود. به عبارت دیگر، سایر کشورها باید مبلغ بیشتری برای خرید طلا به دلار بپردازند. بنابراین میزان تقاضا در این کشورها برای خرید طلا کم میشود و قیمت طلا کمتر میشود. در عوض با کم شدن ارزش دلار آمریکا نسبت به سایر ارزهای خارجی در فارکس، قیمت طلا نسبت به پول سایر کشورها، ارزان شده و میزان تقاضا برای خرید طلا بیشتر میشود و همین باعث افزایش قیمت طلا به دلار آمریکا میشود.
طلا به خودی خود، سودی برای سرمایه گذاران فراهم نمی‌کند و به علت نداشتن نرخ بهره باید با سایر دارایی‌های مالی که نرخ بهره یا سود دارند، رقابت کند.
آگاهی از رابطه دلار و طلا در فارکس برای انجام معاملات موفق الزامی است. هر چند طلا و دلار آمریکا در اکثر مواقع رابطه معکوسی با یکدیگر دارند ولی در برخی مواقع مثل نا آرامی‌های سیاسی یا اوضاع بد اقتصادی ممکن است رابطه این دو با یکدیگر مستقیم شود.
مشاهده بیشتر: دوره فارکس
سوالات متداول
۱- رابطه طلا و دلار آمریکا در فارکس چگونه است؟
این دو رابطه معکوسی با یکدیگر دارند به طوری که با افزایش ارزش دلار، قیمت طلا کاهش پیدا می‌کند.
۲- آیا رابطه معکوس قیمت طلا و دلار آمریکا همیشه ثابت است؟
خیر.در برخی شرایط غیر منتظره مثل ناآرامی‌های سیاسی و اقتصادی ممکن است قیمت این دارایی‌های مالی با یکدیگر هم جهت شوند.
پول فیات چیست و چه تفاوتی با رمز ارزها دارد؟
پول فیات چیست ؟ پولی دولتی است و توسط دولت صادرکننده آن، حمایت و تامین میشود. و این طور نیست که توسط یک کالای فیزیکی مانند طلا یا نقره پشتیبانی شود. ارزش پول فیات از رابطه بین عرضه و تقاضا و ثبات دولت صادرکننده نشأت می‌گیرد. اکثر پول‌های پیشرفته و کاغذی، ارز فیات هستند. از جمله دلار آمریکا، یورو و دیگر ارزهای مهم جهانی. در این مقاله هم با ارزهای فیات و تفاوت آنها با پول فیات آشنا می شوید.
چند نکته در مورد پول فیات
- پول فیات یک ارز دولتی است که توسط کالایی مانند طلا پشتیبانی نمی‌شود.
- بانکهای فدرال به واسطه پول فیات، تسلط بیشتری بر اقتصاد دارند زیرا آنها می‌توانند مقدار عرضه و چاپ پول را تنظیم کنند.
- اکثر پول‌های کاغذیِ امروزی مثلا دلار آمریکا، پول فیات هستند.
- یکی از خطرهای پول فیات این است که دولتها بیش از حد آن را چاپ می‌کنند و ممکن است منجر به تورم شدید شوند.
چرا ارزهای فیات شکل گرفتند؟
قبل از قرن بیستم، اکثر ارز فیات در مقابل استاندارد طلا کشورها از نوعی استاندارد طلا یا پشتوانه کالا برای حمایت از پول خود استفاده می‌کردند. این سیاست تا حدی در شمار معدودی از ارزها حفظ شده است مثلا فرانک سوئیس یکی از معدود پول هایی است که همچنان توسط ذخایر طلای ملی سوئیس حمایت میشود. اما بسیاری از کشورها نتوانستند این سیاست را ادامه دهند.
ویکتور هوگو :
هیچ چیزی به اندازه جیب خالی انسان را ماجراجو نمی‌کند.
توسعه دامنه و حجم تجارت، سبب شکل گیری ارزهای دیجیتال فیات شد
با افزایش مقیاس و دامنه تجارت و امور مالی بین المللی، مقدار محدود طلای موجود نتوانست از پس پشتیبانی از حجم عظیم پول مورد نیاز برای تجارت بر بیاید. این موضوع باعث ایجاد اختلالات جدی در بازارها و تجارت جهانی می‌شد به همین دلیل دولتها چاره ای نداشتند جز اینکه به ارزهای فیات روی بیاورند. پول فیات سبب میشود دولتها برای تعیین سیاست‌های پولی، تثبیت بازارهای جهانی و به طور کلی برای مدیریت اقتصاد، توانا تر عمل کنند. همچنین به بانکهای تجاری اجازه می‌دهد مقدار پول موجود را برای پاسخگویی به تقاضای وام گیرندگان چند برابر کنند.
پول فیات فاقد ارزش ذاتی است
ارزشمندی پول فیات، تنها به این دلیل است که دولت در حفظ ارزش آن تلاش می‌کند. در گذشته، پول دولتی به صورت سکه‌هایی ضرب شده از یک مادۀ با ارزش مانند طلا و نقره بود این موضوع سبب می‌شد که خود پول، دارای ارزش ذاتی باشد ولی با چاپ پول کاغذی این پشتوانه ذاتیِ پول از بین رفت و کم کم مفهوم پول ارز فیات در مقابل استاندارد طلا فیات شکل گرفت. پول فیات غیر قابل تبدیل و بازیافت است.
پول فیات با ذخیره طلا یا نقره مرتبط نیست، پس ممکن است در اثر تورم، ارزش آن افت کند. اگر مردم، اعتماد خود را به پول یک کشور از دست بدهند، آن پول دیگر ارزشی ندارد و مانند سکه‌های طلای قدیم نیست.
دو دلیل مهمِ پول فیات چیست
کمک به ارز فیات در مقابل استاندارد طلا اقتصاد ملی کشورها
پول فیات چیست که در صورتی که پول فیات از عهده نقش خود در سیاست‌های مالی کلان بر بیاید می‌توانند مزایای زیادی برای اقتصاد ملی یک کشور داشته باشد. نقش‌هایی که برای یک پول فیات تعریف شده اند عبارتند از ذخیره ارزش، تسهیل مبادلات اقتصادی، فراهم کردن نقدینگی و…نقش پول فیات در اقتصاد ملی کشورها چشمگیر است.
قدرت بخشیدن به بانکهای مرکزی در کنترل متغیرهای اقتصادی
در قرن بیستم بانکها و دولت‌های مرکزی سعی کردند اقتصاد خود را از اثرات منفی توسعه اقتصادی و رکوردهای تجاری در امان نگه دارند به همین دلیل اهمیت زیادی به ارزهای فیات دادند. چونکه موجودی پول فیات مانند طلا، ثابت و یا کمیاب نیست، بانکها می‌توانند با سهولت بیشتری عرضه آن را کنترل کنند. این کنترل به بانکها قدرت زیادی می‌دهد تا متغیرهای اقتصادی مختلف مانند عرضه اعتبار، نقدینگی و نرخ بهره را مدیریت کنند. به عنوان مثال، بانک فدرال رزرو ایالات متحده، وظیفه دارد به کمک سیاست‌های پولی خود بیکاری و تورم را در آمریکا پایین نگه دارد.
معایب پول فیات چیست
بدون پشتوانه بودن و امکان شکل گیری حباب در اقتصاد
بحران وام مسکنِ سال 2007 و بحران مالی پس از آن به دلیل وابستگی اقتصاد به پول‌های فیات رخ داد. همیشه سیاست‌های مالی بانکهای مرکزی، موفق عمل نمی‌کنند و در صورتی که این اتفاق بیفتد یک پول فیات، ممکن است به سرعت سبب رکود اقتصادی شود. در شرایط بحران‌های اقتصادی یک ارز وابسته به طلا نسبت به یک ارز فیات، بسیار با ثبات تر است. البته اقتصاد دانان و بانکهای مرکزی، خود می‌دانند که
بدون پشتوانه بودن ارزهای فیات یک مشکل است. ولی به دلیل محدود بودن عرضه و موجودیت طلا در سطح جهان، امکان اینکه به اندازه کل موجودی یک پول فیات، طلا داشته باشیم وجود ندارد. پس ناگزیر بخش بزرگی از پول فیات، بدون پشتوانه چاپ میشود. این عرضه نامحدود و بدون پشتوانه بودن، امکان شکل گیری حباب در ارزهای فیات را افزایش می‌دهد. گاها سیاست های پولی مبتنی بر ارزهای فیات، دچار شکست می‌شوند.
بدون پشتوانه بودن ارزهای فیات یک مشکل است. ولی به دلیل محدود بودن عرضه و موجودیت طلا در سطح جهان، امکان اینکه به اندازه کل موجودی یک پول فیات، طلا داشته باشیم وجود ندارد. پس ناگزیر بخش بزرگی از پول فیات، بدون پشتوانه چاپ میشود. این عرضه نامحدود و بدون پشتوانه بودن، امکان شکل گیری حباب در ارزهای فیات را افزایش می‌دهد. گاها سیاست های پولی مبتنی بر ارزهای فیات، دچار شکست می‌شوند.
خطرهای استفاده از پول فیات سه متهم اصلی در پرونده خطرهای پول بدون پشتوانه به چشم می‌خورند:
تورم و امکان از دست رفتن ارزش پول فیات در اثر تورم
از زمان ایجاد پول‌های بدون پشتوانه، تورم با آن هم‌نشین بوده است. دولتها با چاپ پول‌هایی که نمی‌توانستند ارزشی برای آنها ایجاد کنند، درگیر مفهومی به نام تورم شدند. به زبان ساده، تورم یعنی کاهش درصد پشتوانه‌دار از پول ملی نسبت به درصد پول خلق شده که باعث افزایش شاخص قیمت – معمولا افزایش قیمت مصرف‌کننده – میشود. وجود تورم بالا باعث میشود که نرخ جمعیت افراد فقیر در جامعه افزایش پیدا کند. چون تورم به افراد دارای درآمدهای پولی ثابت مثل حقوق بگیرها ضرر می‌زند. و از قدرت خرید آنها می‌کاهد. اما در مقابل، به نفع بیشتر کسانی تمام میشود که درآمدهای پولی متغیر دارند.
یا مثال دیگه :
ملت آفریقاییِ زیمبابوه یکی از بدترین سناریوهای مربوط به پول فیات را در اوایل دهه 2000 شاهد بودند. در آن زمان، در پاسخ به مشکلات اقتصادی جدی در زیمبابوه، بانک مرکزی این کشور با سرعت سرسام آوری شروع به چاپ پول کرد. این کار سبب به وجود آمدن تورمی عظیم شد که به میلیاردها درصد رسید. قیمت‌ها به سرعت افزایش یافت و مصرف کنندگان مجبور شدند فقط برای خرید کالاهای اساسی اولیه از پول استفاده کنند. در اوج بحران، پول زیمبابوه چنان بی ارزش شد که 100 تریلیون پول زیمبابوه تنها معادل 40 سنت از دلار آمریکا ارزش داشت. این نمونه نشان می‌دهد که در صورت شکست سیاست‌های بانک مرکزی یک کشور، پول فیات می‌تواند بسیار آسیب پذیر باشد.
علاوه بر این :
تورم، هزینه‌های عمومی دولت را افزایش می‌دهد و دولت را مجبور می‌کند که برای جبران این کسری بودجه به سراغ قرض گرفتن پول از بانک مرکزی برود. روشن است که این راه‌حل‌ها به جای خاموش کردن آتش تورم، آن را بیشتر شعله‌ور می‌کنند. نکته جالب اینجا است که مردم می‌توانند با سرمایه گذاری در بازار بورس،ارز دیجیتال پول خود را از خطرهای تورم دور کنند.
افزایش بیش از حد نقدینگی
به تمام پول‌هایی که خارج از سیستم بانکی در حال گردش هستند، «نقدینگی» گفته میشود. اگر حجم نقدینگی با میزان تولید کالا و خدمات متناسب نباشد یعنی دچار افزایش غیرمعمول نقدینگی در میان مردم باشیم. ضربه بزرگی به اعتبار پول بدون پشتوانه زده میشود. چون با افزایش نقدینگی، تقاضا برای دریافت کالا و خدمات به شدت بالا می‌رود و اگر چرخه تولید و ارائه خدمات، نتواند در کوتاه مدت به این تقاضا پاسخ دهد در آن صورت بر آتش تورم، دامن زده میشود.
فیدل کاسترو:
هر کشوری باید کاملا آزاد باشد تا نوعی از سیستم اقتصادی، سیاسی و اجتماعی که مناسب می‌داند را برگزیند.
دو سوال در مورد رابطه ارزهای فیات و تورم
پول فیات چیست و آیا همیشه ارزهای فیات تورم زا هستند؟ و آیا همیشه تورم به ضرر ارزهای فیات، عمل می‌کند؟ در جواب هر دو سوال باید گفت خیر، زیرا اولا اکثر کشورهایی که پول فیات دارند تا این لحظه فقط تورم متوسطی را تجربه کرده اند که در چند دهه گذشته به طور متوسط، کمتر از 2 درصد در سال بوده است.
ثانیا، داشتن تورم ثابت و پایین، یک محرک مثبت برای رشد و سرمایه گذاری اقتصادی، تلقی میشود. این نوع تورم، مردم را تشویق می‌کند تا پول خود را به کار اندازند نه اینکه بیکار بنشینند و قدرت خرید خود را به مرور از دست بدهند. این کاری که تورم در تشویق مردم به سرمایه گذاری می‌کند به نفع ارزهای فیات است زیرا اگر مردم به پول‌های فیات به عنوان داراییِ قابل ذخیره نگاه می‌کردند دولتها مجبور به چاپ بیشتر پول می‌شدند.
همواره پول فیات با تورم در ارتباط است
ثالثا مشخص نیست که آیا اَبر تورم، ناشی از چاپ بدون پشتوانه پول است یا خیر. در واقع ابرتورم‌ها در طول تاریخ اتفاق افتاده اند، حتی زمانی که پول بر اساس فلزات گرانبها بوده است. در مورد ابرتورم‌هایِ معاصر نیز باید گفت که اغلب آنها به دلیل شکست در اقتصاد تولیدی و یا بی ثباتی سیاسی در کشورها آغاز شده اند و نه در اثر خود ارزهای فیات.
ظهور ارزهای دیجیتال بعد از بحران اقتصادی سال 2009
رمز ارزها مستقل از دولتها فعالیت می‌کنند. بیت کوین، معروف ترین نمونه از آنهاست که در سال 2009 در بحران مالی و در بحبوحه نگرانی ارز فیات در مقابل استاندارد طلا از ثبات سیستم مالی جهانی ظاهر شد. این ارزها به دلیل ترس از بی ثباتی سیاسی و بدهی‌های زیاد دولتها، به سرعت مورد استقبال قرار گرفتند. توسعه بازار ارزهای دیجیتال چنان سریع بود که در مدتی کوتاه بیش از 5000 رمز ارز به وجود آمدند و ارزش کلی بازار ارزهای دیجیتال به بیش از 1 تریلیون دلار (820 میلیارد یورو) رسیده ارز فیات در مقابل استاندارد طلا است. بیت کوین در پنج روز اولِ پس از راه اندازی از قیمت 0.0008 دلار به 0.08 دلار افزایش یافت و از آن زمان تاکنون، رشدی سرسام آور داشته است به گونه ای که امروزه به بالای 60 هزار دلار رسیده است.
سایر انگیزه‌ها برای استفاده از ارزهای دیجیتال به جای پول فیات چیست
نکته دیگر اینکه، دولتها کنترل ارزهای فیات را در دست دارند و بسیاری از افراد فکر می‌کنند ارزهای دیجیتال گزینه‌های بهتری برای استفاده هستند آنها می‌خواهند با آزادی و امنیت بیشتر و بدور از نظارت‌های دولتی تراکنش‌های مالی خود را انجام دهند. پول فیات چیست که با ارز دیجیتال تفاوت های بنیادی دارد.
برخی می‌گویند که روش شفاف “استخراج” بیت کوین و سایر رمز ارزها سبب میشود این ارزها به اندازه طلا برای سرمایه گذاری مناسب باشند. حتی گفته میشود میتوان برای حمایت از پول‌های رایج به جای طلا از رمز ارزها استفاده کرد. آنها پیش بینی می‌کنند که وقتی کل موجودی بیت کوین به گردش درآید و استخراج آن به پایان برسد هر بیت کوین می‌تواند قیمتی در حدود 514،000 دلار داشته باشد.
آیا امکان جایگزین کردن ارزهای دیجیتال با پول فیات وجود دارد؟
در جواب باید گفت خیر و دلایلی که نمی‌توان این کار را کرد به شرح زیر هستند :
1-حذف ارزهای فیات از اقتصاد جهانی، غیرممکن است
علی رغم مشکلاتی که ارزهای فیات دارند اما این ارزها در تاروپود اقتصاد جهانی تنیده شده اند و اقتصاد دنیای امروزی بر پایه آنها استوار است. پس حذف آنها چندان منطقی نیست. به علاوه این ارزها ابزار اصلی در سیاست‌های پولی بانکهای مرکزی هستند. که تنظیم اقتصاد جهانی وابسته به این سیاست‌هاست. پس به صورت قاطع میتوان گفت حذف کردن ارزهای فیات غیر ممکن است.
2- بیشترین کاربرد ارزهای دیجیتال برای سرمایه گذاری و معامله گری است
هرچند استقبال از ارزهای دیجیتال، بسیار وسیع است اما بیشترین کاربردی که توکن‌ها دارند برای سرمایه گذاری و نوسان گیری است. یعنی اینکه بیشترِ افراد با این هدف آنها را خریداری می‌کنند و کمتر از این ارزها به عنوان پول استفاده میشود. رایج ترین استفاده از رمز ارزها برای سرمایه گذاری و نوسان گیری است
3-کمبود پذیرنده ارز دیجیتال در بسیاری از مشاغل
استفاده از ارزهای فیات تا حد امکان تسهیل شده است و امروزه کارت‌های اعتباری و دستگاه‌های خودپرداز و کارت خوان‌ها تقریبا در تمام مشاغل، مورد استفاده قرار می‌گیرند اما امکانات مشابه برای استفاده از ارزهای دیجیتال وجود ندارد و اگر قصد خرید روزانه را داشته
باشید به احتمال زیاد نمی‌توانید با ارز دیجیتال، پرداخت کنید. به علاوه سیستم پرداخت با پول‌های فیات در میان جوامع، کاملا جا افتاده است و تصمیم به جایگزین کردن این سیستم با ارزهای دیجیتال بعید به نظر میرسد و منطقی نیست.
4- نوسانات ارزهای دیجیتال، شدید است
منتقدان کریپتو به نوسان‌های شدید ارزش بیت کوین، اتریوم و بقیه رمز ارزها اشاره می‌کنند و می‌گویند که پذیرش آنها به عنوان پول برای پرداخت بهای کالا و خدمات دشوار است. به عنوان مثال، تسلا در ماه مارس امسال اعلام کرد که بیت کوین را برای خرید خودروهای برقی خود می‌پذیرد، اما دو ماه بعد به دلیل تغییر قیمت این رمز ارز دیجیتال از گفته خود عقب نشینی کرد.
5-تاثیر نهنگ‌ها بر قیمت ارزهای دیجیتال
بسیاری از افراد به امید داشتن یک پول آزاد، غیر متمرکز و غیر دولتی، ارزهای دیجیتال را به پول فیات ترجیح می‌دهند اما ماهیت قدرت‌های پشت ارزهای دیجیتال بسیار مبهم است. همه میدانیم که دارندگان حجم‌های عظیم از رمز ارزها (نهنگ ها) می‌توانند به آسانی قیمت رمز ارزها را تحت تاثیر قرار دهند اما چه کسی می‌داند واقعا نهنگ‌ها چه کسانی هستند و چه افکاری در سر دارند شاید بسیاری از نهنگ‌ها همان دولت‌هایی باشند که ما می‌خواهیم از زیر نفوذ اقتصادی آنها خارج شویم.
بازار ارزهای دیجیتال تا حد زیادی وابسته به ارز فیات در مقابل استاندارد طلا رفتار نهنگ‌های کریپتوکارنسی است
6- ارزهای دیجیتال مشکلات قانونی دارند
در کل جهان یک سری قوانین، وجود دارند که تخطی از آنها جرم محسوب میشود و جوامع بر پایه پیروی از این قوانین شکل گرفته اند مثلا یکی از اصول اقتصاد مدرن، پرداخت مالیات است و برای تحقق این امر، دولت باید بر دارایی شهروندان اشراف داشته باشد اما استفاده از ارزهای دیجیتال با این سیستم نظارتی در تضاد خواهد بود. مسئله بعدی به موضوع پولشویی ارتباط دارد.
در اقتصاد‌های مدرن استفاده از پول حاصل از فعالیت‌های غیر قانونی بسیار دشوار شده است و نهاد‌های ناظر باید بدانند منشا ایجاد هر درآمد از کجاست. تحقیقات انجام شده نشان می‌دهند که حجم عظیمی‌از پول کارتل‌های مواد مخدر از طریق ارزهای دیجیتال جابه جا میشود زیرا امکان جابه جایی این پول‌ها در سیستم‌های رایج ارزهای فیات وجود ندارد. این مشکلات سبب شده است دولتها در پی تصویت قوانین نظارتی بیشتر بر ارزهای دیجیتال شوند.
7- تولید ارزهای دیجیتال، سبب ایجاد مشکلات زیست محیطی میشود
تحقیقات نشان می‌دهد که در طول سال، برای استخراج بیت کوین به اندازه مصرف سالانه یک کشور مستقل برق مصرف میشود این میران بالا از مصرف انرژی با منافع زیست محیطی انسان در تضاد است. بسیاری از طرفداران محیط زیست، خواهان محدود کردن مصرف انرژی برای فعالیت‌های استخراج رمز ارزها هستند. مصرف زیاد برق در استخراج رمز ارزها موجب نگرانی طرفداران محیط زیست است
در پایان پول فیات چیست
به صورت قطع میتوان گفت که استفاده از ارزهایی مانند بیت کوین و یا اتریوم به عنوان پول رایج، مناسب نیست. زیرا این ارزها هزینه شبکه و کارمزدهای انتقال بالایی دارند. نوسانات آنها زیاد است و سرعت انتقال تراکنش‌ها هم در آنها مناسب نیست. مثلا گاهی حتی تا 72 ساعت طول می‌کشد تا یک تراکنش بیت کوین تایید شود. اما پتانسیل بسیار خوبی در اسیبل کوین‌ها وجود دارد که می‌تواند آنها را به پول‌های آینده تبدیل کند اسیبل ارز فیات در مقابل استاندارد طلا کوین‌هایی مانند تتر که همان پول فیات دیجیتال هستند قابلیت جایگزینی با سیستم‌های پول فیات امروزی را دارند و گزینه‌های ایده آلی هستند. اما نکته قابل تامل این است که استیبل کوین‌ها همچنان مانند ارزهای فیات، زیر نظر دولتها هستند و با آرمان غیرمتمرکز بودن در تضاد هستند.
ارز Fiat چیست؟ تفاوت پول فیات با ارزهای دیجیتال معمولی
اگر در هریک از بازارهای مالی جهانی قصد فعالیت داشته باشید به دانستن مفهوم ارز Fiat نیاز دارید.
در فارکس که با جفت ارزها سروکار دارد واژه فیات در مسائل بنیادی کاربرد زیادی دارد و یا اگر در بازار ارز دیجیتال کار کنید تفاوت فیات کارنسی با کریپتوکارنسی نکته است که راه سرمایه‌گذاری در حوزه ارزهای دیجیتال را برای شما روشن می‌سازد.
وبینار مدیریت ریسک و سرمایه
سر فصل‌ها: مدیریت سبد سرمایه گذاری روش های مدیریت ریسک آموزش استراتژی های مختلف هولد و ترید چینش پر بازده…
وبینار انواع معاملات در بازارهای ارز دیجیتال
سر فصل‌ها: آشنایی با انتخاب بهترین صرافی ها نحوه ایجاد حساب کاربری انواع معاملات در بازار کریپتو مارتینگل لایو ترید…
وبینار گیمینگ و ارزهای دیجیتال
سرفصل‌های وبینار بلاکچین و مفهوم رمز ارزها انواع توکن های ارزهای دیجیتال توکن غیرمثلی (NFT) و مزایای آن پروژه های…
پول چیست؟
قبل از پرداختن به ارز Fiat کمی به مفهوم پول صحبت کنیم اقتصادها باتکیه‌بر تبادل پول به‌ازای کالا و خدمات در حال کار هستند و این اقتصادها هستند که ارزش یک پول را مشخص می‌کنند.
قبل از ابداع یک ابزار برای معامله که امروزه به آن پول می‌گوییم معاملات به‌صورت پایاپای انجام می‌شد، اشکال اولیه دادوستد، قابلیت انتقال و تقسیم‌پذیری را فراهم نمی‌کردند و این دو جز برای کارآمد بودن معاملات بسیار کلیدی هستند. به‌عنوان‌مثال، اگر کسی گاو داشت اما به موز نیاز داشت، باید کسی را پیدا کند که نه‌تنها موز دارد، بلکه میل به گوشت نیز دارد. اگر آن فرد کسی را پیدا کند که به گوشت نیاز دارد اما موز ندارد و فقط می‌تواند سیب‌زمینی به‌ازای آن بدهد چه‌کار باید کرد؟ برای به‌دست‌آوردن گوشت، آن شخص باید کسی را پیدا کند که موز داشته باشد و سیب‌زمینی بخواهد و غیره …
اما این پایان مشکلات نبود، حتی اگر شخص کسی را پیدا کند که با او گوشت را با موز مبادله کند، سؤال مهم این است که ارزش آنها چقدر است. چنین تجارتی مستلزم دستیابی به توافق و ابداع راهی برای تعیین ارزش چند عدد موز در برابر بخشی از گاو است.
پول کالایی چیست؟
پول کالایی این مشکلات را حل کرد. پول کالایی نوعی کالا است که به‌عنوان ارز عمل می‌کند. به‌عنوان‌مثال، در قرن هفدهم و اوایل قرن هجدهم، مستعمره‌نشینان آمریکایی از پوست و ذرت خشک در معاملات استفاده می‌کردند.
در مثال‌های پیشرفته‌تر این ارزها از طلا و دیگر فلزات گرانبها ساخته می‌شدند و تا دهه 1970 میلادی پول‌های کاغذی نیز با پشتوانه طلا ارائه می‌شدند؛ یعنی برای مثال دولت آمریکا باتوجه‌به ذخایر طلایی که در اختیار دارد با نرخی می‌توانست دلار چاپ کند و نکته قابل‌توجه این است که برخلاف دیگر پول‌های کالایی طلا خود استفاده مفیدی ندارد و صرفاً مردم برای آن تقاضا دارند و این نکته جایگزین خوبی برای دیگر پول‌های کالایی بود که موزد استفاده برای غذا لباس و.. بودند.
تاریخچه ارز Fiat
چین نخستیم کشوری بود که در قرن یازدهم میلادی تصمیم به چاپ پول‌های کاغذی گرفت، آنها از این پول‌ها را برای خرید ابریشم، طلا و نقره استفاده می‌کردند.
سپس در دوره کو بلای خان یکی از نوادگان چنگیز مغول در قرن سیزده میلادی، سیستم ارز فیات در سرزمین‌های تحت سلطهٔ این پادشاه شروع بکار کرد. برخی از مورخان هزینه‌های بالای را‌ه‌اندازی این سیستم و ایجاد تورم پس از آن را، دلیل سقوط سلطنت کو بلای خان می‌دانند.
در قرن هفدهم برخی از کشورهای اروپایی مانند اسپانیا، هلند و سوئد، تصمیم به استفاده از ارز فیات گرفتند. اما پول فیات در کشور سوئد موفقیت‌آمیز نبود و سیستم مالی این کشور به استاندار نقره روی آورد.
سرانجام در سال 1971 رئیس‌جمهور وقت امریکا پول فیات را جایگزین استاندارد طلا کرد و این استفاده از این سیستم نیز در تمام کشورهای دنیا متوقف شد.
پول فیات چیست؟
باتوجه‌به سیر تکاملی که درباره پول توضیح دادیم پس از پول‌های کالایی؛ ارز بدون پشتوانه ایجاد شد و این به معنی آن بود که دیگر نیازی نبود تا به‌ازای هر دلار آمریکا نرخی از طلا پشتوانه آن باشد و اصطلاحاً به پول‌های بدون پشتوانه فیات می‌گویند.
ارزش پول فیات فقط به‌واسطه این مسئله است که دو طرف معامله بر سر باارزش بودن آن توافق دارند و البته دولتها هستند که ارزش آن را حفظ می‌کنند و آن هم فقط با اعتبار خود!
فیات کارنسی خطراتی نیز به همراه دارد، این ارزها به علت نداشتن پشتوانه و مرتبط نبودن با منبعی ارزشمند در برابر تورم ارزش خود را از دست می‌دهند و همچنین به علت سلطه دولتها بر این ارز با چاپ بیشتر آن می‌توانند حباب ایجاد کنند و بدهی‌های خود را بپردازند.
تفاوت پول فیات با ارزهای دیجیتال
اغلب ارزهای دیجیتال نیز بدون پشتوانه هستند و در نگاه اول شاید؛ مانند ارزهای فیات فاقد ارزش باشند؛ اما برتری‌هایی نسبت به ارز فیات دارند که به آنها اشاره می‌کنیم
ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز هستند و توسط دولتها و حکومت‌ها کنترل نمی‌شوند
ارز دیجیتال‌های باارزش مانند بیت‌کوین دارای عرضه محدودی هستند و برخلاف فیات کارنسی این موضوع باعث افزایش ارزش آنها میشود.
ارزهای دیجیتال جهانی هستند و مبادلات آنها محدود به یک یا چند کشور خاص نمی‌شود.
به‌واسطه بلاکچین تراکنش‌های انجام شده روی شبکه ثبت خواهند شد البته چرایی انجام این تراکنش‌ها مخفی باقی می‌ماند که در مواردی برای پولشویی و کلاهبرداری نیز مورداستفاده قرار می‌گیرند؛ اما امکان تقلب و پرداخت ساختگی در معاملات به علت بی‌همتا بودن هر ارز فیات در مقابل استاندارد طلا ارز در شبکه تقریباً صفر است.
البته به علت به بلوغ نرسیدن بازار ارزهای دیجیتال ایرادات زیادی در آنها وجود دارد و بی‌اعتمادی نسبت به آنها یکی از معضلات مهم است.
از دیگر نکاتی که باید به آن توجه داشت نوسانات زیاد این ارزهاست که نسبت به ارزهای فیات نکته منفی خواهد بود.
اما اگر مزایای این ارزهای دیجیتال بر معایبشان غلبه کند هنوز دچار مشکل بزرگی به نام عدم اعتماد هستند.
ارزهای دیجیتال در سرتاسر جهان به دنبال پذیرش هستند و این موضوع باتوجه‌به سقوط قیمتی اخیر آنها دچار چالش شده؛ زیرا با بسیاری از مفاهیم اولیه خود که به‌واسطه آن علاقه‌مندان زیادی را در جامعه خود گسترش دادند دچار تعارض هستند، یکی از این مفاهیم مقابله با تورم و سپر تورمی بودن ارزهای دیجیتال و به‌خصوص بیت‌کوین بود که باتوجه‌به تورم جهانی اخیر در دنیا و رفتار قیمتی مشابه با بازار سهام آمریکا اعتماد و باور به ارزهای دیجیتال کاهش پیدا کرده است و این موضوع جدای از مشکلات داخلی مانند دیفای و قوانین و … است.
و شاید بتوان بزرگ‌ترین تفاوت پول‌های فیات و ارزهای دیجیتال را همین موضوع ارز فیات در مقابل استاندارد طلا اعتماد نام برد.
مزایا و معایب استفاده از ارز فیات
ایجاد تورم: به‌دلیل آن‌که این پول‌ها را میتوان به‌صورت نامحدود چاپ و تولید کرد؛ امکان ایجاد تورم از این طریق همیشه وجود دارد.
پیشینه بد: چندین حکومت و دولت تاکنون با اتکا به ارزهای فیات و تولید بیش از حد آن سرانجام به ورشکستگی اقتصادی و یا از دست دادن قدرت رسیده‌اند. (ورشکستگی دولت زیمباوه در قرن بیست و یکم)
3-مقایسه ارزهای دیجیتال و ارزهای فیات
ارزهای دیجیتال ماهیت فیزیکی ندارند و قابل رؤیت نیستند. این پول‌ها در بستر بلاکچین فعالیت می‌کنند و در کیف پول‌های دیجیتالی ذخیره می‌شوند. ارز دیجیتال در دهه 90 میلادی به‌وجود آمد و با معرفی چند نمونه‌ی ناموفق مانند ای گلد و ریزور لیبرتی پا به عرصه‌ی اقتصاد جهان گذاشت. اما در سال 2009 محبوب‌ترین ارز دیجیتالی یا رمزارز جهان یعنی بیت کوین به دنیا معرفی شد و تحولی عظیم در دنیای ارزهای دیجیتال ایجاد کرد. بیت کوین و سایر رمزارزها دریچه‌ای تاره به سوی اقتصاد جهانی گشوده‌اند.
اگر محصولی برای فروش دارید شما نیز میتوانید تامین کننده کیارش تجارت شوید : ثبت نام تامین کنندگان
دیدگاه شما