ادامه ابهام در بازار جهانی

پاسخ هاوکینگ به 4 سوال پر ابهام و همیشگی بشر

خرداد: استیون هاوکینگ، از تاثیرگذارترین چهره‌ها در فیزیک نظری بود. علاوه بر این تعدادی از کتاب‌های او بین مردم دنیا محبوبیت فراوانی دارد.

هاوکینگ علاوه بر انقلابی که در فیزیک نظری به‌پا کرده است،‌ مجموعه‌ای از موضع‌گیری‌های جالب در مورد زندگی و جهان داشته که البته توضیح خیلی‌هایشان به سادگی میسر نیست. با این حال،‌ او یک بار در یکی از همایش‌های سخنرانی « تد» TED)) در مورد برخی از مهم‌ترین سوال‌هایی که مردم از او می‌پرسند صحبت کرده است که می‌توانید متن آن را در زیر بخوانید:

«هیچ چیز بزرگ‌تر یا قدیمی‌تر از جهان نیست. اینجا دوست دارم در مورد سه تا از اساسی‌ترین پرسش‌هایی که درباره جهان وجود دارد،‌ حرف بزنم. سوال اول این است که ما از کجا آمده‌ایم و جهان چگونه به وجود آمده است؟ مساله بعدی این است که آیا ما در جهان تنها هستیم؟ آیا آن بیرون موجودات فضایی وجود دارند؟ و سوال آخر این است که سرنوشت و آینده نژاد بشر چیست؟

تا دهه ۱۹۲۰ همه فکر می‌کردند که جهان اصولا ایستا است و با گذشت زمان تغییری در آن رخ نمی‌دهد. سپس کشف شد که جهان در حال انبساط است. کهکشان‌های دور از ما فاصله می‌گرفتند. این به آن معنی بود که آنها احتمالا در گذشته به هم نزدیک‌تر بوده‌اند. اگر به طور فرضی به عقب بازگردیم، می‌بینیم که حدود ۱۵ میلیون سال پیش، همه آنچه که اسمش را جهان می‌گذاریم، در کنار هم قرار داشته است. بعد مهبانگ (‌بیگ‌بنگ یا انفجار بزرگ) رخ داد و جهان آغاز شد.

ولی سوال این است که پیش از مهبانگ چه چیزی بود؟ آیا اصلا قبلا از مهبانگ،‌ چیزی وجود داشته؟ و اگر قبل از مهبانگ چیزی وجود نداشت، چه چیزی جهان را ایجاد کرد؟ چرا جهان به این شکلی که از مهبانگ پدیدار شد به وجود آمده است؟ ما به طور معمول فکر می‌کردیم که نظریه جهان می‌تواند به دو بخش تقسیم شود. در بخش اول، قوانین وجود داشتند، قوانین فیزیکی مانند معادله‌های ماکسول و نسبیت عام که شیوه تکامل جهان را تعیین می‌کردند و حالت آن در کل فضا در یک زمان را تعیین می‌کردند اما در بخش دوم، هیچ پرسشی بر سر حالت آغازین جهان نبود.

ما در بخش اول خوب پیشرفت کرده‌ایم و اکنون دانش «قوانین تکامل» را در مورد تقریبا تمام شرایط به صورت کامل داریم. ولی تا همین اواخر، آگاهی اندکی در مورد شرایط آغازین جهان داشته‌ایم. هرچند، تقسیم‌بندی «قوانین تکامل» و «شرایط آغازین دنیا» به این بستگی دارد که زمان و فضا جدا و متمایز باشند. در شرایط مفرط، نسبیت عام و نظریه کوانتوم اجازه می‌دهند که زمان مانند یک بعد دیگری از فضا رفتار کند. این تمایز میان زمان و فضا را از میان می‌برد و این یعنی قوانین تکامل می‌توانند حالت‌های آغازین را نیز تعیین کنند. یعنی جهان می‌تواند به طور خود به خود خودش را از هیچ به وجود آورد.

علاوه بر این، ما می‌توانیم این احتمال را هم در نظر بگیریم که جهان در حالت‌های متفاوت ایجاد شده باشد. این فرضیه‌ها با مشاهدات ماهواره دبلیومپ از تابش ریزموج زمینه کیهانی ‌توافق دارند که شاهدی است از «جهان» در روزگار بسیار ابتدایی‌اش. ما فکر می‌کنیم که راز خلقت جهان را گشوده‌ایم. شاید ما باید جهان را به ثبت برسانیم و از همه برای وجودشان حق امتیاز بگیریم!

اکنون من به دومین پرسش بزرگ بازمی‌گردم: آیا ما تنهاییم یا آیا انواع دیگری از حیات در جهان وجود دارد؟ ما باور داریم که حیات به طور خودبه‌خودی در زمین روی داده، بنابراین باید ممکن باشد که حیات در دیگر سیاره‌های مناسب هم ظاهر شود و در نظر داشته باشد که به نظر می‌رسد شمار زیادی از چنین سیاراتی در کهکشان وجود دارند.ادامه ابهام در بازار جهانی

ولی ما نمی‌دانیم حیات در ابتدا چگونه پدیدار شده است. ما دو مدرک مشاهداتی داریم در مورد احتمال‌های مختلف پدیدار شدن حیات روی زمین که با ما حرف می‌زنند. اولین شاهد ما فسیل‌های جلبکی از ۳.۵ میلیارد سال پیش از این. زمین ۴.۶ میلیارد سال پیش شکل گرفته و احتمالا برای نیم میلیارد سال نخست بسیار داغ بوده است. بنابراین حیات در بازه نیم میلیارد سالی که برایش ممکن بوده در زمین پدیدار شده که در مقایسه با عمر ده میلیارد ساله یک سیاره مانند زمین عمر کوتاهی محسوب می‌شود. این حاکی از آن است که احتمال پدیدار شدن حیات در سیاره‌هایی مانند زمین، به طور معقولی بالاست. اگر احتمالش خیلی پایین باشد هم آدم باید انتظار داشته باشد که در بیشتر از ده میلیارد سال وقتی که وجود داشته اتفاقی رخ دهد.

از سوی دیگر، به نظر نمی‌آید که فضایی‌ها تصمیم گرفته باشند با ما ملاقاتی انجام دهند یا به ما نگاه کنند. من گزارش‌های مشاهده یوفوها (اشیای چرخانی که در میان مردم به بشقاب پرنده مشهور هستند) را به حساب نمی‌آورم و علتم برای زیر سوال بردن گزارش یوفوها این است که آنها همیشه تنها برای مردم خل و عجیب ظاهر شده‌اند! اگر یک توطئه حکومتی برای مخفی کردن گزارش‌های واقعی در مورد بشقاب پرنده‌ها وجود دارد و این است که دانستنی‌های علمی که فضایی‌ها می‌آورند را برای خودش نگه دارد، به نظر می‌آید که چنین سیاستی تاکنون باید یک سیاست کاملا بی‌فایده بوده باشد. به علاوه، برغم جست‌وجوی گسترده توسط پروژه ستی (پروژه دریافت علائم رادیویی از فضا و فرستادن آن به کامپیوترهای خانگی عضو شبکه ستی برای تحلیل اطلاعات و بعد جمع‌آوری و بررسی اطلاعات تحلیل‌شده که به صورت گسترده در مورد آن تبلیغ شد و در سرتاسر دنیا کامپیوترهای خانگی بی‌شماری را درگیر این تحلیل علائم کرد)، ما هیچ برنامه سوال و جواب تلویزیونی با فضایی‌ها نشنیده‌ایم! این احتمالا نشان‌دهنده آن است که در این مرحله، حداقل در شعاع چند صد سال نوری اطرافمان که قادر به جست‌وجوی آن هستیم، هیچ تمدن فضایی وجود ندارد؛ با این وجود، خریدن یک بیمه‌نامه برای وقتی که فضایی‌ها تصمیم گرفتند روی زمین دست به آدم‌ربایی بزنند،‌ اقدامی خوب و بی‌خطر به نظر می‌رسد!

این من را به آخرین ادامه ابهام در بازار جهانی پرسش بزرگی که می‌خواهم در مورد آن صحبت کنم برمی‌گرداند و آن، آینده نژاد بشر است. اگر ما تنها موجودات هوشمند در کهکشان باشیم، باید اطمینان حاصل کنیم که زنده بمانیم و زندگی را ادامه دهیم. ما در حال ورود به دوره بسیار خطرناکی از تاریخمان هستیم. جمعیت گونه بشر و استفاده ما از منابع محدود سیاره زمین، همگام با دیگر قابلیت‌های فنی برای تغییر محیط زیست به صورت خوب یا زیان‌بار،‌ به صورت روزافزون در حال افزایش است ولی ادامه ابهام در بازار جهانی دستورالعمل ژنتیکی ما هنوز غریزه‌های خودخواهانه و پرخاشگرانه‌ای را حمل می‌کند که در گذشته مزیت برزیستی ما محسوب می‌شد و همین ویژگی‌های نهفته در ژنتیک ماست که به ادامه زندگی ما کمک خواهد کرد. وقتی دشوار است که در چند صد سال آینده از فاجعه دوری کرد،‌ طبعا جلوگیری از فاجعه در هزار یا میلیون ها سال آینده،‌ جای خودش را دارد.

تنها شانس بقای ما در درازمدت این است که در سیاره زمین در خفا باقی نمانیم، بلکه راه خودمان را به فضا پیدا کنیم. پاسخ به این پرسش در مورد سرنوشت بشر در زمین و پرسش‌های بزرگ شبیه آن باعث شده است که ما پیشرفت شگرفی در چند صد سال اخیر در این عرصه داشته باشیم ولی اگر ما بخواهیم ورای چند صد سال آینده به حفظ نژاد بشر ادامه دهیم، آینده ما در فضاست. به همین دلیل است که من طرفدار پروازهای فضایی انسان‌دار هستم.

من در تمام عمرم تلاش کرده‌ام تا جهان را بفهمم و پاسخ‌هایی برای این پرسش‌ها بیابم و خیلی خوش‌اقبال بوده‌ام که ناتوانی‌ام مانع جدی در راه ادامه کار و پرداخت به سوالاتم نبوده است. قطعا این ناتوانی به من نسبت به خیلی‌های دیگر، فرصت بیشتری داده تا جست‌وجویم برای دانش را دنبال کنم. هدف نهایی من رسیدن به یک نظریه کامل در مورد جهان بوده است و ما داریم در این زمینه خوب پیشرفت می‌کنیم.»

قیمت انواع میوه و سبزی / واردات پرتقال در هاله ای از ابهام

رکنا: حسین مهاجران رئیس اتحادیه میوه و سبزی در گفتگو با خبرنگار صنعت، تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به آخرین وضعیت بازار میوه اظهار داشت: نرخ هر کیلو تامسون جنوب ۸ تا ۸ هزار و ۵۰۰، والنسیا جنوب ۴ هزار و ۵۰۰ تا ۵، نارنگی بندرعباس ۸ تا ۸ هزار و ۵۰۰، گریپ فروت جنوب ۲ هزار و ۵۰۰ تا ۳، لیموشیرین هزار و ۵۰۰ تا ۳ هزار تومان است.

رکنا اقتصادی: وی نرخ هر کیلو سیب درختی را ۵ تا ۶ هزار ادامه ابهام در بازار جهانی تومان اعلام کرد و افزود: همچنین قیمت هر کیلو خیار گلخانه ۲ هزار و ۵۰۰ تا ۳، موز ۳ هزار و ۵۰۰ تا ۴، کیوی ۳ هزار و ۵۰۰ تا ۴ هزار و ۵۰۰ و گوجه فرنگی ۵۰۰ تا هزار و ۶۰۰ تومان است.

مهاجران قیمت هر کیلو سبزی جور (پلو، آش، قورمه) از هزار و ۵۰۰ تا ۲ هزار تومان و خوردن را ۲ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام کرد.

رئیس اتحادیه میوه و سبزی با اشاره به رکود حاکم بر بازار گفت: با توجه به نزدیک شدن به ایام پایانی سال و اینکه مردم به دنبال خرید هستند رکود سنگینی بر بازار حاکم است.

وی از واردات پرتقال مصری برای تامین نیاز شب عید خبر داد و گفت: براساس ادامه ابهام در بازار جهانی آخرین شنیده‌ها در جهت تنظیم بازار شب عید واردات پرتقال صورت گرفته چرا که در صورت مصرف پرتقال طبق روال همه ساله با کمبود در بازار داخل مواجه خواهیم شد.

مهاجران با بیان اینکه پرتقال‌های غرب مازندران جهت عرضه شب عید در سردخانه‌ها دپو شدند، تصریح کرد: عرضه پرتقال‌های شرق مازندران به سبب مصرف در کارخانه‌های کنسانتره و مصرف کاهش یافته است.

سهام گروه خودرویی در مسیر کاهش قیمت/ ابهام در معاملات ادامه دارد+نمودار

در هفته جاری گروه پارس خودرو، زامیاد، گروه بهمن، سایپا، سایپا دیزل، ایران خودرو و ایران خودرو دیزل از ابتدا تا انتهای هفته با نوسان نسبتا منفی معامله شدند.

به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد ، معامله ۷ گروه خودرویی در بازار سرمایه حاکی از نوسان نسبتا منفی گروه‌ها در معاملات است.

*سایپا (خساپا)

سهام گروه سایپا در هفته جاری مورد معامله قرار گرفت و از یک هزار و ۹۶۲ سهم در ابتدای هفته به یک هزار و ۶۱۵ سهم اُفت کرد و حجم از ۳۱ میلیون و ۶۴۵ سهم با کاهش به ۲۸ به میلیون ۳۲۴ سهم رسید.

در ابتدای هفته این سهم با رشد ۰.۸۷ درصدی روبرو شد که این روند در پایان هفته متوقف و به کاهش ۱.۹۸ درصدی رسید.

*ایران خودرو (خودرو)

سهام گروه ایران خودرو در هفته جاری مورد معامله قرار گرفت و از ۶۸۵ سهم در ابتدای هفته به ۴۸۲ سهم کاهش یافت و حجم از ۵ میلیون و ۲۷۴ سهم با اُفت به ۴ میلیون و ۹۱۵ سهم رسید.

در ابتدای هفته این سهم با روند صعودی ۰.۷۵ درصدی روبرو شده که این روند در پایان هفته متوقف و به اُفت ۰.۶۶ درصدی رسید.

*زامیاد (خزامیا)

سهام گروه زامیاد در هفته جاری مورد معامله قرار گرفت و یک هزار و ۳۶۷ سهم در ابتدای هفته به ۸۶۳ سهم کاهش یافت و حجم از ۲۷ میلیون و ۶۰۳ سهم با اُفت به ۱۴ میلیون و ۵۲۸ سهم رسید.

در ابتدای هفته این سهم با روند منفی ۶.۸۷ درصدی روبرو شده که این روند در پایان هفته ادامه و به کاهش ۱.۲۹ درصدی رسید.

*سایپا دیزل (خکاوه)

سهام گروه سایپا دیزل در هفته جاری مورد معامله قرار گرفت و ۶۲۹ سهم در ابتدای هفته به ۲ هزار و ۱۴۰ سهم افزایش یافت و حجم از ۱۷ میلیون و ۳۳۲ سهم با رشد به ۳۸ میلیون و ۷۲۲ سهم رسید.

در ابتدای هفته این سهم با روند منفی ۴.۳ درصدی روبرو شده که این روند در پایان هفته ادامه و به کاهش ۴.۲۳ درصدی رسید.

*پارس خودرو (خپارس)

سهام گروه پارس خودرو در هفته جاری مورد معامله قرار گرفت ۸۸۰ سهم در ابتدای هفته ۸۵۵ سهم کاهش یافت و حجم از ۱۴ میلیون و ۷۲۵ سهم با افزایش به ۱۶ میلیون و ۳۴ سهم رسید.

در ابتدای هفته این سهم با بدون تغییر بوده که این روند در پایان هفته به اُفت ۰.۵۵ درصدی رسید.

*گروه بهمن (خبهمن)ادامه ابهام در بازار جهانی

سهام گروه بهمن در هفته جاری مورد معامله قرار گرفت و از ۴۴۸ سهم در ابتدای هفته به ۲۳۹ سهم در پایان هفته کاهش یافت و حجم از ۴ میلیون و ۵۲۹ با کاهش به ۲ میلیون و ۲۲۴ سهم رسید.

در ابتدای هفته این سهم با روند نزولی ۰.۶۶ درصدی روبرو شده که این روند در پایان هفته ادامه و کاهش به ۰.۵۵ درصدی رسید.

*ایران خودرو دیزل (خاور )

سهام گروه ایران خودرو دیزل در هفته جاری مورد معامله قرار گرفت و از یک هزار و ۱۵ سهم در ابتدای هفته به ۶۷۷ سهم کاهش یافت و حجم از ۱۶ میلیون و ۸۴۶ با کاهش به ۱۲ میلیون و ۲۹۴ رسید.

در ابتدای هفته این سهم با روند صعودی ۲.۹ درصدی روبرو شده که این روند در پایان هفته متوقف و به کاهش ۲.۱ درصدی رسید.

در این رابطه همایون دارابی کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با بیان کرد: در هفته گذشته خودرویی‌ها با توجه به انتشار گزارش‌های نامناسب مجموعه سایپا، دشوارهای این گروه برای تخصیص ارز دولتی و ابهام در افزایش قیمت محصولات با روند کاهشی در ارزش سهام روبرو بودند.

وی در ادامه افزود: به نظر می رسد با توجه به ابهاماتی که در خصوص فروش این شرکت‌ها و افزایش هزینه‌های تولید وجود دارد روند نزولی ارزش سهام گروه خودرویی ادامه داشته باشد.

گزارش میزان حاکی از معامله گروه‌های سایپا، سایپا دیزل، پارس خودرو، زامیاد، گروه بهمن، ایران خودرو و ایران خودرو دیزل با توجه به نوسان مثبت شاخص بورس تا انتهای هفته با نوسان نسبتا منفی معامله شدند.

ابهام در بهبود اقتصاد خاورمیانه

تاثیر بازار نفت و قیمت این ماده خام بر اقتصاد کشورهای عرب حوزه خلیج فارس بسیار بزرگ است و می‌توان گفت هر تغییر کوچک در قیمت‌ها بر برنامه‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت این کشورها تاثیرات بزرگی خواهد داشت. همچنین بازارهای مالی کشورهای یاد شده تحت تاثیر تحولات بازار نفت قرار دارند.

به گزارش رتبه آنلاین، در ماه‌های اخیر تنش در روابط ایران و عربستان، کاهش شدید روابط کشورهای عرب عضو شورای همکاری خلیج‌فارس با قطر، جنگ در یمن و اقداماتی که در عربستان به بهانه مبارزه با فساد مالی انجام شده جزو عوامل موثر بر بازار انرژی بوده‌اند و انتظار می‌رود این عوامل در سال جاری میلادی نیز موثر باشند. هفته گذشته وزیر نفت روسیه اعلام کرد بازار نفت هنوز به تعادل نرسیده است. بیان این سخنان یک عامل رشد قیمت‌ها بود، زیرا احتمال لغو برنامه کاهش عرضه نفت را بسیار کم کرد.قیمت نفت در هفته‌های اخیر رشد قابل ملاحظه‌ای داشته اما آیا وضعیت اقتصادی در کشورهای عرب حوزه خلیج فارس بهتر خواهد شد؟ پاسخ به این سوال به عوامل مختلفی وابسته است. امسال عربستان ۵ درصد از شرکت نفتی آرامکو را به سرمایه‌گذاران عرضه خواهد کرد، این اقدام با هدف کاستن از کسری بودجه صورت می‌گیرد، البته عربستان برای از میان بردن کسری بودجه خود در ۵ سال آینده به نفت ۸۰ دلاری نیازمند است.

هرچه قیمت نفت بالاتر باشد عرضه سهام شرکت آرامکو موفق تر انجام خواهد شد. برای تحقق این هدف لازم است اصلاحات سیاسی و اقتصادی گسترده در عربستان صورت گیرد. تنش در روابط عربستان با ایران و قطر یک ریسک برای سرمایه گذاران خارجی است. عربستان و تعدادی از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس هفت ماه پیش روابط خود را با قطر قطع کرده‌اند. به باور تحلیلگران باید راه‌حلی برای این وضعیت پیدا شود.مشکلات اقتصادی در برخی کشورهای یاد شده در کنار کاهش قابل ملاحظه قیمت نفت وضعیت مبهمی را پدید آورده است. برای مثال در عمان، بدهی خارجی برای نخستین بار به بالاتر از دارایی‌های نقدی این کشور در خارج افزایش یافته و پیش بینی شده حداقل تا سال ۲۰۲۰ روند افزایش این بدهی‌ها ادامه پیدا خواهد کرد. به این ترتیب دیدگاه موسسات رتبه‌سنجی درباره افق وضعیت مالی این کشور منفی شده است. عملکرد بورس عمان سال پیش خوب نبود، زیرا شرکت‌های فعال در بورس این کشور از افزایش مالیات‌ها لطمه دیده‌اند.

رشد قیمت نفت و افزایش مبادلات اقتصادی بین کشورهای حوزه خلیج فارس اگر همراه با کاهش تنش‌های سیاسی باشد به تدریج به بهبود اوضاع این کشورها کمک خواهد کرد. البته در داخل این کشورها باید اصلاحات ساختاری صورت گیرد. افزایش سرمایه‌گذاری خارجی یک عامل مهم رونق اقتصادی است که البته پیش شرط آن ثبات سیاسی است.در بین کشورهای منطقه، آن دسته که ذخایر مالی بالاتری داشته‌اند از جمله قطر و عربستان، توانسته‌اند لطمات حاصل از کاهش قیمت نفت را بهتر تحمل ادامه ابهام در بازار جهانی کنند. البته این توانایی نمی‌تواند برای همیشه ادامه پیدا کند، زیرا از یکسو احتمال رشد قابل ملاحظه قیمت‌ها در آینده زیاد نیست و از سوی دیگر تا زمانی که ساختارهای اقتصادی دچار مشکل است، افزایش قیمت نفت سودی دربر ندارد و اجرای اصلاحات را به تعویق می‌اندازد.

ابهام در کالابرگ الکترونیکی؛ آیا یارانه نقدی ادامه پیدا می‌کند؟

دینی ترکمانی در پاسخ به این پرسش که برخی معتقدند پرداخت یارانه نقدی تبعات تورمی به دنبال دارد، بیان داشت: بله، این موضوع می‌تواند در کوتاه مدت منجر به کسری بودجه و در بلند مدت موجب افزایش تورم شود، اما نکته اینجاست که مردم لحظه را می‌بینند و خواستار پرداخت یارانه نقدی هستند، حال اینکه این پول چه نتایجی می‌تواند به دنبال داشته باشد، خود نکته‌ای است که مردم در حال حاضر نسبت بدان توجه‌ای نخواهند داشت، اما باز هم باید به این مسئله بازگشت که چرا وضع اقتصادی اینطور است که ما نیاز داریم به مردم یارانه نقدی یا غیر نقدی بدهیم، که دلیل آن را باید در اشتباهات سیاست‌گذاری جستجو کرد.

فرارو- درحالی که هم اکنون مرحله دوم یارانه نقدی ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی قابل برداشت است، اختلاف دولت و مجلس بر سر نحوه جبران هزینه‌های حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد، فاز جدیدی شده است، دولت می‌گوید با توجه به اینکه هنوز زیر ساخت‌های کالابرگ الکترونیکی آماده نیست، کماکان تا شهریور ماه پرداخت یارانه نقدی ادامه پیدا می‌کند، اما مجلس با این موضوع مخالف است.

به گزارش فرارو، بهادری جهرمی سخنگوی دولت با اشاره به بحث عادلانه‌سازی یارانه‌ها، گفت: چندین سال بود که در توزیع یارانه‌ها بی‌مدیریتی و بی‌برنامگی وجود داشت، از سویی دولت سعی کرد این اصلاحات را انجام دهد تا توزیع یارانه‌ها به صورت عادلانه پرداخت شود. همچنین کالا برگ به صورت غیر رسمی در چند استان کشور درحال اجرایی شدن است و تا نهایی نشود یارانه‌ها به همین صورت پرداخت خواهد شد.

پرداخت یارانه نقدی بر کالابرگ ارجحیت دارد
علی دینی ترکمانی کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه اقتصاد ایران بعد از جنگ هنوز همان وضعیت را دارد، اظهار داشت: اینکه الان دولت می‌خواهد از طریق سیستم سهمیه‌بندی کالا، افزایش هزینه‌های ناشی از بالا رفتن تورم را برای مردم جبران کند، یا اینکه طی این بیش از یک دهه یارانه نقدی برای همین جبران هزینه‌ها پرداخت شده است، نشان می‌دهد، مشکلات اصلی اقتصاد ایران طی این سه دهه کماکان پابرجا بوده و حل نشده است.

وی افزود: اصل بحث نیز همینجاست که چرا باید وضع به گونه‌ای پیش برود، که بعد از این همه سال، امروز ما بخواهیم دوباره همان سیستمی را که در دهه ۶۰ و در شرایط جنگی اجرا کرده‌ایم، دوباره روی به آن بیاوریم، قدر مسلم، این وضعیت حاصل انباشت مشکلات طی تمام این سال‌ها بوده و اگر مدیریت درستی نیز در این زمینه اجرا شده بود، امروز وضعیت اقتصادی کشور به این آشفتگی و بی سامانی نبود.

دینی ترکمانی گفت: سیاست‌گذاری‌ها باید طوری باشد که مردم نیازی به یارانه نقدی یا سبد کالایی یارانه‌ای نداشته باشند، اما اینکه از بین کالابرگ و یارانه نقدی کدام الان برای اجرا ارجحیت دارد، باید گفت، یارانه نقدی حق انتخاب خانوار‌ها را برای خرید بالاتر می‌برد و کوپن نیز دسترسی مردم به کالا‌های ضروری و اساسی‌تر را تسهیل می‌کند و نظام کوپنی نیز تشکیلات و افراد جدیدی می‌خواهد که مقدمات اجرای این کار را فراهم کنند.

این اقتصاددان نهادگرا اضافه کرد: به اعتقاد بنده اگر منابع مالی یارانه نقدی در دسترس باشد، در حال حاضر و با توجه به وضعیت موجود عقل سلیم می‌گوید پرداخت یارانه نقدی ارجحیت دارد، زیرا که اگر هدف سیاست‌گذار جبران هزینه‌های ناشی از افزایش تورم باشد، این کار با یارانه نقدی محقق می‌شود، در حالی که سیستم کوپنی دو نکته دارد، اولا کالابرگ به همه تعلق نمی‌گیرد و تنها اقشار خاصی آن را دریافت می‌کنند، در وهله دوم نیز، هزینه ناشی برای تامین کالا‌های اساسی از طریق کوپن کمتر از منایع یارانه‌های نقدی است و این موضوع هزینه‌کرد دولت را کاهش نمی‌دهد.

وی ادامه داد: پرداخت یارانه نقدی نیز به این دلیل پرداخت می‌شود تا از شکل گیری اعتراضات اجتماعی نیز جلوگیری کند، زیرا در حال حاضر با توجه به وضعیت اقتصادی و افزایش قیمت‌هایی که رخ داده، طبقه متوسط نیز خود را در فشار و تنگنای اقتصادی می‌بیند و خود را مستحق دریافت کمک از سوی دولت می‌داند، بنابراین این مسئله نیز نکته مهمی است که در مورد اهداف پرداخت یارانه نقدی باید مد نظر قرار داد.

دینی ترکمانی در پاسخ به این پرسش که برخی معتقدند پرداخت یارانه نقدی تبعات تورمی به دنبال دارد، بیان داشت: بله، این موضوع می‌تواند در کوتاه مدت منجر به کسری بودجه و در بلند مدت موجب افزایش تورم شود، اما نکته اینجاست که مردم لحظه را می‌بینند و خواستار پرداخت یارانه نقدی هستند، حال اینکه این پول چه نتایجی می‌تواند به دنبال داشته باشد، خود نکته‌ای است که مردم در حال حاضر نسبت بدان توجه‌ای نخواهند داشت، اما باز هم باید به این مسئله بازگشت که چرا وضع اقتصادی اینطور است که ما نیاز داریم به مردم یارانه نقدی یا غیر نقدی بدهیم، که دلیل آن را باید در اشتباهات سیاست‌گذاری جستجو کرد.

زیر ساخت‌های کالابرگ الکترونیکی به این زودی‌ها فراهم نخواهد شد
مسعود دانشمند کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه تا چند ماه آینده نیز زیر ساخت‌های کالا برگ الکترونیکی فراهم نخواهد شد، گفت: با توجه به مشکلات زیر ساختی که وجود دارد، نمی‌توان بر روی این مسئله حساب کرد که سیستم کوپن الکترونیک به مرحله اجرا دربیاید، زیرا ما در حال حاضر با سامانه‌های دولتی مشکلات زیادی داریم وآن‌ها نیز نمی‌توانند به خوبی کار خود را انجام دهیم، بنابراین اینکه اعلام شود، تا شهریور ماه مشکلات در ادامه ابهام در بازار جهانی این زمینه از بین خواهد رفت، به نظر صحبت چندان دقیقی نیست.

وی افزود: با توجه به اینکه جامعه هدف اصلی کالابرگ الکترونیکی، اقشار ضعیف و فرودست هستند که برخی از این اقشار در مناطق محروم و دور افتاده بخصوص روستا‌ها زندگی می‌کنند، امکانات مربوط به ارتباطات و الکترونیک در این مناطق به هیچ عنوان مناسب نیست، بنابراین این مشکل ظرف سه ماه به هیچ عنوان قابل حل نیست، از سوی دیگر در فصل تابستان ما با قطعی برق روبرو ادامه ابهام در بازار جهانی هستیم، که این موضوع مشکل ایجاد خواهد کرد، در اجرای طرح کالا برگ الکترونیکی آن هم در فصل تابستان، زیر قطعی برق باعث مختل شدن سامانه‌ها و معطلی و سردرگمی مردم خواهد شد.

دانشمند گفت: بر این اساس و برای رفع مشکل باید، به سمت کالا برگ کاغذی همانند آنچه در دهه‌های پیشین اجرایی شد رفت، زیرا اولا تجربه اجرای آن وجود دارد و ثانیا شیوه عمل آن برای مردم مشخص است و دولت برای اجرای آن دردسری ندارد، دولت به ادامه ابهام در بازار جهانی عنوان مثال کوپن روغن را اعلام می‌کند و مردمی که کوپن به آن‌ها تعلق گرفته، کالای یارانه‌ای خود را دریافت می‌کنند بدون هیچ مشکلی، بنابراین با توجه به شرایط موجود به اعتقاد بنده زیر ساخت‌های کالابرگ الکترونیکی به این زودی فراهم نخواهد شد و دولت برای اینکه زمان را از دست ندهد، باید به سمت اجرای کالا برگ کاغذی پیش برود.

دبیرکل اسبق خانه اقتصاد ایران همچنین با اشاره به اینکه ادامه پرداخت یارانه نقدی ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی با دو مشکل عمده روبرو است، اضافه کرد: در وهله اول با توجه به حجم این منابع که قرار است هر ماه به مردم پرداخت شود، نقدینگی عظیمی را در جامعه پمپاژ می‌کند که همین موضوع عاملی در جهت افزایش تورم عمل خواهد کرد و عملا هدفی که یارانه برای آن پرداخت خواهد شد، یعنی جبران هزینه‌های ناشی از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از بین می‌رود و سفره مردم کوچکتر می‌شود.

وی ادامه داد: در وهله دوم نیز با توجه به اینکه ارز اختصاص یافته به کالا‌های اساسی از ۴۲۰۰ تومان به بالای ۲۵ هزار تومان یعنی ارز نیمایی افزایش پیدا کرده، طبیعتا برای جبران این افزایش درآمد مردم نیز باید ۶ برابر شود، تا سفر مردم کوچکتر نشود، که با ادامه ابهام در بازار جهانی پرداخت یارانه نقدی عملا چنین چیزی امکان ندارد، بنابراین بهتر است که از سیستم کوپنی استفاده شود، تا هم دیگر تورم جدیدی خلق نشود و هم مردم با دریافت کالا‌های اساسی به قیمت دولتی، هزینه‌های زندگی خود را قدر مدیریت کنند.