تفاوت کشف قیمت و قیمت واقعی

تماشا کنید: دلار چند نرخ است بالاخره؟ / از دلار فردایی تا سبزه و هرات؛ ماجرا چیست؟

احتمالا کسانی که نرخ ارز در ایران را دنبال می‌کنند با عبارت‌هایی از قبیل نرخ نیما یا دلار توافقی و یا حتی نرخ دلار متشکل برخورده‌اند و نمی‌دانند که اساس این نرخ‌ها چیستند و چگونه در بازار تعیین می‌شوند. یعنی فرق دلار متشکل و نرخ نیما چیست؟ همچنین تفاوت بین نرخ تفاوت کشف قیمت و قیمت واقعی نیما و سنا یا همان ETS چگونه محاسبه می‌شود؟

سرویس اقتصادی «انتخاب»: احتمالا کسانی که نرخ ارز در ایران را دنبال می‌کنند با عبارت‌هایی از قبیل نرخ نیما یا دلار توافقی و یا حتی نرخ دلار متشکل برخورده‌اند و نمی‌دانند که اساس این نرخ‌ها چیستند و چگونه در بازار تعیین می‌شوند. یعنی فرق دلار متشکل و نرخ نیما چیست؟ همچنین تفاوت بین نرخ نیما و سنا یا همان ETS چگونه محاسبه می‌شود؟

همچنین عبارت‌های دیگری نظیر نرخ دلار هرات و سلیمانیه نیز به گوش بسیاری از مخاطبان نرخ ارز و تاثیر آن بر نرخ دلار در بازار داخل ایران خورده، اما ندانند که اساسا نرخ دلار هرات چه ربطی به نرخ دلار در ایران دارد. هرات در کشور افغانستان واقع شده و سلیمانیه نیز در اقلیم کردستان عراق است و در ظاهر به نظر می‌رسد هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند. هدف از این گزارش بررسی تمامی این فاکتور‌ها و تعریف و حل و فصل ابهامات آن به صورت ساده است.

انواع نرخ دلار
از بین تمامی ارز‌ها فقط دلار است که چنین وضعیت عجیبی دارد و این وضعیت در ارز‌های دیگر از جمله یورو و پوند مشاهده نمی‌شود. در واقع با توجه به اینکه دلار ارز مسلط در معاملات بین‌المللی به شمار می‌رود به همین دلیل وضعیت آن در کشور از چندین فاکتور تاثیر می‌گیرد و در طول سالیان اخیر شاهد ارائه نرخ‌های مختلفی از سوی دولت بوده‌ایم. در واقع هدف از این نرخ‌ها به تعبیری مدیریت نرخ دلار در بازار آزاد است و بانک مرکزی که مهمترین مداخله‌گر در بازار ارز است با ایجاد این نرخ‌ها در طول سالیان گذشته قصد داشته تا نرخ دلار در بازار آزاد را مدیریت کند. همچنین این شرایط معمولا در کشور‌هایی وجود دارد که نرخ ارز به صورت دستوری تعیین می‌شود. اما اکنون در اقتصاد ایران چند نرخ ارز داریم؟ نرخ‌های ارز در ایران بسیار زیاد هستند و دولت در موقعیت‌های مختلفی از این نرخ‌ها استفاده می‌کند، اما مهمترین آن‌ها به شرح زیر هستند:

نرخ دلار آزاد
نرخ دلار آزاد در واقع نرخی است که در بازار شناور است و به دست مردم می‌رسد. این نرخ در واقع به صورت غیررسمی و غیردولتی در کف خیابان تعیین می‌شود و هدف دولت از ایجاد نرخ‌های دیگر این است که بتواند این نرخ را مدیریت کند. دسترسی به این دلار برای همگان امکان‌پذیر است و هیچ محدودیتی در خرید و فروش آن وجود ندارد و البته به همین دلیل این نرخ اصلی‌ترین شاخص به شمار می‌آید. مجموعه‌ای از عوامل از جمله تجارت خارجی، شرایط اقتصادی کشور، میزان فروش نفت و درآمد‌های ارزی بر این نرخ تاثیرگذار هستند؛ بنابراین منظور از نرخ دلار آزاد همان نرخی است که بدون محدودیت حجم خرید و فروش می‌شود و به صورت نقدی است و خریداران و فروشندگان مستقیما با یکدیگر رودرو می‌شوند.

نرخ دلار نیما
نرخ ارز نیمایی برای کنترل قیمت کالا‌های وارداتی و به منظور مدیریت نرخ آزاد توسط بانک مرکزی ایجاد شده است. این نرخ معمولا پایین‌تر از نرخ آزاد است. این ارز برای همگان قابل دسترس نیست و فقط واردکنندگان مجاز کالا‌های مصرفی یا کالا‌های اساسی می‌توانند این ارز را از طریق سامانه نیما خریداری کنند. محل تامین این ارز نیز صادرکنندگان هستند. واردکنندگانی که قصد دارند این ارز را دریافت کنند باید مراحل قانونی بانک مرکزی را طی کنند به همین دلیل برای مصارف شخصی نمی‌توان این ارز را تهیه کرد.

صادرکنندگان مکلف هستند که با ضوابطی ویژه ارز حاصل از صادرات خود را به نرخ نیما از طریق یک کارگزاری یا همان صرافی مورد اعتماد بانک مرکزی به واردکنندگان اختصاص دهند و واردکنندگان می‌توانند این ارز را دریافت کنند. به این ترتیب یک واسطه بین خریداران و فروشندگان تحت عنوان کارگزار وجود دارد. تفاوت اصلی این نرخ با نرخ آزاد این است که بانک مرکزی روی آن کنترل دارد و اجازه افزایش یا کاهش بیش از حد آن را نمی‌دهد تا واردات کالا‌ها با نرخ مناسبی انجام شود.

گاهی اوقات فاصله بین نرخ نیما و آزاد زیاد می‌شود و به این ترتیب صادرکنندگان تمایلی ندارند که ارز خود را با این نرخ عرضه کنند چرا که احساس می‌کنند به دلیل نرخ آزاد بالاتر آن‌ها دچار زیان می‌شوند. اما نکته اینجاست که بانک مرکزی تلاش کرده روی دریافت ارز حاصل از صادرات نظارت دقیقی داشته باشد و عدم عرضه ارز صادرکنندگان یک تخلف محسوب می‌شود و به همین دلیل صادرکنندگان همیشه دنبال راه‌هایی هستند که بتوانند این نرخ را دور بزنند.

نرخ دلار سنا یا همان ETS
نرخ دلار سنا در واقع مخفف عبارت «سامانه نظارت ارزی» است. این نرخ در واقع یک سایت است که میانگین قیمت خرید و فروش دلار در صرافی‌های مجاز را نشان می‌دهد. با توجه به اینکه مبادلات ارزی در ایران از طریق صرافی‌ها یا در قالب نرخ آزاد است یا نیما بنابراین معمولا نرخ سامانه سنا در محدوده‌ای بین دلار نیما و دلار آزاد قرار می‌گیرد. به همین دلیل نرخ دلار سامانه سنا به نرخ بازار آزاد نزدیک‌تر است. این سامانه آنلاین است و توسط خود بانک مرکزی ایجاد شده است. کسانی که قصد دارند نرخ دلار سنا را ببینند می‌توانند به وبسایت www.sanarate.ir مراجعه کنند و نرخ روز میانگین قیمت خرید و فروش دلار در صرافی‌ها را مشاهده کنند. همچنین نرخ سنا برای ارز یورو نیز موجود است.

با توجه به اینکه دلار سامانه سنا صرفا یک قیمت میانگین است بنابراین ارزی برای تخصیص با نرخ سنا وجود ندارد. بلکه خود این نرخ بر اساس نرخ فروش صرافی‌ها به مردم تعیین می‌شود. گاهی اوقات به نرخ سنا «میانگین موزون نرخ بازار ارز» نیز گفته می‌شود.

دلار توافقی
اواخر خردادماه بانک مرکزی برای ساماندهی بازار ارز در تعامل با صرافی‌ها و صادرکنندگان به این جمع‌بندی رسید که بازار توافقی عرضه و تقاضای دلار را راه‌اندازی کند. بانک مرکزی به صرافی‌ها اجازه داد ارز اسکناس صادرکنندگان را با نرخی توافقی از آن‌ها خریداری کنند و سپس به مردم بفروشند. بانک مرکزی بار دیگر فروش ارز با کارت ملی را برای کاهش از التهابات بازار مجاز کرد. هر فرد با ارئه کارت ملی می‌تواند ۲۰۰۰ دلار ارز با نرخ توافقی از صرافی خریداری کند. مزیت این ارز این است که از بازار آزاد ارزان‌تر است. در واقع صرافی‌ها این ارز را با مذاکره از صادرکنندگان می‌خرند و با توجه به اینکه نرخ آن از نیمایی بالاتر است صادرکنندگان نیز رغبت بیشتری برای فروش دارند. به همین دلیل است که خرید دلار با کارت ملی ممکن است در صرافی‌های مختلف متفاوت باشد. همچنین اختلاف قیمت ارز توافقی با بازار آزاد باعث شده که افراد با کارت ملی ۲۰۰۰ دلار خریداری کنند و ان را در بازار آزاد بفروشند و حداقل ۲ میلیون تومان سود کنند. این سیاست دولت منجر به ایجاد رانت در بازار ارز شده است.

نرخ دلار بازار متشکل ارزی
بازار متشکل ارزی در سال ۱۳۹۸ توسط عبدالناصر همتی راه‌اندازی شد که تحت عنوان «بورس ارزی» نیز شناخته می‌شود. هدف از راه‌اندازی این بازار ایجاد نظم و شفافیت در معاملات و انتقال قیمت‌گذاری ارز از بازار‌های همسایه به داخل کشور بود. این تفاوت کشف قیمت و قیمت واقعی بازار فقط ویژه خود بانک مرکزی، صرافی‌ها و بانک‌هاست و این‌ها هستند که با یکدیگر در حجم‌های بالا ارز معامله می‌کنند. این بازار مختص بازیگران بزرگ ارز است و خود بانک مرکزی کنترل شدیدی روی آن به لحاظ شفافیت دارد و خود نیز در این بازار خرید و فروش می‌کند. صرافی‌هایی که قصد عضویت در این بازار دارند باید ضوابط ویژه بانک مرکزی از جمله افتتاح حساب ریالی و ارزی را رعایت کنند.

معاملات در این بازار دقیقا مانند بازار بورس است و نرخ‌ها روی تابلو بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. مثلا یک صرافی مقداری ارز را برای فروش می‌گذارد و خریداران در صورت تمایل می‌توانند درخواست خرید کنند. دامنه نوسان این بازار نیز ۵ درصد نسبت به روز قبل است و گا‌ها توسط هیئت مدیره به دلیل شرایط مشخص تا ۲۰ درصد نیز قابلیت تغییر دارد. بازار تفاوت کشف قیمت و قیمت واقعی متشکل ارزی ایران در واقع یک شرکت است که پنج سهامدار دارد و هر کدام سهم ۲۰ درصدی دارند. این سهامداران عبارتند از: شرکت فرابورس ایران، شرکت ملی انفورماتیک، کانون صرافان ایران، کانون بانک‌های خصوصی، شورای هماهنگی بانک‌های دولتی.

نکته دیگر درباره بازار متشکل ارزی این است که هر صرافی که در این بازار ارز خریداری می‌کند باید ارز خود را یک درصد بالاتر از قیمت پایانی آن روز، در بازار خرده‌فروشی عرضه کند؛ بنابراین قیمت ارز کاملا به صورت دستوری تعیین می‌شود. یعنی صرافی ارز را در بازار متشکل می‌خرد و سپس یک درصد بالاتر در بازار می‌فروشد. در حال حاضر حدود ۴۵۰ صرافی یا بانک عضو بازار متشکل ارزی هستند و در آن معامله می‌کنند. مکانیسم معمولا به این صورت است بانک مرکزی و صرافی‌های بزرگ ارز را عرضه می‌کنند و صرافی‌های کوچکتر خرید می‌کنند و با یک درصد بالاتر در بازار می‌فروشند.

نرخ دلار فردایی
نوع دیگری از معاملات دلار وجود دارد که همان‌طور که از نامش پیداست بر اساس پیش‌بینی نرخ دلار فردا انجام می‌شود. یعنی دو طرف امروز روی یک نرخ برای قیمت فردا توافق می‌کنند و فردا معامله تسویه می‌شود. بازار دلار فردایی یک بازار غیررسمی است و مانند بازار نقدی خریدار و فروشنده دارد و به صورت غیررسمی بر آن نظارت می‌شود. در کشور‌های دیگر بازاری تحت عنوان بازار آتی در قالب فارکس وجود دارد که البته نظارت‌های دقیقی روی آن انجام می‌شود، اما با توجه به غیرقانونی بودن این معاملات در ایران بازار دلار فردایی جرم تلقی می‌شود. البته قبلا جرم نبود و حتی خود بانک مرکزی هم گاهی در این بازار مداخله می‌کرد.

در معاملات فردایی که گاهی معاملات «پشت خطی» نیز گفته می‌شود در واقع روی پیش‌بینی قیمت برای فردا شرط‌بندی می‌کنند و فردای آن روز بازنده این پیش‌بینی مابه‌التفاوت قیمت اعلامی و قیمت واقعی را به برنده پیش‌‎بینی می‌پردازد. در واقع در این بازار معامله واقعی انجام نمی‌شود و صرفا کارکرد لفظی دارد، اما مابه‌التفاوت‌ها می‌بایست پرداخت شود. البته گا‌ها برای معاملات در حجم بالا مثلا یک میلیون دلار چک نیز رد و بدل می‌شود. معاملات دلار فردایی بعد از معاملات نقدی آغاز می‌شود و معمولا از ساعت ۳ بعد از ظهر تا ۱۲ شب است. ساعت ۱۲ شب معاملات تسویه می‌شوند. یک روند نظارت غیررسمی نیز در این بازار وجود دارد که در صورت تخلف هر فرد در اجرای تعهداتش، توسط ناظرین غیررسمی از این بازار اخراج می‌شود.

دلار سبزه و افشار
منظور از دلار سبزه نرخ مبادله دلار در بازار سبزه میدان در نزدیکی بازار ۱۵ خرداد است و منظور از دلار افشار همان قیمت دلار در پاساژ افشار در چهارراه استانبول است. در این دو مرکز نرخ دلار به صورت آزاد معامله می‌شود و مراکز اصلی فعالیت دلالان هستند. هم معاملات نقدی و هم فردایی عمدتا در این دو مرکز انجام می‌شود. فروشندگان نیز خیابانی هستند و مجوز فعالیت ندارند. میدان فردوسی نیز از جمله مراکز خرید و فروش ارز آزاد است. دولت بعد از تحریم‌ها این بازار‌ها و خرید و فروش دلار در آن‌ها را به شدت تحت کنترل درآورده است.

بازار‌های منطقه‌ای دلار و تاثیر آن در بازار داخل
قیمت دلار در بازار‌های منطقه‌ای به ویژه دبی، افغانستان و عراق و تاثیر آن در بازار داخل بعد از تحریم دلاری ایران آغاز شد. این سه کشور در واقع مهمترین کانال‌های انتقال ارز به کشور بعد از تحریم بودند. یعنی بعد از تحریم‌ها شرکت‌های بزرگ همچنان می‌توانستند با دور زدن تحریم‌ها از این سه کشور دلار و یورو وارد کشور کنند، اما بعد از مقررات شدید کشور امارات دو کشور افغانستان و عراق جایگزین دُبی و درهم امارات شدند. به قول معروف این سه کشور کانال نقل و انتقال دلار به ایران بودند. به همین دلیل در حال حاضر نرخ دلار در این کشور‌ها روی بازار داخل تاثیرگذار است. در واقع این کشور‌ها مهمترین کریدور‌های تجاری ایران هستند.

زمانی که نرخ دلار در ایران به صورت دستوری تعیین می‌شد و قیمت آن پایین‌تر از کشور‌های همسایه بود فروشندگان دلار ترجیح می‌دادند که دلار‌های خود را در بازار‌های هرات و سلیمانیه به فروش برسانند. به همین دلیل خروج ارز از کشور اتفاق می‌افتاد. برعکس در صورتی که دلار در بازار داخل ایران بیشتر از هرات و سلیمانیه باشد فروشندگان ارز ترجیح می‌دهند دلار خود را در بازار داخل بفروشند. تا قبل از آزادسازی دلار معمولا جریان سرمایه از ایران به افغانستان و تفاوت کشف قیمت و قیمت واقعی عراق بود، اما بعد از آزادسازی این روند معکوس شده و اکنون ارز از آن کشور‌ها به ایران سرازیر می‌شود.

حواله درهم امارات
پیش از این گفتیم که نرخ درهم بر بازار دلار در ایران تاثیرگذار است. نرخ حواله درهم هر روز به بازار داخلی اعلام می‌شود و همین امر باعث می‌شود که دلار ایران از آن تاثیر بگیرد. در واقع واردکنندگان کالا از بانک‌ها یا صرافی‌های داخلی می‌خواهند که مبلغ درهم را به حساب فروشندگان واریز کنند. بانک‌ها یا صرافی‌های داخلی نیز از طریق کارگزاران خود در دبی این کار را انجام می‌دهند که به حواله درهم معروف است. نه فقط بانک‌ها که حتی صرافی‌ها نیز اقدام به پرداخت حواله می‌کنند. یعنی پرداخت پول به بانک یا صرافی دیگری حواله می‌شود. در واقع معنای کلی حواله درهم این است که هر درهم در ازای چند تومان مبادله می‌شود. میزان عرضه و تقاضا نیز در این نرخ تاثیرگذار است. این نرخ برابری درهم در برابر ریال ایران بر نرخ دلار تاثیر گذار است و اگر بالا برود نرخ دلار نیز در ایران افزایش خواهد یافت.

دلار هرات
دلار هرات همان نرخ دلار در شهر هرات افغانستان است. ایران با افغانستان روابط تجاری زیادی دارد و به همین دلیل نرخ خرید و فروش دلار در این شهر برای مقاصد صادراتی و وارداتی اهمیت دارد. نرخ دلار هرات به سادگی همان نرخی است که در شهر هرات و توسط صرافی‌های این شهر معامله می‌شود. شرکت‌های واردکننده و یا حتی صادرکننده ممکن است دلار‌های خود را در شهر هرات به ریال تبدیل کنند و یا ریال خود را به دلار تبدیل کنند و به همین دلیل میزان عرضه و تقاضای دلار در این شهر اهمیت دارد و روی بازار داخل تاثیرگذار است. معمولا دلار هرات و حتی سلیمانیه و درهم امارات رابطه مستقیمی با نرخ دلار در ایران دارند.

دلار سلیمانیه
با توجه به محدود شدن مراودات بین صرافی‌های ایران و دبی دلار هرات و سلیمانیه نقش دبی را بر عهده گرفته‌اند. قیمت دلار در صرافی‌های شهر سلیمانیه عراق نیز از جمله نرخ‌های تاثیرگذار بر بازار ایران است. نرخ دلار در این شهر نیز بر اساس میزان عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. هرچه مراودات تجاری بین عراق و ایران بیشتر باشد جابجایی دلار و ریال در صرافی‌های سلیمانیه نیز بیشتر است و نرخ نیز طبیعتا تغییر می‌کند. هر چه قیمت دلار در صرافی‌های سلیمانیه بیشتر باشد نرخ دلار در بازار داخل نیز افزایش می‌یابد.

تفاوت کشف قیمت و قیمت واقعی

مدیرعامل کارگزاری اقتصاد بیدار مطرح کرد؛

کشف قیمت واقعی با عرضه گندم خوراکی در بورس کالا

عصر بازار- از مزایای اصلی عرضه گندم در بورس کالای ایران شفافیت قیمت و کیفیت مناسب است، به طوری که خریداران به واسطه عرضه محصول در بورس از لحاظ کمی و کیفی با خیال راحت تری به عرضه هایی که از طریق بورس انجام می شود، روی می آورند.

به گزارش پایگاه خبری «عصربازار» به نقل از ایانا، حسن رضایی‌پور، مدیرعامل کارگزاری اقتصاد بیدار به عرضه گندم خوراکی شرکت بازرگانی دولتی در بورس کالای ایران اشاره کرد و گفت: گندم یک کالای استراتژیک بوده و در انحصار شرکت بازرگانی دولتی ایران قرار دارد و هرساله طبق روال، این گندم توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران به صورت تضمینی بین کارخانه های آرد توزیع می شد.

وی افزود: با توجه به اینکه بازرگانی این محصول چه در داخل و چه در خارج از بورس عموما در دست شرکت بازرگانی دولتی ایران است و از آنجایی که بعد از دادن سهمیه به کارخانه های آرد، بخش مازاد آن عرضه می شود لذا تصمیم گرفته شد تا این میزان از طریق بورس کالا عرضه شود تا کشف قیمت واقعی برای این محصول صورت بگیرد.

رضایی‌پور به مزایای عرضه گندم خوراکی در بورس اشاره کرد و افزود: اولین و مهم ترین مزیت عرضه گندم در بورس شفافیت قیمت است به طوری که می توانند قیمت تمام شده خود را با قیمت بازار مقایسه کنند و خریداران به واسطه تفاوت کشف قیمت و قیمت واقعی وجود بورس از لحاظ کمی و کیفی با خیال راحت تری به عرضه هایی که از طریق بورس انجام می شود روی آورند.

وی یادآور شد: شرکت بازرگانی دولتی ایران در سال 89 گندم خوراکی را از طریق بورس به فروش رساند و بخش عمده ای از فعالان را به سمت بورس کشاند از آن پس تمامی فعالان این بخش چه با واسطه و چه بی واسطه روند معاملات را پیگیری می کنند و کارگزاری ها هم وظیفه دارند زمانی که کالایی عرضه می شود به فعالان بخش اعلام کنند.

مدیرعامل کارگزاری اقتصاد بیدار خاطرنشان کرد: بعد از عرضه گندم در سال 89، شرکت بازرگانی دولتی بخشی از عرضه گندم را به سمت بورس سوق داد که با از سرگیری عرضه این محصول در بورس کالا، آمارهای قابل اتکایی برای مسوولان، عرضه کننده و خریداران استخراج می شود.

شرکت بازرگانی دولتی ایران طی هفت ماهه ابتدایی امسال ١١٤ هزارتن گندم دروم به بورس کالا عرضه کرده که تنها ١١هزارو 500 تن آن به فروش رفته و علاوه بر آن با عرضه ١٢ هزار تن گندم خوراکی طی یک ماهه اخیر 9500 تن مورد معامله قرار گرفته که ارزشی بیش از ٨٦ میلیارد ریال دارد.

قدس آنلاین | Qudsonline

گفت و گوی قدس‌آنلاین با دکتر هادی حق‌شناس، اقتصاددان درباره وضعیت بازار ارز:

بورس ارز در کوتاه مدت نقش کشف قیمت دارد/ نرخ ۴۲۰۰ تومانی ارز قطعاً تمام نیازها را پوشش نمی‌دهد/ دو اشتباه راهبردی دولت در مسأله ارز

فرزانه غلامی

یک اقتصاددان معتقد است با توجه به وجود تقاضاهای متعدد ارزی در اقتصاد، راه اندازی کوتاه مدت بورس ارز برای برای کشف قیمت، گامی ‌محکم در تکمیل سیاستهای ارزی جدید دولت است.

هادی حق‌شناس در گفت‌­و­گو با قدس آنلاین، ضمن بجا توصیف کردن اقدام دولت در یکسان سازی نرخ ارز بر لزوم واگذاری تعیین نرخ به مکانیزم بازار افزود: از آن جایی که دولت عمده‌ترین عرضه کننده و بازیگر اصلی بازار ارز است، بورس تنها در کوتاه مدت به کشف قیمت کمک می‌کند و لازم است دولت بر بازار به گونه­ای نظارت کند که نرخ به بیراهه نرود چرا که متقاضیان ارز در ایران تنها تجار، مسافران و واردکنندگان خدمات نیستند بلکه در مواردی شاهد تقاضاهای علمی ‌نیازمند ارز هستیم که کمتر دیده شده اما ضروری هستند و از سویی نرخ ۴۲۰۰ تومان قطعاً تمام نیازها را پوشش نمی‌دهد لذا ضروری است دولت در تکمیل گام به گام سیاست جدید ارزی خود، ظرف چند هفته آینده، ارز را به نرخ واقعی نزدیک کند تا هیچ متقاضی نگران تامین ارز نباشد.

این اقتصاددان باور دارد اگر دولت ارز را به نرخ واقعی بازار نزدیک کند، نیازی به برخوردهای امنیتی و ورود ضربتی نیروهای پلیس و دستگاه قضا نیست ضمن اینکه انگیزه برای قاچاق ارز خود به خود کاهش می‌یابد.

حق‌شناس ادامه داد: در هیچ کشوری، یک واحد ارزی و حتی یک کالا چند قیمت ندارد لذا اگر نگاه کالایی به ارز داشته باشیم چند قیمتی بودن این کالا زمینه فساد و رانت خواری آنهایی را که به کالای ارزانتر دسترسی دارند، فراهم می‌آورد.

اولین اشتباه راهبردی دولت

وی عدم یکسان سازی نرخ ارز در ۴ سال گذشته را اولین اشتباه راهبردی دولت دانست و گفت: اشتباه راهبردی دیگر دولت این بود که ما به التفاوت نرخ تورم داخلی و خارجی را در ارز لحاظ نکرد که خوشبختانه اخیراً اشتباه اول را جبران کرد اما این نرخ یکسان قطعاً نرخ واقعی بازار نیست و محکم‌ترین دلیل برای این ادعا وجود نرخ دیگری در محدوده ۵۵۰۰ تومان در بازار است که نشان از عدم پوشش تمام نیازهای ارزی دارد.

حق‌شناس خاطر نشان ساخت: باید قواعد اقتصاد را رعایت کرد نه فقط به توزیع یارانه نقدی و یا اصلاح قیمت حاملهای انرژی متمرکز شد و اگر این قاعده اقتصادی یعنی نزدیک سازی نرخ یکسان سازی شده با نرخ واقعی بازار در هفته‌های پیش رو رعایت نشود، گام مکمل برداشته نشده و اتفاقات ناگوار ارزی سالهای ۹۲ تا ۹۶، ۸۲ تا ۸۷ و. رخ خواهد داد.تفاوت کشف قیمت و قیمت واقعی

به گفته این تحلیلگر اقتصادی، نزدیک سازی نرخ ۴۲۰۰ تومانی به بازار واقعی لزوما به معنی گران شدن نرخ دلار نیست اما اگر این گام تکمیلی برداشته نشود شاید علاوه بر نرخ ۵۵۰۰ تومانی، نرخ سوم هم در بازار شکل بگیرد.

ارز همین الان دونرخی شده است

حق‌شناس با اشاره به اینکه دولت، در روزهای اخیر ارز ۳۸۰۰ تومانی به واردات تخصیص داده، افزود: همین کار یعنی فعلاً ارز دو نرخی شده و باید گامهای تکمیلی دولت به زودی برداشته شود تا نرخ واقعی یکسان شده بر بازار حاکم شود.

اضافه می­شود پس از فرمان ارزی اخیر دولت مبنی بر یکسان سازی نرخ ارز و رسمیت بخشی به نرخ ۴۲۰۰ تومان، بیم آن می‌رود که به دلیل ناتوانی در تأمین تمام نیازها با این نرخ، بسیاری از تقاضاهای متفرقه مردم به بازار سیاه منتقل شود لذا راه‌اندازی بورس ارز برای تامین این نیازها و کشف قیمت از نگاه کارشناسان اقدامی‌مثبت تلقی می‌شود.

این پیشنهاد کارشناسان اقتصادی در شرایطی مطرح می‌شود که حجم ارز انبار شده در خانه‌های ایرانیان حدود ۲۰ میلیارد دلار، تخیمن زده شده که اگر این حجم قابل توجه به بورس ارز هدایت شود، در تعادل بخشی به بازار و افزایش سرعت گردش ارزی کشور، مؤثر واقع خواهد شد.

افزونه وردپرس کشف قیمت محصولات در ووکامرس

افزونه کشف قیمت، یک افزونه قدرتمند چند کاره است که شما را شگفت زده خواهد کرد.

آیا از فروشگاه هایی هستید که محصولات خود را از سایت های دیگری تامین کرده و به فروش می رسانید؟ احتمالا خیلی مراقب قیمت و موجودی محصولات خود هستید تا مبادا دچار اختلاف با قیمت سایت مرجع شوید! اگر قیمت یکی از محصولات شما در سایت مرجع به طور ناگهانی افزایش پیدا کرد و به موقع مطلع نشوید و مشتریان شما تعداد زیادی از آن محصول را در سایت شما ثبت سفارش کنند قطعا دچار ضرر و زیان خواهید شد و یا اینگه اگر محصولی در سایت مرجع ناموجود شود ولی در فروشگاه شما همچنان در حالت موجود باشد و مشتریانتان تعداد زیادی ثبت سفارش انجام دهند چطور سفارشات را تامین خواهید کرد؟! طبعا اعتبار شما نزد خریداران خدشه دار می شود. برای حل این معضل، افزونه کشف قیمت به راحتی قیمت و موجودی محصولات شما را مطابق سایت (یا سایت های) مرجع کنترل می کند و دیگر نگران چیزی نباشید. یا حتی اگر مایلید از نوسانات قیمت محصولات خود به صورت برخط باخبر شوید و یا علاقه مندید به هر دلیلی قیمت محصول در فروشگاه های دلخواه را در صفحات خود نمایش دهید، این افزونه بهترین همراه شما در این مسیر است. مشاهده این ویدئو را از دست ندهید.

ما عملکرد آنرا در سه بخش کلی معرفی می کنیم:
1. قیمت و موجود بودن محصولات خود را به فروشگاه (یا فروشگاه های) دیگری وابسته کنید
2. قیمت محصول سایر فروشگاه ها را در صفحه محصول فروشگاه خود به نمایش بگذارید
3. از نوسان قیمت محصول در سایر فروشگاه ها به صورت پیامکی و ایمیل مطلع شوید

قیمت و موجودی محصول را به سایت مرجع متصل کنید!

اگر محصولات خود را از فروشگاه دیگری تامین می کنید و یا علاقه‌مندید قیمت و وضعیت موجودی محصولی که برای فروش گذاشته اید همواره با سایت دیگری هماهنگ باشد، این کار را به افزونه کشف قیمت واگذار کنید. ضرورتی ندارد فروشگاه طرف شما، وردپرس باشد؛ این افزونه با هر نوع پلتفرمی در سایت مرجع امکان تعامل دارد. قیمت محصول در همه جای فروشگاهتان برابر با قیمت فروشگاه مورد نظر شما می شود. چنانچه محصول ناموجود شود در فروشگاه شما نیز (در صورت تمایل) به وضعیت ناموجود تغییر پیدا می کند. حتی این افزونه می تواند قیمت های محصول در چند فروشگاه را زیر نظر بگیرد و کمترین یا بیشترین قیمت از میان آنها را برای محصول شما قرار دهد و حتی قادر هستید کف قیمت برای مبلغ نهایی تعیین نموده و یا تغییرات دلخواه روی آن اعمال کنید. قیمت ها به صورت خودکار در فواصل زمانی مشخص شده به روز می شود. حتی می توانید قیمت هر محصول متغیر را به متغیر متناظر آن در فروشگاه دیگری وابسته کنید و یا هر متغیر را به صورت تفکیک شده به فروشگاه های جداگانه ای متصل نمایید! بله، تعجب نکنید! حتی می توانید رنگ های مختلف هر محصول را به رنگ مربوطه آن در سایت خود متصل کنید تا قیمت گذاری و موجودی هر رنگ به صورت جداگانه کنترل شود! این یکی از قابلیت های جذاب افزونه کشف قیمت در مدیریت محصولات ساده و متغیر است.

تنظیمات لازم برای مدیریت قیمت محصولات به صورت عمومی و یا اختصاصی جهت هر محصول در این افزونه وجود دارد تا بتوانید قیمت فروش را طبق معیاری که در نظر دارید از سایر فروشگاه ها اخذ نمایید

مجبور نیستید از قیمت پیشفرض محصول استفاده کنید!

افزونه کشف قیمت در نسخه 3 به بعد، قابلیت شگفت انگیزی را تفاوت کشف قیمت و قیمت واقعی به امکانات خود اضافه کرده است که برای شما جذاب است. حالا مجبور نیستید از قیمت های پیشفرض در سایر فروشگاه ها استفاده کنید. آیا شما در فروشگاهتان محصولی دارید که چند رنگ یا سایز و یا مدل مختلف با قیمت های متفاوت دارد؟ آیا دنبال راهی می گردید که قیمت متغیرها را به متغیرهای سایت مرجع وابسته کنید. درست انتخاب کرده اید! افزونه کشف قیمت این کار را به راحتی برای شما انجام می دهد. فرض کنید لینک یک مدل گوشی که چندین رنگ دارد را وارد کرده اید. مشاهده می کنید که افزونه به صورت خودکار قیمت همه رنگ های آن گوشی را استخراج و نمایش می دهد. کافی است شناسه قیمت مورد نظر را وارد نمایید تا همان قیمت برای محصول شما قرار گیرد، همچنین می توانید هر رنگ را به رنگ مربوطه متصل کنید.

نبض موتورهای جستجوی کالا در کنترل شماست!

. با فراگیر شدن تجارت الکترونیک، فروشگاه های اینترنتی بی شماری در حال رقابت برای جذب مشتری بیشتری هستند. بسیاری از فروشندگان معتبر، فروشگاه خود را در موتورهای جستجوی کالا مثل ترب و ایمالز ثبت کرده اند تا بیشتر دیده شود. موفقیت در ترب و ایمالز، زمانی است که قیمت محصول شما کم تر از محصولات مشابه باشد تا همیشه بالای لیست باشید و شانس فروش خود را به شدت بالا ببرید. قیمت کمتر در اینجا حرف اول می زند. مشتریان معمولا قبل از خرید، قیمت محصول را از فروشگاه ها یا موتورهای جستجویی که شهرت بیشتری دارند استعلام می کنند. این فروشگاه ها راهنمای خوبی برای مقایسه قیمت ها، خرید و کسب اطمینان هستند.

دیجی کالا و سایر فروشندگان اینترنتی از جمله فروشگاهی که رقیب شماست، قیمت محصولات را مطابق سیاست های خود و یا شرایط بازار، به طور دائم تغییر می دهند و اگر به موقع از تغییر قیمت محصول باخبر نشوید به راحتی شما را در ترب، ایمالز و … به پایین لیست منتقل کرده و از چشم مشتریان دور می شوید. آیا اطلاع از تغییر قیمت محصولات متنوعی که دارید کار آسانی است؟ بله و به راحتی آب خوردن! همه چیز را به افزونه وردپرس کشف قیمت محصولات در ووکامرس بسپارید تا اگر محصولی دچار نوسان قیمت شد به شما ایمیل یا پیامک دهد! حالا همه چیز در مشت شماست!

یک محدوده نوسان قیمت تعریف کنید و به کارهایتان برسید! بقیه کار با این افزونه قدرتمند است! قیمت های محصول را در دیجی کالا، ترب، ایمالز، باسلام، تیمچه و یا سایر فروشگاه های دلخواه شما را زیر نظر می گیرد و با خارج شدن از دامنه نوسان، به شما به صورت پیامکی و ایمیل اطلاع تفاوت کشف قیمت و قیمت واقعی می دهد.

قیمت محصول سایر فروشگاه ها را به نمایش بگذارید!

می توانید به راحتی با افزونه وردپرس فروشگاهی قیمت محصول در وبسایت های پرشهرت مثل دیجی کالا، ترب، ایمالز و یا سایر فروشگاه ها را به صورت زنده در صفحه محصول خود نمایش دهید. حالا مشتریان شما احتیاجی به کنکاش قیمت در صفحات گوناگون آن وبسایت ها ندارند! علاوه بر اینکه فروشگاه خود را حرفه ای تر کرده اید، مشتریان به دلیل صرفه جویی در وقت، با اعتماد و اطمینان خاطر بیشتری از فروشگاه تان خرید خواهند کرد. یا اگر به افیلیت مارکتینگ و بازاریابی نیز مشغول هستید با بهره گیری از این قابلیت می توانید قیمت لحظه ای محصول را به نمایش بگذارید.

محصولات مهم و رقابتی خود را با سه حرکت در حالت آماده باش قرار دهید تا مشتری با دیدن قیمت های برخط سایر فروشگاه ها احساس لذت کند!
1. آدرس اینترنتی محصول را وارد نمایید
2. تیک مشاهده را علامت بزنید
تغییرات را ذخیره کنید و تمام!

استفاده آسان از کد کوتاه!

این افزونه دو شورتکد را در اختیار شما قرار می دهد که به راحتی می توانید در هر جای قالب یا محتوای خود از جمله در توضیحات محصول و یا در مقالات، اخبار و سایر نوشته ها از آن استفاده نمایید.

1. شورتکد نمایش قیمت محصول در فروشگاه ها
لیستی از نام فروشگاه ها و قیمت های محصول را در مکان مورد نظر شما ایجاد می کند.

2. شورتکد آخرین قیمت محصول
قیمت نهایی محصول را بر اساس تنظیمات مورد نظر استخراج و با واحد پولی فروشگاه شما در محلی که می خواهید درج می نماید. از این قابلیت می توان برای درج قیمت محصول در متن مقالات، صفحات خبری و … استفاده کرد.

تنظیمات افزونه وردپرس کشف قیمت محصولات در ووکامرس

افزونه کشف قیمت محصولات ووکامرس به طور پیشفرض از دیجی کالا، ترب، ایمالز، باسلام و تیمچه پشتیبانی می کند. اگر فروشگاه دیگری مورد نظر شماست به ما تیکت بزنید تا امکان دسترسی آن برایتان فراهم کنیم. پس از تیکت شما و بررسی فروشگاه مورد نظر، کلید دسترسی در اختیارتان قرار می دهیم که با قرار دادن آن در افزونه، به راحتی فروشگاه جدید اضافه می شود. اضافه نمودن اولین فروشگاه سفارشی به صورت کاملا رایگان انجام می گردد. تاکنون ده ها فروشگاه سفارشی به صورت اختصاصی به این افزونه اضافه شده است.

این نسخه ویژه فروشگاه های ایرانی است. برای فروشگاه های خارجی از افزونه کشف قیمت (نسخه ارزی) استفاده نمایید.

فرمول کشف نرخ واقعی ارز در اقتصاد کشور

نرخ ارز از مهم ترین متغیرهای اقتصاد به شمار می رود و تغییرات آن به طور گسترده بر سایر متغیرهای کلان اقتصادی اثرگذار است.

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، نرخ ارز از مهم ترین متغیرهای اقتصاد به شمار می رود و تغییرات آن به طور گسترده بر سایر متغیرهای کلان اقتصادی اثرگذار است. آشفتگی و نوسان در عملکرد این شاخص، مبین عدم تعادل در تراز پرداخت ها محسوب می شود. از این رو، تحلیل نرخ واقعی ارز و اثر نوسانات آن به منظور تدوین سیاست هایی برای تعدیل این شاخص از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

سیاست ارزی مهم‌ترین اولویت در کوتاه مدت است

حسین صمصامی سرپرست اسبق وزارت اقتصاد، با اشاره به اولویت های ساماندهی بازار ارزی کشور اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین‌ها اولویت‌های اصلی اقتصاد در شرایط فعلی که بتواند در کوتاه مدت ریل اقتصاد را تغییر دهد؛ سیاست گذاری ارزی است. اگر به پیشینه ارز در سال‌های گذشته نگاه کنیم، افزایش نرخ از سال ۱۳۹۰ آغاز می‌شود یعنی سالی که ما تحریم شدیم. در بازار نرخ ارز افزایش پیدا کرد و دولت دهم نتوانست سیاستگذاری مناسبی را در زمینه ارز انجام دهد و نرخ ارز تا ۴ هزار تومان افزایش پیدا کرد.

این استاد دانشگاه بیان کرد: در سال ۹۲ نیز دولت یازدهم تقریبا همان سیاست‌های ارزی دولت قبل را اتخاذ کرد. منتهی با این تفکر که برجام به نتیجه برسد و گشایشی حاصل شود یک آرامش نسبی در اقتصاد ایجاد شد تا اینکه برجام اتفاق افتاد، اما از آن ثمره قابل توجهی بدست نیامد. اواخر سال ۹۶ بحث خروج آمریکا از برجام مطرح شد و سال ۹۷ آمریکا از برجام خارج شد.

او افزود: اواخر سال ۹۶ قیمت ارز شروع به افزایش کرد و به ۵ هزار تومان رسید. دولت در تاریخ ۲۰ فروردین ۹۷ اطلاعیه شماره یک یعنی یکسان سازی نرخ ارز را منتشر کرد که براساس آن سیاستگذاری ارزی مشخص شد. در این اطلاعیه بازار آزاد ارز، قاچاق اعلام شد و عرضه و تقاضا کنندگان ارز باید از بازار نیمایی ارز خود را با نرخ ۴۲۰۰ تامین می‌کردند.

صمصامی تصریح کرد: این سیاست بهترین سیاستی بود که اگر درست اجرا می‌شد می‌توانست بسیاری از تبعات منفی تغییرات نرخ ارز را خنثی کند. دو ماه نگذشته بود که دولت در سیاست خود تبصره‌ای وارد کرد و به نوعی آن را تضعیف کرد. بازار ثانویه را مطرح کرد که صادرکنندگان می‌توانند با نرخ ۴۲۰۰ بفروشند و ما به تفاوت آن را در بازار آزاد از طریق بازار ثانویه گواهی‌های خود را به فروش برسانند. بانک مرکزی از بازار تبعیت کرد و مبنای قیمت گذاری را بازار گذاشت.

منافع ذینفعان مانع از اثرگذاری ارز ۴۲۰۰ تومانی شد

او ادامه داد: سپس به سراغ یکسان سازی نرخ ارز رفت با این هدف که ارز ۴۲۰۰ را حذف و ارز نیمایی و سنایی را با نرخ بازار آزاد تطبیق دهد. اکنون نیز نرخ آزاد با نیمایی یکسان است. اکنون نیز بر روی ۵ قلم کالا فقط ارز ۴۲۰۰ تومانی داریم. در واقع اطلاعیه شماره یک بانک مرکزی اجرا نشد. زیرا منافع اجازه نداد، به این علت که صادرکننده می‌خواست ارز خود را با قیمت بالاتر بفروشد و از طرف دیگر دولت می خواست کنترل کند و نرخ ارز را مناسب تعیین کند که به عقیده من در همان سال نرخ ۴۲۰۰ تومان نرخ مناسبی بود.

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: مدل‌ها و محاسبات علمی نشان می‌دهد که این نرخ ۴۲۰۰ که به صورت تصادفی از سوی دولت انجام شده بود، با مبنای علمی ما یکسان شده است و بنده نیز نرخ مناسب را ۴۳۰۰ محاسبه کرده بودم. سپس گفتند از آنجایی که ۴۲۰۰ به همه داده شده، رانت ایجاد شده و اشتباه است. در کنار آن ایجاد یک بازار آزاد باعث ایجاد رانت می‌شود؛ بنابراین نرخ ۴۲۰۰ حذف شد و در پی آن بسیاری از کالا‌های اساسی که از این نرخ استفاده می‌کردند، ارز آن‌ها حذف و قیمت کالا‌ها بالا رفت.

او افزود: با افزایش قیمت‌ها نقدینگی نیز متناسب با آن باید افزایش پیدا کند و سطح قیمت‌های موجود را حمایت کند. این اتفاق افتاد؛ نقدینگی افزایش پیدا کرد و به دلیل افزایش نرخ ارز ، تورم مجددا افزایش یافت.

تنها راه نجات اقتصاد در سال ۹۷ همان یکسان سازی ارز بود

صمصامی تصریح کرد: بنابراین تنها راه نجات اقتصاد ایران در زمینه ارز همان اطلاعیه شماره یک بانک مرکزی بود، اما اجرا نشد. زیرا صادرکنندگان و صاحبان منافع نمی‌گذارند که اجرایی شود. دولت نیز خودش در این جریان ذینفع است. نتیجه این شد که از بازار تفاوت کشف قیمت و قیمت واقعی آزاد تبعیت کردیم و ۳۰ میلیارد دلار ارز در بازار آزاد تزریق کردیم. این ارز‌ها تبدیل به قاچاق و بخشی از آن به مواد اولیه و کالا‌های اساسی و بخشی از آن نیز به فرار سرمایه تبدیل شد.

او افزود: پس زمانی که نرخ ارز افزایش پیدا کرد، این افزایش از جیب مردم کسر می‌شود و پراید ۲۰ میلیونی، ۱۰۰ میلیون تومان می‌شود که از جیب قشر متوسط و فقیر تامین می‌شود که این تورم به نفع اغنیا خواهد بود؛ بنابراین یکی از دلایل اصلی تورم همین سیاست‌های غلط ارزی است. از فروردین ۹۷ تا انتهای ۹۹ حدود ۵۴ میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی تخصیص داده شده است. از این مقدار، ۴۹ میلیارد و ۵۰۱ میلیون دلار در اختیار ۱۵ فرد حقیقی و حقوقی قرار گرفته است.

این استاد دانشگاه افزود: مبنای تفکر حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، لیبرالیستی است. اما اقتصاد آزاد و لیبرالیستی را خوب متوجه نشده ایم. اگر اقتصاددان‌های لیبرالیست که آن را خوب فهمیده اند، وارد اقتصاد ایران شوند هیچ کدام از سیاستگذاری‌ها با عنوان دستوری بودن و آزاد بودن را نمی‌پذیرند.

صمصامی با اشاره به نرخ واقعی ارز در اقتصاد ایران بیان کرد: نرخ بازار آزاد، نرخ بازار غیر قانونی و قاچاق است. در شرایط موجود در معاملات بازار آزاد، قاچاق، فرار سرمایه، سفته بازی و دلالی رواج دارد. قطعا این بازار در شرایط موجود که در جنگ اقتصادی قرار داریم، بازار مناسبی برای اقتصاد ما نیست. دولت باید با تدبیر و درایت نرخ مناسب را تعیین کند و منابع ارزی در دسترس را با نرخ مناسب تخصیص دهد.

او افزود: لازم است که دولت نرخ مناسبی را محاسبه کند و براساس آن نرخ، سیاستگذاری کرده و تمامی کالا‌ها نیز براساس همان نرخ قیمت گذاری شوند. نرخی که ما محاسبه کرده ایم، حدود ۱۰ هزار تومان است.

بازار ارزی برای کشف نرخ ارز مناسب در اقتصاد ایران وجود ندارد

ارسلان ظاهری کارشناس اقتصادی، با اشاره به وضعیت نرخ ارز در کشور اظهار کرد: در مورد مساله نرخ ارز کسی باید اظهار نظر کند که صلاحیت کارشناسی داشته باشد و نمی‌توان حرف هر کسی را مرجع قرار داد. اساتیدی مانند آقای صمصامی یک مدل مناسب نرخ ارز برای اقتصاد ایران دارند.

او بیان کرد: ما معتقدیم در اقتصاد ایران، بازار ارزی که بتواند یک نرخ مناسب را کشف کند، وجود ندارد؛ بازار رقابتی عمیق و منسجم که عوامل طرف عرضه و تقاضا قیمت پذیر باشند و نه قیمت گذار. همچنین در طرف عرضه و تقاضا کشش پذیری نسبت به نرخ ارز تقریبا پایین است. یعنی در یک اقتصاد سالم که میان عوامل صادراتی رقابت وجود دارد، زمانی که نرخ ارز بالا رود، صادر کننده تشویق می‌شود که حجم صادرات را افزایش دهد.

او افزود: در سال‌های گذشته نرخ ارز به شدت افزایش پیدا کرده، اما در حجم صادرات غیر نفتی ما تغییری ایجاد نشده است؛ بنابراین در طرف عرضه نرخ ارز، کشش پذیری پایینی داریم. (در اصطلاح اقتصادی بیان می‌شود که شرط مارشال لرنر در اقتصاد ایران برقرار نیست).

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: در طرف تقاضا نیز به همین صورت است. یعنی بیش از ۸۰ درصد واردات رسمی کشور، مواد اولیه و کالا‌های واسطه‌ای است که کشش پذیری پایینی دارند. یعنی با افزایش نرخ ارز، تولید کننده داخلی مجبور است این اقلام را وارد نکند و تولید متوقف می‌شود. در داخل کشور نیز امکان تهیه کردن آن‌ها در کوتاه مدت فراهم نیست.

ظاهری اظهار کرد: بنابراین به یک دوران گذار برای سیاست گذاری ارزی نیاز است. در این دوران گذار باید به طور همزمان در طرف عرضه و تقاضا سیاست‌هایی را اعمال کنیم و نمی‌توان نرخ را به بازاری بسپاریم که یک بازار مختل شده است. محاسبات کارشناسی نشان می‌دهد که نرخ ارز در اقتصاد ایران بین ۸ تا ۱۰ هزار تومان است و بازار فعلی نرخ ۲۵ تا ۳۰ هزار تومان را نشان می‌دهد و این نرخ مختل شده و نمی‌تواند اقتصاد را حرکت دهد.

الزام به بازگشت ارز حاصل از صادرات، اولین گام در راستای رسیدن به نرخ واقعی ارز است

او تاکید کرد: رسیدن به چنین نرخی الزاماتی دارد. اولین الزام آن نیز تلاش برای بازگرداندن ارز‌های حاصل از صادرات غیر نفتی است. مساله پیمان سپاری ارزی به خصوص در حال حاضر برای این دولت بسیار مهم است. دومین الزام آن، حکمرانی ریال است. یعنی لازم است که در مبدا و مقصد تراکنش‌های بانکی توسط نظام تصمیم سازی رصد شود. در نتیجه بخشی از تقاضای سفته بازانه و تقاضای خروج ارز از این طریق مهار شود.

ظاهری ادامه داد: مساله بعدی مهار بانک‌ها به ویژه بانک‌های خصوصی در دامن زدن به افزایش نرخ ارز است. طبق آمار ترازنامه بانک ها، فقط ۵ بانک از محل تسعیر ارز بیش از ۶۰ هزار میلیارد سود شناسایی کردند. حتی یک بانک به میزان دو برابر سود عملیاتی خود از محل افزایش نرخ ارز سود شناسایی کرده است؛ بنابراین اینکه بانک‌های خصوصی ذینفعان افزایش نرخ ارز باشند و از طرف دیگر از سفره طبقات محروم جامعه به ازای افزایش نرخ ارز برداشته شود، باید تغییر کند.

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: با توجه به تاکید مقام معظم رهبری به رئیس جمهور در مراسم تنفیذ در خصوص تقویت ارزش پول ملی، انتظار داشتیم که آقای رئیسی در ۱۰۰ روز اول استراتژی مشخصی برای تقویت پول ملی و مهار ارز بازار آزاد ارائه می‌کرد. همچنان نیز منتظر هستیم که تیم اقتصادی ایشان به این سمت حرکت کنند.

نرخ ارز؛ خروجی متغیرهای اقتصادی است

موسی شهبازی معاون مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس، در خصوص نرخ واقعی ارز در اقتصاد ایران اظهار کرد: نرخ ارز نیز مانند بسیاری از متغیر‌های اقتصادی تابع یکسری از عوامل است و به این شکل نیست که به صورت دستوری و ضابطه‌ای تعیین شود. البته، دولت‌ها می‌توانند از طریق اثرگذاری بر متغیر‌هایی در شکل گیری یک نرخ ارز اثرگذار باشند، نه اینکه دستوری اعلام کند نرخ ارز باید این میزان باشد.

او بیان کرد: به نظر می‌رسد که نرخ ارز، خروجی متغیر‌ها و سیاست‌های اقتصادی ماست و نه ورودی سیاست ها. یعنی اقتصاد به چه شکل مدیریت می‌شود، تورم چقدر است، تراز تجاری به چه شکل است، درآمد‌های ارزی از کجا می‌آید و درآمد‌های ارزی چگونه مصرف می‌شود؛ همه این عوامل بر میزان نرخ ارز اثر می‌گذارد. بنابراین، نرخ ارز خروجی یکسری متغیر‌ها و سیاست‌های اقتصادی در کشور است.

او افزود: اگر این موضوع را مبنا قرار دهیم، اینکه افراد مختلف نرخ‌های گوناگونی را محاسبه می‌کنند، شاید خیلی مساله مهمی نباشد، در حالتی که متغیر‌های اقتصادی ما آن نرخ را حمایت نکنند. یعنی اگر اقتصاد ما در طول ۵۰ سال گذشته تورم دو رقمی داشته، پس ارزش پول به طور مستمر افت می‌کند و نرخ ارز از طریق کاهش ارزش پول ملی اثر منفی می‌گیرد.

شهبازی تصریح کرد: نکته بعدی اینکه، در طول سال‌های گذشته چگونه نرخ ارز را کنترل می‌کردیم؟ ما در طول دهه‌های گذشته نفت می‌فروختیم، درآمد‌های نفتی را به بازار تزریق می‌کردیم و بدون توجه به متغیر‌های بنیادی اقتصاد، نرخ ارز را پایین نگه می‌داشتیم. اینکه میزان تورم، تراز تجاری و انتظارات تورمی آینده چه میزان باشند برای ما اهمیتی نداشته است و صرفا ارز را به بازار تزریق کردیم تا نرخ آن را به هر قیمتی، پایین نگه داریم.

او افزود: در سال‌های اخیر که با تحریم مواجه شدیم، دیگر ارز نفتی قابل دسترس و قابل توجهی نداشتیم که بخواهیم نرخ ارز را کنترل کنیم. در چنین شرایطی دیگر دولت قادر به مداخله ارزی نبوده و تاکنون نیز ابزار‌های دیگری برای کنترل بازار ارز طراحی نکرده ایم. تنها ابزار مورد استفاده نیز، تزریق ارز از طریق واسطه‌های بانک مرکزی به بازار و به دنبال آن افزایش عرضه و کاهش نرخ بوده است. پس این ابزار طی این سال‌ها از دسترس ما خارج شده است.

شهبازی تاکید کرد: اکنون که دیگر ارزی وجود ندارد، نرخ ارز خود را با متغیر‌های اقتصادی، وضعیت تحریمی، وضعیت نفتی و وضعیت تورمی اقتصاد کشور در اصطلاح تعدیل می‌کند و نرخ بالا می‌آید.

این کارشناس اقتصادی یادآور شد: دولت و بانک مرکزی در مقوله نرخ ارز منفعل نیستند، اما مداخله باید صحیح باشد. نه اینکه به صورت دستوری بگوئیم این عدد نرخ ارز از نظر من برای اقتصاد ایران خوب است. این عدد در واقعیت به هر علتی اتفاق نیفتاده است. بر سر محاسبات این نرخ‌هایی که برخی اساتید بیان می‌کنند نیز بحث است که بر چه اساسی بدست آمده است.

او تصریح کرد: نکته‌ای که وجود دارد این است که دو نوع متغیر روی نرخ ارز اثرگذار است. یکی از آن‌ها متغیر‌های بنیادی مانند تورم، تراز تجاری و . هستند که روی نرخ ارز اثر گذارند. نوع دیگر متغیرها، متغیر‌های دوره‌ای هستند که با بحث‌های سیاسی و وضعیت تحریم‌ها در بازار اثر می‌گذارند. متغیر‌های بازاری نمی‌توانند خیلی اثر جدی روی بازار داشته باشند. بلکه می‌توانند براساس متغیر‌های بنیادی روندی را روی متغیر شکل دهند.