نهاد کانون کارگزاران در ایران

شیوه قدیم معاملات کارگزاران بورسی در بازارهای جهانی

کارگزاری بورس چیست؟

مجله افیکس‌کار: بسیاری از افراد که قصد سرمایه‌گذاری در بازار سهام را دارند، احتمالا با واژه کارگزاری آشنا هستند. در واقع شما برای ورود به بورس باید حتما از طریق کارگزاری‌ها اقدام کنید. کارگزاران بورس شرکت‌های واسطی هستند تا شما بتوانید به‌راحتی معاملات بازار را انجام دهید. در حقیقت کارگزاران خریدار و فروشنده را در بازار سهام به هم وصل کرده و در ازای این کار دستمزد یا همان کارمزد دریافت می‌کنند.

کارگزاری‌ها برای فعالیت در بازار سرمایه باید مجوز تاسیس و فعالیت خود را از سازمان بورس و اوراق بهادار اخذ کنند و به عضویت کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار و بورس مربوطه درآیند.

چرا حضور کارگزاران الزامی است؟

برای درک بهتر نقش کارگزاری فرض کنید که شرکت‌های کارگزاری‌ نبودند؛ در این صورت شما برای انجام معاملات در بازار سهام مجبور بودید در ساعات فعالیت بازار، دائماً در ساختمان مرکزی بورس واقع در خیابان حافظ حاضر می‌شدید و در بین جمعیت انبوه معامله گران به خرید و فروش می‌پرداختید.

درحالی‌که با وجود کارگزاری‌ها شما به راحتی در قیمت و تعداد مدنظر خود سفارش را ثبت کرده و پس از آن تمامی فعالیت‌ها به‌صورت خودکار و خرید یا فروش انجام می‌گیرد.

بنابراین نقش کارگزاری‌ها لازمه فعالیت، حیات و گسترش بازار سرمایه است و این موضوع برای تمامی اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی صادق است.

تاریخچه کارگزاری‌ها

شیوه قدیم معاملات کارگزاران بورسی در بازارهای جهانی

– فعالیت کارگزاران در ایران از کی و با چند کارگزاری آغاز شد؟

بورس تهران در سال 1346 تاسیس شد. همزمان با تاسیس آن کارگزاران بورسی هم فعالیت خود را آغاز کردند. اما در ابتدای امر 13 کارگزار فعال که عمدتا بانکی بودند در بازار سرمایه ایران مشغول به کار بودند.

این تعداد در سال‌های بعد به تدریج افزایش پیدا کرد. این کارگزاران تنها در 2 روز معاملاتی طی هفته و در ساعت‌های 10 الی 12 در تابلوی مظنه، معاملات را ثبت می‌کردند.

در سال 1348 برای اولین بار 2 کارگزار از بخش خصوصی به این تعداد اضافه شد و بعدها یک کارگزار خصوصی دیگر هم فعال شد. به طوری که تا قبل از انقلاب یعنی سال 1357، 3کارگزار خصوصی و 26 کارگزار نهادی در بازار فعالیت داشتند.

تاثیر کارگزاری‌های خصوصی بر بازار سرمایه

ورود کارگزاران بخش خصوصی در آن سال‌ها به بازار سرمایه به عنوان نقطه عطفی برای رونق معاملات و افزایش حجم دادوستد‌ها مطرح شد. در سال 1352، 50 درصد از کل معاملات در اختیار دو کارگزاری خصوصی (کارگزاری محمود رضویان و محمود کریشچی) قرار داشت. بعد از اضافه شدن کارگزار سوم از بخش خصوصی (احمد سلطانی) یک سوم از کل معاملات در اختیار این 3 کارگزار بود.

فعالیت کارگزاران از چه زمانی رونق گرفت؟

در سال‌های بعد از انقلاب در یک دوره معاملات کارگزاری‌ها از رونق افتاد، به‌طوری‌که حجم معاملات تا سال 1367 در حد صفر بود.

از سال 1367 به بعد و به‌خصوص در دهه 70، بورس یک جان تازه‌ای گرفت. بر این اساس 7 کارگزار خصوصی به فهرست کارگزاران اضافه شدند. این تعداد کارگزار خصوصی‌ به‌همراه 8 کارگزاری نهادین، معاملات را مجدد آغاز کردند.

در دهه 70، با مجوزهای جدیدی که سازمان کارگزاران بورس به کارگزاران اعطا کرد، معاملات آن‌ها قوت گرفت اما اصل معاملات و ایجاد روند واقعی در دادودستد‌ها از دهه 80 آغاز شد. تصویب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی در این دوره انجام شد.

به این ترتیب با تغییر ساختار بازار سرمایه و اعطای مجوز به چندین کارگزاری در بازار سرمایه شاهد تغییرات اساسی در کلیت بازار سرمایه، ارکان و ساختار آن بودیم. از آن زمان به بعد یک توسعه چشمگیری در بازار سرمایه ایجاد شد. هر چند صنعت فعالیت کارگزاری‌ها قدمت 50 ساله دارد، اما عمده پیشرفت و توسعه آن در 10 سال اخیر صورت گرفته است.

کارگزاری‌ها چه وظایفی دارند؟

از جمله خدماتی که کارگزاران بورسی به مشتریان خود می‌دهند:

– کلیه معاملات اوراق بهادار: خرید و فروش سهام، حق تقدم سهام، اوراق بدهی، اوراق مشتقه و معاملات آتی و….در بورس، فرابورس، بورس کالاو بورس انرژی به صورت مستقیم و آنلاین (معاملات بر خط)

– خدمات مشاوره‌ای: پذیرش و ثبت شرکت‌ها و انتشار و عرضه اوراق بهادارشان در بورس‌های مربوطه، ارائه خدمات مشاوره‌ای به شرکت‌های پذیرش شده در بورس یا فرابورس جهت نحوه انتشار اوراق، انجام افزایش نهاد کانون کارگزاران در ایران سرمایه و…، ارایۀ خدمات و نظرات مشورتی به سرمایه‌گذاران (خرید و فروش سهام یا سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها، اوراق با درآمد ثابت و…)

– بازارگردانی اوراق بهادار: بازارگردانی یعنی فعالیتی که با اخذ مجوزهای لازم عرضه و تقاضا را در بازار سرمایه تنظیم کرده و مانع از نوسان شدید قیمت‌ها می‌شود. این‌کار افزایش نقدشوندگی بازار را به دنبال دارد.

– خدمات مالی: ارائه اطلاعات مربوط به ورقه بهادار، معامله، سفارشات خرید و فروش و ناشر ورقه بهادار به مشتریان

– تعهد پذیره نویسی: انجام تعهد خرید اوراق بهاداری که ظرف مهلت “پذیره‌نویسی” به ‌فروش نرسیده است.

کارگزاری‌ها چه خدمات مازادی برای جذب مشتری ارایه می‌کنند؟

– اعتبار معاملاتی: برخی از کارگزاری‌ها براساس گردش مالی مشتریان خود (میزان و حجم خرید و فروش) به آن‌ها اعتبار معاملاتی می‌دهد.

به این صورت که فرد بدون پرداخت مبلغ سهام خود را از طریق اعتباری که کارگزاری به آن‌ها می‌دهد، خرید یا فروش می‌کند. این شیوه به عبارتی نوعی وام از سوی کارگزار به مشتریان با سطح اعتباری بالا است.

– تخفیف معاملاتی: کارگزاران بورسی در ازای دریافت حق الزحمه خرید و فروش سهام را برای مشتریان خود میسر می‌کنند که سقف آن توسط سازمان بورس تصویب شده است. برخی از کارگزاران به منظور جذب مشتری تخفیفانی در کارمزد معاملات اعمال می‌کنند.

– دوره‌های آموزشی: برخی از کارگزاری‌ها دوره‌هایی تحت عنوان آموزش بورس به صورت حضوری یا غیرحضوری برگزار می‌کنند.

نهاد کانون کارگزاران در ایران

کانون کارگزاران بورس اوراق بهادار در سال 1386 به عنوان یک مؤسسه غیردولتی فعالیت خود را آغاز کرد. اعضای آن کارگزاران فعال در بازار سرمایه هستند.

به عبارتی تمامی کارگزاری‌های بورسی برای فعالیت در بازار سرمایه باید به عضویت این کانون درآیند. کارگزاری‌ها تابع قوانین واحد و استانداردی هستند که توسط کانون کارگزاران وضع می‌شود.

وظایف کانون کارگزاران بورس اوراق بهادار چیست؟ مهم‌ترین وظیفه این کانون نظارت و قانو‌ن‌گذاری برای شرکت‌های کارگزاری است.

نحوه و کیفیت خدمات‌رسانی اعضا، پیشنهاد تغییر سقف کارمزدها و نرخ‌های خدمات اعضای کانون به سازمان، ارتباط با سایر ارکان و فعالان بازار اوراق بهادار، ایجاد سازش و حل اختلافات و مشکلات بین کارگزاران، کارگزار معامله‌گران و بازارگردانان و سایر اشخاص ذیربط، تنظیم روابط بین اعضای کانون با یکدیگر و با اشخاص وابسته به اعضاء، کمک به تهیه و تدوین قوانین، مقررات و آئین‌نامه‌های مربوط به اعضای کانون و بازار اوراق بهادار، کمک به ایجاد یک بازار اوراق بهادار عادلانه، رقابتی و کارا در کشور به منظور جلب اعتماد سرمایه‌گذاران، ارتقاء اعتبار اعضای کانون و اشخاص وابسته به اعضاء نزد سرمایه‌گذاران و … از جمله وظایف کانون کارگزاران بورس اوراق بهادار است.

کارگزاران بورس در ازای خدمات به مشتریان خود کارمزد دریافت میکنند

چند کارگزاری‌ فعال در بازار سرمایه وجود دارد؟

براساس آخرین گزارش که مربوط به اطلاعات کارگزاری‌ها تا پایان سال 97 است، 108 شرکت کارگزاری در بورس‌های کشور فعالند که 106 شرکت از کارگزاران فعال در بورس اوراق بهادار، 88 شرکت از کارگزاران فعال در بورس کالا، 105 شرکت از کارگزاران فعال در فرابورس، 62 شرکت از کارگزاران فعال در بورس انرژی، 20 شرکت از کارگزاران صرفاً فعال در بازار اوراق بهادار، 2 شرکت از کارگزاران صرفاً فعال در بازار کالایی و 86 شرکت از کارگزاران فعال در هر دو بازار هستند.

دفاتر و شعب کارگزارن در چه شهرهایی هستند؟

یکی از نکاتی که باید به هنگام انتخاب کارگزار بورسی به آن توجه کنیم، تعدد شعب و دفاتر مربوط به آن‌ها در نقاط مختلف کشور است.براساس آخرین آمار و اطلاعات تا پایان سال 97، تهران با 457 شعبه، اصفهان 80 شعبه، مشهد 54 شعبه، کرج 50 شعبه و تبریز با 39 شعبه به عنوان 5 شهر با بیشترین شعب کارگزاری‌ها هستند.

پراکندگی شعب کارگزاری‌ها در شهرهای مختلف ایران

چگونه کارگزاران رتبه‌بندی می‌شوند؟

شرکت‌های کارگزاری به صورت ماهانه در ۲۹ استان، بر اساس ارزش کل معاملات (حجم خرید و فروش)، ارزش معاملات خرد و بلوک کل، ارزش معاملات خرد و بلوک عادی و ارزش معاملات الکترونیکی رتبه‌بندی می‌شوند.

بر اساس آخرین آمار از 9 ماه ابتدایی سال 98، به ترتیب شرکت‌های کارگزاری مفید با ارزش معاملات کل 72.843میلیارد تومان، کارگزاری آگاه با 40.551 میلیارد تومان، کارگزاری فارابی با 17.821 میلیارد تومان، کارگزاری مبین سرمایه با 13.660 میلیارد تومان و کارگزاری بانک پاسارگاد با 21.045 میلیارد تومان به عنوان 5 رتبه برتر از لحاظ ارزش معاملات کل و الکترونیکی هستند.

همچنین از نظر ارزش معاملات خرد و بلوک کل به ترتیب کارگزاری‌های مفید، آگاه، فارابی، بانک پاسارگاد و مبین سرمایه و از نظر ارزش معاملات خرد و بلوک عادی کارگزاری‌های حافظ، بانک پاسارگاد، صبا تامین، بانک رفاه کارگران و مفید 5 رتبه برتر هستند.

چگونه بهترین کارگزار را انتخاب کنیم؟

شاید این پرسش برای شما ایجاد شود که چگونه کارگزار بورسی خود را انتخاب کنیم و یا بهترین کارگزار کدام است؟

مشتری مداری، کسب رتبه بالا در رتبه‌بندی سالانه، فعالیت در بازارهای مختلف بورس (بورس، فرابورس، کالا و انرژی)، عملکرد مطلوب سیستم معاملات آنلاین، تعدد شعب و نمایندگی در استان‌های مختلف، سیستم پاسخگویی مناسب به مشتریان، بهترین خدمات مشاوره‌ای، سلسله برنامه‌های آموزش حضوری یا مجازی، ارتباط خوب با صندوق‌های سرمایه‌گذاری، ارائه خدمات مالی از جمله وام قرض السحنه، اعتبار معاملاتی و … از جمله مواردی است که در انتخاب کارگزار خوب باید به آن توجه کرد./دنیای بورس

صنعت کارگزاری در سال ۹۸

دبیرکل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار : سال ۹۸ یکی از بهترین دوره های مالی برای صنعت کارگزاری بود و شاهد افزایش ارزش معاملات، حجم معاملات و رشد شاخص بودیم.

به گزارش پایگاه خبری سرمایه گذاری آنلاین، روح الله میرصانعی، دبیرکل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار فراز و فرود صنعت کارگزاری در سال 98 را تشریح کرد و گفت: سال 98 سال خوبی برای صنعت کارگزاری بود. تقریبا چند سال صنعت کارگزاری در رکود قرار داشت و عملا امکان توسعه فعالیت های صنعت کارگزاری وجود نداشت.

دبیرکل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه دغدغه صنعت کارگزاری این بود که بتواند هزینه های خود را پوشش دهد، افزود: در سال جاری ارزش و حجم معاملات افزایش پیدا کرد؛ بازار سرمایه برای سرمایه گذاران جذاب شد و عموم مردم علاقه مند شدند به بازار سرمایه وارد شوند. در این شرایط طبیعتا کارگزاران توانمندی مالی بهتری پیدا کردند. امسال شاهد بهبود وضعیت نیروی انسانی، افزایش شعب و دفاتر و توسعه نرم افزار های معاملاتی کارگزاران بودیم و برخی از کارگزاری ها نرم افزار های اختصاصی تعریف کردند و در کنار توسعه نرم افزاری و افزایش امکانات صنعت کارگزاری شاهد رشد بازار نیز بودیم.

روح الله میرصانعی افزود: در کنار امکان توسعه صنعت کارگزاری مشکلات به ویژه در حوزه قوانین و مقررارت باقی بود. البته امسال کمیته تدوین مقررات سازمان بورس و اوراق بهادار پر بار ترین جلسات را برگزار کرد. کانون کارگزاران تقریبا به شکل هفتگی در جلسات تدوین و اصلاح مقررات حضور داشت و در نهایت هیات مدیره سازمان بورس بسیاری از مقررات را اصلاح و به روز رسانی کرد. طی این جلسات همواره دغدغه صنعت کارگزاری به سیاستگذاران منتقل می شد و خوشبختانه در تعامل بودیم تا در تصمیمات نقطه بهینه ای پیدا کنیم.

وی ضمن اشاره به اینکه سال 98 صنعت کارگزاری با مشکلاتی خارج از حوزه بازار سرمایه روبرو بود، گفت: موضوع عوارض کسب و پیشه که توسط شورای شهر تهران تصویب شد مهمترین مسیله صنعت کارگزاری بود که مشکلات زیادی را برای صنعت کارگزاری به وجود آورد و ما در حال پیگیری آن هستیم. همانطور که هر صنفی باید سهم خود را در هزینه های مدیریت شهری ارائه و پرداخت کند قطعا صنف فعالان بازار سرمایه هم همان سهم را پرداخت می کند اما نه اینکه اجحاف شود. همه وظیفه دارند سهم خود را پرداخت کنند اما باید متناسب، منصفانه و عادلانه بین همه صنوف تعیین شود. امید داریم در طرح جدید که قرار است ارائه شود شاهد رعایت انصاف و عدالت باشیم.

دبیرکل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار ادامه داد: مشکل دیگری که در صنعت کارگزاری وجود داشت بحث مالیات بر ارزش افزوده بود. این موضوع در مجلس مطرح شده و مراحل نهایی خودش را طی می کند و اگر به تایید شورای نگهبان برسد مشکل برطرف می شود. خوشبختانه مجلس عملا کل خدمات بازار سرمایه به تشخیص شورایعالی بورس را معاف از مالیات بر ارزش افزوده تشخیص داد.

سود سرمایه گذاری از محل وجوه مازاد در راه بازار سرمایه

روح الله میرصانعی، با اشاره به اینکه سال جاری چندین موضوع توسط کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار بررسی و تصویب شد گفت: یکی از موارد مهمی که در حال بررسی است و امیدواریم قبل از سال جدید تصویب شود، نحوه سرمایه گذاری از وجوه مازاد مشتریان است. وقتی مشتری خرید و فروشی را انجام می دهد بعضا مانده حسابی در نزد کارگزار رسوب می کند که ممکن است چند روز یا چند هفته نزد کارگزار باقی بماند. طبق قوانین، کارگزار باید این ها را در حساب جاری نگه دارد.

وی ادامه داد: در دستورالعملی که اخیرا در خصوص نحوه نگه داری و نقل و انتقال وجوه مشتریان تصویب شد پیش بینی شده کارگزار بتواند این وجوه مازاد و رسوب کرده را در حساب های غیر جاری نهاد کانون کارگزاران در ایران یا صندوق ها، سرمایه گذاری کند و سود آن به مشتری برسد که دستور العمل این طرح در حال تدوین است.

اصلاح اساس نامه کانون کارگزاران در دستور کار

میرصانعی افزود: امسال بحث تغییر اساس نامه کانون را داریم. مهمترین بحث این است که عملا بازار گردانان و صندوق بازار گردانی باید عضو کانون شوند. بنابراین لازم بود تغییر و تحولاتی در اساس نامه کانون به منظور پوشش آن دسته از اعضا هم انجام شود و قبل از پایان سال انجام می شود.

کانون کارگزاران همگام با نهاد ناظر بازار سرمایه

دبیرکل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار با تاکید بر اینکه سال 98 تعاملات نهاد ناظر و صنعت کارگزاری خوشبختانه بهتر از سال های گذشته بود، افزود: امروز ارتباط ارزشمندی بین کانون کارگزاران و سازمان بورس شکل گرفته است. حضور دایم نمایندگان کانون ها در کمیته تدوین مقررات سازمان بورس و مشورت با نمایندگان کانون ها پیش از اصلاح و به روز رسانی قوانین مهمترین دستاورد سال های اخیر است. غیر از آن کمیته پایش ریسکی شکل گرفت که بر اساس آن نمایندگان کانون و سازمان هر هفته یا هر دو هفته یکبار تشکیل جلسه می دهند. این کمیته باعث ایجاد یک تعامل و همفکری بین مجموعه ارکان نظارتی و اجرایی می شود و این همکاری در حال پیشرفت است و امید واریم که در سال های بعد هم این روند روبه رشد ادامه دار باشد.

چند توصیه به سرمایه گذاران

روح الله میرصانعی در ادامه گفتگو با سنا به چشم انداز بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: در ذات بازار سرمایه و بورس، نوسان نهفته است. ممکن است بازار برای مدت طولانی جهش مثبت داشته باشد با حتی با افت مواجه باشد. اما هیچ دلیلی وجود ندارد که دائما در آن جهت حرکت کند. با هر اتفاق خارجی و بیرونی یا با هر اتفاقی که در شرکت ها بیفتد جهت بازار تغییر می کند. این هم در بازار های منفی و هم در بازار های مثبت صادق است.

وی ادامه داد: سرمایه گذارانی که وارد این حوزه می شوند باید بدانند بازار سرمایه بازار پر ریسکی است. بنابراین به سرمایه گذراران جدید توصیه میکنیم تمام منابع و امکانات خودشان را وارد بازار نکنند که اگر بازار دچار ریسک یا کاهش ارزش شد به زندگی آن ها لطمه وارد نشود.

دبیرکل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار افزود: هرگز توصیه نمی شود که عموم مردم مستقیم وارد بازار شوند متاسفانه این موضوع را شاهد هستیم که عموم مردم مستقیم وارد بازار سرمایه می شوند؛ این بسیار خطرناک است و توصیه اکید و شدید من به امور سرمایه گذاران این است که به طور مستقیم وارد بازار نشوید، از خدمات صندوق های سرمایه گذاری استفاده کنید. صندوق های سرمایه گذاری هستند که بیش از شاخص بازدهی کسب کرده اند. اگر دانش و وقت کافی ندارید مستقیم وارد بازار نشوید. ورود مستقیم برای آن دسته از سهامداران غیر حرفه ای بسیار پر ریسک است. ورود مستقیم بدون دانش و تخصص به بازار سرمایه می تواند در نوسانات بازار آسیب های جبران ناپذیری به سهامداران غیر حرفه ای وارد کند.

وی ادامه داد: حرکت سرمایه به سمت بازار سرمایه به شدت افزایش پیدا کرده و عموم مردم علاقه مند شده اند سرمایه خودشان را وارد بازار کنند. در این شرایط سیاستگذاران نیز باید تصمیماتی اتخاذ کنند که ریسک سرمایه گذاران کنترل شود. افزایش عرضه، فرهنگ سازی با موضوع ورود غیر مستقیم به بازار سرمایه، اصلاح نحوه عرضه اولیه و مواردی از این دست مهمترین موضوعاتی است که باید مورد توجع سیاستگذاران باشد.

به عنوان مثال سیاست ما در عرضه اولیه عموم مردم را تشویق می کند که به صورت مستقیم وارد بازار شوند. یک سود تقریبا تضمین شده در عرضه اولیه می دهیم. در هر مرحله عرضه اولیه می بینیم که تعداد کد ها افزایش پیدا می کند. با این روش عموم سرمایه گذاران به طور مستقیم وارد بازار می شوند. به طور مثال ما اگر عرضه های اولیه را به صندوق های سرمایه گذاری بدهیم مردم تشویق می شوند برای بهره بردن از مزایای عرضه اولیه از طریق صندوق ها اقدام کنند. اما خب این شیرینی عرضه اولیه را می خواهیم در بازار حفظ کنیم چه کار کنیم که منجر به ورود افراد به صورت مستقیم به بازار نشود؟ دارندگان واحد صندوق های سرمایه گذاری چه کسانی هستند؟ عموم مردم و سرمایه گذاران هستند اگر فقط صندوق ها بتوانند بخرند عموم سرمایه گذاران هم تشویق می شوند که به جای سرمایه گذاری مستقیم واحد های سرمایه گذاری صندوق ها را بخرند بعد آن موقع این شیرینی به صورت غیر مستقیم به سهامداران داده می شود.

وی ادامه داد: یا راه منطقی این است که عرضه اولیه هیچ محدودیت قیمتی نداشته باشد. عرضه کننده بدون محدودیت قیمت و خریداران هم بدون محدودیت قیمت رقابت کنند. در این حالت سهامدار غیر حرفه ای ورود نمی کند.

دبیر کل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار افزود: حداقل کار دیگری که می شود کرد و به نظر من می رسد این است که ما قبل از صدور کد سهامداری یک دوره های آموزشی را برای این دوستانی که خیلی آشنا با مسائل بازار سرمایه نیستند طراحی کنیم تا افراد آگاهی پیدا کنند ریسک های بازار را بشناسند تا بتوانند به صورت حرفه ای تری وارد بازار شوند.

نهاد کانون کارگزاران در ایران

تاریخ آخرین بروزرسانی: ۲۳ فروردین ۱۴۰۰

در راستای نظارت بر فعالیت نهادهای مالی غیرکارگزار و در اجرای بندهای ۲ و ۳ مادۀ ۷ و مادۀ ۲۸ قانون بازار اوراق بهادار و مادۀ ۱۴ قانون توسعۀ ابزارها و نهادهای مالی جدید، این دستورالعمل به تصویب هیأت مدیرۀ سازمان بورس و اوراق بهادار رسیده است.

ماده یک

کلیه اصطلاحات و واژه‌های به کار رفته در این دستورالعمل به همان مفاهیمی است که در ماده ۱ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، مصوب آذرماه ۱۳۸۴ مجلس شورای اسلامی و مادۀ ۱ قانون توسعۀ ابزارها و نهادهای مالی جدید به منظور تسهیل اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی مصوب آذر ماه ۱۳۸۸ مجلس شورای اسلامی تعریف شده است. واژه‌های دیگر بکار رفته در این دستورالعمل دارای معانی مشروح زیر می‌باشند:

قانون بازار اوراق بهادار: منظور قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذرماه ۱۳۸۴ مجلس شورای اسلامی است.

قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید: منظور قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید به منظور تسهیل اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی مصوب آذرماه سال ۱۳۸۸ است.

قوانین و مقررات: منظور مصوبات مجلس شورای اسلامی، هیأت وزیران، شورای عالی بورس و اوراق بهادار و سازمان و مصوبات سایر مراجع ذی صلاح در حوزه بازار سرمایه که تحت هر عنوان از قبیل قانون، آیین‌نامه، دستورالعمل، اساسنامه، بخشنامه و ضوابط اجرایی به تصویب رسیده و ابلاغ شده است.

واحد نظارت کننده: منظور مدیریت نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار است.

شخص مشمول: منظور هریک از نهادهای مالی ثبت شده نزد سازمان به استثنای شرکت‌های کارگزاری و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه است.

رکن صندوق سرمایه‌گذاری: منظور شخص حقوقی است که در صندوق سرمایه‌گذاری سمتی اعم از سمت‌های اجرایی، نظارتی یا تضمین کننده پذیرفته است.

ماده دو

هرگونه فعل یا ترک فعل اشخاص مشمول و ارکان، مدیران و کارکنان اشخاص مشمول که منجر به نقض قوانین و مقررات گردد، تخلف محسوب و در صورتی‌که در سایر مقررات مجازات انضباطی آن تعیین نشده باشد، آن‌گاه متخلف طبق تنبیهات مقرر در این دستورالعمل محکوم می‌گردد.

ماده سه

در مورد تخلفات موضوع مادۀ ۲ این دستورالعمل، مرجع رسیدگی، متناسب با نوع و درجۀ تخلف، شخص مشمول را به یک یا چند مورد از تنبیهات انضباطی زیر محکوم می‌نماید:

تذکر کتبی بدون درج در پرونده؛

اخطار کتبی با درج در پرونده؛

محدود کردن فعالیت مربوطه تا سه سال؛

محدود کردن سایر فعالیت‌ها علاوه بر فعالیت مربوطه تا سه سال؛

محرومیت از ارایۀ برخی خدمات یا پذیرش برخی تعهدات تا سه سال؛

تعلیق فعالیت مربوطه تا سه سال؛

تعلیق سایر فعالیت‌ها علاوه بر فعالیت مربوطه تا سه سال؛

لغو مجوز فعالیت مربوطه یا سایر فعالیت‌ها؛

لغو مجوز تأسیس و فعالیت؛

جریمۀ نقدی مطابق آئین‌نامۀ اجرائی مادۀ ۱۴ قانون توسعۀ ابزارها و نهادهای مالی جدید.

ماده چهار

در مورد تخلفات موضوع مادۀ ۲ این دستورالعمل، مرجع رسیدگی می‌تواند، مدیران و کارکنان شخص مشمول که عملکرد آنها را در ارتکاب تخلفات موضوع این دستورالعمل مؤثر تشخیص می‌دهد، با توجه به نوع و درجۀ تخلف، به یک یا چند مورد از تنبیهات انضباطی زیر محکوم ‌کند:

تذکر کتبی بدون درج در پرونده؛

اخطار کتبی با درج در پرونده؛

سلب صلاحیت برای تصدی سمت در شخص مشمول مربوطه تا سه سال؛

محرومیت از استفاده از گواهی‌نامۀ حرفه‌ای صادره توسط سازمان حداکثر تا سه سال؛

تعلیق یا محرومیت از استفاده از مجوزها یا گواهی‌نامه‌های صادره توسط سازمان،کانون‌های مربوط یا بورس‌ها یا بازارهای خارج از بورس تا سه سال؛

لغو مجوزها یا ابطال گواهی‌نامه‌های صادره توسط سازمان، کانون‌ها، بورس‌ها یا بازارهای خارج از بورس؛

سلب صلاحیت برای تصدی سمت در تمام یا برخی از نهادهای مالی، ناشران ثبت شده نزد سازمان و تشکل‌های خودانتظام تا سه سال؛

جریمۀ نقدی مطابق آئین‌نامۀ اجرائی مادۀ ۱۴ قانون توسعۀ ابزارها و نهاد مالی جدید برای مدیران.

ماده نهاد کانون کارگزاران در ایران پنج

در مورد تخلفات موضوع مادۀ ۲ این دستورالعمل، مرجع رسیدگی می‌تواند، رکن شخص مشمول که عملکرد آن را در ارتکاب تخلفات موضوع این دستورالعمل مؤثر تشخیص می‌دهد، با توجه به نوع و درجۀ تخلف، به یک یا چند مورد از تنبیهات انضباطی زیر محکوم ‌کند:

۱) در صورتیکه رکن متخلف خود در زمرۀ اشخاص مشمول باشد، آن‌گاه؛
۱-۱) در مورد رکن متخلف:
۱-۱-۱) تذکر کتبی بدون درج در پرونده؛
۱-۱-۲) اخطار کتبی با درج در پرونده؛
۱-۱-۳) محدود کردن فعالیت مربوطه تا سه سال؛
۱-۱-۴) محدود کردن سایر فعالیت‌ها علاوه بر فعالیت مربوطه تا سه سال؛
۱-۱-۵) محرومیت از ارایۀ برخی خدمات یا پذیرش برخی تعهدات تا سه سال؛
۱-۱-۶) تعلیق فعالیت مربوطه تا سه سال؛
۱-۱-۷) تعلیق سایر مجوزهای فعالیت علاوه بر فعالیت مربوطه تا سه سال؛
۱-۱-۸) لغو مجوز تأسیس و فعالیت؛
۱-۱-۹) لغو سایر مجوزهای تأسیس و فعالیت؛

۱-۱-۱۰) جریمۀ نقدی مطابق آئین‌نامۀ اجرائی مادۀ ۱۴ قانون توسعۀ ابزارها و نهادهای مالی جدید.

۱-۲) در مورد مدیران یا کارکنان رکن متخلف که عملکرد آن‌ها به تشخیص مرجع رسیدگی در ارتکاب تخلف مؤثر بوده است:

۱-۲-۱) تذکر کتبی بدون درج در پرونده؛
۱-۲-۲) اخطار کتبی با درج در پرونده؛
۱-۲-۳) سلب صلاحیت برای تصدی سمت در شخص مشمول مربوطه تا سه سال؛
۱-۲-۴) محرومیت از استفاده از گواهی‌نامۀ حرفه‌ای صادره توسط سازمان تا سه سال؛

۱-۲-۵) سلب صلاحیت برای تصدی سمت در تمام یا برخی از بورس‌ها، بازارهای خارج از بورس و اشخاص مشمول تا سه سال؛

۱-۲-۶) جریمۀ نقدی مطابق آئین‌نامۀ اجرائی مادۀ ۱۴ قانون توسعۀ ابزارها و نهاد مالی جدید.

در صورتیکه رکن متخلف خود در زمرۀ اشخاص مشمول نباشد:
۲-۱) تذکر کتبی بدون درج در پرونده؛
۲-۲) تذکر کتبی با درج در پرونده؛
۲-۳) اخطار کتبی با درج در پرونده؛
۲-۴) سلب صلاحیت برای تصدی سمت در شخص مشمول مربوطه تا پنج سال؛

۲-۵) سلب صلاحیت برای تصدی سمت در بورس‌ها، بازارهای خارج از بورس، ناشران ثبت شده نزد سازمان و اشخاص مشمول تا پنج سال؛

ماده شش

تنبیهات انضباطی موضوع این دستورالعمل(به استثنای تذکر کتبی بدون درج در پرونده)، در پرونده متخلف ثبت می‌شود. مرجع رسیدگی باید در رسیدگی به هر تخلف ارجاعی، احکام انضباطی ثبت شده در پروندۀ تخلفاتی متخلف را در نظر گرفته و متناسب با نوع و درجه تخلف ارتکابی، حکم انضباطی را تعیین کند.

ماده هفت

به منظور پیشگیری از تخلف یا تکرار یا گسترش دامنۀ آن و همچنین به منظور اعادۀ وضعیت به وضع قبل از تخلف یا به منظور جبران خسارت زیان‌دیدگان از تخلف، مرجع رسیدگی می‌تواند شخص مشمول، مدیران آن و/یا هر یک از ارکان شخص مشمول را به انجام اقداماتی ملزم و برای اجرای اقدامات معین شده مهلتی در نظر بگیرد. همچنین مرجع رسیدگی می‌تواند برای ضمانت اجرای اقدامات تعیین شده، حسب مورد یک یا ترکیبی از تنبیهات انضباطی موضوع مواد ۳، ۴ و ۵ این دستورالعمل را در نظر بگیرد. اقداماتی که مرجع رسیدگی طبق این ماده می‌تواند شخص مشمول یا رکن آن را به اجرای آنها مکلف کند از جمله عبارتند از:

اصلاح ساختار سازمانی؛

اصلاح فرآیندهای عملیاتی و تقویت کنترل های داخلی؛

اصلاح ساختار مالکیتی شخص مشمول؛

اصلاح ساختار منابع تأمین مالی و ترکیب دارایی‌ها؛

به کارگیری تعداد کافی نیروی انسانی دارای صلاحیت‌های معین؛

به کارگیری تجهیزات و امکانات خاص؛

انتقال یا تعدیل تمام یا برخی از تعهداتی که شخص مشمول بر خلاف مقررات پذیرفته است؛

تهیۀ گزارش یا مستندات معین و نگه‌داری یا ارایۀ آن به سازمان یا مراجع دیگر.

ماده هشت

در صورت ابطال گواهی‌نامه‌های حرفه‌ای کارکنان یا مدیران متخلف اشخاص مشمول بر اساس این دستورالعمل، متخلف تا یکسال از تاریخ اجرای رأی، از دریافت مجدد مجوز یا گواهی‌نامه‌های مربوطه محروم خواهد شد و در صورت احراز شرایط دریافت گواهی‌نامه مربوطه در مدت یاد شده، گواهی‌نامه پس از انقضای مدت مذکور، صادر خواهد شد.

ماده نه

مرجع رسیدگی می‌تواند رفع محدودیت در فعالیت‌ها یا رفع تعلیق مجوزهای فعالیت وضع شده طبق این دستورالعمل را منوط به احراز شرایط یا انجام اقداماتی توسط شخص مشمول، مدیران آن و/یا هر یک از ارکان شخص مشمول نماید. مرجع رسیدگی همچنین می‌تواند نحوۀ تأیید احراز شرایط یا انجام اقدامات موضوع این ماده را نیز تعیین نماید.

ماده ده

مرجع رسیدگی در تعیین نوع و درجه تنبیهات انضباطی موضوع این دستورالعمل باید موارد زیر را در نظر بگیرد:

میزان اهمیت تخلف از حیث حجم معاملاتی یا ارزش ریالی؛

تعداد اشخاصی که در اثر تخلف متحمل زیان شده‌اند؛

میزان تأثیر تخلف در روند معاملات بازار اوراق بهادار و/یا فعالیت فعالین این بازار؛

سوابق تخلفاتی متخلف در مراجع رسیدگی انضباطی یا محاکم دادگستری در داخل یا خارج از کشور برای اشخاص حقیقی در پنج سال اخیر و برای اشخاص حقوقی در دو سال اخیر؛

میزان تلاش و همکاری متخلف در جهت پیشگیری از گسترش یا تداوم تخلف یا رفع آثار ناشی از آن؛

عنوان مجرمانه داشتن تخلف.

ماده یازده

واحد نظارت کننده در صورتی‌که احراز نماید تخلفات موضوع این دستورالعمل، به لحاظ حجم معاملاتی یا ارزش ریالی کم اهمیت بوده یا تأثیر کمی در فعالیت شخص مشمول یا روند معاملات بازار اوراق بهادار یا فعالیت فعالین بازار اوراق بهادار دارد، می‌تواند رأساً نسبت به صدور تذکر اداری به شخص مشمول یا ارکان، مدیران یا کارکنان آن به منظور دلالت ایشان به رعایت قوانین و مقررات اقدام نماید. رونوشت این تذکر اداری ‌باید همزمان به مدیریت پیگیری تخلفات سازمان نیز ارسال شود.

ماده دوازده

مرجع رسیدگی می‌تواند حکم دهد که رأی صادره مطابق این دستورالعمل همزمان به اطلاع عموم یا به اطلاع اشخاص یا گروه‌های خاصی نظیر سهامداران عمده یا دارندگان واحدهای ممتاز(مدیریتی) شخص مشمول محکومٌ علیه یا ارکان اداره کننده یا نظارتی آن برسد.

ماده سیزده

تنبیهات انضباطی ذکر شده در این دستورالعمل، صرفاً در مورد جنبه تخلفاتی عمل بوده و در خصوص جنبه مجرمانه آنها، موضوع مطابق با فصل ۶ قانون بازار اوراق بهادار پیگیری می‌شود.

ماده چهارده

این دستورالعمل در ۱۴ ماده در تاریخ ۱۳۹۲/۰۲/۲۸ به تصویب هیأت مدیرۀ سازمان بورس و اوراق بهادار رسید.

گواهینامه اصول بازار سرمایه

از آنجا که مقررات حاکم بر بازار سرمایه و قوانین موجود، دادن مجوز برخی از فعالیت‌ها به سازمان‌های مذکور را مشروط به استفاده از افراد دارای گواهینامه‌های حرفه‌ای بازار سرمایه دانسته است لذا کسب گواهینامه‌های بازار سرمایه و بالاخص اخذ گواهینامه اصول بازار سرمایه به عنوان مدرک پایه و پیش‌نیاز سایر مدارک جهت تصدی‌گری مشاغل موجود در نهادهای مالی تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار امری مهم و ضروری خواهد بود.

در ابتدا بایستی به این نکته اشاره کرد که 7 نوع گواهینامه حرفه ای برای بازار سرمایه ی ایران در نظر گرفته شده است که یکی از گواهینامه ها، اصول بازار سرمایه است که در ادامه به طور مفصل به آن خواهیم پرداخت:

1.اصول بازار سرمایه

2.تحلیلگری بازار سرمایه

3.معامله‌گری بازار سرمایه

4.کارشناسی عرضه و پذیرش

5.مدیریت نهادهای بازار سرمایه

6.مدیریت سبد اوراق بهادار

7.ارزشیابی اوراق بهادار

آزمون اصول بازار سرمایه چیست؟

آزمون اصول بازار سرمایه‌، مقدماتی ترین و یکی از مهمترین آزمون های بازار سرمایه است زیرا این آزمون به صورت مستقیم و یا با واسطه پیش‌نیاز و لازمه ی سایر آزمون‌های بازار سرمایه (معامله‌گری بورس کالا، مدیریت نهاد های بازار سرمایه، معامله گری اوراق مالی، کارشناسی عرضه و پذیرش، معامله گری ابزار مشتقه) و همچنین هم نیاز با آزمون تحلیلگری است. به این معنا که شرکت در دیگر آزمون‎های سازمان بورس وابسته به قبول شدن در آزمون اصول بازار سرمایه است و همانگونه که از عنوان این آزمون مشخص است، دارندگان مدرک اصول بازار سرمایه باید با مفاهیم مقدماتی و پایه بورسی آشنایی کافی را داشته باشند.

افرادی که در آزمون اصول بازار سرمایه قبول می شوند، گواهینامه اصول بازار سرمایه را کسب می‌کنند، پس از اخذ گواهینامه اصول بازار سرمایه علاوه بر امکان شرکت در سایر آزمون‌های بازار سرمایه، می‌توانند در نهادهای مالی سمت‌هایی را نیز بر عهده بگیرند که می توان به موارد زیر اشاره کرد: مشاور سرمایه‌گذاری، مدیرسبد، متصدی جمع‌آوری و ارائه اطلاعات، تحلیلگر، مدیر سرمایه‌گذاری، مدیر معاملات، مدیر معاملات مشترک یا مشتقه اوراق بهادار، مسئول مرکز تماس، مدیر معاملات برخط و.

چه کسانی می توانند در آزمون اصول بازار سرمایه شرکت کنند؟

آزمون اصول بازار سرمایه دارای پیش نیاز نیست و تمام افرادی که مدرک تحصیلی کارشناسی یا بالاتر از دانشگاه ها یا موسسات آموزشی داخلی مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یا معادل آن ها یا مدرک تحصیلی از دانشگاه ها و موسسات آموزش خارجی که توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری معادل کارشناسی یا بالاتر ارزشگذاری شده باشد، می‌توانند در آزمون‌ اصول بازار سرمایه ثبت نام کنند و گواهینامه آن را دریافت نمایند.

به این معنا که برای شرکت در آزمون اصول بازار سرمایه نیازی نیست گواهینامه سایر آزمون‌های بازار سرمایه را داشته باشید. البته، کسانی که قبلاً دارای هر یک از دو گواهینامه اصول مقدماتی بورس اوراق بهادار یا اصول مقدماتی بورس کالا بوده‌اند، نیازی به شرکت در این آزمون ندارند و گواهینامه اصول بازار سرمایه به آنان تعلق خواهد گرفت. به این معنا که اولین قدم برای دریافت گواهینامه های حرفه‌ای بازار سرمایه، در اختیار داشتن مدرک گواهینامه حرفه‌ای اصول بازار سرمایه است که بدست آوردن آن، گام اول برای ورود حرفه‌ای به بازار بورس ایران است.

کسب گواهینامه اصول بازار سرمایه برای کسانی که قصد تحصیل در مقطع کارشناسی‌ارشد اقتصاد، مدیریت بازرگانی، MBA، فناوری اطلاعات و حسابداری و مدیریت امور مالی در دانشگاه‌های خارج از کشور (با بورس یا بدون بورس) هستند، باعث تقویت رزومه آنها خواهد شد.

مزایای دریافت گواهینامه اصول بازار سرمایه:

اخذ گواهینامه اصول بازار سرمایه برای تمامی افراد و نهادهای مرتبط با بازار سرمایه مفید و موثر است به عنوان مثال برای داوطلبان کسب این مدرک باعث به وجود آمدن مزیت های زیر می شود:

◾ به وجود آمدن فرصت دستیابی به بعضی از جایگاه‌های منحصر به فرد شغلی

◾ بدست آوردن صلاحیت حرفه‌ای در میان فعالان بازار سرمایه

◾ گسترده شدن ارتباطات و امکان ورود به شبکه ارتباطی با افراد و فعالان متخصص بازار سرمایه

◾ همچنین برای صاحبان نهاد های مالی باعث افزایش صلاحیت حرفه ای و رشد و توسعه ی واحد اقتصادی به گونه ای مفید و موثر می شود و در ادامه نیز موجب صرفه‌ جویی در وقت و هزینه برای انتخاب و استخدام نیروی مورد نیاز نهاد مالی می شود.

◾ اگر به طور کلان تر نیز نگاه کنیم در ابعاد جامعه نیز می تواند اثر بخش باشد به طوریکه باعث ارتقا و بهتر شدن سطح علمی و حرفه ای فعالان نظام مالی شده و بازارهای مالی را کاراتر و شفاف تر می کند.

برای دریافت گواهینامه اصول بازار سرمایه باید در آزمون اصول بازار سرمایه که توسط سازمان بورس برگزار می شود، شرکت کرد. حال سوال اینجاست که منبع و سطح این آزمون چگونه است و چه اطلاعات و نکاتی را شامل می شود.

همانطور که بالاتر اشاره کردیم، داوطلبان برای شرکت در آزمون اصول بازار سرمایه و کسب گواهینامه اصول بازار سرمایه حداقل باید دارای مدرک کارشناسی از موسسات آموزش عالی و دانشگاه‌های مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری باشند.

مواد آزمون اصول بازار سرمایه شامل چه درس‌هایی است؟

مواد آزمون اصول بازار سرمایه شامل موارد زیر است:

فهم و تحلیل صورت‌های مالی

در این بخش تعداد ۲۰ سؤال طرح می‌شود و ضریب آن ۴ است. سرفصل‌های این درس امتحانی شامل موارد زیر است:

• تعاریف، مفاهیم و عناصر تشکیل‌ دهنده صورت‌های مالی

• سازوکارهای گزارشگری مالی

• درک صورت سود و زیان

• درک صورت جریان وجه نقد

• تکنیک‌های مقدماتی تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی (نسبت‌های مالی)

مقدمات بازارها، ابزارها و نهادهای مالی

تعداد سؤالات این درس ۲۰ سؤال است که ضریب ۴ دارند. سرفصل‌های این درس به شرح زیر است:

• مفاهیم بازارهای مالی

• ویژگی‌های سهام عادی و مفاهیم مربوطه

• ویژگی‌های سهام ممتاز و مفاهیم مربوطه

• مفاهیم مربوط به اوراق بهادار با درآمد ثابت

• مفاهیم سایر اوراق بهادار

• شاخص‌های بازار اوراق بهادار

• کارایی بازار و بازارهای سرمایه کار

• آشنایی با نهادهای مالی، نقش و کارکرد آن‌ها

مقدمات امور مالی شرکتی

این درس ۲۰ سؤال را به خود اختصاص داده و ضریب آن در امتحان ۴ است. سرفصل‌های این درس، موارد زیر هستند:

• مقدمات بودجه‌بندی‌ سرمایه‌ای

• مقدمات هزینه سرمایه

• مقدمات مدیریت تأمین مالی

• مقدمات تجزیه و تحلیل نقاط سربه‌سر و اهرم‌ها

• تعاریف مقدماتی مربوط به بازده

• مفاهیم پایه ریسک

مقدماتی بر اقتصاد

ضریب این درس در آزمون ۳ است و تعداد ۲۰ سؤال از آن طرح می‌شود. سرفصل‌های این درس عبارتند از:

• مقدمات اقتصاد خرد

روش‌های کمی مقدماتی

تعداد سؤالات این درس ۲۰ بوده و ضریب آن ۳ است. عناوین زیر سرفصل‌های این درس هستند:

• محاسبات بازده و ریسک

اصول بازار سرمایه اسلامی و اخلاق حرفه‌ای

تعداد ۲۹ سؤال به این درس اختصاص یافته و ضریب آن ۴ است. سرفصل‌های این درس به شرح زیر است:

• ضوابط عمومی قراردادهای بازار سرمایه از دیدگاه فقهی (تعریف، مستندات فقهی و مصادیق)

• ضوابط اختصاصی قراردادهای بازار سرمایه از دیدگاه فقه اسلامی (تعریف، ماهیت، ارکان، احکام، انواع و مصادیق)

• بورس‌بازی در بازار سهام از دیدگاه اسلام

• اصول اخلاقی و معیارهای رفتار حرفه‌ای

مقررات اصول بازار سرمایه

این درس ۲۰ سؤال دارد و ضریب آن ۴ است.

همه سؤالات این درس بر اساس آخرین اصلاحات انجام شده قوانین، مقررات، دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های مصوب زیر خواهد بود:

• قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران

• اصلاحیه قانون تجارت، مبحث اول، بخش‌های ۱، ۲، ۳، ۵، ۶، ۷، ۸، ۱۰، ۱۱ و ۱۲

• قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید در راستای تسهیل اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی

• آیین‌نامۀ اجرایی قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران

• ضوابط نظارت سازمان بورس بر فرآیند تأسیس و افزایش سرمایه شرکت‌های سهامی عام

• دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار

• دستورالعمل عضویت در کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار

• مقررات عضویت در کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران

• مصوبه مربوط به تعریف سرمایه‌گذار نهادی

• دستورالعمل رسیدگی به تخلفات در کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار

• دستورالعمل رسیدگی به تخلفات در بازار سرمایه

• دستورالعمل اجرایی فصل ششم قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران

• مصوبه در خصوص مرجع حل اختالفات فعالان بازار اوراق بهادار فاقد کانون مربوطه

• دستورالعمل شناسایی و ثبت نهادهای مالی فعال در بازار اوراق بهادار نزد سازمان بورس و اوراق بهادار

• دستورالعمل شناسایی مشتریان در بازار سرمایه

• دستورالعمل ثبت، نگهداری و گزارش‌دهی اسناد، مدارک و اطلاعات توسط اشخاص تحت نظارت

حد نصاب قبولی در آزمون اصول بازار سرمایه:

حد نصاب هر درس از آزمون اصول بازار سرمایه ۳۵ از ۱۰۰ است. البته میانگین کل آزمون باید حداقل ۵۰ از ۱۰۰ باشد.

معافیت ها:

از جمله مواردی که داوطلبان آزمون بازار سرمایه باید بدانند، معافیت های این آزمون است که در قسمت زیر به آن ها اشاره می کنیم:

1) دارندگان مدرک دکتری یا معادل آن در رشته های مالی، مهندسی مالی، اقتصاد، حسابداری، مدیریت بازرگانی (گرایش مالی)، بیمه و بانکداری مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که حداقل امتیاز سوابق تحصیلی و سوابق پژوهشی را مطابق دستورالعمل اعطائی گواهینامه ی حرفه ای بازار سرمایه به دارندگان مدرک دکتری مصوب هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار کسب نمایند، از شرکت در آزمون اصول بازار سرمایه بی نیاز بوده و می توانند در صورت تصویب کمیته گواهینامه های حرفه ای بازار اوراق بهادار، گواهینامه مورد تایید کمیته را دریافت نمایند. لازم به ذکر است در صورت تشخیص کمیته متقاضی می بایست دوره ی آموزشی مقررات مربوط به گواهینامه را سپری نماید.

2) دارندگان مدرک CFA(تمامی سطوح) در صورت کسب حداقل 50 درصد نمره در هر دو ماده امتحانی مقررات اصول بازار سرمایه و اصول بازار سرمایه اسلامی و اخلاق حرفه ای و همچنین شرکت در دوره آموزشی در مورد اوراق بهادار اسلامی، با تایید کمیته گواهینامه های حرفه ای، گواهینامه اصول بازار سرمایه را دریافت خواهند کرد.

3) دارندان مدرک CIIA در صورت کسب حداقل 50 درصد نمره در هر دو ماده امتحانی مقررات اصول بازار سرمایه و اصول بازار سرمایه اسلامی و اخلاق حرفه ای و همچنین شرکت در دوره آموزشی در مورد اوراق بهادار اسلامی، با تایید کمیته گواهینامه های حرفه ای، گواهینامه اصول بازار سرمایه را دریافت خواهند کرد.

چگونه در آزمون اصول بازار سرمایه ثبت نام کنیم؟

برای شرکت کردن در آزمون اصول بازار سرمایه بایستی به وب‌سایت اداره امور گواهینامه‌های سازمان بورس و اوراق بهادار به نشانی icmc.seo.ir مراجعه کنید. در صورتی که شما قبلاً در این سایت عضو نشده‌اید، لازم است ابتدا در قسمت ثبت‌نام، برای خود یک پروفایل شخصی ایجاد کنید و پس از تکمیل مشخصات و موارد خواسته شده، آزمون مورد نظر را انتخاب کنید و ثبت نام خود را نهایی کنید.

رشد بازار سرمایه به توسعه اقتصاد کشور منجر خواهد شد

تهران- ایرنا- دبیر کل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران با تاکید بر اینکه توسعه بازار سرمایه به توسعه کلی اقتصاد کشور کمک خواهد کرد، گفت: همه تلاش ما این است تا فارغ از منافع یک نهاد مالی خاص بتوان به توسعه بازار سرمایه و ارتقای آن در اقتصاد کشور کمک کنیم.

به گزارش ایرنا، «سعید اسلامی» دبیر کل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران امروز در جمع خبرنگاران اظهار داشت: اگرچه طی سال‌های گذشته همیشه همکاری نزدیک با کانون کارگزاران داشتیم و همراه یکدیگر بودیم، اما همیشه در برنامه‌هایی مانند مجلس، کانون‌ها را به صورت جداگانه دعوت می‌کردند که این امر باعث شده بود تا اظهارنظرهای متفاوتی را نسبت به بازار ارائه دهیم.

وی اظهار داشت: کانون‌ها به دنبال این هستند تا در جهت منافع کلی بازار سرمایه حرکت کنند و اظهارنظرها همیشه با مشورت یکدیگر بوده است.

اسلامی تاکید کرد: برگزاری این جلسه برای آن است تا سیگنال جدی به ارکان بازار سرمایه دهیم که باید در جهت توسعه منافع بلندمدت بازار سرمایه و ارتقای جایگاه بازار سرمایه در کل اقتصاد کشور حرکت کنیم.

دبیر کل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران اعلام کرد: منافع کانون‌ها با یکدیگر تفاوت دارد و برای کسب نظر واحد پافشاری می‌کنیم تا تصمیمی که به نفع بازار سرمایه است، اتخاذ شود، زیرا در صورت رشد بازار، همه بازیگران که در حال ایفای نقش در این بازار هستند، در بلندمدت دارای منفعت خواهند شد.

وی گفت: رشد بازار سرمایه کمک‌کننده به کارگزاران، شرکت‌های سبدگردان و حتی رسانه‌ها خواهد بود و به لحاظ اقتصادی هم در بلندمدت این اتفاق به نفع همه است.

اسلامی افزود: همه تلاش ما این است تا فارغ از منافع یک نهاد مالی خاص بتوان به توسعه بازار سرمایه و ارتقای آن در اقتصاد کشور کمک کنیم.

دبیر کل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران ادامه داد: گروه‌های پیچیده‌ای که در اقتصاد کشور رخ داده و وجود آنها به صورت طولانی‌مدت در آمده است، نیاز دارد تا همه بازارهای به درستی کار خود را انجام دهند که این امر کمک می‌کند تا گره بازار سرمایه هم باز شود.

وی اظهار داشت: فعالان رسانه‌ای امسال نقش بسیار پررنگ‌تری را نسبت به ٤ سال گذشته دارند که این نقش پررنگ‌تر هم خواهد شد.

وی به برنامه های کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران اشاره کرد و افزود: طی سال های گذشته نهادهای سرمایه گذاری تلاش کرده تا نقش بهتری در ارکان بازار داشته باشد و با همکاری کانون کارگزاران توانستیم در برخی از موارد به صورت قانونی نماینده داشته باشیم و تلاش می کنیم تا کیفیت تصمیم گیری را ارتقا دهیم.

اسلامی گفت: با دانشگاه های مختلف مانند دانشگاه شریف در حال انعقاد قراردادهای پژوهشی هستیم و تجربیات به دست آمده منتقل خواهد شد.

دبیر کل کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران اظهار داشت: تقویت بدنه کارشناسی و حضور جدی تر در عرصه های بین المللی جزو برنامه های جدی ما برای امسال و سال آینده است.

وی ادامه داد: امروز جایگاه هر ٢ کانون در بازار خوب است اما هنوز صدای مجموعه بازار در بیرون از بازار کمتر شنیده می شود و باید به جایی برسیم که سازمان برنامه و بودجه، مجلس شورای اسلامی، دولت در تدوین قوانین و مقررات تاثیرگذار بر بازارهای پولی و مالی به طور جدی نظر کارشناسی کانون ها را جویا شود و نظرات آنها را اعمال کند.

اسلامی تاکید کرد: تا این جایگاه کمی فاصله داریم اما نیاز داریم تا کیفیت کارشناسی را ارتقا دهیم.

وی خاطرنشان کرد: یکی از تلاش هایی که همه اهالی بازار سرمایه دارند این است که ارکان بازار درگیر مسایلی نشوند و نظرات خود را به صورت مستقل و آزادانه بیان کنند.

دبیر کل کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران گفت: در برخی از مواقع توسعه ما به اندازه توسعه بازار سرمایه طی سه سال گذشته نبوده است و همه ارکان از این فضا جا ماندند.

وی به قیمت گذاری دستوری اشاره کرد و افزود: نظر همه اهالی بازار سرمایه در زمینه قیمت‌گذاری دستوری مشخص است و همیشه به صورت واضح نظرات خود رادر این زمینه بیان کرده ایم.

اسلامی ادامه داد: امروز شرکت ها با زیان انباشته همراه هستند و سهامداران بسیاری از شرکت‌ها به دلیل اعمال قیمت‌گذاری دستوری با زیان و ضرر مواجه هستند که این موضوع نشان از عدم توسعه بازار در کشور دارد.

تاثیر توسعه بازار سرمایه بر توسعه کلی اقتصاد کشور

در ادامه «محمدرضا دهقان» دبیر کل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار اعلام کرد: خبرنگاری شغل سختی است و در بازار سرمایه این حرفه سخت‌تر است، چراکه اخبار می‌تواند باعث تغییر قیمت سهام شرکت‌ها در بازار شود.

وی اظهار داشت: دو کانون کارگزاران و نهادهای سرمایه‌گذاری هماهنگ با یکدیگر در حال فعالیت هستند و ما به دنبال این هستیم تا از طریق تصمیمات اتخاذ شده کمکی در جهت توسعه بازار سرمایه باشیم.

دهقان اضافه کرد: اگر بازار سرمایه بزرگ شود همه ذی‌نفعان بازار سرمایه از این بازار منتفع خواهند شد؛ بنابراین اگر همه اهالی بازار سرمایه هدف توسعه بازار سرمایه را دنبال کنند باعث توسعه و انتفاع از این بازار خواهند شد.

دبیر کل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار خاطرنشان کرد: کانون‌های سرمایه‌گذاری وظیفه خود می‌دانند که در این بازار دخالت و اطلاع‌رسانی کنند و مواردی که کلیت بازار را تحت تاثیر قرار می‌دهد اجماع کنند و اخبار را به افرادی برسانند که منفعتی از این بازار ندارند.

وی ادامه داد: توسعه بازار سرمایه به توسعه کلی اقتصاد کشور کمک خواهد کرد.

دهقان به برنامه های کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار اشاره کرد و ادامه داد: این کانون در سه حوزه کلی باید به ادامه فعالیت ها بپردازد، در ابتدا این کانون در حوزه کلیت بازار به دنبال ارتقای کارایی این بازار است.

دبیر کانون کارگزاران بورس به تنظیم سند کارگزاری اشاره کرد و اظهار داشت: ابزارهای مختلفی را از گذشته داشتیم و در جریان قانون بازار سرمایه یک کارگروه تشکیل دادیم که از فعالین بازار سرمایه و مدیران نهادهای مالی در این نهاد دعوت کردیم و ٢٠ جلسه را برای قانون بازار سرمایه تشکیل دادیم.

وی افزود: تفاوتی که با سال های گذشته خواهیم داشت در حوزه مطالعات تطبیقی است، ادعای ما این است که در بازار سرمایه در حال چرخیدن به دور خود هستیم و قطب نمایی نداریم که بتوانیم سریعتر حرکت کنیم.

دهقان خاطرنشان کرد: قطب نما می تواند بازارهای توسعه یافته در دنیا باشند که با مطالعات تطبیقی برای روش هایی که در این بازارها وجود دارد می توانیم به رشد و توسعه بازار سرمایه کمک کنیم.

امیدوار به تقویت حوزه های مختلف هستیم

دبیر کانون کارگزاران بورس گفت: در چند حوزه گام برداشتیم که امیدواریم بتوانیم حوزه ها را تقویت کنیم، همچنین در حوزه آموزش و فرهنگ سازی جدی تر ورود کردیم.

وی ادامه داد: در حوزه بودجه جلساتی را سازمان برنامه و بودجه و کمیسیون اقتصادی مجلس برای تعیین نرخ خوراک برگزار کردیم و گزارشاتی را در سایر حوزه های تاثیرگذار بر سود آوری ها شرکت ها تهیه کردیم که با توجه به این اتفاقات تاثیرگذار بودیم نهاد کانون کارگزاران در ایران اما با ایده آل ها فاصله داشتیم.

دهقان گفت: وزارت اقتصاد، وزارت صمت و سازمان برنامه و بودجه با تاثیر مستقیم بر کلیت اقتصاد کشور همراه هستند که باید روشی را جا بیندازیم که قبل از هر مصوبه و قانونی پیش نویسی تهیه شود.

تاثیر مستقیم تصمیم گیری ها بر کلیت اقتصاد کشور

دهقان گفت: وزارت اقتصاد، وزارت صمت و سازمان برنامه و بودجه با تاثیر مستقیم بر کلیت اقتصاد کشور همراه هستند که باید روشی را جا بیندازیم که هر مصوبه،قانونی یا پیش نویسی نیازمند گزارش باشد.

دبیر کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار اظهار داشت: در خصوص بودجه نامه ای را آماده کردیم و در آن به ۸ مورد مانند مالیات بر سپرده‌های حقوقی اشاره کردیم و اعلام شد که اثر آن مبهم است و بهتر است گزارشی که اثر آن بررسی شده را ارائه دهید، این مسأله باعث تغییر نرخ سود بین‌بانکی شد و اکنون مقامات دولت می‌خواهند از این نظر خود برگردند.

مخالف قیمت‌گذاری دستوری هستیم

وی در مورد قیمت‌گذاری دستوری گفت: همه فعالان حاضر در بازار سرمایه مخالف قیمت‌گذاری دستوری هستند، متاسفانه اکنون برخی از مقامات هیچ اعتقادی به ساز و کار بازار ندارند.

دهقان اظهار داشت: قیمت گذاری کالاهایی که در بورس کالا عرضه می شود باید از طریق ساز و کار عرضه و تقاضا انجام شود.

سهم بازار سرمایه از تأمین مالی اقتصاد کشور

دبیر کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار به سهم بازار سرمایه از تأمین نهاد کانون کارگزاران در ایران مالی اقتصاد اشاره کرد و گفت: ‌بر اساس آخرین آماری که مقامات بانک مرکزی اعلام کرده‌اند اقتصاد ایران بانک‌محور است و حدود ۹۳ درصد تأمین مالی از طریق بانک انجام می‌شود و کمتر از ۱۰ درصد از تامین مالی از طریق بازار سرمایه انجام می‌شود.

وی بر الزام در افزایش وزن بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: عمده اقتصاد کشور بانک‌محور است و گاهی در این میان شاهد تضاد منافع میان بازار پول و بازار سرمایه هستیم.