مزایا و معایب بیت کوین چیست؟
بیت کوین هم مثل هر چیز دیگری در این دنیا، بیعیب و نقص نیست اما نوآوری انقلابی آن باعث شده است که با وجود تمام مشکلات به راه خود ادامه دهد. در این مقاله به زبان ساده و به طور خلاصه مهمترین مزایا و معایب بیت کوین را شرح میدهیم تا به دید درستی از آن برسید.
تعریفی کوتاه از بیت کوین
بیت کوین یک ارز دیجیتال همتا به همتا و غیرمتمرکز است و هیچ بدنه حاکمیتی یا مسئولی برای عرضه آن وجود ندارد. شبکه بیت کوین بر اساس پروتکل رمزنگاری عمل میکند و دیتابیس (پایگاه داده) آن نیز کاملا عمومی است. خطا در این شبکه تعریف نشده و نسبت به فساد نیز مقاوم است. صندوق یا نهاد نظارتیِ متمرکزی برای تراکنشها وجود ندارد و این تراکنشها به شکل مستقیم میان کاربران شبکه بیت کوین صورت میگیرند.
مزایای بیت کوین
از زمانی که بیت کوین توسط خالق ناشناس خود یعنی ساتوشی ناکاموتو، اختراع شد، ارزش و کاربران آن سیری صعودی را طی میکند. تعداد زیادی از فروشگاههای اینترنتی و وبسایت ارائهدهنده خدمات از بیت کوین به عنوان یک روش پرداخت پشتیبانی میکنند و از طرف دیگر سرمایهگذاری در این ارز دیجیتال نیز یکی از سودآورترین انواع سرمایهگذاری به حساب میآید؛ این در حالی است که به دلیل نوسانات شدید قیمت، احتمال ضرر نیز بالاست.
بیت کوین به عنوان ارز دیجیتال پیشرو، دارای مزایای متعددی است که در ادامه آنها را تشریح خواهیم کرد:
۱. کلاهبرداریهای حوزه پرداخت در آن وجود ندارد
بیت کوین یک ارز دیجیتال است و از الگوریتم و پروتکلهای رمزنگاری استفاده میکند؛ بنابراین دور زدن آن عملاً غیرممکن است. در بیت کوین کسی نمیتواند حساب فرد دیگری را دستکاری کند.
۲. ریسک سرقت هویت در آن وجود ندارد
تراکنشهای بیت کوین با اسامی مستعار و به صورت ناشناس انجام میگیرند. در تراکنشهای بیت کوین نیازی به وارد کردن اطلاعات شخصی یا هر گونه اطلاعات حساس در خصوص دریافت کننده یا گیرنده وجود ندارد. این مسئله ریسک سرقت هویت را کاهش میدهد. در نقطه مقابل، کارتهای اعتباری از «مکانیزم پوش» (Push) استفاده میکنند؛ یعنی از شما خواسته میشود تا اطلاعات هویتی خود را وارد کنید و سپس ارائهدهنده خدمات مالی، مبلغ مورد نظر را از حساب شما و بر اساس اطلاعات هویتی، بیرون میکشد. بیت کوین اما، از «مکانیزم پول» (Pull) بهره میبرد و این شما هستید که پرداخت را انجام میدهید و میتوانید هر مقداری که تمایل دارید را برای دریافت کننده ارسال کنید.
۳. تراکنشها برگشت ناپذیر هستند
در بیت کوین چیزی به عنوان واسطه یا شخص ثالث در تسهیل انجام تراکنش وجود ندارد. تسویه سرمایهها به شک آنی صورت میگیرد و به محض انجام تراکنش، امکان برگشت آن وجود ندارد.
۴. تبادل مستقیم و بدون واسطه
تراکنشهای بیت کوین مستقیما میان دریافت کننده و فرستنده صورت میگیرد و در این میان خبری از شخص ثالث یا واسطه نیست؛ بنابراین کارمزدی به واسطهها پرداخت نمیشود.
۵. نقد پذیری بالا
در حالی که بسیاری از ارزهای دیجیتال دیگر با کاهش شدید در ارزششان مواجه میشوند و به راحتی نمیتوان آنها را فروخت، تبدیل بیت کوین به ارزهای رایج، تقریبا به راحتی قابل انجام است و همیشه برای بیت کوین خریدار و فروشنده وجود دارد.
۶. تراکنش های بین المللی
بیت کوین راحتترین روش برای انجام تراکنشهای بینالمللی است، مخصوصا اگر مبلغ تراکنش بالا باشد؛ چراکه هیچ کارمزد اضافی برای پرداخت مبالغ مختلف به دریافت کننده، پرداخت نمیشود. با بیت کوین میتوان بیش از یک میلیون دلار پول را با کارمزد کمتر از پنج دلار منتقل کرد.
۷. بیت کوین را نمی توان مسدود کرد
هیچ نهاد یا دولتی توانایی جلوگیری از کار بیت کوین (به خودی خود) را ندارد. از آنجایی که بیت کوین نسبت به سیاست نفوذ ناپذیر است، دولتها و مقامات حکومتی نیز نمیتوانند داراییهایی را که مشکلات استفاده از بیت کوین به شکل بیت کوین درآمده ضبط یا مسدود کنند.
۸. امنیت و کم یابی منحصر بفرد
بیت کوین از امنیت بسیار بالایی برخوردار است و دورزدن و تقلب در پرداختهای شبکه این ارز دیجیتال غیر متمرکز است. این ارز دیجیتال دارای محدودیت عرضه ۲۱ میلیون واحدی است و همین مسئله سبب شده تا ارزشش در بلندمدت، قابلیت رقابت با ارزهای رایج را داشته باشد.
۹. بلاک چین
به لطف استفاده از بلاک چین در شبکه بیت کوین، امکان تقلب و دستکاری در آن وجود ندارد.
معایب بیت کوین
حال که مزایای بیت کوین را گفتیم، نوبت به معایب آن رسیده است:
۱. کلاهبرداری
از لحاظ فنی، فهم بیت کوین برای یک فرد عادی که آشنایی چندانی با فناوریهای روز ندارد، مشکل خواهد بود. از همین رو به اسم بیت کوین و با نامهای وسوسه کنندهای نظیر سرمایهگذاری و پسانداز، وبسایتها و نرمافزارهای تقلبی اقدام به فروش این ارز دیجیتال و گول زدن مردم میکنند.
۲. فعالیتها در بازار سیاه
بیت کوین ارز محبوب مجرمین و بازارهای سیاه در فضای تحت عنوان دارک وب (Dark Web) است. از آنجایی که تراکنشهای بیت کوین ناشناس است، از این ارز برای حملات سایبری، معاملات مواد مخدر و قاچاق سلاح در بازارهای سیاه استفاده میشود. در حال حاضر بانکهای مرکزی و قانونگذاران در سطح جهان، قوانین مشخص و شفافی را در حوزه بیت کوین و فعالیتهای پیرامون بیت کوین را تدوین نکردهاند.
۳. نوسانات قیمت
نوسانات قیمت بیت کوین در یک روز میتواند به ۵۰ درصد هم برسد، چیزی که در بازارهای سنتی شاهدش نیستیم. برای همین اکثر کسب و کارها برای پذیرش بیت کوین نگران هستند.
۴. برگشت ناپذیری تراکنشها
اغلب طرفداران بیت کوین از برگشت ناپذیری تراکنشهای بیت کوین به عنوان مزیت یاد میکنند اما گروهی هم آن را عیب بزرگی میدانند. به محض آنکه یک تراکنش بیت کوین تایید و تکمیل شود، امکان بازگشت وجه وجود نخواهد داشت.
۵. ارزهای دیجیتال آینده
این احتمال وجود دارد که ارزهای دیجیتال که در آینده عرضه میشوند، جای بیت کوین را بگیرند و مشکلات و معایب آن را هم حل نمایند؛ این صورت به ارزی برتر از بیت کوین بدل خواهند شد و جایگاه بیت کوین متزلزل خواهد شد.
۶. حملات سایبری
هکرها و حملات سایبری از بیت کوین به عنوان روش اخاذی استفاده و از قربانیان خود تقاضای باج میکنند. استفاده از بیت کوین باعث میشود تا رهگیری و دستگیری این افراد با چالشهایی همراه باشد.
۷. دانلود غیرقانونی
وبسایتها و سرویسهای دانلود غیرقانونی برای تامین بودجهی اداره خدمات خود، از بیت کوین استفاده میکنند.
۸. تراکنشهای آهسته
شبکه بیت کوین به دلیل محدودیتهایی که دارد در هر ثانیه فقط میتواند حدود ۷ تراکنش را تایید کند، این در حالی است که شرکتهایی مثل ویزا در هر ثانیه بیش از ۲۰ هزار تراکنش را پردازش میکنند. همچنین برای تایید یک تراکنش بیت کوین باید حدود ۱۰ دقیقه صبر کنید که کاربردی شدن آن برای نیازهای روزمره را زیر سوال میبرد. با این حال راهحلهای زیادی مثل شبکه لایتنینگ برای بیت کوین در حال توسعه است که میتواند این مشکل را حل کند.
مشکلات و ریسکهای بیت کوین و ارزهای دیجیتال برای پذیرش گسترده
بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال همانند هر فناوری دیگری، در ابتدای راه خود با چالشهایی مواجه هستند که باعث کاهش سرعت پذیرش گسترده در بین مردم میشود. از کندی تراکنشها و کارمزدهای بالا گرفته تا کلاهبرداریهای این حوزه، هر کدام بهنوبه خود نقشی در کاهش مقبولیت ارزهای دیجیتال دارند.
در این مقاله که با کمک گزارشی از وبسایت کریپتونیوز نوشته شده است، ۷ چالش مهم بر سر راه پذیرش همگانی بیت کوین و ارزهای دیجیتال را بررسی میکنیم. همچنین درباره راهکارهایی برای حل برخی از این مشکلات میخوانید.
از نظر اغلب کارشناسان حوزه ارزهای دیجیتال، این هفت چالش روند پذیرش بیت کوین و ارزهای دیجیتال را مختل میکنند و حتی میتوانند برای بقای آنها خطرناک باشند:
۱. مقیاسپذیری (تراکنشهای آهسته و گران)
مشکل مقیاسپذیری در بلاک چین بیت کوین و چندین ارز دیجیتال مطرح دیگر بر هیچکس پوشیده نیست. مقیاسپذیری یکی از بزرگترین مشکلات حال حاضر شبکه بیت کوین و اتریوم است. در حال حاضر در هر ثانیه حدود ۷ تراکنش در این شبکه پردازش میشود که این میزان در مقایسه با پردازش ۲۴,۰۰۰ تراکنش در ثانیه در شبکه پرداخت ویزا بسیار اندک است.
مشکل مقیاسپذیری در مقیاس جهانی، آینده چندان خوشایندی را برای بیت کوین، اتریوم و سایر بلاک چینهای کُند به تصویر نمیکشد؛ زیرا افزایش تعداد کاربران و ازدحام شبکه میتواند سرعت تراکنشها را از این هم کُندتر کند و کارمزد تراکنشها را بهشدت افزایش دهد. البته توسعهدهندگان بیت کوین، اتریوم و بلاک چینهای دیگر بهشدت در تلاش هستند با ارائه راهکارهای متنوع این چالش را حل کنند. هر چه هست، در زمان نگارش این مقاله، راهکارهای ارائهشده هنوز باب میل کاربران نیست.
نمودار حجم تراکنشهای شبکه بیت کوین از سال ۲۰۱۹ تاکنون. منبع: bitinfocharts
چندین راهحل برای این مسئله وجود دارد که بهتر است به آنها اشاره شود. یکی از این راهحلها شبکه لایتنینگ (Lightning Network) است. شبکه لایتنینگ یک راهکار لایه دوم است و بهمنظور تحمل وزن دادههای تراکنشها طراحی شده است. این شبکه تنها مختص بیت کوین نیست و ارزهای دیجیتال دیگری مانند لایت کوین هم از آن بهره میبرند.
توضیح کامل ماهیت شبکه لایتنینگ در این مقاله میسر نیست؛ اما بهطور خلاصه، لایتنینگ امکان انجام تراکنشهای نامحدود و بدون کارمزد را در بین دو یا چند شخص فراهم میکند. تصور کنید که شما و یکی از دوستانتان در کسبوکاری با هم شریک هستید و از بیت کوین بهعنوان ابزار پرداخت استفاده میکنید. اگر شما بخواهید بابت همه حسابوکتابهایی که با یکدیگر دارید از شبکه اصلی بیت کوین استفاده کنید، باید هر تراکنش شما بر روی بلاک چین ثبت شود و در ازای آن کارمزد پرداخت کنید. اما شما میتوانید بهجای این کار، از شبکهای استفاده کنید که مانند یک دفتر حسابرسی در بین شما دو نفر است. شما همه تبادلات خود را در این شبکه انجام میدهید؛ بدون اینکه این تبادلات در بلاک چین ثبت شود. سپس هر زمانی که تمایل داشتید (زمانی که ارزش تراکنش نسبت به کارمزد مناسب بود)، میتوانید به شبکه اصلی برگردید و تراکنش نهایی را در آن ثبت کنید.
شبکه لایتنینگ نهتنها با رفع نیاز برای پرداخت کارمزد بهنفع کاربران عمل میکند، بلکه باعث کمشدن ترافیک شبکه هم میشود. از همین رو، لایتنینگ یکی از راهکارهای مؤثر شبکه بیت کوین برای افزایش مقیاسپذیری است.
۲. پذیرش از سوی کسبوکارها
یکی دیگر از چالشهای بیت کوین و ارزهای دیجیتال پذیرش آن از سوی کسبوکارها بهعنوان ابزاری برای پرداخت است. طبق یک آمار معتبر، ۹۳ درصد از دارندگان ارزهای دیجیتال تمایل دارند این ارزها را هزینه کنند؛ اما مسئله این است که حتی بسیاری از فروشگاههای بزرگ هم هنوز گزینه پرداخت بیت کوین را در اختیار مشتریان خود قرار ندادهاند.
شرکت بیتپی و پلتفرم خبری PYMNTS در همین راستا تحقیقی را انجام دادهاند و در آن از ۸,۰۰۸ مشتری آمریکایی نظرسنجی کردهاند (PYMNTS پوششدهنده دادهها، اخبار و اتفاقات مربوط به پلتفرمها و خدمات پرداخت است و در این راستا، از گزارشهای مخاطبان خود نیز استفاده میکند). نتایج این نظرسنجی نشان میدهد که ۵۷ درصد از افرادی که در گذشته و یا در زمان فعلی مالک ارزهای دیجیتال بودهاند، در طی یک سال گذشته حداقل یک خرید با استفاده از داراییهای دیجیتال خود انجام دادهاند. همچنین ۵۹ درصد از مشتریانی که هرگز مالک ارزهای دیجیتال نبودهاند، از تمایل خود به استفاده از این داراییها برای خریدهای آینده خود خبر دادهاند.
علاوه بر این، شرکت مسترکارت هم اخیراً یک نظرسنجی بینالمللی انجام داده و نتایج آن نشان میدهد که ۴۰ درصد از شرکتکنندگان، ارزهای دیجیتال را ابزارهایی برای پرداخت در نظر میگیرند.
با همه این تفاسیر، کل صنعت ارزهای دیجیتال به السالوادور چشم دوخته است؛ کشوری که قرار است در سپتامبر سال جاری (شهریور ۱۴۰۰) بیت کوین را بهعنوان پول رسمی بپذیرد و صاحبان کسبوکارها موظف به پشتیبانی از آن در صورت نیاز مشتری خواهند شد. گفتنی است که دو قانونگذار مخالف این امر در کشور السالوادور تلاش دارند تبصرهها و اصلاحیههایی را به قانون پشتیبانی از بیت کوین اضافه کنند (که شاید در آنها، مواردی از جمله لزوم ارائه خدمات ارزهای دیجیتال برای همه فروشگاهها برداشته شود)؛ اما با این همه، تصمیم السالوادور میتواند تجربه جالبی برای همه دنیا باشد و به جهانیان نشان دهد که آیا بیت کوین واقعاً میتواند بهعنوان ابزاری برای پرداخت در سطح ملی و بهعنوان جایگزینی برای ارزهای رایج ملی استفاده شود یا خیر.
۳. نوسانات قیمت
یکی دیگر از چالشهای مهم و همیشگی ارزهای دیجیتال، نوسانات قیمت این ارز دیجیتال است. بسیاری از طرفداران بیت کوین ادعا میکنند که نوسانات شبکه بیت کوین یک ویژگی مشکلات استفاده از بیت کوین است و نه یک مشکل؛ اما با این همه، نمیتوان انکار کرد که این ویژگی «مانعی بسیار مهم» بر سر راه پذیرش عمومی محسوب میشود.
اگرچه کاربران باتجربه ارزهای دیجیتال درک میکنند که جایگاه فعلی این ارزها نتیجه نوسانات ذاتی آن است، اما یک سرمایهگذار تازهوارد و معمولی تمایل ندارد روی داراییای سرمایهگذاری کند که ممکن است طی فقط یک روز ۳۰ درصد افت ارزش داشته باشد.
نوسانات قیمت بیت کوین کماکان یکی از اصلیترین دلایلی است که افراد را در خصوص استفاده از این ارز دیجیتال بهعنوان ذخیره ارزش مردد میکند؛ اما نباید این نکته را فراموش کرد که افزایش کاربران بیت کوین باعث کمشدن این نوسانات میشود.
به گفته کارشناسان، وقتی بیت کوین کاربران بیشماری در سرتاسر جهان پیدا کند و نقدینگی شبکه آن افزایش یابد، دستکاری قیمت این ارز دیجیتال برای افراد یا حتی سازمانها بسیار دشوارتر خواهد شد. در این حالت است که نوسانات بیت کوین فروکش میکند.
در نمودار زیر، نوسانات قیمت بیت کوین از ابتدای پیدایش تاکنون را مشاهده میکنید.
نمودار نوسانات بیت کوین نسبت به دلار. منبع: buybitcoinworldwide
۴. وضعیت حقوقی ارزهای دیجیتال
وضعیت حقوقی ارزهای دیجیتال در سطح بینالمللی نیز بهعنوان یکی از چالشهای اصلی این ارز دیجیتال مطرح میشود.
برای اثبات این ادعا میتوان به اقدام کشور السالوادور برای پذیرش بیت کوین بهعنوان ارز رسمی اشاره کرد و مشکلاتی که بر سر راه آنها قرار گرفت. بهعنوان مثال، حدود یک هفته پس از تصویب این طرح، درخواست السالوادور جهت دریافت مساعدت مالی از صندوق بینالمللی پول (IMF) رد شد. این سازمان دلیل نپذیرفتن این درخواست را «شفافنبودن» فضای ارزهای دیجیتال و «مشکلات حقوقی» مربوط به این اقدام دانست.
این یکی از توجیههای همیشگی دولتها و یکی از باورهای غلط رایج درمورد بیت کوین و ارزهای دیجیتال است که این ارزها، فعالیتهای مجرمانه را تسهیل و به پولشویی کمک میکنند. میبینید که حتی صندوق بینالمللی پول هم به این ادعا دامن زده و کار را برای پذیرش گسترده بیت کوین سخت کرده است.
یکی دیگر از دلایل این سازمان برای رد درخواست مساعدت مالی السالوادور، مسائل زیستمحیطی بوده است. مصرف انرژی بالای بیت کوین همیشه انتقادات زیادی را در پی داشته و این انتقادها در سالهای اخیر شدت بیشتری گرفتهاند؛ اما پذیرش چنین انتقادی حداقل از جانب صندوق بینالمللی پول دشوار است؛ چراکه خود این صندوق میلیاردها دلار در پروژههایی که از سوختهای فسیلی استفاده میکنند سرمایهگذاری کرده و هیچ توجهی به خواهشهای مقامات رسمی اروپایی برای متوقفکردن این کار نکرده است.
بنابراین بهراحتی میتوان متوجه شد که این دو دلیل، بهانههایی بیش نیستند و مشکل جای دیگری است. در حقیقت، قدرتهای بزرگ جهان هنوز با پذیرفتهشدن بیت کوین در مقیاس جهانی کنار نیامدهاند و ترجیح میدهند به روشهای آشکار و پنهان از این کار جلوگیری کنند. از طرف دیگر، تا زمانی که بیت کوین فقط یک ذخیره ارزش باقی بماند و نتوان از آن بهعنوان ابزاری برای پرداخت استفاده کرد، پذیرش گسترده آن هم به شکلی که باید، اتفاق نمیافتد.
بنابراین وضعیت حقوقی ارزهای دیجیتال در سطح بینالمللی هم یکی دیگر از عواملی است که باید درمورد آن فکر کرد و چارهای برای آن اندیشید.
۵. نیاز به آموزش بیشتر
بخش بزرگی از جمعیت جهان هنوز نمیدانند که میتوانند ارزهای دیجیتال را خرج کنند و همچنین نمیدانند چگونه باید این کار را انجام دهند. بیت کوین نوع جدیدی از پول و ابزاری برای انتقال ارزش است؛ اما خیلی از افراد حتی نمیدانند که چگونه باید بیت کوین را بهدست آورد، چگونه باید آن را انتقال داد و چگونه باید آن را خرج کرد. همین مسئله کافی است تا متوجه شویم که هنوز چقدر راه برای آموزش ارزهای دیجیتال در پیش داریم و چقدر باید برای آگاهیبخشی درمورد ارزهای دیجیتال تلاش کنیم.
بله، حقیقت این است که بیت کوین و ارزهای دیجیتال کمی پیچیده هستند. مفاهیم جدیدی همراه با شبکه بیت کوین زاده شدهاند که هر کاربری باید در مورد آنها آگاهی داشته باشد. برای مثال، لازمه درک صحیح ماهیت و عملکرد بیت کوین، آگاهی نسبی از مفاهیم مربوط به بلاک چین است. آیا میشود که کسی از بلاک چین هیچچیز نداند و بتواند بیت کوین را درک کند؟
قطعاً وقتی ما میگوییم بیت کوین غیرمتمرکز است، تراکنشهای آن شفاف است و بهصورت همتابههمتا انجام میشود، همه اینها بهدلیل استفاده بیت کوین از بلاک چین است. بهعبارت بهتر، این بلاک چین است که این ویژگیها را به بیت کوین هدیه میکند. بنابراین برای اینکه بتوانید بیت کوین را درک کنید، باید ابتدا بدانید بلاک چین چیست و چه ویژگیهایی دارد.
در غیر این صورت همه این تعاریف برایتان بیمعنی میشود. مثلاً ممکن است با خود بگویید، یعنی چه که تراکنشهای بیت کوین در صورت موافقت بیش از ۵۰ درصد اعضای شبکه انجام میشوند؟ اعضای شبکه چگونه باید موافقت یا مخالفت خود را درمورد یک تراکنش اعلام کنند؟ اصلاً این اعضا از کجا باید تراکنشهای بیت کوین را ببینند؟ استخراج بیت کوین یعنی چه؟ چگونه باید بیت کوین را استخراج کرد؟
۶. قوانین سنتی درمقابل خودقانونگذاری
بهعنوان نکته ششم، باز هم به مسئله قانونگذاری بیت کوین و ارزهای دیجیتال میرسیم. قانونگذاری و مشتقات آن همیشه یکی از جوانب بحثبرانگیز ارزهای دیجیتال بودهاند. برخی قانونگذاری ارزهای دیجیتال را سودمند میدانند، در حالی که برخی دیگر معتقدند چنین قانونگذاریهایی به نفع بیت کوین نخواهد بود.
با این حال، مسئلهای که بسیاری بر سر آن اتفاقنظر دارند این است که یک سیستم غیرمتمرکز نمیتواند در چهارچوبهای نظارتی ایجادشده برای سیستمهای متمرکز بگنجد. در واقع، ماهیت سیستمهای غیرمتمرکز بهنحوی است که نمیتوان آنها را قانونگذاری کرد و اصطلاحاً باید «خودقانونگذار» باشند.
بهعقیده کارشناسان، قوانین اقتصادی سنتی که هنوز هم در اکثریت کشورهای دنیا اجرا میشوند، یکی از بزرگترین موانع بر سر راه رشد ارزهای دیجیتال هستند. این بدان معنا نیست که ما با هرگونه قانونگذاری در خصوص بیت کوین مخالفیم؛ بلکه به این معنی است که برای قانونگذاری پدیده نوین و نوآورانهای مانند بیت کوین، باید از قوانین نوین هم استفاده کرد.
نمیتوان از همان قوانین قدیمی و کهنهای برای قانونگذاری بیت کوین استفاده کرد که برای داراییهای سنتی تنظیم شده بودند و در زمان تدوین آنها، چیزی به اسم بلاک چین و بیت کوین و ارز دیجیتال اصلاً وجود خارجی نداشت؛ اما متأسفانه این اتفاقی است که عملاً میافتد.
این قوانین به نفع سیستمهای مالی سنتی تنظیم شدهاند و شبکههای جدید را در نظر نمیگیرند. در واقع، دولتها دانش کافی را برای حفاظت از مشتریان و بازارها در یک سیستم مالی غیرمتمرکز ندارند و نمیدانند که چگونه باید این کار را انجام دهند. قوانین آنها هم از سرمایه مشتریان در چنین بازارهایی محافظت نمیکند.
۷. کلاهبرداری و اعضای «سَمّی» جامعه بیت کوین
یکی از اصلیترین چالشها در حوزه ارزهای دیجیتال را میتوان بحث کلاهبرداری دانست. این حوزه بهطور مستقیم با پول در ارتباط است و از سمت دیگر، آزادبودن پرداختها با ارزهای دیجیتال، افزایش حریم خصوصی تراکنشها و سهولت انتقال ارزش با توکنها باعث شده است که این فضا بهشتی برای کلاهبرداران باشد.
افراد زیادی با شرکت در پروژههای کلاهبرداری مختلف که با ارزهای دیجیتال مرتبط هستند، پول خود را از دست میدهند و در نهایت تمام این حوزه را کلاهبرداری میدانند. چالش کلاهبرداری با چالش قانونگذاری و همچنین چالش «نیاز به آموزش بیشتر» ارتباط نزدیکی دارد، بهطوری که با قانونگذاری و آموزش صحیح به افراد میتوان کلاهبرداریهای این حوزه را تا حد زیادی کاهش داد، یا حداقل تمایز بین یک پروژه کلاهبرداری و کل حوزه ارزهای دیجیتال را نشان داد.
یکی دیگر از مشکلات بیت کوین مواضع هیجانزده برخی از کاربران این شبکه است. برخی از کاربران بیت کوین بیش از حد متعصب هستند و وقتی پای بیت کوین و هرچیز مرتبط با بیت کوین وسط باشد، هیچ حد و حریمی را حفظ نمیکنند.
این مسئله را میتوان بهطور ویژه در شبکههای اجتماعی همچون توییتر و کلابهاوس مشاهده کرد. اگرچه برخی کاربران استدلال میکنند که فضای ارزهای دیجیتال به «آدمهای پرهیجان و دیوانه» نیاز دارد، اما رفتار اعضای این جامعه نباید بهنحوی باشد که باعث ترس و فراریدادن اعضای جدید شود.
جمعبندی
هنوز موانع زیادی بر سر راه پذیرش گسترده بیت کوین قرار دارند؛ اما این موانع غیرقابلحل نیستند و همچنین بهشکلی هم نیستند که عملکرد کلی بیت کوین را با مشکل مواجه کنند.
شاید بتوان گفت که در بین ۷ مانعی که در این مقاله مطرح شد، تنها «مقیاسپذیری» مشکل خود شبکه بیت کوین و ارزهای دیجیتال است و سایر آنها مشکلاتی هستند که بهدلیل شرایط فعلی بر این ارزها تحمیل شدهاند و باید فکری برای برطرفکردن آنها کرد.
نظر شما چیست؟ به نظر شما بزرگترین مانع بر سر راه پذیرش گسترده ارزهای دیجیتال چیست؟
مزایا و معایب سرمایه گذاری در رمزارز ها
در زیر شش مورد از معایب و مزایای بیت کوین و رمزارز ها ، این دارایی های دیجیتال، به نقل از وب سایت entrepreneur.com جمع آوری شده است. با ارزجو همراه باشید.
مزایا: بازده بالقوه بالا
هر روزه داستان های سرگیجه اوری از کسب درآمد افراد توسط رمزارز ها شنیده می شود. اگر بخواهیم آن را به عنوان یک چشم انداز بلند مدت بررسی کنیم، باید بگوییم که اگر شما مبلغ هزار دلار را در سال ۲۰۱۳ در بیت کوین سرمایه گذاری می کردید، دارایی شما امروز به میزان ۴۰۰ هزار دلار ارزش داشت.
تعدادی از کوین های جایگزین (آلتکوین) که به جمع ۱۰ توکن برتر بازار سرمایه راه پیدا کرده اند، در ماه های اخیر توانسته بودند بیش از ۱۰۰۰ درصد افزایش قیمت را تجربه کنند.
معایب: تیم های بدون تجربه کافی
هر رمزارز اساساً یک محصول استارت آپی برای حل یک مشکل جدی می باشد.
رمزارز ها یک موضوع کاملاً جدید و نو می باشند. در فضای رمزارز ها، تیم های کم تجربه زیادی هستند که در مقایسه با افراد دارای تجربه و دانش گسترده، کمبود دارند. درست مشابه استارت آپ ها، اگر یک تیم به درستی مدیریت نشود، ممکن است تمام پروژه با شکست مواجه شود.
اکثر پروژه ها اطلاعات مربوط به تیم (توسعه دهنده) خود را در بر می گیرد. یک جست و جوی سریع در شبکه اجتماعیLinkedIn ، می تواند مطالبی زیادی را در رابطه با تجربه تیم ها نشان دهد.
مزایا: سیال بودن
زمانی که شما در دارایی هایی همانند یک استارت آپ سرمایه گذاری می کنید، ممکن است پول های شما برای چند سال قفل شود. در این شرایط تا زمانی که کسی سهام شما را خریداری نکند، شرکت به نتیجه برسد و یا عمومی نشود، شما در این وضعیت گیر کرده اید؛ اما در صورتی که در رمزارز ها سرمایه گذاری کنید، سرمایه شما همیشه در جریان خواهد بود.
شما با استفاده از رمزارز ها می توانید خرید و فروش را در هر لحظه ای به سرعت انجام دهید. بازار در هفت روز هفته و در کلیه ساعات شبانه روز دایر می باشد. خرید و فروش عموماً با سرعت بالا انجام می شوند، به همین دلیل در مواقعی که بازار دارای نوسانات است، شما می توانید به سرعت به آن واکنش نشان دهید.
معایب: مشکلات فنی رمزارز ها
زمانی که مردم به سمت سرمایه گذاری در رمزارز ها می روند، سخت ترین چیز برای آن ها درک حقیقت تماماً دیجیتالی بودن آن است. شما می توانید هر سرمایه ای را به منابع قابل لمس تبدیل کنید، اما در حقیقت بیت کوین، ذاتی دیجیتال داشته و قابل لمس نمی باشد.
با توجه به این که این دارایی ها کاملاً دیجیتال هستند، معمولاً با مشکلات فنی مواجه می شوید. صرافی
مزایا: شفافیت بیت کوین و رمزارز ها
شفافیت ویژگی ای است که برای بررسی و ارزیابی یک موضوع به آن نیاز داریم. تا زمانی که در یک تیم نباشید، درک تمامی جنبه های یک موضوع ناممکن است. بسیاری از رمزارز ها نسبت به تعهدات خود شفاف عمل می کنند. اکثر آن ها توضیحات، اطلاعات و سایر مطالب مربوطه را در یک طرح اولیه که سندی طولانی پیرامون کلیات پروژه و تکنولوژی آن است، ارائه می کنند. این اطلاعات معمولاً شامل نقشه راه، اعضای تیم و اغلب اوقات کد آن ها می شود.
این کد ها به منظور نمایش عمومی معمولا بر روی وب سایت Github قابل دسترسی می باشند. زمانی که فعالیت زیادی بر روی Github یک شرکت وجود نداشته باشد، یک نشانه بد تلقی می شود.
معایب: امنیت
یکی از بزرگ ترین معایب رمزارز ها، موضوع امنیت آن می باشد. صرافی های زیادی تا به حال هک شده اند و میلیون ها دلار دارایی دیجیتال از بین رفته است. کسانی که کوین های خود را در آن صرافی ها نگهداری کرده اند، تقریباً همه چیز خود را از دست داده اند.
رمزارز ها هنوز از طرف شرکت بیمه سپرده فدرال (به اختصار FDIC) بیمه نشده اند و بنا بر شواهد، این اتفاق به زودی محقق نمی شود. شما بایستی در مواقع خرید، فروش و نگهداری کوین ها بسیار مراقب باشید.
ما به شما استفاده از کیف پول های ذخیره سرد را توصیه می کنیم که به شما قابلیت کنترل کلید خصوصیتان را می دهد. کلید خصوصی شما آن چیزی است که به شما اجازه دسترسی به کوین های خود در بلاکچین را می دهد. بهتر است این کلید را به صورت آفلاین و در جای امن نگهداری کنید.
سرمایه گذاری در بیت کوین و رمزارز ها بسیار پر خطر می باشد. بازار ها بسیار کم ثبات و پر نوسان بوده و حقیقت این است که این تکنولوژی بسیار جوان می باشد. با این حال، این بازار ها هنوز یک فرصت عالی برای افراد علاقهمند به سرمایه گذاری محسوب می شوند. پیشنهاد می کنیم که با رمزارز ها همانند سایر سرمایه گذاری ها رفتار کنید. توصیه پایانی ما این است که در این زمینه خودتان نیز به اندازه کافی تحقیق کنید.
مزایا و معایب بیت کوین چیست؟
به طور حتم نام بیت کوین را بارها شنیدهاید. بیت کوین (₿) ارز رمزنگاری شدهای است که در سال 2008 توسط فرد یا گروهی از افراد ناشناس به نام Satoshi Nakamoto اختراع شد و در سال 2009 به عنوان نرمافزاری متن باز منتشر شد.
بیت کوین در واقع یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز بدون دخالت بانک مرکزی یا نفر سوم است که این قابلیت را دارد که بدون نیاز به واسطه میتواند از کاربری به کاربر دیگر در شبکه بیت کوین ارسال شود. معاملات توسط گرههایی در شبکه از طریق رمزنگاری تأیید میشوند و در یک آفیس توزیع عمومی به نام بلاکچین ثبت میشوند.
بیت کوین توسط بانک مرکزی یا سیستم دولتی مانند ارزهای فیات صادر نمیشود. در عوض، یا توسط رایانه از طریق فرآیند حل الگوریتمهای پیچیده ریاضی به منظور تأیید بلوکهای معامله برای اضافه شدن به بلاکچین، استخراج میشود و یا اینکه با ارزهای استاندارد پول ملی خریداری میشوند و در کیف پول بیت کوین قرار میگیرند که به طور معمول از طریق تلفن هوشمند یا رایانه قابل دسترسی است.
احتمالاً به این مسئله فکر کردهاید که مزایا و معایب کلی بیت کوین چیست. به طور قطع مزایایی وجود دارد که بیت کوین را به یکی از ارزهای دیجیتال تبدیل میکند که هیچ شباهتی با دیگر ارزها ندارد.
اما واقعیت این است که هیچ چیز کامل نیست، در نتیجه بیت کوین نیز معایبی دارد. در این مقاله قصد داریم مزایا و معایب آن را مورد بحث قرار دهیم.
1- مزایای بیت کوین
1-1- آزادی در پرداخت
با بیت کوین، ارسال و دریافت پول در هر نقطه از جهان در هر ساعت از شبانه روز امکانپذیر است. به این ترتیب دیگر لازم نیست نگران عبور و پرداختهای برون مرزی و همچنین برنامهریزی مجدد به علت تعطیلی بانکها یا محدودیتهای دیگری باشید که ممکن است هنگام انتقال پول برای شما مشکل ایجاد کنند.
شما با در اختیار داشتن بیت کوین در واقع کنترل پول خود را در دست دارید و این هم یک ویژگی خوب به حساب میآید که هیچ شخصیت مرکزی در شبکه بیت کوین وجود ندارد.
1-2- کنترل و امنیت
به کاربران اجازه داده شده تا معاملات و تمام تراکنشهای خود را کنترل کنند که این مسئله به ایمنسازی شبکه بیت کوین کمک بزرگی کرده است. کاربران در حین خرید و فروش و انجام تراکنشها در ازای ارائه و یا دریافت خدمات دیگر این توانایی را ندارند که هزینههای اضافی را بدون هماهنگی با شما به مبلغ اصلی اضافه کنند، بنابراین شما قبل از هر گونه افزایش و یا کاهش هزینهای مطلع خواهید شد که این به نوبه خود بسیار دلگرمکننده است.
در این سیستم برای اینکه پرداختهای کاربر با موفقیت انجام شده و نهایی شود مشکلات استفاده از بیت کوین دیگر نیازی به لینک کردن اطلاعات شخصی فرد به شبکه نیست. با توجه به این نکته که اطلاعات شخصی کاربران از دسترس کسانی که قصد سوء استفاده از آنها را دارند، خارج است میتوان اطمینان حاصل کرد که بیت کوین از کاربران در برابر سرقت هویت محافظت میکند.
چگونه میتوان از ایمنی پول اطمینان حاصل کرد؟
شاید عجیب به نظر برسد اما برای اطمینان از ایمنی پول لازم است که از بیت کوین پشتیبان تهیه کرد و برای آن رمزگذاری مناسبی نیز انجام داد.
1-3- اطلاعات شفاف
با استفاده از فناوری بلاکچین، همه معاملات نهایی برای مشاهده در دسترس همه است، با این وجود اطلاعات شخصی پنهان است. آدرس عمومی شما همان چیزی است که برای همه کاربران قابل مشاهده است اما خیالتان راحت باشد که اطلاعات شخصی شما به این موضوع مرتبط نیست.
هر کسی در هر زمان میتواند معاملات را در بلاکچین بیت کوین تأیید کند. پروتکل بیت کوین توسط هیچ شخص، سازمان و یا نهاد دولتی قابل دستکاری شدن نیست که این امر به لطف امنیت حاصل شده از رمزنگاری بیت کوین است.
1-4- هزینههای اقتصادی
در حال حاضر در شبکه بیت کوین یا هیچ پرداختی وجود ندارد یا در صورت وجود بسیار ناچیز است. در حین انجام برخی از کارها، کاربران برای پردازش سریعتر تراکنشها و یا استخراج بیت کوین ممکن است ناچار به پرداخت هزینههایی باشند. هرچه هزینه بالاتر باشد، اولویت آن کاربر در داخل شبکه بیشتر شده و استخراج بیت کوین نیز سریعتر پردازش میشود.
صرافیهای ارز دیجیتال با تبدیل بیت کوین به ارز فیات (پولی بیپشتوانه اما قانونی مانند دلار آمریکا که ارزش آن از دولت صادرکنندهاش است) به معاملهگران در پردازش معاملات کمک میکنند. این سرویسها به طور کلی هزینه کمتری نسبت به کارتهای اعتباری و PayPal دارند.
1-5- ریسک پایینتر برای معاملهگران
با توجه به اینکه پرداختها و هرگونه تراکنشی که در شبکه بیت کوین انجام میشود به هیچ عنوان قابل برگشت نیست، و همینطور اینکه اطلاعات شخصی افراد وارد نمیشود، معاملهگران از امنیت بالایی برخوردار هستند و از ضررهای احتمالی که ممکن است در اثر تقلب رخ دهد در امان میمانند.
1-6- حذف هزینههای بانکی
در آنجایی که پرداخت هزینههای به اصطلاح ارائهدهنده و دریافتکننده و همچنین هزینههای واریزی گاه به گاه و در میان مبادلات ارزهای رمزنگاری شده یک استاندارد تلقی میشود، کاربران بیت کوین مشمول پرداخت هزینههای بانکی در روش سنتی مرتبط با ارزهای فیات نیستند که نسبت به ارزهای رمزگذاری شده دیگر این به معنای عدم نگهداری حساب یا حداقل هزینه موجودی، نبود هزینه اضافه برداشت و هزینه سپرده برگشتی است.
3- چه چیزی بیت کوین را از بقیه رمزارزها متمایز میسازد؟
چیزی که در مورد بیت کوین رقابت را برای دیگر ارزها سخت میکند، اثر شبکه و امنیت بهبود یافته است؛ این دو مزیت تقریباً غیرقابل غلبه هستند و ارزش زیادی دارند. چیزی که تمایز ایجاد میکند امکان وجود در بازار پیشبینی، خرید اجناس کاملاً ناشناس یا افزودن نام سرور غیرمتمرکز است.
بیت کوین در 8 سال گذشته بدون تجربه شکست به عنوان یک شبکه ذخیره ارزش بیش از هر Altcoin (ارز جایگزین) دیگری، پیشرو است. اثبات شده است که تقریباً با هر معیاری که در نظر بگیریم امنیت بیت کوین بسیار بیشتر از نمونههای جوانتر آن است.
علاوه بر این، بیت کوین امروز با تبادلات بیشتر، معاملهگران و در واقع کاربران بیشتر، نرم افزارها و سخت افزارهای بهتر و بیشتری که از آن پشتیبانی میکنند، در دسترستر از همیشه است.
بیت کوین اجزای بیشتری دارد و حجم آن بسیار بیشتر از هر آلت کوین است. بیت کوین دارای بزرگترین اکوسیستم توسعه دهنده دارای نرم افزار بهتر و نیز پیادهسازی بهینهتری نسبت به هر آلت کوینی است.
بیت کوین بیشترین تعداد کارآفرینانی را دارد که با درایت، فداکاری و خلاقیت فراوان به دنبال ساختن و بهبود شرکتها در اطراف خود هستند.
هنگامی که با بیت کوین رقابت میکنید، نه تنها با پایگاه کاربری، تیم توسعه و عملیات استخراج بسیار بزرگتر آن رقابت میکنید، بلکه در مقابل اکوسیستم بسیار بزرگ استارت آپها، پروژههای متن باز و کارآفرینان نیز رقابت میکنید.
اکنون که به مزایای اساسی رمزارز بیت کوین پرداختیم، باید معایب آن را نیز در نظر داشته باشیم.
2- معایب بیت کوین
2-1- عدم وجود دانش و آگاهی کافی
شهری که در آن زندگی میکنید را در نظر بگیرید. فکر میکنید افرادی که میشناسید چقدر در مورد بیت کوین و ارزهای مشابه آگاهی دارند؟ و یا اصلاً این نیاز را حس میکنند که در این مورد آگاهی کسب کنند؟
واقعیت این است که بسیاری از مردم هنوز از ارزهای دیجیتال و بیت کوین بی اطلاع هستند. افراد باید در مورد بیت کوین آموزش ببینند تا بتوانند آن را در زندگی خود اعمال کنند. از نظر بسیاری از کارشناسان شبکهسازی برای گسترش مفهومی به نام بیت کوین، در زندگی امروز یک ضرورت به حساب میآید.
مشاغل مختلف به دلیل مزایای بیت کوین آن را میپذیرند، اما این تعداد افراد در مقایسه با افرادی که همچنان ارزهای فیزیکی را به عنوان روشی ثابت برای انجام فعالیتهای مالی قبول دارند، جامعه آماری نسبتاً کوچکی است.
شرکتهایی مانند Tiger Direct و Overstock که از بیت کوین در پرداختهایشان استفاده میکنند شرکتهای بزرگی هستند و این بسیار خوب است. حالا تصور کنید که اگر پرسنل همین شرکتها آگاهی و درک درستی از ارزهای دیجیتال نداشته باشند، چگونه به مشتریان در درک و استفاده از بیت کوین برای انجام معاملات کمک میکنند؟
کارمندان باید در مورد بیت کوین آموزش لازم را ببینند تا بتوانند به مشتریان کمک کنند که این امر قطعاً کمی وقت، هزینه و تلاش میطلبد. در غیر این صورت، استفاده این شرکتها از بیت کوین فایده خاصی نخواهد داشت.
2-2- ریسک و نوسانات
نوسانات بیت کوین به طور عمده به این دلیل است که مقدار محدودی کوین وجود دارد و تقاضا برای استخراج آنها هر روز بیشتر میشود اما انتظار میرود که با گذشت زمان بیشتر، نوسانات کاهش یابد.
هرچه تعداد بیشتری از مشاغل، رسانهها و مراکز تجاری شروع به پذیرش و استفاده از بیت کوین کنند، قیمت آن در نهایت کاهش مییابد.
2-3- هنوز در حال توسعه است
بیت کوین در بسیاری از قسمتها هنوز ناقص است، به این علت که همچنان در حال توسعه بوده و در مراحل ابتدایی است.
در حال حاضر ویژگیها، ابزارها و خدمات جدیدی برای امنیت و دسترسی بیشتر این ارز دیجیتال در حال توسعه هستند.
بیت کوین قبل از رسیدن به پتانسیل کامل و نهایی خود، مقداری رشد نیز خواهد داشت.
2-4- تداخل احتمالی دولت
از مسائلی که ممکن است برای کاربران بیت کوین کمی نگران کننده باشد تداخل یا اعمال قدرت دولتها است. دولت ممکن است کوینهای شما را در شبکه بیت کوین نگیرد، اما میتواند تمام فعالیتهای مربوط به آن را در کشور ممنوع کند که در نتیجه آن کیف پول و شرکتهای بیت کوین را مجبور به تعطیلی میکند.
در نهایت، بیت کوین موجود در این کیف پولها مسدود شده و دسترسی به آنها دشوار میشود و این مسئله بیش از همه به افرادی آسیب میزند که یا پیشبینیهای لازم را از قبل نداشتند و یا هزینه و وقت زیادی را صرف جمعآوری میزان بیت کوین بلوکه شده اختصاص داده بودند.
2-5- تورم زدایی
شاید بدانید که چگونه ضد تورم بودن بیت کوین میتواند مزیتی مشکلات استفاده از بیت کوین بزرگ برای اقتصاد باشد. اما اگر فردی که توانایی آسیب به سیستم را دارد عاملی را که سبب ایجاد تورم میشود در اختیار داشته باشد میتواند رکود بزرگی ایجاد کند.
تعداد بیت کوین محدود است و اگر قسمت زیادی از همین تعداد محدود توسط دلالان و سرمایهگذاران نگه داشته شود، آنها آن را برای مدت زمان بیشتری نگه میدارند و بالطبع آن را در بازار آزاد نمیکنند. هر چه زمان و میزان عرضه بیت کوین کوتاهتر باشد و تقاضا نیز همچنان سیر افزایشی داشته باشد، قیمت بیت کوین به همان نسبت افزایش مییابد و سپس سرمایهگذاران به احتمال بسیار زیاد از این وضعیت سود میبرند.
2-6- فراموشی رمز برابر است با از دست دادن کل سرمایه
اگر کیف پول بیت کوین خود را گم کنید، تمام بیت کوینهای موجود در آن کیف پول را گم کردهاید. نمیتوانید آن را بازیابی کنید و به همین راحتی تمام آن چه داشتید برای همیشه از دست میرود؛ برای جلوگیری از پیشامد چنین اتفاقاتی حتماً از کیف پول خود با یک کد نسخه پشتیبان تهیه کنید. با این کد نسخه پشتیبان در این گونه مواقع میتوان برای بازیابی موجودی کیف پول بیت کوین از دست رفته اقدام کرد.
در مورد پولهای فیزیکی در صورتی که شما کارت اعتباری خود را گم کنید و یا به سرقت برود، میتوانید با مراجعه به بانک کارت جدیدی را درخواست کرده و آن را به صورت مجدد دریافت کنید اما در مورد بیت کوین، به دلیل غیرمتمرکز بودن و عدم تسلط هیچ نهاد، سازمان و شخصی بر آن، نمیتوان کاری برای کیف پول از دست رفته کرد.
2-7- پولشویی یا بازار سیاه
اوایل بیت کوین در پولشویی و برای افراد فعال در بازارهای سیاه، مورد استفاده قرار نمیگرفت؛ زیرا آنها نمیخواستند اطلاعات شخصی خود را فاش کنند و از پرداخت وثیقه خودداری میکردند. اما در حال حاضر در شبکه بیت کوین پولشویی به راحتی انجام میشود به این صورت که واسهها پول را از یک منبع جمع کرده و به منبع دیگری منتقل میکنند.
مسائل مختلفی میتوانند سبب شوند که بیت کوین به شکل فاجعهباری از بین برود:
اولین مورد میتواند یک نقص فنی باشد؛ به نوعی که به افراد نادرست اجازه دهد کوین بدزدند.
مورد دوم میتواند یک نقص اقتصادی باشد. به عنوان مثال، یک تغییر کد که به دلایلی بلافاصله 10 میلیون سکه به برخی از نهادها میدهد.
مورد سوم میتواند یک نقص مشکلات استفاده از بیت کوین اجماعی باشد؛ به عنوان مثال، بیت کوین به تقریباً دو سکه تقسیم میشود.
نتیجه گیری
با تکامل بیشتر بیت کوین، میتوان انتظار داشت که بیت کوین با یافتن ابزار جدید به طرق غیرمنتظره رشد کند. دارندگان بیت کوین میتوانند انتظار داشته باشند که سودمندی آن فقط با گذشت زمان افزایش یابد. در مقابل، برای صاحبان altcoin به طور قابل توجهی ریسک بیشتری در استفاده از کوینها پیشبینی میشود.
به عبارت دیگر، بیت کوین قبلاً میدان خود را باز مشکلات استفاده از بیت کوین گذاشته است و دارای اکوسیستم و منابعی کافی برای رقابت با ارزهای دارای مزایای قابل توجه است. بیت کوین بر روی دو هدف تمرکز ویژه دارد: ثبات و کارآفرینی. این دو هدف سبب چالشبرانگیز شدن رقابت آلتکوینها با بیت کوین است.
قوانین خرید بیت کوین در ایران چگونه است؟
آیا خرید و فروش ارز دیجیتال ممنوع شده است؟ آیا خرید یا فروش رمز ارز غیر قانونی است؟ یا اصلا قوانین خرید بیت کوین در ایران چیست؟ اینها سوالیهایی است که این روزها بارها از افراد مختلف شنیدهایم.
خرید و فروش بیت کوین و سایر رمز ارزها در کشور جرم نیست
برای پاسخ به ۲ پرسش بالا، در ابتدا باید به این نکته اشاره کنیم که بیت کوین و سایر رمز ارزها هنوز در کشور بهصورت رسمی شناخته نمیشوند و قانونی نیستند؛ اما استفاده از آنها و خرید و فروش بیت کوین و سایر رمز ارزها در کشور نیز جرم نبوده و نیست.
طبق ماده ۲ قانون مجازات عمومی، «هر فعل یا ترک فعل که مطابق قانون قابل مجازات یا مستلزم اقدامات تامینی یا تربیتی باشد جرم محسوب است و هیچ امری را نمیتوان جرم دانست مگر آنکه به موجب قانون برای آن مجازات یا اقدامات تامینی یا تربیتی تعیین شده باشد جرم محسوب میشود.»
تا به امروز در قوانین رسمی کشور هیچ قانونی در رابطه با مجاز یا غیرمجاز بودن استفاده از رمز ارزها و سرمایهگذاری در این بازار وجود نداشته است که عمل خلاف آن قانون جرم و مستلزم برخورد با مجرمان باشد. در واقع هیچ اقدامی در رابطه با قانون گذاری ارزهای دیجیتال در ایران نیز صورت نگرفته است. بنابراین با توجه به عدم وجود مجازات برای خرید و فروش ارز دیجیتال یا نگهداری آن، نمیتوان این عمل را طبق قانون مصوب کشور جرم دانست.
با این حال، دیگر مراجع مانند نیروی انتظامی و پلیس فتا در مقابل کلاهبرداریهای این حوزه بهعنوان یک فناوری مسئولیتهایی دارند و اختیاراتی برای پیگیری این موارد و برخورد با متخلفان و مجرمان دارند.
همچنین، در صورت وقوع هرگونه کلاهبرداری، هک یا عدم تعهد به قراردادها در فضای کریپتوکارنسی میتوان با طرح شکایت رسمی، از طریق این مجاری و دادگاه مشکلات پیش آمده را پیگیری کرد. اما باز هم اشاره میکنیم که هیچ نهاد رسمی قانونی خرید فروش رمز ارز و نگهداری آنها را در حال حاضر جرم نمیداند.
ماجرای ممنوعیت بیت کوین چیست؟
۳۱ تیرماه ۱۳۹۸ رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس از موافقت کمیسیون اقتصادی دولت با به رسمیت شناختن صنعت «بیت کوین» خبر داد.
بانک مرکزی کشور بارها در اطلاعیههای مختلف ورود رمز ارزها را به عرصه پرداخت کشور ممنوع اعلام کرده است. اما این ممنوعیت به معنای ممنوعیت استفاده و نگهداری این ارزها نیست و بارها تاکید شده است که اجازه ورود رمز ارزها فقط و فقط به سیستمهای کلان پرداخت در کشور داده نشده است.
این بانک در ۹ دیماه ۱۳۹۶، طی یک اطلاعیه رسمی استفاده از بیت کوین و سایر رمز ارزهای اینچنینی در تمام مراکز پولی و مالی کشور را ممنوع اعلام کرده است. طبق این اطلاعیه هرگونه استفاده و خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال در بانکها، موسسات مالی و صرافیهای دارای مجوز بانک مرکزی رسماً ممنوع اعلام شده است.
اما این بیانیه فقط بانکها و صرافیهای دارای مجوز رسمی از بانک مرکزی را خطاب قرار داده بود و ممنوعیت کلی برای رمز ارزها اعلام نکرده است. لازم به ذکر است که ممنوعیت اعلام شده طی این بیانیه پیش از این نیز وجود داشته و فقط بهصورت بخشنامهی رسمی و مکتوب به موسسات مالی ابلاغ نشده بود.
پس از این بخشنامه ناصر حکیمی، معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی طی یک گفتوگو در اینباره اعلام کرد، که اطلاعیه ممنوعیت استفاده از ارزهای دیجیتال در مراکز پولی و مالی از سوی شورای عالی مبارزه با پولشویی، سیاست نهایی بانک مرکزی در پولهای دیجیتالی نیست. در واقع هیچ سیاستی در هیچ زمانی نهایی نیست و سیاستها به صورت بازه زمانی در نظر گرفته میشود.
دلیل انتشار اخبار ممنوعیت بیت کوین در روزهای اخیر چیست؟
همانطور که احتمالاً شاهد بودهاید، در روزهای نخست سال ۲۰۲۱ میلادی اخبار فراوانی پیرامون رکوردشکنی قیمت بیت کوین منتشر شد و در گوشه و کنار جهان صحبت از بالا رفتن ارزش رمز ارزها و آیندهی روشن این فناوری بود.
اگر با بیت کوین و دنیای کریپتوکارنسیها آشنا باشید؛ باید بدانید که نوسانات این بازار شدیداً وابسته به اخبار پیرامون آن است. در نتیجه انتشار اخبار اینچنینی طی این روزها سبب افزایش ارزش بیت کوین و بهتبع آن سایر رمز ارزها شد.
این افزایش قیمت سبب شد در داخل کشور نیز افراد بسیاری جذب این بازار مالی شوند و شروع به سرمایهگذاری در عرصه ارزهای دیجیتال کنند. با توجه به این روند مسئولان کشور ضروری دیدند قوانین گذشته را برای تازهواردان به حوزه ارزهای دیجیتال مجدداً یادآوری کنند تا از وقوع مشکلات در آینده و تبعات حضور افراد نا آگاه به این بازار جلوگیری کرده باشند.
در روز ۱۰ اسفند سال جاری، عبدالناصر همتی، رئیسکل بانک مرکزی ایران، در مصاحبهای نهچندان شفاف اعلام کرد بهزودی برای خرید و فروش بیت کوین چند صرافی معرفی خواهد شد که استخراجکنندگان میتوانند در آنها ارز خود را به فروش برسانند.
وی در پاسخ به پرسش یک خبرنگار مبنی بر خرید و فروش بیت کوین و وضعیت قوانین استخراج در ایران مشکلات استفاده از بیت کوین گفت:
خرید و فروش بیت کوین بین افراد آزاد نمیشود و فقط برای فروش ارز حاصل از استخراج بیت کوین و فعالیتهایی از این دست چند صرافی معرفی خواهد شد.
این سخنان جناب همتی سبب شد که موجی از واکنشها در شبکههای اجتماعی پیرامون غیرقانونی بودن بیت کوین و سایر کریپتوکارنسیها شکل بگیرد. در صورتی که قبلتر هم اشاره کردیم این ممنوعیتها امر تازهای نیست و سالهای گذشته ابلاغیههایی رسمی در اینباره منشتر شده است که طی هیچیک از آنها به جرم انگاری خرید و فروش رمز ارز یا سرمایهگذاری در این بازار اشاره نشده است.
آیا فعالیت صرافی های ارز دیجیتال در ایران غیرقانونی است؟
در این میان، اخباری هم مبتنی بر ممنوعیت فعالیت صرافیهای رمز ارز داخلی و نداشتن مجوز این موسسات منتشر شد. لازم به توضیح است که با توجه به مواردی که قبلتر اشاره کردیم؛ هیچ قانونی برای ارزهای دیجیتال تاکنون وضع نشده است و مجوزی برای انجام معاملات رمز ارز نه برای هیچ شخصی و نه هیچیک از موسسات در نظر گرفته نشده است.
در تابستان سال جاری رئیس کانون صرافان بانک مرکزی به صراحت اشاره کرد: بانک مرکزی تاکنون هیچ مجوزی برای خرید و فروش ارز دیجیتال صادر نکرده است. وی در ادامه به برخورد با متخلفان این حوزه که در عرصه صرافیهای داخلی فعالیت میکنند اشاره کرد.
اما با توجه به اجازه ادامه فعالیت صرافیها میتوان به ناهماهنگی نهادهای مختلف در امور ارز دیجیتال اشاره کرد.
در پاسخ به بیانات اینچنینی باید اینطور گفت که نبود قوانین و عدم تنظیم مجوزt صرافیهای ارز دیجیتال را در این زمینه تبرئه خواهد کرد. زیرا صرافیها به محض وضع قوانین دقیق و شفاف و در نظر گرفتن مجوزهای خاص برای ادامه فعالیت، سریعاً اقدام به کسب مجوزهای لازم و رعایت تمامی قوانین وضع شده خواهند کرد. مانند آنچه که تاکنون پیش گرفتهاند و در چارچوب قوانین شرکتهای رسمی ثبت شده در کشور فعالیت کردهاند و تمامی موارد تعیین شده توسط پلیس فتا را اجرا و رعایت کردهاند.
فعالان حوزه ارزهای دیجیتال بی صبرانه در انتظار وضع قوانین هستند
در بهمن ماه سال ۹۷، بانک مرکزی یک پیشنویس رسمی در باب قوانین ارزهای دیجیتال تنظیم کرد و در اختیار مجلس قرار داد. طبق برنامهریزیها مقرر شده بود این پیشنویس پس از چند ماه به تایید نهایی رسیده و در صحن علنی مجلس به رای گذاشته شود. اما متاسفانه این روند طبق برنامهریزیها پیش نرفت و طرح نیمه کاره باقی ماند.
در این پیشنویس مجدداً اشاره شده بود که صرافیها میتوانند با دریافت مجوز فعالیت کنند، اما استفاده از بیت کوین بهعنوان ابزار پرداخت ممنوع است.
نبود قوانین در هر حوزهای میتواند مشکلات جدی بهوجود بیاورد. مراجع قانونی کشور ما همیشه در بررسی ابزارهای تکنولوژی تعلل میکنند و اینطور گمان میکنند که این موارد از الزامات بررسی نیست و بحث بر سر آنها را به مواقع دیگر موکول میکنند.
در حوزه کریپتوکارنسی نیز روند اینچنین بوده است و تعلل بسیاری در تصمیمگیری برای آن، از زمان ورود این فناری به کشور و استفادهی مردم از رمز ارزها صورت گرفته است.
متخصصین عرصه کریپتو و تمام کسانی که در موسسات مرتبط با این حوزه فعالیت دارند و همچنین تریدرها و سرمایهگذاران ایرانی، بیش از هر کس دیگر چشم بهراه وضع قوانین رسمی و مشخص شدن تصمیم نهایی مسئولان مربوطه هستند.
همانطور که پیش تر به آن اشاره کردیم، تا مشکلات استفاده از بیت کوین کنون قوانین خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال در ایران وجود نداشته است. امیدواریم مسئولان هرچه سریعتر در رابطه با ارزهای دیجیتال قانونهای مشخصی تصویب کرده و مجوزهای لازم برای صرافیهای ارز دیجیتال را تنظیم و به آنها ابلاغ کنند؛ تا ایران هم مانند سایر کشورهای جهان بتواند بهراحتی و به دور از هیجانات منفی از این بازار پر سود جهانی بهره ببرد و از مزایای فراوان رمز ارزها در عرصههای مختلف اقتصادی استفاده کند.
دیدگاه شما