بازده سرمایه گذاری (ROI) چیست و چه کاربردی دارد؟
یکی از دغدغه های اقتصاد ایران در این روزها، ایجاد ایده های خوب برای کارآفرینی و کمبود حمایت مالی از این ایده هاست. بسیاری از کارآفرینان معتقدند حمایت کافی از آن ها صورت نمی گیرد و از طرفی بسیاری از متخصصین کارآفرینی در داخل و خارج از کشور نیز بر این مسئله تاکید دارند.
سرمایه گذاری در این روزهای مفهوم ريسک و بازده در سرمايه گذاري اقتصاد کشور کاری پر ریسک است و سرمایه داران ترجیح می دهند سرمایه خود را جایی قرار دهند که با کمترین میزان ریسک، بیشترین میزان سودآوری را کسب کنند. اما چطور میتوان از این مسئله مطمئن بود؟ در اقتصاد مفهومی وجود دارد که از آن با عنوان بازده سرمایه گذاری یاد می شود. نرخ بازده سرمایه گذاری مشخص می کند که سرمایه گذاری در یک پروژه چه نسبتی از سرمایه را به سرمایه گذار باز می گرداند؟
تا پایان این مطلب مفهوم بازده سرمایه گذاری را به طور کامل توضیح می دهیم و کارایی آن را مشخص می کنیم.
نرخ بازده سرمایه گذاری (Return Of Investment) چیست؟
نرخ بازده سرمایه گذاری، نرخ بازگشت سرمایه یا بازده سرمایه همه به یک مفهوم باز می گردند. ROI که مخفف انگلیسی Return of Investment است، در ساده ترین تعریف، معیار و نرخی است که با استفاده از آن کارایی و نتیجه بخش بودن یک سرمایه گذاری ارزیابی می شود. حتی اگر بخواهید بازدهی چند نمونه از سرمایه گذاری را با هم مقایسه کنید بهترین راه مقایسه بازده سرمایه گذاری آن هاست.
راستی اگر علاقه مندید با مبحث پروانه کسب بیشتر آشنا شوید همه جزئیات آن را در این مقاله ذکر کرده ایم.
فرمول محاسبه نرخ بازده سرمایه گذاری
اگر نگاهی به فرمول محاسبه نرخ بازده سرمایه گذاری داشته باشیم متوجه می شویم که ROI نسبت سود یک سرمایه گذاری را به هزینه ی آن بررسی و اندازه گیری می کند. فرمول محاسبه نرخ بازده سرمایه گذاری به شکل زیر است:
نرخ بازده سرمایه گذاری = (هزینه سرمایه گذاری – عواید حاصل از سرمایه گذاری) تقسیم بر هزینه سرمایه گذاری
در فرمول بالا منظور از عواید حاصل از سرمایه گذاری درآمدهای حاصل از فروش سرمایه است. به این معنی که برای مثال با قراردادن سرمایه در یک پروژه چه میزان از درآمد برای شما حاصل شده است. حاصل فرمول بالا عددی در قالب درصد است که امکان مقایسه بازده سرمایه گذاری در یک پروژه را با پروژه های دیگر امکان پذیر می کند. در حال حاضر محاسبه نرخ بازده سرمایه گذاری در بهترین نرم افزار حسابداری نیز موجود نمی باشد، چون این امکان در نرم افزار حسابداری کاربردی ندارد.
کاربرد نرخ بازده سرمایه گذاری چیست؟
همانطور که اشاره کردیم از این نرخ برای مقایسه بازدهی چند سرمایه گذاری استفاده می شود. از این نرخ در تهیه پروپوزال ها و طرح های تجاری استفاده می گردد و در برخی موارد حتی از این نرخ برای ارزیابی عملکرد مدیریتی در یک مجموعه و موفقیت آن مجموعه نیز استفاده می شود.
البته نرخ بازده سرمایه گذاری لزوما بر سود تمرکز ندارد و می توان معیار سود را با معیارهای متغیری همچون میزان سهم از بازار و … جایگزین کرد. بنابراین این فرمول در بررسی موفقیت سرمایه گذاری مورد استفاده قرار می گیرد، نه لزوما در میزان سود حاصل از سرمایه گذاری.
در این میان پیشنهاد می کنیم از نرم افزار حسابداری فروشگاهی سپیدار نیز دیدن کنید. امکانات این نرم افزار آن را در مقابل رقبا به بهترین نرم افزار حسابداری فروشگاهی تبدیل کرده است.
معایب و مشکلات بازده سرمایه گذاری چیست؟
با اینکه این فرمول به نظر ساده و دوست داشتنی این روزها در مباحث مختلفی مثل سرمایه گذاری در بورس، سرمایه گذاری در استارتاپ ها و سرمایه گذاری در بخش های مختلف کاربرد بسیاری دارد، اما مشکلات و معایبی هم دارد. با در نظر گرفتن این مشکلات در می یابیم که نباید مقایسه سرمایه گذاری ها تنها با استفاده از ROI و نگاه محدود به آن انجام گیرد.
1 – مشکل زمان در نرخ بازده سرمایه
یکی از مهمترین معایب و مشکلات نرخ بازده سرمایه گذاری لحاظ نکردن زمان است. در واقع اگر قرار باشد بازده سرمایه گذاری دو استارتاپ را مقایسه کنیم نمی توانیم متوجه شویم که هر کدام از نرخ های بازگشت سرمایه در چه مدت زمان اجرایی خواهد بود. در چنین وضعیتی این سوال مطرح می شود که سرمایه گذاری شماره 1 و سرمایه گذاری شماره 2 هر کدام در چه مدت زمانی سودآوری احتمالی را ارائه می دهند. البته این مشکل با توجه بیشتر به اعدادی که در فرمول وارد می شود تا حدی قابل حل است و می توان با استفاده هوشمندانه از اطلاعات عامل زمان را نیز در این فرمول در نظر گرفت.
2 – مشکل در محاسبه نتایج کیفی
اجازه دهید با یک موضوع این مشکل را روشن کنیم. فرض کنید در یک شرکت سیستم های کامپیوتری بسیار قدیمی هستند و کارمندان نمی توانند کار خود را با سرعت مناسبی انجام دهند. در این شرایط سرمایه ای برای خرید سیستم های جدید اختصاص داده می شود و سرعت کار کارمندان بیشتر می شود. در چنین شرایطی می توان نرخ بازگشت بازده سرمایه گذاری را مقایسه کرد، چون میزان افزایش سرعت کار قابل اندازه گیری است. اما نمی توان تاثیری که خرید سیستم های جدید در روحیه کارمندان ایجاد کرده را بررسی کرد. در نتیجه می توانیم بگوییم که عیب دیگر نرخ بازده سرمایه گذاری این است که روشی برای محاسبه منابع غیر مالی و غیرکمی معرفی نمی کند.
یکی از نرم افزارهای مشهور سپیدار سیستم نرم افزار حقوق و دستمزد است. پیشنهاد می کنیم از امکانات این نرم افزار نیز مطلع باشید.
مزایای استفاده از نرخ بازده سرمایه گذاری
شاید معایب نرخ بازگشت سرمایه محدود به چند مورد باشد، اما مزایای آن بسیار بیشتر است. تطبیق پذیری، سادگی و سهولت در استفاده مهمترین مزیت نرخ بازده سرمایه گذاری است. امکان تفسیر ساده نتایج این فرمول عامل دیگری است که آن را به فرمولی کاربردی تبدیل کرده. علاوه بر این موارد همانطور که اشاره کردیم مهمترین مزیت نرخ بازده سرمایه گذاری درصدی بودن و مقایسه ای بودن آن است که باعث می شود سرمایه گذاران بتوانند با استفاده از اطلاعات حاصل از این فرمول محل سرمایه گذاری مورد علاقه خود را تشخیص دهند.
نرخ بازده سرمایه گذاری (نرخ بازگشت سرمایه) در بورس
می دانید که سرمایه گذاری در بورس چقدر برایتان سودآوری داشته؟ سرمایه گذاری در بورس نیز نوعی از سرمایه گذاری است که می توان برای بررسی عملکرد و میزان موفقیت آن نیز از ROI بهره گرفت.
آنچه تا اینجا از بازده سرمایه گذاری گفتیم مربوط به بازده سرمایه ای یا همان بازده قیمتی بود. اما برای محاسبه نرخ بازده سرمایه گذاری در بورس باید از بازده نقدی سرمایه گذاری استفاده کنیم که فرمول آن به شکل زیر است:
بازده نقدی = جریان نقد تقسیم بر قیمت خرید
بازده نقدی سودی است که به صورت جریانات نقد در دوره سرمایه گذاری به دست سرمایه گذار می رسد. البته ذکر این نکته واجب است که ممکن است در طول سرمایه گذاری جریان نقد دوره ای وجود نداشته باشد، در این صورت بازدهی نقدی برابر با صفر خواهد بود.
راه های کاهش ریسک سرمایه گذاری در بورس
سرمایهگذاریهای فردی شما بهطور معمول در دو کلمه خلاصه میشود: «ریسک» و «پاداش». قانون کلی این است که پاداش بالقوه بیشتر، خطر بیشتری نیز به همراه دارد. اما این قانون به ترتیب معکوس صادق نیست. خطر بیشتر، لزوما به پاداش بالقوه بیشتری تبدیل نمیشود. گاهی اوقات ریسک بیشتر، فقط ریسک بیشتر با پاداش کم است. ریسک چیز بدی نیست. اما شما باید آگاه باشید که با داراییهای سرمایهگذاری خود چه نوع ریسکی را میخواهید بپذیرید و چگونه میتوانید سطح غیرقابلقبول ریسک را کاهش دهید. در این مقاله قصد داریم با ارائه ترفندهایی برای کاهش ریسک سرمایه گذاری، شما را یاری کنیم.
تحمل خود را در برابر انواع مختلف ریسک تعیین کنید
هر سرمایهگذاری شامل مقداری از سطح ریسک است. درک نوع ریسک یا ترکیبی از انواع ریسک در کاهش این خطرات پیش رو، ضروری است. دو عاملی که میتواند به شما کمک کند مفهوم ريسک و بازده در سرمايه گذاري میزان تحمل ریسک خود را تعیین کنید، عبارتند از:
- میزان خالص سرمایه شما
- تعیین میزان ریسکپذیری
ارزش خالص سرمایه شما، داراییهای شما منهای بدهیها هستند. ریسک سرمایه شما پولی است که اگر در یک سرمایهگذاری ضرر کنید، تأثیری در سبک زندگی شما نخواهد داشت. اگر از دارایی خالص بالایی برخوردارید و دارای میزان ریسک قابلتوجهی هستید، توانایی تحمل ریسک بالاتری دارید. اگر ارزش خالص شما کم است و سرمایه ریسک چندانی ندارید، احتمالا با سرمایهگذاریهای محافظهکارانه و کمخطر وضعیت بهتری خواهید داشت و حتما با کاهش ریسک سرمایه گذاری روبهرو خواهید بود.
دقت کافی و واقعبینی مهم هستند
بهطور خلاصه، این مسئله به معنای تحقیق در مورد سرمایهگذاریهای قبلی شما است. شما باید موارد زیر را بررسی کنید:
- تاریخچه سرمایهگذاری
- رشد درآمد
- تیم مدیریتی
- میزان بدهی
این نتایج را با داراییهای دیگر در سبد سرمایهگذاری جدید خود، مقایسه کنید. یکی از معیارهایی که برای کاهش ریسک سرمایه گذاری باید مراقب آن باشید، نسبت ریسک به ریوارد است. شما با تحلیل میزان ریسک و میزان پاداشی که برای هر سرمایه در نظر دارید، بهتر پیش خواهید رفت.
تنوع سازی را مهم بدانید
متنوع سازی با پخش سرمایه در محصولات مختلف، از جمله راه های کاهش ریسک سرمایه گذاری در بورس است. بهعنوان مثال، ممکن است 25 درصد پول سرمایهگذاری خود را در سهام الف، 25 درصد را در گواهی سپرده بیمه فلان سازمان، 25 درصد را در اوراق قرضه و 25 درصد دیگر سرمایه خود را در املاک و مستغلات قرار دهید. اگر شرکت الف با بازده کمی مواجه شود، شما همچنان سود کسب خواهید کرد، اما پتانسیل سود شما کاهش مییابد. زیرا فقط بخشی از پول شما در سهام سرمایهگذاری شده. اگر سرمایه کمی در الف داشته باشید، ضرر شما نیز محدود است، زیرا 75 درصد از پول شما در محصولات دیگر سرمایهگذاری میشود.
سرمایهگذاریهای خود را بهطور منظم کنترل کنید
تخصیص مناسب سرمایه شما به عواملی مانند مدتزمان سرمایهگذاری و خلقوخوی سرمایهگذاری شما بستگی دارد. بهعنوان مثال، یک سرمایهگذار محافظهکار ممکن است 40 درصد از پرتفوی خود را در اوراق قرضه میانمدت، 25 درصد را در سهام بزرگ، 10 درصد را در اوراق کوتاهمدت، 10 درصد را در سهام متوسط و 10 درصد را در سهام کوچک، قرار داده باشد. لازم است که حداقل یکبار در سال، دارایی خود را ارزیابی کند و داراییهای جدید را در صورت لزوم خریداری کرده یا بفروشد تا سبد سهام خود را به تخصیص مناسب داراییهای جدید برساند. در نتیجه لازم است برای کاهش ریسک سرمایه گذاری، در صورت لزوم منابع خود را دوباره بررسی کنید.
از تحلیل تئوری نوین پرتفوی استفاده کنید
نظریه پرتفوی مدرن (MPT) نظریهای در مورد چگونگی ایجاد سرمایهگذاری ریسکپذیر، برای ایجاد حداکثر بازده مورد انتظار، بر اساس سطح معینی از ریسک بازار است. هری مارکوویتز در مقاله خود «انتخاب سبدگردانها» که در سال 1952 در یک مجله مالی چاپ شد، پیشگام این نظریه بود. وی بعدا برای کارش در مورد نظریه مدرن سبدگردانها، جایزه نوبل دریافت کرد.
تئوری نوین پرتفوی، استدلال میکند که ویژگیهای ریسک و بازده سرمایهگذاری نباید بهتنهایی مشاهده شوند. بلکه باید از طریق تأثیر سرمایهگذاری روی ریسک و بازده کل سبدگردان ها ارزیابی شود. MPT نشان میدهد که یک سرمایهگذار میتواند مجموعهای از داراییهای متعدد را ایجاد کند که بازده را برای یک سطح معین از خطر، به حداکثر برساند. به همین ترتیب، باتوجه به سطح بازده مورد انتظار، یک سرمایهگذار میتواند یک پرتفوی با کمترین ریسک ممکن ایجاد کند. بر اساس معیارهای آماری مانند واریانس و همبستگی، عملکرد یک سرمایهگذاری فردی، کمتر از تأثیر آن بر کل سبدگردانها است. این مهم را در کاهش ریسک سرمایه گذاری خود فراموش نکنید.
انتخاب پرتفوی چه تأثیری در کاهش ریسک سرمایه گذاری دارد؟
MPT فرض میکند که سرمایهگذاران از ریسکپذیری بالا رنج میبرند. به این معنی که آن ها برای یک سطح مشخص از بازده، پرتفوی کمخطرتر را به نمونه پرخطر ترجیح میدهند. بهعنوان یک موضوع عملی، گریز از ریسک نشان میدهد که اکثر مردم باید در چندین کلاس دارایی، سرمایهگذاری کنند. این مسئله اهمیت متنوع سازی را برای ما بیشتر میکند.
برای درک بهتر این موضوع، ضربالمثل بهظاهر تکراری اما مهم را به یاد بیاورید: «تمام تخممرغهایتان را در یک سبد نگذارید». این مسئله به این معناست که هنگام ورود به عرصه بورس، نباید تمام سرمایه خود را روی یک منطقه متمرکز کنید. بهتر است که با تکیه بر یک تحلیل تکنیکال حرفهای، سرمایه خود را به 4 یا 5 قسمت تقسیم کنید.
نحوه انتخاب پرتفوی بهینه
سبد سهام بهینه به سبد سهامی گفته میشود که سهام پیکربندیشده و درستی را در خود داشته باشد. این سبد، از نظر آماری، بازدهی مطلوب را در سطح معینی از ریسکِ پذیرفتهشده توسط یک سرمایهگذار، ارائه میدهد. تجزیه و تحلیل پرتفوی با فرض اینکه سرمایهگذاران سعی میکنند با وسواس زیاد ریسک را به حداقل برسانند، در حالی که به دنبال بالاترین بازده هستند، بر مفهوم بهینه سبدگردانها تأکید دارد. طبق این تئوری، سرمایهگذاران باید تصمیماتی منطقی برای دستیابی به حداکثر بازده، در سطح قابلقبول ریسک خود، اتخاذ کنند.
سبدگردانها با ریسک بهینه، بهطور کلی در وسط منحنی ریسک تناسب قابل قبول میان ریسک و بازده خود یافت میشوند. اگر فرد از منحنی بالاتر برود، به معنای ریسک بیشتر است. به همین ترتیب، اگر فردی در پایین منحنی حرکت کند، به معنای پرتفویهای کمخطر / کمبازده خواهد بود.
برای بلندمدت سرمایهگذاری کنید
بورس اوراق بهادار از لحاظ تاریخی، در درازمدت، عملکرد خوبی داشته است. اگر سهام را با پولی خریداری کنید که ممکن است بهزودی به آن نیاز داشته باشید، ممکن است مجبور شوید در دورهای که قیمت سهام پایین است، سهم خود را بفروشید. پس با مدیریت سرمایه، برای سرمایه گذاری بلندمدت برنامه ریزی نمایید. این اصل یکی از مهمترین مؤلفهها برای کاهش ریسک سرمایه گذاری است.
در نهایت، برای کاهش ریسک سرمایه گذاری خود، بهتر است قبل از ورود به این عرصه، تمام راهکارها و اصول مهم را آموزش ببینید. با فراگیری این موارد، درصد ریسک سرمایهگذاری شما نیز پایین خواهد آمد. آموزش آنلاین تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی به شما در سرمایه گذاری اصولی و حرفه ای کمک شایانی خواهند کرد.
ریسک و بازده در بورس
اطلاعات مفید در مورد ریسک و بازده بورس که باید بدانید
موضوعات بسیار مهمی که همواره مورد توجه سرمایه گذاران به هنگام فعالیت در بازار سهام بوده، وجود نا اطمینانی و به تبع ریسک موجود در آن می باشد. به نحوی که در اغلب موارد میان بازده انتظاری و بازده واقعی تفاوت وجود دارد.
وجود ریسک و نااطمینانی در بازار سهام می تواند بر بازدهی سهام و گسترش بازار بورس، آثار منفی داشته باشد. امروزه سرمایه گذاران برای انتخاب سرمایه گذاری، دامنه وسیعی دارند، تصمیم گیری ها روز به روز پیچیده تر و ریسکی تر می شود و هر سرمایه گذاری من جمله سهامداران می دانند نتایج این سرمایه گذاری ها می تواند تاثیرات پر اهمیتی بر زندگی ایشان بگذارد.
سهام عادی به نسبت اوراق قرضه ها و پس انداز، از بازده بالایی برخوردار بوده است اما باید به این نکته هم توجه داشت که بازده بالا به همان نسبت دارای ریسک بالا است.
بنابراین رابطه میان ریسک و بازده سرمایه گذاری و تعیین روابطی که میان این دو وجود دارد از اهمیت خاصی برخوردار است.
لذا با توجه به اهمیت مفهوم ريسک و بازده در سرمايه گذاري بالای مفاهیم ریسک و بازده به بررسی این مباحث می پردازیم….
بازده بورس
هدف سرمایه گذاران حداکثر کردن بازده مورد انتظار است. گر چه آنها در نظر دارند ریسک اولیه را کاهش دهند. بازده در فرایند سرمایه گذاری نیروی محرکی است که ایجاد انگیزه می کند و در واقع پاداشی برای سرمایه گذاران محسوب میشود.
بازده تحقق یافته در مقابل بازده مورد انتظار:
تعیین تفاوت میان بازده تحقق یافته و بازده مورد انتظار، از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا این دو موضوع در مسائل و مباحث سرمایه گذاری به طور وسیعی مورد استفاده قرار می گیرد. در ادامه برای درک بهتر، به توضیح هر کدام می پردازیم!…
بازده تحقق یافته:
بازده تحقق یافته، بازده ای است که واقع شده و یا بازدهی که کسب شده. در حقیقت بازده تحقق یافته، به بازده ای میگویند که به وقوع پیوسته و واقع شده است.
مثال:
ارزش یک سرمایه گذاری ۱۰۰ میلیون ریالی در تاریخ اول اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۸، با نرخ بهره ۱۰%، در یک سال بعد ۱۵۰ میلیون ریال شده است.
بازده تحقق یافته(واقعی) سالانه برابر است با:
بازده مورد انتظار:
بازده مورد انتظار، بازده تخمینی یک دارایی است که سرمایه گذاران انتظار دارند در یک دوره آینده بدست آورند.
این بازده با عدم اطمینان همراه است و احتمال دارد برآورده شود و یا برآورده نشود. سرمایه گذاران برای کسب بازده مورد انتظار بایستی یک نوع دارایی را خریداری کرده و توجه داشته باشند که این بازده ممکن است تحقق نیابد.
پیشنهاد : برای شروع بازار بورس باید این نکات را بدانید.
ریسک بورس
ریسک عبارتست از میزان اختلاف میان بازده واقعی سرمایه گذاری و بازده مورد انتظار سرمایه گذاری. تصمیماتی که افراد می گیرند با توجه به میزان دانش و اطلاعات آنها در وضعیت تصمیم گیری به سه دسته تقسیم می شود:
- تصمیم گیری در شرایط اطمینان
- عدم اطمینان
- و ریسک
انجمن رویال سوسایتی، ریسک را اینگونه تعریف میکند:
ریسک عبارت است از احتمال رخداد یک رویداد مضر، که در طی یک دوره زمانی معین یا ناشی از یک چالش مشخص به رخداد می پیوندد.
انواع ریسک:
ریسک از جهت منابع به دو مفهوم ريسک و بازده در سرمايه گذاري دسته تقسیم می شود.
- ریسک های مالی،
- ریسک های غیر مالی
ریسک های مالی به طور مستقیم بر سودآوری شرکت ها اثر می گذارد. در حالیکه ریسک های غیر مالی با تاثیر بر ریسک های مالی، سودآوری شرکت ها را تهدید می کند.
انواع ریسک های مالی:
- ریسک نوسان نرخ بهره: زمانی که سرمایه گذار پول خود را در اوراق قرضه سرمایه گذاری می کند، می پذیرد که بهره ثابتی را در یک زمان مشخص دریافت کند. حال اگر نرخ بهره افزایش پیدا کند، قیمت این اوراق کاهش پیدا می کند و سرمایه گذار در صورت فروش آن اوراق قبل از سررسید، متحمل زیان می شود. به این ریسک که بازده سرمایه گذار را تحت تاثیر قرار می دهد، ریسک نوسان نرخ بهره می گویند.
- ریسک نرخ ارز: ریسکی است که به واسطه تغییر در نرخ ارز به وجود می آید. کلیه شرکت هایی که با کشورهای دارای واحد پولی متفاوت ارتباط معاملاتی دارند، در معرض ریسک نرخ ارز هستند.
- ریسک تورمی: این ریسک ناشی از کاهش قدرت خرید وجوه سرمایه گذاری پدید می آید، که تمامی اوراق بهادار را تحت تاثیر قرار می دهد. این ریسک با نوسان نرخ بهره رابطه مستقیم دارد.
- ریسک نقدینگی: این ریسک به واسطه عدم اطمینان در خصوص خرید و فروش اوراق بهادار به وجود می آید. به عبارت دیگر، آن دسته از سرمایه گذاری ها که خرید و فروششان به آسانی صورت می گیرد و هزینه مبادلات آن کم است، از نقدینگی بالایی برخوردار هستند. بر این اساس ریسک نقدینگی اوراق خزانه خیلی کم و یا صفر است اما ریسک نقدینگی سهام مربوط به بازارهای خارج از بورس بیشتر.
- ریسک اعتباری: هنگامی این ریسک اتفاق می افتد که وام گیرنده به علت عدم توان یا تمایل، به تعهداتش در مقابل وام دهنده در تاریخ سررسید، عمل نکند
- ریسک بازار بورس : این ریسک نوسانات قیمت سهام را به نسبت جو بازار سهام نشان می دهد و میتواند ناشی از عوامل متعددی، چون جنگ، رکود و … باشد.
- ریسک سرمایه گذاری مجدد: این ریسک مربوط به دارایی های مالی است که بیش از یک جریان نقدی دارند.بازدهی اینگونه سرمایه گذاری ها به نحوه سرمایه گذاری مجدد جریان های نقدی که در طول سرمایه گذاری دریافت می شود، بستگی دارد.
- ریسک مرتبط با درجه اهرم مالی: این ریسک ناشی از بکارگیری بدهی در شرکت است. هر چه شرکت در ساختار سرمایه خود از بدهی استفاده کند، درجه اهرم مالی آن و در نتیجه ریسک مالی، افزایش می یابد
انواع ریسک های غیر مالی:
- ریسک مدیریت: ریسک ناشی از تصمیمات نادرست مدیران اجرایی شرکتها و موسسات است.
- ریسک سیاسی: ریسک ناشی از شرایط و تحولات سیاسی مانند: شورش، جنگ، تغییرات سیاسی دولتها و … میباشد که پیامدهایش بر فعالین اقتصادی و روابط موجود در بازار اثر می گذارد.
- ریسک صنعت: نوسانات بازدهی سرمایه گذاری است، که بر اثر اتفاقات یا وقایع خاص و یا تغییرات مفهوم ريسک و بازده در سرمايه گذاري در صنعت خاص، محتمل است.(هر چه درجه اهرم عملیاتی بیشتر باشد، ریسک صنعت نیز بیشتر می شود.)
- ریسک قوانین و مقررات: ریسکی است که به علت تغییرات در قوانین و مقررات در یک جامعه بوجود می آید.
- ریسک کشور: سرمایه گذارانی که در کشورهای دیگر سرمایه گذاری می کنند باید به ثبات آن کشور، از ابعاد سیاسی و اقتصادی توجه لازم داشته باشند. ریسک کشور ریسک مهمی است که امروزه سرمایه گذاران با آن مواجه هستند.
- ریسک نیروی انسانی: زمانی که یک شرکت کارکنانی را که دارای مهارت خاصی هستند، از دست بدهد، برتری های خود را نیز از دست خواهد داد. به ریسک از دست دادن این افراد ریسک نیروی انسانی می گویند.
انواع ریسک از نظر میزان تاثیر:
ریسک سیستماتیک(اجتناب ناپذیر):
ریسک های سیستماتیک ریسک هایی هستند که تاثیرشان بر کلیه اوراق بهادار است. این ریسک ها بر اساس عواملی چون: ریسک تورم، ریسک نرخ بهره و تا حدودی ریسک بازار بوجود می آید.
ریسک غیر سیستماتیک(قابل اجتناب):
ربسک های غیر سیستماتیک ریسک هایی هستند که تنها بر یک یا چند ورقه اوراق بهادار خاص اثر میگذارند. ریسک های نقدینگی، نکول و مدیریت جزو این دسته از ریسک ها می باشند.
اشتراک این مطلب
https://exirise.com/wp-content/uploads/2020/04/fit-300x195-1.jpg 195 300 ExConvHs3574Izp https://exirise.com/wp-content/uploads/2022/05/Name-Gold.png ExConvHs3574Izp 2020-04-18 18:23:45 2020-09-15 16:38:12 ریسک و بازده در بورس
دیدگاه خود را ثبت کنید
دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ
این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش میشوند.
جستجو در محتوای وب سایت :
1401.08.24 💢آغاز فعالیت بازارگردان پالایشی یکم از امروز بنابر اطلاعیه منتشر شده از سوی شرکت بورس تهران، از امروز فعالیت بازارگردان صندوق سرمایهگذاری پالایشی یکم در بورس تهران آغاز خواهد شد. با شروع به کار بازارگردانهای این صندوق قابل معامله در بورس و انجام عملیات صدور و ابطال واحدها، انتظار میرود ظرف روزهای آتی قیمت […]
1401.08.18 ✅ #ثبهساز 💢 برگزاري مناقصه مشارکت در ساخت پروژه مسکونی پروژه زیتون به مساحت 1000 متر مربع و مساحت قابل احداث 3282 متر مربع در تهران ✅ #دحاوی افزایش تقاضا و بازگشت مجدد به محدوده ۸۰۰ تومان رعایت حد ضرر ✅ #قاسم با حجم ۲۱ میلیون در سقف روزانه و رشد بیش از ۸۵ […]
1401.08.11 ✅ #دحاوی حفظ حمایت محدوده ۷۵۰ تومان و صف خرید ، رعایت حد ضرر 📊 #پایش_بازار ☑️ تعداد کل نماد: 734 🟢 تعداد مثبت: 345 (%47) 🔴 تعداد منفی: 389 (%53) 🔼 تعداد صف خرید: 61 (%8) 🔽 تعداد ️صف فروش: 49 (%7) 🟩تعداد نماد اختلاف مثبت: 487 🟥تعداد نماد اختلاف منفی: 247 ⬆️ارزش […]
1401.08.04 📊 #پایش_بازار ☑️ تعداد کل نماد: 740 🟢 تعداد مثبت: 73 (%10) 🔴 تعداد منفی: 667 (%90) 🔼 تعداد صف خرید: 24 (%3) 🔽 تعداد ️صف فروش: 206 (%28) 🟩تعداد نماد اختلاف مثبت: 154 🟥تعداد نماد اختلاف منفی: 586 ⬆️ارزش خرید حقوقی ها: 1,032 میلیارد ⬇️ارزش فروش حقوقی ها: 340 میلیارد 🔼ارزش خرید حقوقی […]
1401.07.26 ✅ #دانا بازگشایی با بیش از ۹۰ درصد رشد از زمان تحلیل و بعد از اعمال افزایش سرمایه ، دقت و رعایت حد ضرر 📊 #پایش_بازار ☑️ تعداد کل نماد: 736 🟢 تعداد مثبت: 346 (%47) 🔴 تعداد منفی: 390 (%53) 🔼 تعداد صف خرید: 65 (%9) 🔽 تعداد 🟩تعداد نماد اختلاف مثبت: 342 […]
1401.07.20 ✅ #دانا حجم معاملات حدود ۳۰ میلیون سهم در آستانه صف خرید با رشد ۸۰ درصد بعد از افزایش سرمایه دقت به رعایت حد ضرر 1401.07.19 ✅ #دانا افزایش حجم معاملات تا ۴۷ میلیون سهم و رشد بیش از ۷۵ درصد رعایت حد ضرر ✅ #غپینو ادامه روند مثبت در آستانه صف خرید ✅ #دلقما […]
1401.07.12 ✅ #ملت با افزایش حجم ۱۳ میلیون در محدوده مثبت ۳ درصد 📊 #پایش_بازار ☑️ تعداد کل نماد: 737 🟢 تعداد مثبت: 259 (%35) 🔴 تعداد منفی: 478 (%65) 🔼 تعداد صف خرید: 53 (%7) 🔽 تعداد 🟩تعداد نماد اختلاف مثبت: 389 🟥تعداد نماد اختلاف منفی: 348 ⬆️ارزش خرید حقوقی ها: 455 میلیارد ⬇️ارزش […]
دسترسی سریع
اخبار و آموزش ها :
-
(49) (130)
گروه مشاوره و سرمایه گذاری پایا سرمایه اکسیر در سال ۱۳۹۶ با هدف ایجاد تحولی مناسب، در راستای ارائه خدمات نوین و استاندارد در حوزه معاملات بورس اوراق بهادار و انرژی تاسیس گردیده و همواره توسعه کمی و کیفی فعالیت هایش را سرلوحه برنامه های مشتری مداری خود قرار داده است.
شماره ثبت ۵۹۶۱۰۷
آدرس و اطلاعات تماس :
نمادهای اعتماد الکترونیکی :
به دستور ستاد ملی مبارزه با کرونا و حفظ سلامتی شما که بیش از هرچیزی برای ما اهمیت دارد تا اتمام دوره قرنطینه از ارائه خدمات بصورت حضوری معذور هستیم و کلیه خدمات کاملا مجازی ارائه خواهد شد . با اپراتور شرکت و در صفحه اصلی سایت قسمت چت انلاین با ما در ارتباط باشید.
بازده سرمایه گذاری (ROI) چیست و چه کاربردی دارد؟
یکی از دغدغه های اقتصاد ایران در این روزها، ایجاد ایده های خوب برای کارآفرینی و کمبود حمایت مالی از این ایده هاست. بسیاری از کارآفرینان معتقدند حمایت کافی از آن ها صورت نمی گیرد و از طرفی بسیاری از متخصصین کارآفرینی در داخل و خارج از کشور نیز بر این مسئله تاکید دارند.
سرمایه گذاری در این روزهای اقتصاد کشور کاری پر ریسک است و سرمایه داران ترجیح می دهند سرمایه خود را جایی قرار دهند که با کمترین میزان ریسک، بیشترین میزان سودآوری را کسب کنند. اما چطور میتوان از این مسئله مطمئن بود؟ در اقتصاد مفهومی وجود دارد که از آن با عنوان بازده سرمایه گذاری یاد می شود. نرخ بازده سرمایه گذاری مشخص می کند که سرمایه گذاری در یک پروژه چه نسبتی از سرمایه را به سرمایه گذار باز می گرداند؟
تا پایان این مطلب مفهوم بازده سرمایه گذاری را به طور کامل توضیح می دهیم و کارایی آن را مشخص می کنیم.
نرخ بازده سرمایه گذاری (Return Of Investment) چیست؟
نرخ بازده سرمایه گذاری، نرخ بازگشت سرمایه یا بازده سرمایه همه به یک مفهوم باز می گردند. ROI که مخفف انگلیسی Return of Investment است، در ساده ترین تعریف، معیار و نرخی است که با استفاده از آن کارایی و نتیجه بخش بودن یک سرمایه گذاری ارزیابی می شود. حتی اگر بخواهید بازدهی چند نمونه از سرمایه گذاری را با هم مقایسه کنید بهترین راه مقایسه بازده مفهوم ريسک و بازده در سرمايه گذاري سرمایه گذاری آن هاست.
راستی اگر علاقه مندید با مبحث پروانه کسب بیشتر آشنا شوید همه جزئیات آن را در این مقاله ذکر کرده ایم.
فرمول محاسبه نرخ بازده سرمایه گذاری
اگر نگاهی به فرمول محاسبه نرخ بازده سرمایه گذاری داشته باشیم متوجه می شویم که ROI نسبت سود یک سرمایه گذاری را به هزینه ی آن بررسی و اندازه گیری می کند. فرمول محاسبه نرخ بازده سرمایه گذاری به شکل زیر است:
نرخ بازده سرمایه گذاری = (هزینه سرمایه گذاری – عواید حاصل از سرمایه گذاری) تقسیم بر هزینه سرمایه گذاری
در فرمول بالا منظور از عواید حاصل از سرمایه گذاری درآمدهای حاصل از فروش سرمایه است. به این معنی که برای مثال با قراردادن سرمایه در یک پروژه چه میزان از درآمد برای شما حاصل شده است. حاصل فرمول بالا عددی در قالب درصد است که امکان مقایسه بازده سرمایه گذاری در یک پروژه را با پروژه های دیگر امکان پذیر می کند. در حال حاضر محاسبه نرخ بازده سرمایه گذاری در بهترین نرم افزار حسابداری نیز موجود نمی باشد، چون این امکان در نرم افزار حسابداری کاربردی ندارد.
کاربرد نرخ بازده سرمایه گذاری چیست؟
همانطور که اشاره کردیم از این نرخ برای مقایسه بازدهی چند سرمایه گذاری استفاده می شود. از این نرخ در تهیه پروپوزال ها و طرح های تجاری استفاده می گردد و در برخی موارد حتی از این نرخ برای ارزیابی عملکرد مدیریتی در یک مجموعه و موفقیت آن مجموعه نیز استفاده می شود.
البته نرخ بازده سرمایه گذاری لزوما بر سود تمرکز ندارد و می توان معیار سود را با معیارهای متغیری همچون میزان سهم از بازار و … جایگزین کرد. بنابراین این فرمول در بررسی موفقیت سرمایه گذاری مورد استفاده قرار می گیرد، نه لزوما در میزان سود حاصل از سرمایه گذاری.
در این میان پیشنهاد می کنیم از نرم افزار حسابداری فروشگاهی سپیدار نیز دیدن کنید. امکانات این نرم افزار آن را در مقابل رقبا به بهترین نرم افزار حسابداری فروشگاهی تبدیل کرده است.
معایب و مشکلات بازده سرمایه گذاری چیست؟
با اینکه این فرمول به نظر ساده و دوست داشتنی این روزها در مباحث مختلفی مثل سرمایه گذاری در بورس، سرمایه گذاری در استارتاپ ها و سرمایه گذاری در بخش های مختلف کاربرد بسیاری دارد، اما مشکلات و معایبی هم دارد. با در نظر گرفتن این مشکلات در می یابیم که نباید مقایسه سرمایه گذاری ها تنها با استفاده از ROI و نگاه محدود به آن انجام گیرد.
1 – مشکل زمان در نرخ بازده سرمایه
یکی از مهمترین معایب و مشکلات نرخ بازده سرمایه گذاری لحاظ نکردن زمان است. در واقع اگر قرار باشد بازده سرمایه گذاری دو استارتاپ را مقایسه کنیم نمی توانیم متوجه شویم که هر کدام از نرخ های بازگشت سرمایه در چه مدت زمان اجرایی خواهد بود. در چنین وضعیتی این سوال مطرح می شود که سرمایه گذاری شماره 1 و سرمایه گذاری شماره 2 هر کدام در چه مدت زمانی سودآوری احتمالی را ارائه می دهند. البته این مشکل با توجه بیشتر به اعدادی که در فرمول وارد می شود تا حدی قابل حل است و می توان با استفاده هوشمندانه از اطلاعات عامل زمان را نیز در این فرمول در نظر گرفت.
2 – مشکل در محاسبه نتایج کیفی
اجازه دهید با یک موضوع این مشکل را روشن کنیم. فرض کنید در یک شرکت سیستم های کامپیوتری بسیار قدیمی هستند و کارمندان نمی مفهوم ريسک و بازده در سرمايه گذاري توانند کار خود را با سرعت مناسبی انجام دهند. در این شرایط سرمایه ای برای خرید سیستم های جدید اختصاص داده می شود و سرعت کار کارمندان بیشتر می شود. در چنین شرایطی می توان نرخ بازگشت بازده سرمایه گذاری را مقایسه کرد، چون میزان افزایش سرعت کار قابل اندازه گیری است. اما نمی توان تاثیری که خرید سیستم های جدید در روحیه کارمندان ایجاد کرده را بررسی کرد. در نتیجه می توانیم بگوییم که عیب دیگر نرخ بازده سرمایه گذاری این است که روشی برای محاسبه منابع غیر مالی و غیرکمی معرفی نمی کند.
یکی از نرم افزارهای مشهور سپیدار سیستم نرم افزار حقوق و دستمزد است. پیشنهاد می کنیم از امکانات این نرم افزار نیز مطلع باشید.
مزایای استفاده از نرخ بازده سرمایه گذاری
شاید معایب نرخ بازگشت سرمایه محدود به چند مورد باشد، اما مزایای آن بسیار بیشتر است. تطبیق پذیری، سادگی و سهولت در استفاده مهمترین مزیت نرخ بازده سرمایه گذاری است. امکان تفسیر ساده نتایج این فرمول عامل دیگری است که آن را به فرمولی کاربردی تبدیل کرده. علاوه بر این موارد همانطور که اشاره کردیم مهمترین مزیت نرخ بازده سرمایه گذاری درصدی بودن و مقایسه ای بودن آن است که باعث می شود سرمایه گذاران بتوانند با استفاده از اطلاعات مفهوم ريسک و بازده در سرمايه گذاري حاصل از این فرمول محل سرمایه گذاری مورد علاقه خود را تشخیص دهند.
نرخ بازده سرمایه گذاری (نرخ بازگشت سرمایه) در بورس
می دانید که سرمایه گذاری در بورس چقدر برایتان سودآوری داشته؟ سرمایه گذاری در بورس نیز نوعی از سرمایه گذاری است که می توان برای بررسی عملکرد و میزان موفقیت آن نیز از ROI بهره گرفت.
آنچه تا اینجا از بازده سرمایه گذاری گفتیم مربوط به بازده سرمایه ای یا همان بازده قیمتی بود. اما برای محاسبه نرخ بازده سرمایه گذاری در بورس باید از بازده نقدی سرمایه گذاری استفاده کنیم که فرمول آن به شکل زیر است:
بازده نقدی = جریان نقد تقسیم بر قیمت خرید
بازده نقدی سودی است که به صورت جریانات نقد در دوره سرمایه گذاری به دست سرمایه گذار می رسد. البته ذکر این نکته واجب است که ممکن است در طول سرمایه گذاری جریان نقد دوره ای وجود نداشته باشد، در این صورت بازدهی نقدی برابر با صفر خواهد بود.
دارایی بدون ریسک؛ وقتی ریسک سرمایهگذاری تقریبا صفر است
همه سرمایهگذاریها با درصدی ریسک همراه هستند. اما این یعنی در دنیای سرمایهگذاری جایی برای افراد ریسکگریز یا کسانی که کمتر ریسکپذیر هستند، وجود ندارد؟ هر شیوهای را که برای سرمایهگذاری انتخاب کنید، به هر حال باید ریسکهای مربوط به آن را هم بپذیرید. هر سرمایهگذار باید از ریسکهای بازاری که به آن ورود میکند، مطلع باشد و به آنها توجه کند. اما برخی از داراییها وجود دارند که به آنها دارایی بدون ریسک گفته میشود. چرا که در مقایسه با دیگر داراییها ریسک کمتری دارند. اما این داراییها شامل چه مواردی هستند؟ در ادامه پس از مرور مفهوم ریسک در اقتصاد، به معرفی دارایی بدون ریسک و انواع آن میپردازیم.
ریسک چیست و انواع آن کداماند؟
این احتمال وجود دارد که بسیاری از افراد، در نگاه اول ریسک را مساوی با خطر بدانند. اما اگر بخواهیم دقیقتر به این مسئله نگاه کنیم، ریسک به معنای عدم اطمینان است. به همین دلیل شرایط ریسکی ممکن است مثبت یا منفی باشند. منظور این است که این احتمال وجود دارد که در شرایط ریسکی قرار بگیریم، اما به سودآوری نیز برسیم. ریسک سرمایهگذاری و به طور کلی ریسکهای مالی را به معنای احتمال زیان در سرمایهگذاری نیز معنا میکنند. حال که قصد داریم در خصوص دارایی بدون ریسک صحبت کنیم، بهتر است ابتدا با انواع ریسک آشنا شویم.
بیشتر بخوانید
در یک دستهبندی کلی میتوان ریسکها را به دو دسته ریسک سیستماتیک و ریسک غیرسیستماتیک تقسیم کرد.
ریسک سیستماتیک (Systematic Risk)
این ریسک غیرقابل حذف است و نمیتوان از مفهوم ريسک و بازده در سرمايه گذاري آن اجتناب کرد. به طور کلی تحولات بازار و اقتصاد در یک جامعه منجر به بروز چنین ریسکی میشود. پس این ریسک کلی است و به یک شرکت خاص محدود نمیشود. از آنجا که حرکت کلی بازار موجب ایجاد این ریسک میشود، باید گفت ریسکهای سیستماتیک بر تمام بخشهای یک کشور اثر میگذارند.
ریسک غیرسیستماتیک (Unsystematic Risk)
این ریسک برخلاف ریسک قبلی قابل حذف است و به یک شرکت خاص مربوط است. یعنی چنین ریسکی ممکن است در نوع محصول، ساختار سرمایه، سهامداران و … اتفاق بیفتد. اما از منظری دیگر میتوان ریسکها را به چند دسته دیگر نیز تقسیم کرد که در ادامه به شکلی مختصر به آن اشاره خواهیم کرد.
ریسک تورم
احتمالا از نام این ریسک متوجه شدهاید که مبنای آن چیست. چنین ریسکی به قدرت خرید مردم و همچنین نرخ تورم در هر کشور مربوط است. ریسک تورم این قدرت را دارد که بر کل بازار تاثیر بگذارد.
ریسک اعتباری (ریسک نکول)
زمانی که صحبت از ریسک اعتباری در سرمایهگذاری است، در واقع منظور عدم بازپرداخت اصل سرمایه یا سود است. سرمایهگذاران همیشه با این دغدغه مواجهاند که مبادا اصل پولشان را از دست بدهند. چنین ریسکی در اوراق مشارکت دولتی بسیار کمرنگ است. اما در اوراق بهادار بازار بورس، ریسک اعتباری زیاد است. چرا که بیشتر انواع دارایی بدون ریسک مانند اوراق بهادار، از جانب دولت و نهادی معتبر موجود در کشور، تضمین میشوند. از این رو ریسک نکول در این داراییها به چشم نمیخورد.
ریسک نقدشوندگی
امکان فروش اوراق بهادار در بازار ثانویه یک مسئله مهم است. ریسک نقدشوندگی دست روی همین مسئله میگذارد. این ریسک در اوراق خارج از بورس بسیار بیشتر به چشم میخورد. اما به طور کلی اوراق مشارکت از ریسک نقدشوندگی کمی برخوردارند. چرا که نقدشوندگی آنها به میزان مطلوبی بالاست.
بیشتر بخوانید
ریسک نرخ بهره
گاهی پیش میآید که نرخ سود دستخوش تغییرات زیادی میشود. در این شرایط شاهد ریسک نرخ بهره هستیم. این ریسک بیش از هر چیز بر اوراق مشارکت و همچنین سپردههای بانکی اثر میگذارد.
ریسک نرخ ارز
ریسک نرخ ارز به تغییرات و نوسانهای زیاد نرخ ارز مربوط است. چنین ریسکی اثر خود را بر شرکتهای صادراتی و وارداتی به خوبی نشان میدهد.
ریسک بازار
زمانی که بازده به دلیل نوسان های کلی بازار دستخوش تغییر میشود، پای ریسک بازار در میان است. معمولا چنین ریسکی در بازار سهام، آتی سکه و سایر بازارهایی مشاهده میشود که نوسان بالایی دارند.
ریسک سیاسی
یکی دیگر از انواع ریسک مالی و سرمایهگذاری، ریسک سیاسی است که به سیاستهای یک کشور مربوط است. چنین ریسکی اثر فراوانی بر سرمایهگذاریهای خارجی دارد.
منظور از دارایی بدون ریسک چیست؟
حال که با انواع ریسک در سرمایهگذاری آشنا شدیم، زمان آن رسیده است که به بیان مفهوم دارایی بدون ریسک بپردازیم. Risk-Free Asset به آن دسته از اوراق بهادار اطلاق میشود که بازدهی آنها مشخص است و ریسک سرمایهگذاری در آنها بسیار بسیار کم است. نباید چنین معنایی برداشت شود که به هیچوجه ریسکی در این داراییها وجود ندارد. بلکه میزان ریسک به حدی پایین است که در قیاس با سایر داراییها میتوان آن را بدون ریسک نامید. فراموش نکنید که هیچ دارایی بدون ریسکی وجود ندارد. چرا که همانگونه که پیشتر اشاره شد، تمام سرمایهگذاریها و داراییها به نوعی ریسک دارند. اما مقادیر ریسک است که متفاوت خواهد بود.
پس دارایی بدون ریسک به داراییهایی گفته میشود که ریسک آنها چنان کم است که مفهوم ريسک و بازده در سرمايه گذاري قابل چشمپوشی است. به علاوه اگر این داراییها را با اوراق بهادار دیگر مقایسه کنیم، متوجه میشویم که ریسک بسیار کمی دارند. دلیل این امر آن است که این داراییها از جانب دولت و بانک مرکزی و سایر نهادها منتشر یا پیشتیبانی میشوند و نظارت معتبری نیز بر روی آنها وجود دارد. به دلیل همین پشتیبانی و نظارت، احتمال ورشکستگی نهادهای منتشرکننده این داراییها بسیار ضعیف است.
مثلا ریسک نکول که دغدغه سرمایهگذاران زیادی است در چنین داراییهایی به چشم نمیخورد. همین امر موجب میشود که بازدهی دارایی بدون ریسک در قیاس با بازدهی سایر اوراق بهادار کمتر باشد. میتوان دریافت که نوسانهای قیمتی در چنین داراییهایی چندان موثر نخواهد بود.
در تعریفی دیگر میتوان یک دارایی بدون ریسک را دستهای از اوراق دانست که بازده آتی آنها مشخص است. یکی از مهمترین اهدافی که موجب ایجاد چنین اوراقی شد، اجرای سیاستهای پولی دولت و همچنین بازپرداخت بدهیهایی است که پیمانکاران از دولت طلب دارند.
درجه اطمینان دارایی بدون ریسک
از آنجا که در دارایی بدون ریسک، میزان ریسک کم است، بازدهی آن را به عنوان یک مبنا برای تعیین نرخ بهره رسمی در اقتصاد مورد استفاده قرار میدهند. به بیان دیگر به دلیل آنکه ریسک سرمایهگذاری در چنین داراییهایی بسیار اندک و ناچیز است، این سرمایهگذاریها درجه اطمینان بالایی دارند. به همین دلیل است که بازده نرخ دارایی بدون ریسک، بسیار نزدیک به نرخ بهره جاری است. با اینهمه اوراق بدون ریسک حفاظتی در برابر تورم ندارند. درست است که روند سرمایهگذاری مجدد در آنها بسیار قابل پیشبینی است اما در شرایط تورمی این داراییها هم دارای ریسک هستند.
انواع دارایی بدون ریسک
معمولا اوراق بهادار دولتی که نرخ بهره آنها تضمینشده است به عنوان دارایی بدون ریسک به شمار میروند. همچنین اوراق بدهی و مشارکت نیز در دسته چنین داراییهایی قرار میگیرند. اوراق بدهی خود به دو نوع بورسی و غیر بورسی تقسیم میشوند. در این میان اوراق غیربورسی را میتوان از نهادهای معتبری که ناشر آنها را اعلام میکند خریداری کرد. اما اوراق بدهی بورسی، از طریق سامانههای معاملاتی و کارگزاریها، مانند سهام عادی قابل خریداری هستند. چند نوع اوراق مشارکت در بازار بورس ایران دادوستد میشوند که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
اوراق خزانه اسلامی
این اسناد از جمله اوراق بهاداری به شمار میرود که دولت برای تسویه بدهیهای خود واگذار میکند. اوراق خزانه با قیمت اسمی و سررسید تعیینشده قابل خریداری هستند. این اوراق از جمله انواع دارایی بدون ریسک به شمار میروند و سررسید آنها کمتر از یک سال است. در بازار فرابورس میتوانید این اوراق را با نماد اخزا مشاهده کنید.
افرادی که این اوراق را در اختیار دارند، از طریق مابهالتفاوت قیمت خرید و ارزش اسمی دارایی در هنگام سررسید، به سود میرسند. توجه کنید که امکان پرداخت سود میاندورهای در این اوراق وجود ندارد.
بیشتر بخوانید
اوراق مشارکت دولتی
اگر به دنبال کاهش ریسک سرمایهگذاری هستید اوراق مشارکت دولتی از جمله گزینههای بسیار مطلوب به شمار میرود. این اوراق به منظور تامین مالی انواع پروژههای دولتی منتشر میشوند. همچنین زمانی که دولت به بخش خصوص بدهکار باشد، اقدام به انتشار این اوراق میکند. افرادی که این اوراق را خریداری میکنند، در سود پروژهها شریک خواهند بود. خریداران در مقاطع مشخص زمانی سود مشارکت خود را دریافت میکنند. هنگامی که موعد سررسید فرا میرسد، آنها اصل پول خود را دریافت میکنند.
بیشتر بخوانید
اوراق صکوک
اما یکی دیگر از انواع دارایی بدون ریسک اوراق صکوک نام دارد. میدانید که اساس اوراق قرضه، قرض با بهره است. به همین دلیل است که این اوراق از منظر اسلام ربا هستند و حرام محسوب میشوند. از این رو در کشورهای اسلامی نمیتوان به منظور تامین منابع مالی از این اوراق استفاده کرد. در همین راستا ابزارهای مالی اسلامی (صکوک) جایگزین این اوراق شدهاند. اوراق صکوک اوراقی با ارزش مالی یکساناند که در بازارهای سرمایه کشورهای اسلامی قابل معامله هستند.
اساس این اوراق، یکی از قراردادهای مورد تایید اسلامی است. دارندگان اوراق صکوک به صورت مشاع، مالک یک دارایی یا مجموعهای از آنها هستند. اوراق صکوک خود به دستههای دیگری تقسیم میشود که میتوان در این میان به اوراق قرضالحسنه، اوراق مرابحه، اوراق اجاره، اوراق سلف و … اشاره کرد.
جمعبندی
همانگونه که در ابتدا بیان کردیم، ریسک سرمایهگذاری همیشه وجود دارد و نمیتوان یک دارایی را یافت که ریسک در آن صفر باشد. تنها کاری که میتوان کرد، سرمایهگذاری روی داراییهایی است که ریسک آنها کمتر از سایر داراییهاست. افراد معمولا یا ریسکپذیر هستند یا ریسکگریز. آنها که ریسکپذیرند، بازدهی بالاتری را با پذیرش ریسک بیشتر انتظار دارند. دسته دیگه افراد ریسکگریز هستند که بازده کمتری را توقع دارند ولی ریسک سرمایهگذاری آنها نیز کمتر است.
این افراد معمولا سراغ دارایی بدون ریسک میروند. منظور از بدون ریسک داراییهایی است که ریسک در آنها نزدیک به صفر است. البته افرادی که ریسکپذیر هستند هم میتوانند به منظور مدیریت و کنترل ریسک و همچنین تنوعبخشی به سبد سهام خود، بخشی از پرتفوی خود را به این داراییها اختصاص دهند. از جمله انواع دارایی بدون ریسک در ایران میتوان به اوراق خزانه اسلامی، اوراق مشارکت دولتی و اوراق صکوک اشاره کرد.
دیدگاه شما