تعریف اوراق اختیار فروش تبعی

در گفت‌وگوی «دنیای اقتصاد» با مدیران ارشد بازار سرمایه

دنیای اقتصاد- سازمان بورس و اوراق بهادار با هدف کاهش ریسک بازار و جلوگیری از زیان سرمایه‌گذاران، دستورالعمل انتشار اوراق اختیار فروش تبعی یا براساس عنوان متداول کنونی «بیمه سهام» را به تصویب رسانده است. علی صالح‌آبادی رییس سازمان بورس در گفت‌وگویی با «دنیای اقتصاد» خاطرنشان کرد: انتشار این ابزار اقدامی موثر برای بهبود وضع بازار و کنترل ریسک سهامداران خرد است که در عین حال ریسک نوسان منفی قیمت سهام را نیز کاهش می‌دهد. به گفته وی، دارنده این اوراق حق دارد سهام خود را به قیمت تعیین شده در اوراق در سررسید به سهامدار عمده بفروشد.

به زودی طرح اوراق اختیار فروش تبعی بر روی 6 شرکت بورسی اجرایی خواهد شد
گروه بورس- هدیه لطفی، علیرضا باغانی: «بیمه حوادث»، «بیمه عمر»، «بیمه شخص ثالث»، «بیمه بدنه» و «بیمه درمان» واژگانی آشنا از صنعت بیمه است که ما در زندگی روزمره خود و براساس نیازمان تحت پوشش آنها قرار گرفته‌ایم، اما برای فعالان بازار سهام که ریسک تعریف اوراق اختیار فروش تبعی جزو لاینفک آن است، مقوله «بیمه سهام» امری است نامانوس و البته غیرقابل انتظار.اما زیان بیش از 8 درصدی بازار سهام در سال 91 در کنار تشدید ریسک‌های مترتب بر بورس تهران سبب شده تا اداره‌کنندگان بازار سرمایه برای جذاب‌سازی هرچه بیشتر این بازار و جلوگیری از خروج سرمایه‌گذاران طرح «بیمه سهام» را در سر بپرورانند.
این ایده در نهایت به این مرحله ختم شد تا دستورالعملی تحت عنوان «اختیار فروش تبعی» در سازمان بورس تدوین شود تا به‌این ترتیب به نوعی سهام زیر چتر بیمه بیاید.مفهوم و البته کارکرد «اوراق اختیار فروش تبعی» این است که سهامدار عمده یا همان ناشر اوراق مزبور تضمین می‌کند که سهم 100 تومانی فلان شرکت را در سررسیدی مثلا یک ساله 120 تومان از سهامدار جزء خریداری کند.در واقع در این طرح سهام براساس نرخ بازده بدون ریسک 20 درصدی با کف قیمتی تعیین شده توسط سهامدار عمده مواجه می‌شود، حال آنکه سقف قیمت آن محدودیتی ندارد. بر همین مبنا ناشر اوراق اختیار فروش تبعی که احتمالا اغلب سهامداران عمده خواهند بود، بازده مثبت 20 درصدی در سررسید یک ساله برای سهامداران حقیقی و جز را تضمین می‌کنند، اتفاقی که می‌تواند به نجات بازار سرمایه از چنبره رکود منتج شود.سهامدارانی که می‌خواهند از اوراق اختیار فروش تبعی استفاده کنند، این نکته را مدنظر قرار دهند که خود این اوراق قیمتی برابر با 1 تا 5 درصد قیمت روز سهام مورد نظر دارد و تنها تهیه آنها مترتب 4/0 درصد کارمزد است.اما این اوراق برخلاف سیستم رایج در دنیا در ایران به دلیل برخی مشکلات و ابهامات قابل معامله نیست و تنها دارندگان آن، ریسک سهام اصلی خود را پوشش می‌دهند. حال اگر در سررسید مقرر شده قیمت سهام آن شرکت بالاتر از نرخ تضمین شده در اوراق تبعی بود، خود به خود اوراق اختیار فروش تبعی باطل و سهامدار می‌تواند سهام خود را بالاتر از نرخ تضمین شده به فروش برساند و سود کند.در نهایت به زبانی ساده و در یک جمله می‌توان گفت که اوراق اختیار فروش تبعی سهام، آپشنی است که پشتوانه آن خود سهم است و ریسک خریداری سهام را بر مبنای اوراق فاقد ریسک تضمین می‌کند.اما طرح ایرانیزه شدن بیمه سهام یا همان اوراق تبعی فروش سهام، دارای ابهاماتی است که در این گزارش سعی کرده‌ایم پاسخ‌هایی برای آنها پیدا کنیم.اینکه سهامدار عمده باید با چه انگیزه‌ای نسبت به پوشش ریسک سهامداران جزء آن هم در چنین شرایط اقدام کند. اینکه حجم این اوراق چقدر است و آیا اینکه بعد از پایان سررسید معاملات در آن ادامه پیدا می‌کند، به همراه دلایل الزام سهامداران عمده به انتشار این اوراق در سطح یک درصد از جمله پرسش‌های مربوط به اجرایی شدن طرح بیمه سهام است که در ادامه به آنها پاسخ داده شده است.
بیمه سهام؛ چرا و چگونه؟
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار آخرین وضعیت و ساختار کلی طرح بیمه سهام را تشریح کرد. علی صالح‌آبادی در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد افزود: طرح بیمه سهام یا اوراق اختیار فروش سهام در هفته جاری در بورس اجرا می‌شود و یکی از اقدامات موثر برای بهبود وضع بازار و کنترل ریسک سرمایه‌گذاران است. وی گفت: ساز و کار اولیه این طرح به این شکل است که سهامداران عمده می‌توانند اوراقی را تحت عنوان آپشن یا اختیار منتشر کنند و از این طریق ریسک سرمایه‌گذاران خرد را کاهش دهند و در عین حال ریسک نوسان منفی قیمت یک سهم را هم کمتر کنند.وی ادامه داد: در این روش سرمایه‌گذاران تعریف اوراق اختیار فروش تبعی معمولا سودی بالاتر از سود اوراق مشارکت به‌دست می‌آورند، به این دلیل که سهامدار عمده اعلام می‌کند که قیمت یک سهم را در یک دوره زمانی مشخص بالاتر از نرخ روز خریداری خواهد کرد. به‌طور مثال ممکن است یک سهامدار عمده برای یک سهم اوراق اختیار سهام منتشر کند و براساس آن اعلام کند که شش ‌ماه دیگر بین 10 تا 12درصد بالاتر از قیمت روز این سهم را خریداری خواهد کرد.
یک مثال ساده
صالح‌آبادی با ذکر مثالی توضیح داد: مثلا اگر قیمت یک سهم 100تومان باشد ممکن است سهامدار عمده اعلام کند که همین سهم را در شش ‌ماه آینده به قیمت 110 تومان خریداری خواهد کرد و براساس آن مقدار معینی آپشن یا اختیار معامله به فروش برساند. بر این اساس در 6 ماه آینده دو حالت رخ می‌دهد؛ یا قیمت سهام بالاتر از 110 تومان خواهد بود که در این صورت سهامدار از آپشن خود استفاده نکرده و در نتیجه سهام را به قیمت بالاتر از اختیار در نظر گرفته شده به فروش می‌رساند.اما چنانچه قیمت سهم به کمتر از 110 تومان مثلا 105 تومان کاهش یابد، در این صورت این آپشن‌ها پیش روی سهامدار قرار خواهند گرفت:
1- فروش سهم به قیمت 110 تومان به ناشر
2- دریافت سهم جدید به جای زیان شناسایی شده (در این آپشن زیان شناسایی شده 5 تومانی را ناشر با اختصاص سهم جبران می‌کند)
3- زیان شناسایی شده در پایان دوره را خود سهامدار متقبل شود و مابه‌التفاوت آن را سهم دریافت کند که در این صورت سهامدار برای دریافت سهام جدیدی پولی پرداخت نخواهد داد.صالح‌آبادی در ادامه توضیح داد: عرضه‌کننده اوراق در روز عرضه اولیه می‌تواند هر کدام از سه گزینه یادشده یا هر سه را تصویب کند که در سررسید اعمال شود.وی خاطرنشان کرد: در این میان سهامدار خرد نیز اطمینان خواهد داشت که می‌تواند در 6ماه آینده سهام خود را بدون ضرر به فروش رساند و به‌این ترتیب با اطمینان خاطر از فروش سهام دست به عرضه ناآگاهانه نخواهد زد.
این اوراق قابل معامله نیستند
سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره تعریف اوراق اختیار فروش تبعی به اینکه در حال حاضر امکان انجام معاملات ثانویه روی این اوراق وجود ندارد، افزود: با این طرح سهام به‌طور کامل بیمه می‌شود، اما امکان انجام معاملات ثانویه روی اوراق وجود ندارد و خریدار فقط می‌تواند از اختیار خود استفاده کند، اما در عین حال کسی که یک آپشن را خریداری کرده خیالش راحت است که این سهام را در یک دوره مشخص بالاتر از رقم کنونی به فروش خواهد رساند.
سخنگوی سازمان بورس در پاسخ به سوال خبرنگار ما مبنی بر تعیین قیمت سهام در این روش، اظهار کرد: قیمت عرضه سهام براساس تقاضای بازار مشخص خواهد شد، اما چنانچه تقاضا برای سهام مزبور بالاتر از عرضه آن باشد، سهام به کسی تعلق می‌گیرد که درخواست خود را از نظر زمانی زودتر ارسال کرده باشد.وی تصریح کرد: در این طرح سعی بر آن شده که از تشکیل صف فروش جلوگیری شود.
پوشش ریسک، با چه انگیزه‌ای
در ادامه مدیر امور بورس‌ها و بازارهای سازمان بورس و اوراق بهادار نیز جزئیات طرح بیمه سهام در بازار سرمایه ایران را تشریح کرد.
محمودرضا خواجه‌نصیری در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد ضمن دفاع از طرح بیمه سهام در برابر این سوال که سهامداران عمده شرکت‌ها برای پوشش ریسک سهام سهامداران خرد در این شرایط چه انگیزه‌ای باید داشته باشند که منجر به انتشار اوراق فروش اختیار تبعی سهام شود، گفت: در شرایط عادی سهامداران عمده شرکت‌ها همواره نسبت به حمایت از سهام زیرمجموعه خود پرداخته‌اند و چه بسا اینکه بازیگران حقوقی بازار بارها و بارها مجبور شده‌اند برای جلوگیری از افت ارزش سهام خود به خریدهای مختلفی در بازار دست بزنند و چه بسا هزینه‌ مالی تحمیل شده به حقوقی‌ها بیش از پوشش ریسک 20 درصدی سالانه‌ بوده که در طرح بیمه سهام مطرح شده است، از این رو پیش‌بینی ما‌‌ استقبال بازیگران حقوقی بازار از طرح اوراق اختیار فروش سهام است.
وی گفت: آثار افت قیمت سهام و کاهش ارزش پرتفولیوی حقوقی‌ها به مراتب سنگین‌تر از پوشش ریسکی است که آنها در طرح بیمه سهام باید متحمل شوند.
به زودی، بیمه سهام برای 30 شرکت برتر
او پیش‌بینی کرد: به زودی سهامداران 30 شرکت برتر بازار سهام شاهد انتشار اوراق اختیار فروش تبعی باشند و این اتفاق بتواند به جذاب‌سازی هرچه بیشتر بازار سهام منجر شود.این مقام مسوول در سازمان بورس و اوراق بهادار در تشریح انتشار این اوراق گفت: در طرح بیمه سهام، سهامدار یک شرکت علاوه بر هزینه‌ای که بابت خرید سهم پرداخت کرده، باید 1 تا 5 درصد از ارزش سهم را به خرید اوراق اختیار فروش تبعی اختصاص دهد، بنابراین براساس سررسید خریداری شده، سهام شرکت با پوشش ریسک مواجه شده و در واقع دارای کف قیمتی می‌شود، به عنوان مثال سهمی که 500 تومان قیمت دارد، اوراق اختیار فروش تبعی آن 25 تومان قیمت دارد و کف قیمت آن هم با خرید این اوراق در یک سررسید مشخص مثلا 625 تومان در نظر گرفته می‌شود که در سررسید فروش اوراق، اگر قیمت سهام زیر این نرخ باشد، ناشر اوراق تبعی موظف به خرید در کف قیمتی است و اگر بالاتر از آن باشد سهامدار می‌تواند در بازار، سهام خود را به فروش برساند.وی گفت: این اوراق قابل معامله نیستند و خریدار باید بابت آن تنها کارمزد اندکی به کارگزار بپردازد، ضمن اینکه بعد از پایان دوره، اوراق مزبور قابل تمدید نیست و باید اوراق جدیدی خریداری شود.
آمادگی 6 شرکت برای اوراق اختیار فروش
در ادامه معاون بازار شرکت بورس از اعلام آمادگی سهامداران عمده شرکت‌ها برای استفاده از اوراق اختیار فروش تبعی در بورس و امکان معامله این اوراق طی هفته جاری خبر داد.
علی صحرایی گفت: در راستای حمایت از سرمایه‌گذاران و فراهم شدن راهکاری در جهت پوشش ریسک، از هفته جاری معاملات اوراق اختیار فروش تبعی در شرکت بورس اوراق بهادار تهران اجرایی می‌شود. وی افزود: در حال حاضر سهامداران عمده 6 شرکت بانک پاسارگاد، تعریف اوراق اختیار فروش تبعی چادرملو، گل‌گهر، سرمایه‌گذاری غدیر، توسعه معادن روی ایران و گسترش نفت و گاز پارسیان برای استفاده از این ابزار اعلام آمادگی کرده‌اند و شرکت بورس در حال بررسی و مذاکره با آنها است که بعد از مذاکره امکان استفاده از این ابزار طی روزهای آینده فراهم می‌شود و به احتمال زیاد اوراق اختیار فروش تبعی بانک پاسارگاد در این هفته اجرایی خواهد شد.
معاون شرکت بورس مزایای این اوراق را مورد توجه قرار داد و گفت: از مزایای این اوراق علاوه بر تضمین حداقل سود بدون ریسک (اوراق مشارکت)، کسب بازدهی ناشی از تغییرات آتی قیمت سهام است؛ همچنین کارمزد معاملات اوراق اختیار فروش تبعی تنها شامل کارمزد کارگزاران و مشابه کارمزد معاملات سهام در بورس اوراق بهادار تهران یعنی معادل 4 دهم درصد خواهد بود و کارمزدی از بابت هزینه‌های نظارتی توسط سازمان بورس اوراق بهادار و هزینه‌های اجرایی توسط شرکت بورس اوراق بهادار تهران دریافت نخواهد شد. صحرایی افزود: این طرح در دوره‌های 4، 6 یا یک ساله خواهد بود که دوره مزبور حتما باید قبل از برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه یا مجمع عمومی فوق‌العاده به منظور افزایش سرمایه به اتمام برسد. همچنین برای دوره جدید باید تقاضای مجددی از سوی سهامدار عمده به سازمان بورس ارائه شود تا براساس قیمت روز بازار، آپشن جدیدی به آن تعلق گیرد. افزون بر این هر سهامدار حقیقی حتی با در اختیار داشتن یک برگه سهم، می‌تواند از این اختیار استفاده کند، اما سقف استفاده از آن به مذاکرات میان سهامدار عمده و سازمان بستگی دارد.
مکانیزم اجرایی این اوراق چگونه است؟
وی با بیان اینکه با محقق شدن چنین ابزاری اطمینان در کسب بازده مورد انتظار برای سرمایه‎گذاران ایجاد می‌شود، به مکانیزم این اوراق اشاره کرد و گفت: سهامداران عمده شرکت‌های بورسی در راستای حمایت از قیمت سهام خود در آینده، اقدام به انتشار اوراق اختیار فروش تبعی می‌کنند که بر اساس آن، اختیار فروش تعداد مشخصی از سهم پایه به قیمت اعمال تعیین شده در اطلاعیه عرضه در تاریخ اعمال، به خریدار واگذار می‌شود.
او اضافه کرد: به این ترتیب در صورتی که قیمت سهم شرکت بورسی (سهم پایه) در تاریخ مورد توافق (تاریخ اعمال مندرج در اطلاعیه) کمتر از قیمت مورد توافق (قیمت اعمال) باشد، دارنده اوراق اختیار فروش می‌تواند از طریق دریافت مابه‌التفاوت قیمت اعمال و قیمت پایانی سهم در بازار و یا واگذاری سهام پایه به قیمت اعمال به عرضه‌کننده اوراق اختیار فروش تبعی منتفع شود.
صحرایی با اشاره به اینکه سهامداران عمده در صورت تمایل به استفاده از این ابزار باید تضامینی به بورس ارائه کنند، تاکید کرد: حق عرضه این اوراق تنها با اشخاصی است که مجوز لازم را از بورس دریافت کنند.
او با بیان اینکه راه‌اندازی این ابزار در بهبود اوضاع بورس و مثبت شدن شاخص موثر است، یاد‌آور شد: خریداران این اوراق حق فروش نداشته و تنها می‌توانند به میزان سهام پایه تملک شده در بورس به خرید اوراق اختیار فروش تبعی اقدام کنند، لذا خرید بیش از آن ابطال خواهد شد و عرضه‌کننده تعهدی در قبال آن ندارد.
وی در ادامه به نقش سهامداران جزء اشاره کرد و گفت: به‌رغم تعلق تنها 20 درصد از سهام یک شرکت به سهامداران خرد، این دسته از سهامداران نقش کلیدی در نوسانات قیمتی سهام دارند و در واقع به‌روزرسانی ارزش دارایی هر سهم بر عهده آنها است؛ به این ترتیب در مقابل باید خدماتی نیز به آنها ارائه شود که با اجرای طرح مزبور حداقل بازدهی مورد انتظار بازار سرمایه برآورده خواهد شد که در کنار آن باید نبود ریسک را نیز مدنظر قرار داد.

آخرین اخبار

• با حضور مدیرعامل و معاونان گروه توسعه ملی برگزار شد؛ «وبانک» در مسیر نوآوری
• بازدید مدیرعامل گروه توسعه ملی از «زپارس»؛ شرکت ملی کشت و صنعت پارس نگین کشاورزی شمال غرب کشور خواهد شد
• برگزاری دوره آموزشی آشنایی با مقررات مالیاتی در وبانک
• با حضور مدیران گروه توسعه ملی و استاندار کرمان برگزار شد؛ رونمایی از محصول استراتژیک سیمان حفاری چاه نفت سبک
• پیام مدیرعامل گروه توسعه ملی به مناسبت هفته دفاع مقدس

تماس با ما

تهران، میدان ونک، خیابان شهید خدامی، بعد از پل کردستان، پلاک 89
کد پستی: 1994844202
صندوق پستی: 3898-15875
تلفن: 85598 – 85599000
فاکس: 85599811
پست الکترونیک: [email protected]
اینستاگرام

پیوندهای مفید

کپی‌رایت © شرکت سرمایه‌گذاری گروه توسعه ملی. تمامی حقوق محفوظ است.

شرایط احراز سرمایه‌گذار حرفه‌ای برای خرید عرضه اولیه

سال گذشته دستورالعمل پذیره‌نویسی و عرضه اولیه توسط سازمان بورس ، اصلاح و روش‌های جدیدی افزوده و تغییرات مهمی شامل تعریف 2 گروه از سرمایه‌گذاران واجد شرایط (صندوق‌های سرمایه‌گذاری) و سرمایه‌گذاران حرفه‌ای انجام شد.

طبق ماده 8 مکرر این دستورالعمل، بورس می‌تواند برای شرکت‌های تعیین شده توسط هیات پذیرش یا شرکت‌های با ارزش بازار سهام شناور کمتر - مساوی 500 میلیارد تومان، تمام سهام قابل عرضه را به هر یک از روش‌های عرضه به قیمت ثابت، ثبت سفارش و حراج، صرفاً به سرمایه‌‌گذاران واجد شرایط تخصیص دهد. همچنین برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای بر اساس تبصره یک این ماده بورس می‌تواند معاملات ثانویه سهام شرکت‌های عرضه اولیه شده را محدود به سرمایه‌گذاران حرفه‌ای کند.

مطابق با مصوبه هيئت مديره شرکت فرابورس ایران، سرمایه‌گذار حرفه‌ای به اشخاص حقیقی یا حقوقی گفته می‌شود که حداقل یکی از شرایط ذکر شده زیر را داشته باشد.

شرایط احراز عنوان سرمایه‌گذار حرفه‌ای بورس برای اشخاص حقیقی

1. شخصی که مانده حساب یا ارزش ریالی پرتفوی وی طی 6 ماه اخیر در انتهای هر ماه مساوی یا بیشتر از 50 میلیارد ریال باشد یا در 6 ماه اخیر، ماهانه به میزان حداقل 20 میلیارد ریال مجموع ارزش معاملات انجام شده در سمت خرید و فروش وی در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران باشد.
2. دارای یکی از مدارک علمی شامل تحلیلگر مالی خبره (CFA) ، حسابرسان داخلی (CIA) ، حسابداری رسمی مدیریت (CMA) ، مدیریت ریسک مالی (FRM) ، اصول بازار سرمایه، تحلیلگری، مدیریت سبد اوراق بهادار و ارزشیابی اوراق بهادار باشد.
3. سابقه عضویت در هیات مدیره نهادهای مالی داشته باشد.
4. در یک سال گذشته جمع ارزش اعمال قراردادهای معامله شده (تعریف اوراق اختیار فروش تبعی غیر از اوراق اختیار فروش تبعی) وی در بازار مشتقه بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران حداقل معادل 10 میلیارد ریال باشد.
5. سبدها با دارایی تحت مدیریت (AUM) بیش از 10 میلیارد ریال.
6. کارکنان ارکان بازار سرمایه با حداقل یک سال سابقه بیمه (سازمان بورس و اوراق بهادار، بورس ها و بازارهای خارج از بورس، شرکت مدیریت فناوری بورس تهران و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه).

شرایط احراز عنوان سرمایه‌گذار حرفه‌ای بورس برای اشخاص حقوقی

1. بانک، بیمه و تمامی نهادهای مالی تحت نظارت سازمان شامل شرکت‌های سبدگردانی، کارگزاری، تامین سرمایه، پردازش اطلاعات مالی، مشاوره سرمایه‌گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک یا قابل معامله، صندوق‌های بازنشستگی، صندوق های جسورانه(VC)، صندوق های خصوصی(PE)، شرکت‌های سرمایه گذاری، شرکت‌های لیزینگ، شرکت‌های واسطه‌گری مالی و شرکت‌های پذیرفته شده در یکی از بازارهای شرکت بورس اوراق بهادار تهران یا فرابورس ایران.
2. اشخاصی که حداقل حقوق صاحبان سهام سه سال آخر آن‌ها بیش از 100 میلیارد ریال باشد یا میانگین میانگین ارزش پرتفوی 3 سال آخر آن‌ها (بر اساس ارزش پرتفوی انتهای هر ماه) بیش از 100 میلیارد ریال باشد.
3. اشخصای که گردش حساب بانکی آن‌ها در طی شش ماه اخیر به ازای هر ماه بیش از 100 میلیارد ریال باشد.
4. سبدها با دارایی تحت مدیریت (AUM) بیش از 10 میلیارد ریال باشد.

در صورتی که شما مشتری کارگزاری اقتصاد بیدار هستید، می‌توانید در صورت داشتن حداقل یکی از شرایط ذکر شده، مستندات خود را جهت بررسی برای تیم امور مشتریان کارگزاری اقتصاد بیدار ارسال نمایید تا اقدامات و هماهنگی‌های لازم برای احراز شما به‌عنوان سرمایه‌گذار حرفه‌ای از سوی ما صورت پذیرد.

چنانچه مشتری کارگزاری اقتصاد بیدار نیستید تنها با چند کلیک و به صورت کاملا آنلاین و رایگان در کارگزاری ما ثبت‌نام نمایید.

روش های ارسال مدارک:

• ارسال مدارک در گفتگوی آنلاین از سایت اقتصاد بیدار به نشانی:

همچنین شما می‌توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر از طریق تلفن‌های کارگزاری ( 02191078132-02178132) یا بخش گفتگوی آنلاین با ما در ارتباط باشید.

اوراق اختیار فروش تبعی چیست؟

اوراق اختیار فروش تبعی که در ایران به عنوان بیمه کردن سهام از آن یاد می‌شود، در حقیقت، ابزاری است که به‌وسیله آن نوسانات و زیان سهام بیمه می‌شود.

به گزارش پایگاه خبری سرمایه گذاری آنلاین، بر اساس این روش، سهامدار عمده با توجه به شناختی که نسبت به سهم و پتانسیل‌های آن دارد، اوراقی را منتشر می‌کند و کسی که این اوراق را خریداری می‌کند در تاریخ اعمال در صورتی که قیمت سهم پایین‌تر از نرخ توافقی باشد زیان او جبران می‌شود.

نکته با اهمیت تا اینجا این است که سهامدار عمده تنها شخصیتی است که می‌تواند از این ابزار استفاده کند. یعنی سهامدار عمده اوراق را می‌فروشد و کسی که این اوراق را خریداری می‌کند، در صورت پایین‌تر آمدن قیمت سهم، زیان وی جبران می‌شود.

بنابراین، این اوراق را می‌توان روشی برای به حداقل رساندن ریسک سیستماتیک (systematic risk) دانست. ریسک سیستماتیک به عنوان واریانس بازده‌ های مورد انتظار سرمایه گذاری تعریف شده است که به آن ریسک بازار نیز می‌گویند.

یکی از مهم‌ترین دغدغه ‌ها و دل مشغولی ‌های سهامداران در بورس، کسب حداقل بازده مورد انتظار (معادل نرخ سود بدون ریسک اوراق مشارکت) است. با استفاده از این ابزار، اطمینان لازم برای کسب بازده مورد انتظار برای سهامداران محقق می‌شود.

سهامدار می ‌تواند با در اختیار داشتن اوراق اختیار فروش تبعی، ریسک سیستماتیک را به حداقل برساند. به این ترتیب در صورتی که قیمت سهم شرکت در تاریخ مورد توافق تاریخ اعمال، exercise date کمتر از قیمت مورد توافق قیمت اعمال exercise price باشد دارنده اوراق اختیار فروش می‌تواند با دریافت مابه التفاوت قیمت اعمال و قیمت پایانی سهم در بازار عادی منتفع شود. از نکات حائز اهمیت این اوراق این است که:
اولا، خریداران این اوراق حق فروش آن را تا تاریخ سر رسید نخواهند داشت بنابراین از این لحاظ، این اوراق شبیه اوراق اختیار فروش اروپایی هستند.
ثانیا: این اوراق تنها به اشخاصی تعلق می‌گیرد که سهام شرکتی که اوراق اختیار فروش آن منتشر می‌شود را داشته باشند. مثلا: شخصی که سهام شرکت پتروشیمی کرمانشاه را دارد، می‌تواند اوراق اختیار فروش آن‌را خریداری کند.

ثالثا: خریداران تنها به میزان سهام تملک شده در بورس می‌توانند اقدام به خرید اوراق اختیار فروش تبعی کنند و خرید بیش از آن تعداد امکان ‌پذیر نبوده و ابطال خواهد شد. بنابراین عرضه کننده اوراق تعهدی نسبت به مازاد خریداری شده نخواهد داشت.

رابعا: این ابزار مالی جدید سبب می‌شود تا با توجه به حذف ریسک در بازار سرمایه، سرمایه گذاران به‌جای سرمایه‌ گذاری در بازار پول به دنبال کسب سود بیشتر در بازار سرمایه باشند. زیرا علاوه بر اینکه سهامداران عمده در هنگام تعیین نرخ سهام در تاریخ اعمال می‌ تواند درصد بیشتری را نسبت به نرخ اوراق مشارکت اعلام کنند (مثلا به جای 20 درصد نرخ اوراق مشارکت، 25 یا 30 درصد در نظر بگیرند) می‌تواند با توجه به تعیین فواصل زمانی واگذاری اوراق اختیار فروش از سوی سهامدار عمده، نسبت به اوراق مشارکت که حداقل یکساله است سود و منفعت بیشتری را نصیب سهامدار کند.

در کل می‌توان انتظار داشت که سهامداران با توجه به حداقل سود مورد انتظار ی که در آینده نصیبشان خواهد شد، از نوسانات مقطعی بازار سرمایه، هراسی نداشته و با کاهش قیمت سهامشان از بازار خارج نمی شوند. اما آنچه در این جا حائز اهمیت است این است که در تاریخ اعمال
(‌exercise date) چه اتفاقاتی می‌تواند رخ دهد:

الف) فرض کنیم ارزش روز سهام (Market Price) در تاریخ اعمال بیشتر از قیمت اعمال (Exercise Price) باشد. در این حالت طبیعی است که سهامداران از «حق» خود استفاده نکرده و می‌توانند سهامشان را در بازار به فروش برسانند. به عبارت دیگر

ب) قیمت بازار سهام در تاریخ اعمال بیشتر از قیمت اعمال باشد. اما این تفاوت بسیار کم بوده یا معادل ارزش روز آن سهم باشد.

در این چنین حالتی به احتمال بسیار زیاد سهم با عرضه سنگین سهام چه توسط آنهایی که برگه اختیار فروش را در اختیار دارند و چه سایر سهامداران مواجه خواهد شد، زیرا همگان بر اتمام تاریخ اختیار فروش آگاهی دارند.

این وضعیت زمانی بدتر خواهد شد که سهامدار عمده بخواهد از طریق واگذاری سهم، زیان سهامدار را جبران کند (اوراق را باز خرید کند(

ج) حالت سوم مربوط به زمانی است که بنا به هر دلیلی ارزش روز سهام از ارزش اعمال سهم کمتر باشد.

در این چنین شرایطی به‌خوبی معلوم است که صف‌های فروش طولانی بر روی آن سهم ایجاد خواهد شد، و طبیعی است که سهامدار عمده نیز بخواهد از طریق واگذاری سهام و نه پرداخت نقدی مابه التفاوت یا پرداخت ارزش سهم (به نرخ اعمال) در سررسید اوراق اختیار فروش با خریداران این اوراق تسویه حساب کند.

نا‌گفته، پیداست که بر حجم صف‌های فروش افزوده خواهد شد و سهامداری که تا چند روز پیش خودش را برنده تصور می‌کرد، با در اختیار گرفتن تعداد سهام بیشتر و با تداوم روز‌هایی که سهام شرکت مورد مثال مورد عرضه سنگین قرار می‌گیرد و همانند فردی که گلوله ای برفی در دست دارد و شاهد آب شدن این گلوله برفی است، شاهد از دست دادن سود انتظاریش خواهد بود. بنابراین باید، سهامداران در زمینه خرید این اوراق بسیار هوشمندانه عمل کرده و عملکرد مالی شرکتی که اوراق اختیار فروش آن را خریداری می‌کنند را بررسی کنند، شاید شرایط به گونه‌ای باشد که سهامدار و خریدار این اوراق ترجیح دهند حداقل زیان (معادل ارزش اوراق اختیار فروش) را پذیرفته و سهام شرکت رافروخته و از آن شرکت خارج شوند. بنابراین صرف عرضه اوراق اختیار فروش نمی‌تواند تضمینی برکسب سود مورد انتظار باشد.

تعریف اوراق اختیار فروش تبعی

برای اینکه بتوانید مطالب ویژه را بخوانید ابتدا باید ثبت نام کنید و سپس عضو ویژه شوید.

برای ثبت نام بر روی دکمه زیر کلیک کنید.

اوراق اختيار فروش تبعي ( بيمه سهام

اختيار معامله توافقي است بين واگذار کننده و تحصيل کننده حق خريد.

اختيار معامله چيست؟

اختيار معامله توافقي است بين واگذار کننده و تحصيل کننده حق خريد يا فروش دارايي تعهد شده، بدين صورت که دارنده اختيار حق خريد يا فروش دارايي خاصي را با قيمت مشخصي و در تاريخ معيني در زمان آينده خواهد داشت.

اوراق اختيار فروش تبعي ( بيمه سهام )

مفهوم و در واقع كاركرد طرح بيمه سهام يا «اوراق اختيار فروش تبعي» در ايران اين است كه سهامدار عمده يا همان ناشر اوراق مزبور تضمين مي‌كند كه سهم n توماني شركت را در سررسيدي مشخص n تومان به علاوه 20 درصد از سهامدار جزء خريداري كند. در واقع در اين طرح سهام براساس نرخ بازده بدون ريسك 20 درصدي با كف قيمتي تعيين شده توسط سهامدار عمده مواجه مي‌شود، حال آنكه سقف قيمت آن محدوديتي ندارد. بر همين مبنا ناشر اوراق اختيار فروش تبعي که سهامدار عمده مي باشد ، بازده مثبت 20 درصدي در سررسيد مشخص براي سهامداران حقيقي و جز را تضمين مي‌كنند. به زباني ساده و در يك جمله مي‌توان گفت كه اوراق اختيار فروش تبعي سهام، آپشني است كه پشتوانه آن خود سهم است و ريسك خريداري سهام را بر مبناي اوراق فاقد ريسك تضمين مي‌كند.

سازو کار اوراق اختيار فروش تبعي

ساز و كار اوليه اين طرح به اين شكل است كه سهامداران عمده مي‌توانند اوراقي را تحت عنوان آپشن يا اختيار منتشر كنند و از اين طريق ريسك سرمايه‌گذاران خرد را كاهش دهند و در عين حال ريسك نوسان منفي قيمت يك سهم را هم كمتر كنند. با اين طرح سهام به‌طور كامل بيمه مي‌شود، اما امكان انجام معاملات ثانويه روي اوراق وجود ندارد و خريدار فقط مي‌تواند از اختيار خود استفاده كند، اما در عين حال كسي كه يك آپشن را خريداري كرده خيالش راحت است كه اين سهام را در يك دوره مشخص بالاتر از رقم كنوني به فروش خواهد رساند.

در صورت برگزاري مجامع عمومي و يا جلسة هيئت مديره براي تصويب تقسيم سود و يا افزايش سرماية شركتي كه "اوراق اختيار فروش تبعي" آن عرضه شده است "عرضه كننده" مي بايست قبل از برگزاري مجامع عمومي و يا جلسة هيئت مديره براي تصويب تقسيم سود و يا افزايش سرماية سهم پايه، نسبت به تسويه "اوراق اختيار فروش تبعي" اقدام نمايد. در اين حالت، تاريخ اعمال2 روز معاملاتي قبل از برگزاري مجمع عمومي يا جلسة هيئت مديره خواهد بود و "قيمت اعمال" نيز با لحاظ نمودن سود "اوراق اختيار فروش تبعي" به نسبت كاهش زمان اعمال، تعديل خواهد شد.

فرايند اعمال "اوراق اختيار فروش تبعي" به شرح زير است:

1- درصورتي كه قيمت پاياني سهم پايه در روز اعمال بزرگتر يا مساوي قيمت اعمال باشد، "اوراق اختيارفروش تبعي" قابل اعمال نيست.

2- درصورتي كه قيمت پاياني سهم پايه در روز اعمال از قيمت اعمال كمتر باشد، اعمال "اوراق اختيار

فروش تبعي" منوط به ارائه درخواست اعمال از سوي سهامدار و از طريق كارگزار وي به بورس حداكثرتا ساعت 13 روز اعمال خواهد بود.

3- در صورت ارائه درخواست اعمال طي مهلت مقرر به بورس اقدامات زير حسب مورد، طبق اطلاعيه عرضه انجام خواهد شد:

3-1- انتقال سهم به قيمت اعمال، از دارنده "اوراق اختيار فروش تبعي"به عرضه كننده

3-2- پرداخت مابه التفاوت تعریف اوراق اختیار فروش تبعی قيمت اعمال و قيمت پاياني سهم پايه به دارنده "اوراق اختيار فروش تبعي"به صورت نقدي يا از طريق واگذاري سهم پايه از عرضه كننده به دارنده "اوراق اختيارفروش تبعي"

مزايا و معايب اين اوراق

مزايا

سهامداران عمده ديگر براي حمايت از سهامشان لازم نيست كه درصد سهامداري خود در بورس را افزايش دهند بلکه با انتشار اين اوراق مي‌توانند ريسک سرمايه گذاري را پوشش داده و در عين حال از سهامشان حمايت کنند.
انتشار اين اوراق موجب افزايش تقاضا براي سهام پايه و بازگشت اعتماد سرمايه گذاران به بازار خواهد شد.
مديريت و پوشش ريسک براي سهامداران خرد
حداقل بازدهي 20 درصدي اين مزيت را دارد که اگر قيمت سهم افزايش يافت لزومي براي تعهد سهامدار عمده وجود ندارد.

معايب

عدم وجود بازار ثانويه
الزام داشتن سهام پايه به هنگام خريد اين اوراق
وجود سقف خريد براي هر کد معاملاتي

اوراق تامین مالی چیست؟

تأمین مالی فرآیندی است که یک شرکت از طریق آن منابع مالی موردنیاز خود را افزایش می‌دهد. تأمین منابع مالی هم از طریق منابع خارج و هم منابع داخلی انجام می‌شود.

واحدهای اقتصادی گاهی برای انجام فعالیت‌های موردنظر خود به منابع مالی جدید نیاز دارند و می‌توانند این کار را از طریق بازار سرمایه و انتشار اوراق انجام دهند. امروزه تأمین مالی به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها تأمین مالی از طریق بازار سرمایه و انتشار اوراق مختلف است.

تأمین مالی از طریق بازار سرمایه به شرکت‌ها برای تأمین مالی موردنیازشان کمک می‌کند و همچنین بازار سرمایه به یکی از هدف‌های مهم خود که تأمین مالی موردنیاز فعالان اقتصادی است می‌رسد.

درگذشته، شرکت‌ها بیشتر فرایند تأمین مالی خود را از طریق بانک‌ها انجام می‌دادند، اما امروزه تأمین مالی به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که یکی از مهم‌ترین این روش‌های تأمین مالی از طریق بازار سرمایه و انتشار اوراق است.

انواع اوراق تأمین مالی

در کشور ما تأمین مالی از بازار سرمایه از طریق «صکوک» صورت می‌گیرد. ابزارهای مالی که در کشورهای اسلامی به‌جای اوراق قرضه مورداستفاده قرار می‌گیرند و دارای انواع مختلفی هستند.

صکوک، اوراق بهادار با پشتوانه مالی است که باید خود دارای ارزش باشد، درواقع فعالیت‌هایی که بدون خلق ارزش و کار صورت می‌گیرند، باید سودآوری داشته باشد.

ذکر شد که اوراق بهادار صکوک انواع مختلفی دارد که ازجمله آن‌ها می‌توان به صکوک اجاره، صکوک مرابحه، صکوک مشارکت، صکوک منفعت، صکوک استصناع، صکوک مضاربه، صکوک مزارعه، صکوک مساقات، صکوک جعاله، صکوک خرید دین، صکوک رهنی و صکوک سلف اشاره کرد.

اوراق مشارکت (صکوک مشارکت)

اوراق مشارکت، اوراقی است که به قیمت اسمی و برای مدت مشخص انتشار می‌یابد. هدف از انتشار آن‌ها تأمین بخشی از منابع مالی موردنیاز طرح‌های عمرانی یا تهیۀ مواد ‌اولیه موردنیاز واحدهای تولیدی است و از طریق عرضه عمومی به سرمایه‌گذاران واگذار می‌شوند.

صکوک برای واحدهای اقتصادی که آن‌ها را منتشر می‌کند، نوعی بدهی محسوب می‌شود و یکی از منابع تأمین مالی بازار سرمایه حساب می‌شود.

اوراق مرابحه (صکوک مرابحه)

اوراق مرابحه یکی از انواع اوراق بهادار است که صاحبان آن به‌صورت مشاع، مالک مال یا دینی هستند که بر اساس قرارداد مرابحه انجام صورت گرفته است. صاحب ورق مالک و طلبکار آن دین است. واحدهای اقتصادی می‌توانند از اوراق مرابحه نیز برای تأمین مالی موردنیاز خود استفاده کنند.

اوراق استصناع (صکوک استصناع)

اوراق بهاداری بانام یا بی‌نام، قابل نقل و انتقالی هستند که دارندگان آن به‌صورت مشاع مالک دارایی پایه‌ای هستند که در قرارداد این اوراق آمده است.

دولت، شرکت‌های دولتی، شهرداری‌ها و بخش خصوصی می‌توانند برای تأمین مالی از این اوراق استفاده کنند. این کار به دو روش مستقیم و غیرمستقیم انجام می‌شود.

اوراق اجاره (صکوک اجاره)

اوراق اجاره از دیگر ابزارهای بازار بدهی به است و برای تأمین مالی واحدهای تولیدی و خدماتی مورداستفاده قرار می‌گیرد. دارندگان این اوراق، مالکیت مشاع نسبت به دارایی‌های پایه قرارداد اجاره دارند.

هدف از انتشار این اوراق، تأمین مالی واحدهای اقتصادی برای خرید یک یا چند مجموعه‌ از دارایی‌ها و اجاره دادن آن‌ها به بانی قرارداد است. سود این اوراق به‌صورت اجاره دارایی پایه اوراق، به دارندگان آن در سررسید مشخص پرداخت می‌شود.

اوراق منفعت (صکوک منفعت)

اوراق منفعت یکی دیگر از ابزارهای تأمین مالی واحدهای اقتصادی از طریق بازار سرمایه حساب می‌شود؛ که، سند مالی بهاداری است که بیانگر مالکیت دارنده اوراق بر مقدار معینی از خدمات و یا منافع آینده یک دارایی است.

اوراق اجاره تأمین مالی

در این اوراق، رابطه‌ای مشابه رابطه بین مستأجر و مالک یک ملک ایجاد می‌شود. این ارتباط باعث دریافت سرمایه موردنیاز مستأجر از مالک و پرداخت اجاره تعریف اوراق اختیار فروش تبعی در زمان‌های از قبل مشخص‌شده از طرف مستأجر می‌شود. پرداخت‌های مستأجر را می‌توان مشابه پرداخت اجاره‌بها دانست. در حقیقت این مبالغ پرداختی، سود پرداختی به سرمایه‌گذاران است.

مدت‌زمان اجاره اوراق باید قبل از انتشار اوراق مشخص شود؛ سود پرداختی نیز به‌صورت سالانه، فصلی و یا ماهانه پرداخت خواهد شد. نکته قابل‌توجه این است که هر زمان که سرمایه‌گذار بخواهد، می‌تواند اوراق خود را در بورس به فروش برساند. این اوراق دقیقاً مثل سهام شرکت‌های فعال در بورس، خرید و فروش می‌شوند. این اوراق در بخش درآمد ثابت بورس قرار دارند و سود پرداخت‌شده بابت اوراق مذکور معمولاً مساوی یا کمی بیشتر از سود اوراق مشارکت است. سرمایه‌گذاران از پرداخت مالیات مربوط به سود اوراق مذکور نیز معاف هستند و این مورد دارای ضمانت است.

تأمین مالی از طریق اوراق بدهی

تأمین مالی از طریق اوراق بدهی زمانی اتفاق می‌افتد که شرکت با فروش ابزارهای بدهی به افراد و یا سرمایه‌گذاران نهادی، پولی را برای افزایش سرمایه در گردش یا هزینه‌های سرمایه، جذب می‌کند. در ازای وام داده‌شده، افراد یا مؤسسات به‌عنوان اعتباردهندگان شناخته می‌شوند و تعهد می‌گیرند که اصل بدهی بازپرداخت شود.

هنگامی‌که یک شرکت نیاز به سرمایه دارد، از سه مسیر می‌تواند تأمین مالی کند: فروش سهم، ایجاد بدهی یا ترکیب آن‌ها. فروش سهم، واگذاری بخشی از مالکیت شرکت است. این روش به سهامداران حقی را بر درآمدهای آتی شرکت می‌دهد، اما از طرفی نیاز به بازپرداخت ندارد. این نکته بسیار مهم است که اگر شرکت ورشکسته شود صاحبان سهام در آخر صف دریافت‌کنندگان سرمایه هستند.

تأمین مالی از طریق اوراق مشارکت

اوراق بهادار بانام یا بی‌نامی است که بر اساس قانون، به قیمت اسمی مشخص و برای مدت مشخص و با هدف اجرای طرح‌های سودآور خدماتی، تولیدی و ساختمانی انتشار می‌گردد و به سرمایه‌گذاران اهدا می‌شود. هر ورقه مشارکت، نشان‌دهنده میزان قدرالسهم دارنده است.

بر طبق قانون و برای آنکه انتشار اوراق توجیه قانونی داشته باشد، شرکت پروژه‌ای را که بابت آن اوراق منتشر می‌نماید ارزیابی کرده و بر اساس توجیه‌پذیر بودن فرایند انتشار اوراق را آغاز می‌کند. در این بین لازم به ذکر است که عموماً نرخ بازدهی سالیانه اوراق مشارکت را بین ۳ تا ۵ درصد بالاتر از نرخ سود سپرده بلندمدت یک‌ساله بانک‌ها تعریف می‌کنند. همچنین برخلاف اوراق قرضه‌ای که در خارج از کشور رایج‌تر است می‌توان گفت که تقریباً تمام اوراق مشارکت‌هایی که تا به امروز منتشرشده‌اند دارای ضامن سودآوری می‌باشند.

تأمین مالی از طریق اوراق تبعی

اختيار فروش تبعي ورقه بهاداري است كه تعریف اوراق اختیار فروش تبعی بر اساس آن، دارنده آن می‌تواند به شرط مالکیت دارایی پایه، دارايي پايه خود را با قيمت مشخص ‌و در تاريخ مشخص به فروش برساند. از طرفی، مطابق با شرايط تسويه تعهدات اعلامي، خریدار می‌تواند به شرط موافقت فروشنده، بجای فروش دارایی خود، معادل مابه‌التفاوت قیمت اعمال و قیمت پایانی دارایی پایه از فروشنده، وجوه دریافت نماید.