اوراق سلف، راهکار بورسی برای شفافیت بازار مسکن
اوراق سلف مسکن به دلیل ظرفیت ها و قابلیت ها و سازوکارهایی که در اختیار دارد، میتواند در یک وضعیت شفاف و محیط رقابتی، نوسان های بازار مسکن را کنترل کند و به گفته یکی از کارشناسان بازار سرمایه تداوم این شرایط میتواند دست سودجویان را بسته نگه دارد.
به گزارش کالاخبر و به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، مهدی بیات منش، کارشناس بازار سرمایه درباره اهمیت عرضه اوراق سلف مسکن گفت: با توجه به اینکه کشور ما دارای شرایط خاص تورمی است، در حال حاضر شرایط خرید کامل یک مسکن دشوارتر از قبل شده است. با اوراق سلف مسکن نخستین چیزی که فراهم میشود خرید قطعههای مسکن و بحث سرمایهگذاری خُرد در آن است. همچنین میتوان از این اوراق در معاملات ثانویه استفاده و خریداران از نوسان های تورمی آن سود ببرند. مورد مهمتر اینکه نقدینگی مناسب برای سازنده مسکن جهت تامین مالی بدون درگیر شدن در پپچوخم مراحل دریافت وامهای بانکی، فراهم میشود.
این کارشناس بازار سرمایه درباره راهکاری بورسی شفافیت بازار مسکن تاکید میکند: اوراق سلف مسکن به دلیل ظرفیت ها و قابلیت ها و سازوکارهایی که در اختیار دارد، میتواند در یک وضعیت شفاف و محیط رقابتی، نوسان های بازار مسکن را کنترل کند و دست سودجویان را بسته نگه دارد.
فروش متری مسکن به روایت مدیران بورس کالا و ذینفعان بازار مسکن:
بیات منش گفت: تحویل به موقع واحدهای مسکونی نیز با توجه به نظارتهای بورس کالا از دیگر ویژگیهای این اوراق است. البته هنوز شرایط و نحوه انتشار این اوراق به طور کامل مشخص نیست، اما انتظار میرود مدیران طرح، در عملیاتی شدن آن اهتمام بیشتری داشته باشد که علاوه بر سازندگان، مردم نیز از شفافیت بورس کالا و این اوراق، حداکثر سود را را ببرند.
کارشناسان بازار مسکن درباره فروش متری مسکن چه میگویند:
- غلامرضا سلامی (کارشناس اقتصاد مسکن) | عرضه متریمسکن در بورس کالا طرح حمایتی از قشر آسیب پذیر
- فرید یزدانی (کارشناس اقتصاد مسکن) | انبوه سازان تامین مالی کنند، مردم متری خانه بخرند
او میگوید: اوراق سلف مسکن اوراقی است که از آن به عنوان پیش خرید یا همان پیش فروش یاد میشود. به این شکل که امروز به قیمت کنونی مبلغ کالایی (مسکن) را میپردازید و با دریافت رسید، فروشنده تضمین میکند که آن کالا (مسکن) را در یک سر رسید معینی، به شما تحویل دهد. بر اساس مراحلی که برای اجرایی شدن یکی از عقود اسلامی در بازار سرمایه لازم است، فرآیندهای این اوراق طی شده و بحث تصویب در کمیته فقهی سازمان بورس نیز به انتها رسیده است.
نمایندگان مجلس درباره فروش متری مسکن چه نظری دارند:
- غلامرضا شریعتی (عضو کمیسیون عمران مجلس) | فروشمتریمسکن در بورس کالا، فرمول جدید خانه دار شدن
- محسن علیزاده (عضو کمیسیون اقتصادی مجلس) | فروشمتریمسکن در بورس کالا طرحی برای همه اقشار
- علیرضا پاک فطرت (عضو کمیسیون عمران مجلس) | جوانان از طرح پیش فروشمتریمسکن استقبال زیادی می کنند/ بورس کالا مسیر هموار هدایت منابع به تولید مسکن
پیش از این مجید پیره، دبیر کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار گفته بود اوراق سلف مسکن در کمیته فقهی جمعبندی شده، اما نهایی شدن سازوکار استفاده از آن در بورس کالا، به تصمیم های هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار و بورس کالا بستگی دارد.
چگونه مسکن متری بخریم؟+ جزئیات اوراق سلف مسکن
در حالی که قرار است در ماه جاری اوراق سلف استاندارد مسکن در بازار سرمایه منتشر شود، بسیاری از افراد سازوکار این اوراق را نمیدانند.
به گزارش خبرنگار مهر، دو هفته قبل پروانه اصلانی مدیرکل دفتر برنامهریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی در برنامه زنده شبکه خبر با بیان اینکه اوراق سلف بازار مسکن با کمک بورس کالا طراحی شده است و در یک پروژه به زودی عملیاتی میشود، درباره جزئیات اوراق سلف استاندارد مسکن تصریح کرد: ارزش تمام شده ساخت یک واحد یا یک پروژه تبدیل به ورقههای کوچک بهادار میشود و آنها در بازار توسط انبوهساز عرضه میشود.
مدیرکل اقتصاد مسکن: اوراق سلف مسکن باعث حفظ ارزش داراییهای مردم در برابر تورم میشود
وی افزود: از آنجایی که مردم میخواهند ارزش پول خود را در مقابل تورم حفظ کنند یکی از راهکارهایی که میتوانند انجام دهند خرید اوراق است و پول ساخت یا هزینههای ساخت مسکن از طریق اوراق بهادار برای سازنده تأمین خواهد شد. در واقع یکی از روشهایی که موجب کاهش وابستگی به سیستم بانکی خواهد شد بازار سرمایه است.
مدیرکل دفتر اقتصاد مسکن ادامه داد: یکی از گرههای تولید مسکن، تأمین مالی است. حداکثر وامی که هم اکنون برای مسکن پرداخت میشود یک بیستم قیمت مسکن نیست. بنابراین مهم است که منابع ارزان قیمتی از بازار اخذ شود و عرضه مسکن در بورس کالا نه تنها موجب افزایش قیمت نمیشود که معتقد هستیم اثر کاهشی دارد.
بورس مسکن باعث افزایش قیمت مسکن میشود
با این حال حسام عقبایی نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک درباره طرح بورس مسکن و تأثیر آن بر بازار مسکن گفت: بورس مسکن هم از جمله طرحهایی است که به نظر میرسد یک طرح زائد باشد. این طرح در هیچ کشوری اجرا نشده و طرحی اضافی است.
عقبایی میگوید: «بورس» یعنی سرمایه و بازی کردن با سرمایه. باید بازار مسکن از سرمایهای بودن تبدیل به کالایی بودن شود. وقتی مسکن وارد بورس شود، یعنی سیاستهایی به جامعه تلقین میشود که قیمت مسکن افزایش یابد و سیاستهای کالایی بودن مسکن، به سیاستهای سرمایهای شدن آن تبدیل میشود.
جزئیات نحوه خرید و فروش اوراق سلف مسکن در بورس
یک کارشناس اقتصاد مسکن درباره جزئیات اوراق سلف موازی استاندارد مسکن که قرار است به زودی در بازار سرمایه و بورس کالا پذیره نویسی آن برای پروژههای اعلامی از سوی انبوه سازان، آغاز شود، گفت: اوراق سلف نوعی پیش فروش مسکن است ملاک در آن میتواند فروش متری باشد یا قیمت شاخص؛ در این طرح، انبوه سازانی که قرار است پروژه مسکونی بسازند مانند صندوقهای زمین و ساختمان، پس از تعیین کردن زمین مورد نظر برای ساخت و ساز و اخذ پروانه ساختمانی و همچنین مشخص شدن جزئیات ویژگی پروژه از لحاظ تعداد واحدها و متراژ هر کدام، قرارگیری آنها در هر طبقه و امثال آنکه در پروانه هم ذکر میشود، سازنده پیش فروش آن در بازار سرمایه را آغاز میکند.
وی ادامه داد: در این طرح، مبنا را یکی از واحدهای طبقه همکف تعیین میکنند، سپس سایر واحدها را با ضرایبی که انبوه ساز یا سازنده با سازمان بورس و اوراق بهادار به توافق میرسد، تعیین میکنند؛ مثلاً اگر طبقه همکف متری A تومان باشد، سایر واحدها و طبقات با ضرایب خاصی تعیین میشوند که به عنوان مثال طبقه دوم با ضریب متری ۱.۰۲، طبقه سوم با ضریب متری ۱.۰۵، طبقه چهارم با ضریب متری ۱.۰۷ و همینطور تا آخر، برای خریدار اوراق تعیین میشود.
کارشناس اقتصاد مسکن ادامه داد: این جداول تعیین شده و در هنگام فروش در اوراق سلف لحاظ میشود، خریدار نیز میداند که مثلاً قرار است واحد طبقه سوم را با متری A تومان خریداری کند.
وی در خصوص نحوه تعیین قیمت پایه گفت: قیمت پایه را کارشناس رسمی دادگستری تعیین میکند هم سازمان بورس و هم سازنده بر آن نظارت دارند قیمت پایه در بورس اعلام میشود؛ ممکن است در بازار سرمایه، قیمت پایه افزایش یا کاهش یابد.
کارشناس اقتصادی یادآور شد: پس از آنکه پروژه مذکور در بورس عرضه شد، خریداران در رقابت با یکدیگر، قیمت پایه به همراه ضرایب را کشف قیمت میکنند که مشابه خرید و فروش سهام است.
وی افزود: قیمت روز ساختمان نیز در قیمت اوراق خریداری شده تأثیر دارد که با توجه به افزایش تورم عمومی و تورم مسکن، قیمت هر برگه فروخته از پروژه ساختمانی مذکور نیز تغییر میکند که همان معاملات ثانویه اوراق است.
کارشناس بازار مسکن با بیان اینکه امکان فروش اوراق سلف مسکن در بازار ثانویه نیز وجود دارد، گفت: معمولاً قیمت این اوراق افزایشی است؛ اما ممکن است شرایط بازار مسکن به گونهای باشد که قیمتها کاهش یابد.
اوراق سلف موازی چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟
اوراق سلف موازی یکی از مباحثی است که لازم است نسبت به آن آگاهی لازم را به عنوان یک شخص فعال در بورس داشته باشید. امروزه طرحی با عنوان طرح اوراق سلف موازی موجب بحثهای شدیدی در بازار بورس شده است. این طرح توسط دولت تایید شده و در راستای تامین نیازهای مالی دولت و همچنین جمع آوری کردن نقدینگی از سطح جامعه توانسته است موفق عمل کند.
از دیگر کاربردهای طرح اوراق نحوه تهیه اوراق سلف چگونه است؟ سلف موازی میتوان به کاهش تورم اشاره نمود. در نتیجه این طرح میتواند هم به تامین منابع مالی دولتها کمک کند و هم برای سرمایه گذاران سودآور باشد. در این مقاله قصد داریم شما را به طور کامل با این طرح آشنا سازیم و نکات لازم در مورد آن را به شما آموزش دهیم. پس اگر به این موضوع علاقهمند هستید با ما همراه باشید.
طرح اوراق سلف موازی چیست؟
یکی از قرادادهای بسیار پرکاربرد طرح سلف موازی است. قرداد سلف هم در بازارهای مدرن و هم در بازارهای سنتی برقرار است. بر طبق قرداد سلف معمولا یک کالا و یا یک دارایی را پایه در نظر میگیرند. مثلا در طرح جدید دولت نفت را به عنوان پایه در نظر گرفته است. ابتدا لازم است خریدار بهای کالا را به طور تمام بپردازد و هنگام سر رسید کالا را دریافت نماید. که این زمان معمولا یک یا دو سال در نظر گرفته میشود. پس اوراق را به عنوان یکی از ابزارهای تامین مالی کوتاه مدت به حساب میآورند.
در روش اوراق سلف موازی فروشنده پیش از آن که محصولی را تولید نماید بهای آن را از خریدار دریافت می کند که این مساله می تواند سودهایی برای فروشندگان داشته باشد. از جمله این که خریدار لازم نیست نگران باشد که به دنبال خریدار برای خرید محصول برود و دلیل دیگر این است که از نظر منابع مالی کمک بسیار زیادی به فروشندگان و تولیدکنندگان خواهد نمود. از دیگر مسائلی که در رابطه با اوراق سلف موازی خوب است بدانید این است که مشکلات مربوط به سختیهای وام های بانکی را ندارد و این خود دلیلی است تا بیشتر کسانی که در زمینه اقتصادی فعالیت میکنند به این روش علاقهمند باشند.
نحوه پرداخت سود اوراق سلف موازی
سوالی که ممکن است برای شما پیش بیاید این است که اوراق موازی چگونه به کسی که آن را پرداخت کرده در نهایت پرداخت میشوند؟ همانطور که پییش از این گفتیم اوراق سلف موازی دارای سررسیدهایی هستند که قرارداد یک یا دو ساله دارند. کسانی که اوراق را دارند در این دوره هیچ سودی دریافت نمیکنند و تمام اصل پول و همچنین سود آن پول در انتهای دوره یک یا دو ساله به طور یکجا پرداخت میشود. نکته جالب در مورد این اوراق این است که در هر صورتی دارای سود هستند و این مساله به کاهش قیمت یک کالا ربطی ندارد. هر چه قیمت دارایی بیشتر شود سود حاصل از آن نیز تا حدودی میتواند بیشتر گردد.
مزایای اوراق سلف موازی
اوراق سلف موازی دارای مزایایی است که در ادامه تلاش می کنیم برخی از آنها را برای شما بیان کنیم. همان طور که گفتیم این روش روشی است که هم به دولتها کمک بسیاری در تامین منابع مالی میکند و هم به ملت. در ادامه سعی میکنیم مزایای روش اوراق سلف را برای شما به اختصار بیان کنیم.
- در این روش کشف قیمت کالاها به صورت لحظه ای بوده و در نتیجه این روش از شفافیت بسیار زیادی برخوردار است.
- این روش معمولا دارای ریسک بسیار پایینی است و معمولا سودی برای آن در نظر گرفته شده است یعنی کسی که این روش را به کار گیرد ضرر نمیکند در عوض عرضه کنندگان نیز ضرر نخواهند کرد زیرا هم منبع مالی آنها تامین گردیده و هم این که شرایط به گونهای است سود حاصل نیز از یک مقداری بیشتر نخواهد شد.
- اگر خریداری بخواهد قبل از موعد سررسید پول خود را نقد کند میتواند اوراق خود را با بهایی مناسب به فروش برساند. فراموش نکنیم علت این که در این روش از قید موازی استفاده میگردد این است که میتوان آن را مجددا به فروش رساند.
- اوراق موازی قابلیت نقد شوندگی بسیار بالایی دارند و در نتیجه موجب شده است که تمایل مردم به سرمایه گذاری به این روش افزایش یابد.
معایب اوراق سلف موازی
طرح سلف موازی با وجود موافقان بسیار زیاد مخالفانی نیز در بین افراد فعال در زمینه سرمایه دارد. برای مثال برخی از نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی امکان میدهند که فروش سلف موازی خطرناک باشد. به این معنی که اگر دولت نتواند در زمینه نفت پیشرفت کرده و مشکلات ارزی مربوطه را حل نماید، دولت بعدی ملزم به این کار خواهد شد. در نتیجه دولتی که تازه روی کار آمده است با چالش بزرگی برای تامین مالی در این زمینه مواجه خواهد شد. خوب است بدانید در هنگام سررسید نرخ نفت به دلار در همان لحظه در سامانه سنا نمایش داده خواهد شد.
بنابراین آنچه پیش از این گفتیم برخی این روش را تیری در تاریکی میدانند، یعنی اگر پیش بینی دولت کنونی درست باشد در ادامه برای سهامداران سود بسیاری خواهد داشت این در حالی است که اگر عکس این ماجرا باشد تمام دردسرهای این طرح برای دولت بعدی خواهد بود و میتواند آن را با چالش مالی مواجه کند.
کاربرد قراردادهای سلف موازی
گاهی اوقات شرایطی پیش میآید که تولیدکننده در زمان تولید محصول خود، با نحوه تهیه اوراق سلف چگونه است؟ مشکل کمبود نقد شوندگی مواجه میشود. در چنین شرایطی میتواند بخشی از تولیدات خود را پیشفروش کند تا با سرمایه موردنظر خود برسد. بنابراین میتوان گفت اوراق سلف موازی شرایطی را فراهم میکند که یک شرکت بتواند از راه جذب سرمایه نیاز مالی خود را تامین کند.
البته از این اوراق برای جبران کسری بودجه دولت نیز استفاده میشود. در چنین شرایطی، دولت اوراق سلف موازی را انتشار میدهد و محصولات و تولیدات نیز به مردم پیشفروش میشوند. سپس در زمان سررسید اوراق، محصولات در بازار جهانی و به وکالت از صاحبان اوراق به فروش میرسند و سپس تسویه تعهدات انجام میشود. توجه داشته باشید که اختلاف قیمت نقدی و قرارداد سلف، سود اوراق سلف برای خریداران است.
اوراق سلف موازی استاندارد دارای ویژگیهای خاصی است که پیش از این نیز در مورد آنها صحبت کردیم. طول عمر این اوراق بین 1 الی 2 سال است و میزان اصل بدهی و سود در انتهای هر دوره پرداخت می شود. این شرایط به گونهای است که نه فروشنده و نه خریدار ضرری نکند و سود به صورت کنترل شده است.
نحوه خرید اوراق سلف موازی چگونه است؟
اگر در رابطه با نحوه خرید اوراق سلف موازی برایتان سوال پیشآمده، باید گفت که کار چندان پیچیده و سختی نیست. در چنین شرایطی شما باید به یکی از کارگزاریهای معتبر بورس مراجعه کنید. سپس از کارگزاری کد بورسی بگیرید و با این کد درخواست خرید اوراق سلف موازی را به ثبت برسانید تا پس از بررسیهای لازم، اوراق در اختیارتان قرار گیرد.
تحلیلی بر اوراق موازی
طرح سلف موازی دارای ویژگی های خاصی است که آن را از سایر اوراق سلفی متمایز کرده است. برای اولین بار این طرح با عنوان گشایش اقتصادی ارائه شد و توانست مخالفان و موافقان خاصی پیدا کند. در واقع با استفاده از این روش نفت توسط دولت به مردم از پیش فروخته میشود. در حال حاضر و با افزایش قیمت دلار و نفت میتوان گفت این مساله در آینده به نفع دولت خواهد بود. دولت در نظر دارد که با ایجاد کانالهای جدید برای فروش نفت و یا رفع تحریمها تا دو نحوه تهیه اوراق سلف چگونه است؟ نحوه تهیه اوراق سلف چگونه است؟ سال آینده و یا رونق بازار قیمت نفت افزایش بیشتری داشته باشد. و این مساله منجر به سود دهی اوراق سلف موازی خواهد شد. پس با این روش هم سرمایه گذاران سود بردهاند و هم دولت توانسته به سود برسد.
دولت برای این که توجه افراد را به این اوراق جلب کند ویژگیهای منحصر به فردی برای آنها در نظر گرفته است. برای مثال این اوراق بدون ضرر هستند و حتی اگر نفت کاهش قیمت شدید داشته باشد مردم ضرر نخواهند کرد. برخی میگویند نرخ سود این اوراق برابر با نرخ بانکی در نظر گرفته شده است. بنابراین حتی اگر قیمت نفت خیلی پایین بیاید نیز کسانی که به این روش سرمایه گذاری کرده اند ضرر نخواهند کرد و به علاوه اگر قیمت ها افزایش یابد سود بیشتری خواهند برد.
بنابراین افرادی که قصد سرمایه گذاری 1 و 2 ساله دارند این روش برای آنها روش بسیار مناسبی خواهد بود. قابلیت نقد شوندگی اوراق سلف موازی استاندارد بالا است اما باید میزان انتظار بالا باشد یعنی کسانی باشند که بخواهند آن ها را از شما بخرند و حتی اگر کسی نباشد یک بازارگردان میتواند در این زمینه به شما کمک کند. از دیگر ویژگیهای خاص این اوراق این است که علما فتوا داده اند می توان آنها را خرید و فروش کرد و از این نظر مشکل شرعی نخواهد داشت. حال اگر بخواهیم نقدی به این روش وارد کنیم باید عکس آن چه گفتیم در مورد نفت را در نظر بگیریم که در آن صورت میتواند برای دولت آینده خطرناک باشد.
تفاوت اوراق سلف استاندارد با سایر اوراق سلف
از مهمترین تفاوتهایی که میتوان برای اوراق سلف استاندارد با دیگر اوراق در نظر گرفت، این است که در اوراق سلف استاندارد، خریدار در مالکیت و مدیریت شریک نخواهد بود و یک انتخاب مناسب برای افراد ریسک گریز است، زیرا میتوان دامنه سود این اوراق را تعیین کرد. همچنین استفاده از این اوراق برای سرمایهگذاران مشکلساز نیست، زیرا کاهش سودی در این مسیر اتفاق نمیافتد.
سخن پایانی
اوراق سلف موازی یکی از انواع روشهایی است که میتواند یک روش سودآور برای سرمایه گذاری یک یا دو ساله سرمایه گذاران باشد و افراد می توانند از طریق آن پس انداز کنند. این روش برای اولین بار توسط دولت کنونی و بر اساس قیمت نفت ارائه شد و توانست مخالفان و موافقان بسیاری پیدا کند. این روش دارای مزایای بسیاری است و در صورتی که نتیجه عکس دهد یعنی نفت (یا هر کالای پایه دیگری) ارزان شود دارای ضرر برای دولت (تولید کننده کالا) است اما نمیتواند برای سرمایه گذاران مشکل ساز باشد زیرا به هیچ وجه در این روش کاهش سود وجود نخواهد داشت. این در حالی است که افزایش سود نیز به روش هایی کنترل میشود تا تولیدکنندگان کالا ضرر نکنند.
قرارداد سلف چیست و چه کاربردی دارد ؟ آشنایی با ۵ نکته مهم از قرارداد سلف
قرارداد سلف چیست؟ وقتی نام قرارداد سلف و انواع مختلف آن به میان می آید فکر می کنیم که با یک مفهوم اقتصادی بزرگ و پیچیده رو به رو هستیم. اما واقعیت این است که قرارداد سلف ساده تر از این حرف هاست. بهترین مثال برای این که بدانیم قرارداد سلف چیست، داستان پیش فروش خانه هاست. در واقع وقتی یک پیمانکار برای تامین بودجه مالی خود اقدام به پیش فروش واحدهای مسکونی می کند و بر اساس قراردادی متعهد می شود که این واحدها را در زمان معین به طرف قرارداد تحویل دهد، یک نوع قرارداد سلف اجرا شده است. (البته این یک مثال بود، به پیش فروش خانه قرارداد سلف گفته نمی شود)
این مثالی بود که تصوری از قرارداد سلف داشته باشید و بدانید تا حدود که قرارداد سلف چیست و چه کارایی دارد. قرارداد سلف یک نوع قرارداد ما بین دو گروه است. این دو گروه تولید کننده و مصرف کننده یا خریدار است. یک قرارداد عادی میان این دو گروه به این شکل است که تولید کننده محصول را به خریدار تحویل می دهد و هزینه آن را دریافت می کند. اما در قرارداد سلف داستان کمی فرق می کند.
معاملات سلف چیست یا معاملات سلف یعنی چه؟
قرارداد سلف چیست؟ این قرارداد به نوعی تنظیم می شود که خریدار هزینه محصول را به تولید کننده پرداخت می کند. تولید کننده نیز متعهد می شود در زمان معینی این محصولات را به مشتری تحویل دهد. بنابراین قرارداد سلف به نوعی طراحی شده است که مشتری در نقش سرمایه گذار ظاهر شود و با دادن سرمایه مورد نیاز تولید کننده باعث شود که این سرمایه به صورت مستقیم صرف تولید محصولات شود. سپس خود سرمایه نحوه تهیه اوراق سلف چگونه است؟ گذار که همان مشتری است در زمان مشخص این محصولات را دریافت می کند.
فایده قرارداد سلف چیست؟
اما سوال مهم این است که اصلا فایده قرارداد سلف چیست؟ و چرا از آن استفاده می کنیم؟ برای پاسخ به این سوال بهتر است آن را از زاویه دید فروشنده و خریدار به صورت جداگانه مورد بررسی قرار دهیم.
همانطور که مشخص است فروشنده با استفاده از قرارداد سلف توانسته سرمایه مورد نیاز خودش را جذب کند و بر اساس این سرمایه اقدام به تولید محصولات خودش کند. از طرف دیگر نکته مهمی که برای تولید کننده بسیار اهمیت دارد این موضوع است که تولید کننده با قرارداد سلف از داشتن مشتری مطمئن است و به نوعی تضمین فروش دارد. قرارداد سلف را می توان یکی از بهترین نوع قراردادها در دنیای اقتصاد دانست که می توان گفت کمک بزرگی به تولید کرده است.
اما اگر بخواهیم بدانیم از دید مشتری فایده قرارداد سلف چیست، باید به جنبه سرمایه گذاری آن نگاه کنیم. در کلام ساده تر مشتری با خریدار با استفاده از قرارداد سلف اقدام به سرمایه گذاری مستقیم می کند. این سرمایه گذاری از دو جنبه مورد توجه قرار دارد:
۱- فروشنده برای جلب رضایت و جذب سرمایه مجبور است که محصولات خودش را پایین تر از قیمت بازار به خریدار در قرارداد سلف عرضه کند.
۲- خریدار با توجه به نوسانات قیمتی محصولات می تواند از نظر خرید ارزان محصولات از قرارداد سلف استفاده کند. البته قرارداد سلف موازی استاندارد تا حدودی این نوسانات را بی اثر می کند اما به هر حال همچنان می تواند برای خریدار سود آور باشد.
اما فارغ از جنبه سرمایه گذاری به نظر می رسد خریدار نیز با اطمینان خاطر نسبت به تامین محصولات خواسته شده می تواند سراغ اهداف اقتصادی خود برود. در واقع هدف اصلی قرارداد سلف این است که تولید راحت تر صورت بگیرد و خریدار بتواند به محصولات خودش در زمان مقرر برسد.
قرارداد سلف موازی چیست؟
بخش مهمی از سوال قرارداد سلف چیست؟ مربوط به قرارداد سلف موازی است. در واقع مهمترین چالش و نکته ای که در مورد قرارداد سلف وجود داشت این بود که امکان واگذاری به غیر و فروش آن برای خریدار امکان پذیر نبود. یعنی این که یک خریدار نمی توانست مانند سرمایه گذار سهام این قرارداد را به دیگری واگذار کند.
بنابراین عملا نقدشوندگی قرارداد سلف زیر سوال رفت و عملا این قرارداد را تا حدودی محدود کرد. از طرف دیگر قرارداد سلف لزوما در بورس معامله نمی شود و به صورت آزاد نیز اجازه معامله آن وجود دارد اما همین موضوع نیز کمی تضمین های این قرارداد را زیر سوال می برد.
این ها دلایلی بود که باعث شد عملا قرارداد سلف موازی ایجاد شود. این قرارداد سلف به نوعی طراحی شد که عملا بعد از عرضه اولیه ( فروش محصول توسط تولید کننده ) تا زمان سر رسید امکان مبادله و معامله دارد. یعنی این قرارداد می تواند در بازار بورس کالای ایران بر اساس تقاضا و عرضه به فروش برود.(در ادامه مقاله مزایای خریدوفروش در بورس کالا را مطالعه نمایید)
نکته مهم این است که این خرید و فروش و قیمتی که سرمایه گذار در بازار ثانویه این قرارداد را می خرد تاثیری در متن و قیمت توافقی در قرارداد ندارد و تولید کننده موظف است که همان تعهدات را اجرا کند. قرارداد سلف موازی باعث شد که عملا نقد شوندگی بازار تا حد خوبی تامین شود و این قرارداد تبدیل به یکی از فرصت های سرمایه گذاری در بازار شد.
از نظر دولت قرارداد سلف چیست؟
شاید خبر خوش اقتصادی دولت یادتان باشد که در مرداد ۹۹ آن را اعلام کرد! دولت در مرداد سال ۹۹ اعلام کرد که می خواهد نفت را بر اساس قرارداد سلف به مردم بفروشد و در موعد مقرر به نمایندگی از مردم این نفت را در بازارهای جهانی بفروشد و هزینه آن را به حساب مردم واریز کند.
در کلام ساده تر قرارداد سلف یکی از مهمترین اهرم های مالی است که دولت های برای تامین کسری بودجه خود از آن استفاده می کنند. بر اساس این موضوع دولت بر اساس کالا یا خدمات شاخصی که دارد و می داند نمی تواند آن را به صورت مستقیم به فروش برساند به صورت قرارداد سلف آن را به مردم خودش می فروشد.
مثلا در مورد ایران اگر بخواهیم بگوییم این فرم از قرارداد سلف چیست، می توانیم نفت را مثال بزنیم. ایران از نظر فروش نفت در تحریم شدید قرار دارد. از طرف دیگر نفت در سال گذشته درست در زمانی که دولت اعلام فروش قرارداد سلف نفت کرد به پایین ترین حد خود در تاریخ رسید یعنی بشکه ای یک دلار! از این رو دولت به جای این که بخواهد نفت را بدین شکل به فروش برساند و عملا ضرر هنگفتی را تحمل کند، تصمیم گرفت آن را تحت عنوان قرارداد سلف به مردم بفروشد.
نکته ای که وجود دارد مردم در این جای داستان مصرف کننده نفت نیستند. بنابراین دولت خود در زمان سر رسید به نمایندگی از مردم این نفت را که اکنون بر اساس قرارداد سلف به نام مردم است در بازارهای جهانی به فروش می رساند و هزینه آن را به حساب صاحبان قرارداد سلف واریز می کند. این کاری است که بسیاری از کشورها انجام می دهند و یک اتفاق معمول است.(اگر میخواهید بدانید قیمت زعفران در بورس کالا چگونه است این مقاله را بخوانید)
قرارداد سلف چیست؟ از نوع موازی استاندارد
اما نوع دیگری از قرارداد سلف وجود دارد که در بالا کمی از آن صحبت کردیم. قرارداد سلف موازی استاندارد در واقع تکمیل یافته ترین نوع قرارداد سلف است که در بازار بورس کالای ایران خرید و فروش می شود. البته این قرارداد به صورت مستقیم و آزاد نیز قابل اجرا است.
موازی و استاندارد بودن قرارداد سلف چیست؟ این مفهوم بدین معنی است که خریدار درست مانند قرارداد سلف سلف امکان فروش آن در بازار ثانویه را دارد. اما به جز این خریدار و فروشنده نسبت به یک دیگر تعهدهایی را قبول می کنند. این تعهد ها در جهت کاهش خطر نوسان قیمتی است. در کلام ساده تر در دورانی که نوسان قیمتی بسیار است و کالاها مدام پایین و بالا می شود نه فروشنده و نه خریدار تمایل به قرارداد سلف دارد. اما با استفاده از تعهد اختیار فروش تبعی و اختیار خرید تبعی عملا این موضوع به طور کامل حل شده است.
اوراق سلف موازی چیست؟
همانطور که در جریان هستید و احتمالا از منابع مختلف شنیده اید، بحثی که این روزها تنور آن خیلی داغ شده و در اخبار و فضای مجازی واکنش های زیادی در بر داشته، بحث طرح اوراق سلف موازی استاندارد است. طرحی که در راستای تامین منابع مالی مورد نیاز دولت، جمع آوری نقدینگی از سطح جامعه و البته کاهش تورم ارائه شده است و اگر همه چیز خوب پیش برود، هم به نفع دولت خواهد بود و هم سود مناسبی نصیب سرمایه گذاران این طرح خواهد شد. طرحی که احتمالا درمورد آن اطلاعات کمی دارید و یا از آن چیزی نمی دانید. در این نحوه تهیه اوراق سلف چگونه است؟ مقاله به بررسی و شناخت بیشتر این طرح خواهیم پرداخت.
اوراق سلف موازی چیست؟
در دنیای امروز، قراردادهای سلف یکی از قراردادهای پرکاربرد محسوب میشوند که هم در بازارهای سنتی و هم در بازارهای مدرن دنیا کاربرد زیادی دارند. در قرارداد اوراق سلف، یک کالا یا دارایی به عنوان پایه و اساس قرارداد در نظر گرفته میشود. برای مثال در طرح جدید دولت که طرح پیش فروش بشکه های نفت میباشد، نفت به عنوان پایه و اساس قرارداد در نظر گرفته شده است. خریدار، تمامی بها را در ابتدا می پردازد و در موعد سر رسید، کالا را دریافت میکند. همچنین موعد سر رسید این اوراق معمولا بین یک تا دو سال است. بنابراین این اوراق، به عنوان ابزار تامین مالی بلند مدت شناخته میشوند.
فرآیند پیش فروش این اوراق چگونه است؟
در این روش، فروشنده قبل از تولید محصول، تمامی بهای آن را دریافت میکند. این مسئله از دو جهت به نفع فروشندگان است. اول این که جای نگرانی به جهت نبودن خریدار برای محصول وجود ندارد و دوم این که، منابع مالی مورد نیازشان تامین میشود. اوراق سلف موازی، محدودیتها و دشواری های وام های بانکی و اوراق دیگر را ندارد و به همین دلیل، توانسته است تا حدود زیادی توجه فعالان عرصه اقتصاد و تحلیل گران بازارهای مالی را به خود جلب کند.
سود اوراق سلف موازی چگونه پرداخت میشود؟
اوراق سلف موازی، سر رسید یک تا دو ساله دارند. در این مدت به دارندگان اوراق سودی پرداخت نمیشود و اصل پول به همراه سود آن در پایان دوره به صورت یک جا پرداخت خواهد شد. این اوراق سود تضمین شده دارند؛ یعنی بدون توجه به رشد یا سقوط قیمت کالای پایه، درصد مشخصی از سود به دارندگان پرداخت میشود. با رشد قیمت دارایی پایه، این سود نیز تا سقف مشخصی امکان رشد خواهد داشت. خریداران می توانند تا پایان دوره، اوراق را نزد خود نگه دارند و یا هر زمانی که بخواهند، آن را در بورس به فروش برسانند. این ویژگی قابلیت نقدشوندگی اوراق سلف موازی را بالا میبرد و ریسک آن را کمتر میکند.
اوراق سلف موازی یعنی چه
تامین مالی از طریق اوراق سلف موازی استاندارد چه مزایایی دارد؟
معاملات در این اوراق مزایایی دارد که در ادامه به چند مورد از آن اشاره میشود؛ نخستین مزیت این اوراق، کشف قیمت به صورت لحظه ای و بر اساس خرید و فروش ها انجام میشود و بنابراین شفافیت بیشتری دارد. دومین مزیت این اوراق این است که، این قرارداد ریسک پایینی دارد، زیرا یک درصد سود تضمینی برای آن در نظر گرفته شده است. مزایای دیگر این اوراق این است که، در نام این اوراق واژه موازی قید شده است؛
قید واژه موازی در این نوع اوراق، به معنای امکان فروش آن ها در بازار ثانویه است. خریداری که قبل از موعد سررسید بخواهد پول خود را نقد کند، میتواند تغییر وضعیت دهد و اوراق را با قیمت مناسب به فروش برساند. همچنین دیگر مزایای این اوراق میزان نقدشوندگی آن است. قابلیت نقدشوندگی این اوراق بالا است و این مسئله موجب میشود مردم رغبت بیشتری به سرمایه گذاری در آن نشان دهند.
اوراق سلف موازی دولتی چه ویژگیهایی دارد؟
حتما خبرهای مربوط به اوراق سلف موازی استاندارد دولتی را از منابع مختلف شنیدهاید. طرحی که با وعده گشایش اقتصادی توسط رئیس جمهور کشور مطرح شد و ظرف گذشت چند روز از اعلام این طرح، واکنش های زیادی را در پی داشته است. مواردی که باید در رابطه با این طرح بدانیم این است که دارایی پایه این اوراق، نفت میباشد و در حقیقت دولت نفت را به مردم پیش فروش میکند. موعد سر رسید اوراق سلف موازی دو ساله است و این یعنی دولت پیش بینی کرده است که تا دو سال آینده وضعیت درآمدهای ارزی تغییر میکند؛
این تغییر یا از طریق مذاکره و رفع تحریم ها امکان پذیر است و یا از طریق ایجاد کانال های جدید فروش نفت؛ برای مثال ممکن است کشور چین مقدار بیشتری از نفت ایران را خریداری کند که در این صورت، گشایشی در زمینه درآمدهای ارزی پدید خواهد آمد.
سلف و اوراق بورس
این طرح، به نفع مردم است یا به نفع دولت؟
در نتیجه پاراگراف قبل باید گفت که، اوراق سلف موازی که بر پایه نفت عرضه شده بودند نیز سود خواهند کرد و این شرایط، هم به نفع دولت است و هم به نفع سرمایه گذاران؛ با عرضه این اوراق، دولت حجم عظیمی از نقدینگی موجود در جامعه را به خود جذب میکند و از آن در راستای تامین منابع مالی و اجرای طرح های توسعه مرتبط با حوزه نفت بهره میبرد. همچنین دولت ویژگی های مختلفی را جهت جذاب تر کردن این طرح در نظر گرفته است. مهمترین نکته در رابطه با اوراق سلف موازی این است که این اوراق بدون ضرر هستند؛
حتی با کمتر شدن قیمت نفت و دلار نیز یک درصد سود تضمین شده برای خریداران وجود خواهد داشت.
نرخ سود این اوراق چگونه است؟
گفته میشود نرخ سود اوراق سلف موازی، معادل نرخ سود سپرده های بلندمدت بانکی در نظر گرفته میشود. در این حالت، حتی اگر قیمت نفت افت کند، سرمایهگذار نه تنها ضرر نخواهد کرد بلکه در موعد سر رسید سودی معادل سود سپرده های بانکی دریافت می کند. همچنین، در صورت افزایش قیمت نفت، هم از رشد قیمت ها بهرهمند میشود و هم سود بانکی را دریافت میکند. این مسئله به ویژه برای افرادی که قصد سرمایه گذاری های بلندمدت یک ساله و یا دو ساله دارند بسیار جذاب خواهد بود.
همچنین، دارندگان اوراق که قبل از موعد سر رسید و در بازار ثانویه قصد فروش این اوراق را داشته باشند، لازم است به این نکته توجه کنند که قیمت اوراق در بازار، به انتظار سرمایه گذار بستگی دارد. قابلیت نقدشوندگی این اوراق بالا است ولی قیمت آن ها به وضعیت بازار بستگی دارد. البته حتی در صورتی که خریداری وجود نداشته باشد، میتوانید این اوراق را به فروش برسانید؛ زیرا احتمالا یک بازارگردان برای این اوراق در نظر گرفته میشود.
تامین مالی از طریق اوراق سلف موازی استاندارد چه نحوه تهیه اوراق سلف چگونه است؟ معایبی دارد؟
همچنین این طرح مخالفانی نیز دارد؛ به ویژه برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی که معتقدند فروش اوراق سلف موازی ممکن است پر خطر باشد. در صورتی که پیش بینیهای دولت در زمینه رشد قیمت نفت و حل مشکلات ارزی به وقوع نپیوندد، تامین هزینه و تعهد این طرح، به عهده دولت بعدی خواهد بود و در زمان سررسید اوراق، دولت جدید با چالش تامین حجم زیادی از منابع مالی مواجه میشود. لازم به ذکر است که نرخ فروش نفت در زمان سررسید بر اساس قیمت دلار در همان تاریخ در سامانه سنا مشخص خواهد شد.
پس این طرح میتواند تیری در تاریکی باشد؛ زیرا دولت کنونی، در هر صورت از این طرح جان سالم به در می برد؛ چرا که اگر پیش بینی های دولت درست از آب در بیاید و این اوراق سود خوبی را نصیب سهامداران کند، این دولت مردان در آینده ادعا خواهند کرد که این طرح ما بود که این گونه به ثمر نشست. اگر هم که پیش بینی های دولت غلط از آب در بیاید، چون عمر هشت ساله این دولت یکسال دیگر به اتمام می رسد و این طرح دوساله است، این طرح بلای جان دولت بعد خواهد شد.
در رابطه با بازار گاوی و خرسی و ویژگی هاش چیزی نمیدونی؟ » بازار گاوی و خرسی چیست؟
نتیجه گیری و کلام آخر
خب دوستان تا حدودی سعی کردیم که این مطلب را بیاموزیم و امیدواریم این مقاله برای شما تازه و قابل درک بوده باشد. همچنین همیشه در معاملات خود اصول و قواعدی همچون حد سود و حد ضرر و… را رعایت کنید و همواره به دیدگاه و استراتژی خود پایبند باشید؛ چرا که در این صورت حتما برنده خواهید بود. همواره موفق و پر سود باشید.
سوالات متداول در رابطه با اوراق سلف موازی
در قرارداد اوراق سلف، یک کالا یا دارایی به عنوان پایه و اساس قرارداد در نظر گرفته میشود که طی شرایط و ضوابطی به فروش خواهد رسید.
موعد سر رسید این اوراق معمولا بین یک تا دو سال است.
نرخ سود اوراق سلف موازی، معادل نرخ سود سپرده های بلندمدت بانکی در نظر گرفته میشود.
دیدگاه شما