رشد نسبی ارزش معاملات خُرد
شاخص کل سهام طی هفته گذشته بازدهی 1/5 درصدی را ثبت کرد. بازگشت سهامداران خرد در جبهه خرید و رونق نسبی سهام در شرایطی رخ داد که غالب کارشناسان و سهامداران حاضر در نظرسنجی «دنیای بورس» روند شاخص کل طی هفته جاری را صعودی ارزیابی کردهاند.
دنیای بورس : معاملات بورس تهران در هفته گذشته با رشد 1/5 درصدی شاخص کل به پایان رسید. بازگشت رونق نسبی به معاملات سهام در شرایطی رخ داد که غالب کارشناسان و سهامداران حاضر در نظرسنجی «دنیای بورس» روند شاخص کل طی هفته جاری را صعودی ارزیابی کردهاند.
صعودی : 63 درصد کارشناسان شرکتکننده در نظرسنجی این هفته سایت «دنیای بورس» روند صعودی شاخص کل را ادامهدار عنوان کردهاند. این کارشناسان معتقدند قیمت سهام پس از اصلاح اخیر رشد نسبی ارزش معاملات خُرد جایی برای ریزش بیشتر ندارد و نشانههای آن در معاملات دو هفته گذشته نمایان بوده است. ارزش معاملات نیز روند صعودی را با ورود معاملهگران حقیقی تجربه کرده است. این موضوع زمینه تداوم رونق معاملات سهام را فراهم میکند. از سوی دیگر، رشد نسبی قیمت نفت در بازارهای جهانی با کاهش نگرانیها اطمینان بیشتری را به سهامداران داده است. در این شرایط گفتوگوهای آمریکا و چین و احتمال توافق بین این دو کشور میتواند وضعیت بازارهای جهانی را تحت تاثیر قرار دهد که از این محل نیز سهام مرتبط در بورس تهران قابلیت رشد دارد. از نگاه این گروه از کارشناسان، خبر تسعیر داراییهای ارزی نیز در روزهای آتی واکنش مثبت معاملهگران را در بسیاری از صنایع بورسی به دنبال خواهد داشت.
کمنوسان : 30 درصد کارشناسان حاضر رشد نسبی ارزش معاملات خُرد در نظر سنجی این هفته دنیای بورس معتقدند روند عمومی قیمت سهام در هفته جاری کمنوسان خواهد بود. به گفته این افراد اقبال به معاملات سهام در گروههای مهم و بزرگ بازار نخواهد بود و رونقی نیز اگر در روزهای اخیر مشاهده شده، در گروههای بانکی و خودرویی بوده است. موضوعی که حتی در صورت ادامهداشتن در تقابل با شرایط سهام بزرگتر مانع از رشد شاخص کل خواهد شد. ابهامات در مورد جنگ تجاری بین آمریکا و چین و اثر آن بر بازار جهانی، بودجه سال آینده کشور و همچنین شرایط بازار نفت(علیرغم رشد اخیر) همچنان احتیاط را بر سر معاملات نگه میدارد و این موضوع عامل نوسانات محدود قیمت سهام را رقم خواهد زد.
نزولی : 7 درصد از کارشناسان شرکتکننده در نظرسنجی روند شاخص کل را نزولی عنوان کردهاند. از نگاه این گروه از کارشناسان، کاهش محسوس صادرات نفت ایران و فشار بر درآمد دلاری کشور اثر منفی بر وضعیت اقتصاد کشور و به تبع آن، شرکتهای بورسی دارد و این موضوع در نهایت به افت قیمت سهام خواهد انجامید. وضعیت بازارهای پایه چندان مناسب نیست و این عامل در ریزش سهام جهانی نیز مشاهده میشود. کندشدن میزان رشد و تولید در اقتصادهای بزرگ بر بازارهای سهام جهانی اثر منفی داشته و این موضوع نیز احتمال تقویت بازارهای فلزات جهانی و نفت را تحتالشعاع قرار خواهد داد. بر همین اساس به نظر میرسد قیمت سهام در روزهای آتی در مسیر نزولی حرکت کند.
صعودی : 55 درصد سهامداران حاضر در نظرسنجی روند شاخص کل در هفته جاری را صعودی ارزیابی کردهاند. افت اخیر قیمت سهام و رسیدن آنها به سطوح جذاب در کنار رشد قیمت نفت میتواند موجب افزایش تقاضا در معاملات شود. از سوی دیگر، بحث حذف نرخ سود سپرده روزشمار از سوی بانکها نیز عامل دیگر جلب نظر معاملهگران در سرمایهگذاری است و با توجه به ثبات در بازار ارز و سکه، توجهات میتواند به سوی بورس جلب شود.
کمنوسان : 29 درصد سهامداران شرکت در نظرسنجی روند کمنوسانی را برای شاخص کل پیشبینی کردهاند. از نگاه این گروه، اخبار و ابهام متعدد پیرامون بازار ارز فضای احتیاطی را پیش پای سهامداران قرار داده و از سوی دیگر، همچنان دلیل خاصی برای حضور سهامداران در سمت خرید وجود ندارد. از نگاه این گروه از فعالان سهام، محتوای گزارشهای ماهانه و 9 ماهه نیز محرک خاصی را برای حضور در سمت تقاضا فراهم نکرده است. سهامداران همچنان در جستجوی محرکی برای رشد قیمت سهام هستند و تا زمانی که این محرک ایجاد نشود، روند شاخص کل کمنوسان خواهد بود.
نزولی : 16 درصد از سهامداران حاضر در نظرسنجی معتقدند روند شاخص کل در هفته جاری نزولی است. به اعتقاد این سهامداران ثبات نرخ دلار و همچنین فضای منفی موجود در فضای بازار در معاملات روز چهارشنبه هفته گذشته به عقبنشینی سهامداران و افت قیمتها منجر خواهد شد.
مقالات و مطالب حسابداری
دنياي اقتصاد- تنها 115 پله براي سومين صعود تاريخي شاخص بورس از ارتفاع 26 هزار واحدي (آن هم در مدت زمان بسيار كوتاه آغازين روزهاي سال 90 ) باقي مانده است.در حال حاضر بورس تهران يكهتاز ميدان اقتصاد كشور است و از بسته سياستي – نظارتي بانك مركزي گرفته تا ركود نسبي بازارهاي رقيب و . دست به دست هم دادهاند تا بازار سرمايه ايران پررونقترين بازار سال 90 براي سرمايهگذاري لقب بگيرد. هر چند اين بازار در دو سال گذشته نيز به عنوان برترين بازار براي سرمايهگذاري خودنمايي كرده بود، اما صعودهاي خيرهكننده شاخص بورس و رونق كنوني بازار سهام، آن هم در روزهاي نخستين سال در طول تاريخ حيات بورس بيسابقه بوده و به اين پرسش منجر شده است كه آيا اين صعود غير حبابي و پايدار است يا حبابي و ناپايدار؟
ركوردشكنيهاي خيرهكننده بازار سرمايه ادامه دارد
بورس حبابي هست، نيست؟
گروه بورس – عليرضا باغاني: «تنها 115 پله براي سومين صعود تاريخي شاخص بورس از ارتفاع 26 هزار واحدي باقي مانده است.»
اين مهمترين رخدادي است كه به احتمال بسيار زياد با ادامه روند كنوني بازار امروز يا روزهاي آينده در بازار سرمايه ايران رخ خواهد داد. در حال حاضر بورس تهران يكهتاز ميدان اقتصاد كشور است و از بسته سياستي – نظارتي بانك مركزي گرفته تا ركود نسبي بازارهاي رقيب و . دست به دست هم دادهاند تا بازار سرمايه ايران پررونقترين بازار سال 90 براي سرمايهگذاري لقب بگيرد. هر چند اين بازار در دو سال گذشته رشد نسبی ارزش معاملات خُرد نيز به عنوان برترين بازار براي سرمايهگذاري خودنمايي كرده بود، اما صعودهاي خيرهكننده شاخص بورس و رونق كنوني بازار سهام آن هم در روزهاي نخستين سال در طول تاريخ حيات بورس بيسابقه بوده و در عمل از چشمانداز بسيار متفاوت بازار سرمايه ايران در روزها و ماههاي آينده حكايت دارد.
ركوردهاي جديد بورس
شاخص بورس تهران در آخرين روز معاملاتي هفته گذشته رقم 25 هزار و 885 واحد را ثبت كرد تا با عبور از مرز تاريخي 26 هزار واحد تنها 115 پله فاصله داشته باشد. ارزش بورس تهران نيز در حال حاضر به بيش از 124 هزار ميليارد تومان رسيده كه براساس دلار هزار و 40 توماني معادل 119 ميليارد دلار است. اين در حالي است كه ارزش بورس تهران در ابتداي سال 111 هزار و 600 ميليارد تومان بود، به آن معني كه بورس تهران تنها در 9 روز كاري خود در سال جديد با رشد 1/11 درصدي ارزش بازار (رشد 12 هزار و 500 ميليارد توماني) روبهرو بوده است.افزونبر اين، شاخص بورس كه اين روزها مقامات اجرايي كشور از آن به عنوان دماسنج اقتصاد كشور نيز ياد ميكنند، رشد خيرهكننده 2 هزار و 590 واحدي را در رشد نسبی ارزش معاملات خُرد اين 9 روز به ثبت رسانده است كه معادل رشد ميانگين 288 واحدي روزانه شاخص در اين 9 روز كاري است. از سويي ديگر، بورس تهران از ابتداي سالجاري تاكنون 1/11 درصد بازدهي داده است، به آن معني كه اين بازار به طور ميانگين روزانه 2/1 درصد بازدهي به سرمايهگذاران داده است.
از بورس 88 تا بورس 90
اما آنچه كه موجب شده تا بورس تهران به عنوان پربازدهترين و پررونقترين بازار طي دو سال گذشته شناخته شود، آمارهاي خيرهكنندهاي است كه اين بازار طي 24 ماه گذشته ثبت كرده است. رصد وضعيت بورس از 24 ماه گذشته تاكنون از آن جهت با اهميت است كه فروردين 88 (24 ماه پيش) مصادف است با پايان بحران اقتصاد جهاني و آغاز رونقها و بازدهيهاي رويايي بورس تهران.
شايد باور اين موضوع سخت باشد كه بورس تهران از 24 ماه گذشته تاكنون (از ابتداي سال 88 تا هفدهم فروردين 90) به سرمايهگذاران 225 درصد بازدهي داده است. همچنين بازدهي بازار در سال 89 نسبت به سال 88 نيز قابلتوجه بوده است، تا جايي كه بورس در سال 88 معادل 4/57 درصد بازدهي داشته، اما در سال 89 بازدهي 8/85 درصدي را نشان داده است.با اين حال، ميانگين قيمت سهام در بورس تهران طي 2 سال گذشته بيش از 3 برابر شده است و P/E بازار در شرايط كنوني روي عدد 6/8 مرتبه ايستاده است، حال آن كه نسبت P/E بازار از ابتداي سالجاري تاكنون 7/7 مرتبه بود.
ركوردهاي بورس زير ذرهبين كارشناسان
اما گرچه بورس تهران از نگاه آماري با رشدهاي باورنكردني قيمت سهام، شاخص و ديگر رشد نسبی ارزش معاملات خُرد رشد نسبی ارزش معاملات خُرد متغيرها روبهرو است، ولي ادامه اين وضعيت با توجه به اين امر كه در سودآوري شركتهاي بورسي اتفاق خاصي رخ نداده و قيمت سهام نيز متغير بازگوكننده سودآوري شركتها است، از نگاه گروهي از تحليلگران و كارشناسان بازار نگرانكننده شده است. در واقع برخي كارشناسان در شرايط فعلي معتقدند كه ارزش سهام تعدادي از شركتها بالاتر از ارزش ذاتي آنها است.
بدون شك اتفاقاتي همچون كاهش نرخ سودهاي بانكي طبق بسته سياستي – نظارتي سال 90 و ركود بازارهاي رقيب، جذابيت بازار سرمايه را در مقابل بازار پول، مسكن، ارز و . بيشتر كرده است، ولي عدم عرضه سهام جديد در بازار، عدم افزايش سرمايه شركتها و استفاده از ابزارهاي نوين مالي سبب شده تا فشار نقدينگي وارد شده به بازار، به خريد سهام شركتهاي حاضر در بازار متمركز شود و اين فشار تقاضا تا آنجا پيش رفته كه در برخي از نمادها، قيمتها حتي از ارزش ذاتي و بنيادي شركتها هم فراتر رود.
اين فشار نقدينگي هم تا حدي است كه در ركوردي جديد، ارزش معاملات بورس در روز چهارشنبه گذشته به 207 ميليارد تومان رسيد كه بيش از 60 درصد آن مربوط به معاملات حقيقيها بود. افزونبر اين، اين فشار نقدينگي در رصد آمار ابتداي سال تاكنون، خود را بيشتر نشان ميدهد تا جايي كه ارزش معاملات خرد و بلوك از ابتداي سال تاكنون به 947 ميليارد تومان بالغ شده است، در حالي كه ارزش معاملات بازار در سال 89، معادل 22 هزار ميليارد تومان بوده است كه 13 هزار ميليارد تومان آن معاملات خرد و بلوك بوده و 5 هزار ميليارد تومان آن نيز معاملات عمده بوده است و مابقي آن نيز مربوط به معاملات رد ديوني و سهام عدالت بوده است.
حال در اين شرايط، حتي شائبه ايجاد حباب قيمتي در بازار نيز در برخي محافل مطرح ميشود و براي فعالان بازار سرمايه و معاملهگران آن نيز در شرايط كنوني دانستن تحليلهاي كارشناسان ارشد بازار و حتي گردانندگان اين بازار درخصوص وضعيت فعلي بازار بسيار مهم تلقي ميشود.
آهنگ رشد با ارزش ذاتي منطبق نيست
در اين حال، عضو هياتمديره شركت بورس با اشاره به شرايط فعلي بورس با دستهبندي كردن شركتهاي بورسي به چند گروه گفت: شاخص بورس ميتواند رو به رشد باشد، اما آهنگ رشد آن زياد بوده و با ارزش ذاتي بازار منطبق نيست.
محمدرضا رهبر در گفتوگو با فارس در برابر اين سوال كه با توجه به افزايش 2 هزار و 590 واحدي شاخص در دو هفته كاري بازار سهام و ثبت دو ركورد، چه تحليل و نظري درباره شرايط روز بازار وجود دارد؟ پاسخ داد: با در نظر گرفتن ظرفيتهاي موجود بازار سهام كشور، عملكرد بسيار مناسب آن در سال گذشته و همچنين وجود بسترهاي قانوني و راهاندازي ابزارها و نهادهاي مالي جديد، در مجموع شاخص بورس ميتواند همچنان روندي رو به رشد و جلو داشته باشد، اما آهنگ رشد آن زياد بوده و منطبق با ارزش ذاتي نيست. رهبر با بيان اينكه در حال حاضر سهام شركتهاي بورس را ميتوان به دو دسته كلي تقسيم كرد، ادامه داد: برخي از شركتهاي فعال در صنايع پتروشيمي، فلزي و معدني به دليل برخورداري از آينده مناسب قيمت محصولات در بازارهاي جهاني با شرايط مطلوبي روبهرو بوده و حبابي هم نيستند.
وي افزود: سهام اين دسته از شركتها با تكيه بر توليد محصول و افزايش قيمتها و مزيتهاي نسبي جا براي رشد دارند و از موقعيت و بررسيهاي بنيادي مناسبي هم برخوردارند.
اين مقام مسوول خاطرنشان كرد: دسته دوم سهامي كه با اقبال بازار مواجه شدهاند مربوط به شركتهايي است كه جنبه خدماتي و تجهيزاتي دارند كه اين دسته از شركتها هم به دو گروه تقسيم ميشوند. دسته اول شركتهاي حاضر در صنعت انفورماتيك و فناوري اطلاعات هستند كه با توجه به تاسيس چند بانك در سال گذشته و سالجاري و همچنين توسعه خدمات بانكداري الكترونيكي، طبق ميزان كاري كه دارند با رشد قيمت سهام روبهرو شدهاند.
رهبر ادامه داد: اما دسته ديگري هم هستند كه از نظر بنيادي موقعيت خوبي ندارند و توسط گروهي از سرمايهگذاران قيمت سهامشان رشد ميكند. بنابراين سهامداران بايد دقت بيشتري در معاملات اين گونه سهام به عمل آورند، چرا كه اين گروه از سهام كه از چشمانداز مطلوب و توليد و پروژه خاصي برخوردار نيستند بدون دليل خاصي با رشد نسبت P/E مواجهند.
عامل اصلي رونق بازار چيست؟
وي در واكنش به اين سوال كه عامل يا عوامل اصلي رونق بازار سهام در سال جاري چيست؟ توضيح داد: آنچه كه موجب رشد بازار و رونق بورس در سال گذشته و روزهاي آغازين سال جديد شده، افزايش اعتماد مردم به اين بازار است.
رهبر افزود: طبق آخرين آمارهاي موجود، 62 درصد از خريداران افراد حقيقي يعني مردم و 10 درصد هم صندوقهاي سرمايهگذاري مشترك هستند كه اين آمار نشان دهنده جلب اعتماد مردم به رشد نسبی ارزش معاملات خُرد بورس است و بايد به آن بها داد. اين درحالي است كه خوشبختانه اطلاعات شركتها از طريق استفاده از شبكه اطلاعرساني كدال شفافتر شده و سرمايهگذاران نبايد فكر كنند پشت اين اطلاعات، چشمانداز بهتري نهفته است.
اين عضو هياتمديره شركت بورس عامل ديگر بهبود شرايط بازار سهام را توجه ويژه نهاد ناظر بازار سرمايه يعني سازمان بورس و اوراق بهادار بر پيشبيني سود شركتها دانست و گفت: با توجه به اين وضعيت، نسبت P/E شركتها هم مطلوب شده است و سرمايهگذاران با توجه به نسبت P/E مثلا 5 مرتبهاي ميتوانند 20 درصد بازدهي كسب كنند، اما با توجه به وجود ريسك در بازار سهام بايد وقت بيشتري به عمل آورند.
رهبر همچنين به سهامداران حقيقي توصيه كرد: در جريان معاملات سهام حتما از مشاوران خبره استفاده كرده و چشم بسته اقدام به خريد سهام نكنند و اصطلاحا بيگدار به آب نزنند، بلكه با تكيه بر اطلاعات شركتها و تحليل آنها و بررسي چشماندازها تصميمگيري كنند.
چگونه بازار را متعادل كنيم؟
اين مقام مسوول در بخش ديگري از اظهارات خود در واكنش به اين پرسش كه با توجه به تقويت شديد طرف تقاضا و عدم عرضه سهام شركتهاي جديد از سوي سازمان خصوصيسازي در اين شرايط چه اقدامي بايد انجام شود؟ توضيح داد: همواره قيمتها محل تلاقي عرضه و تقاضا است و با در نظر گرفتن شرايط سال گذشته و هفتههاي اخير بورس ، فرصت طلايي براي دولت ايجاد شده تا اقدام به فروش شركتهاي مشمول واگذاري كند.
وي افزود: از طرف ديگر بخش خصوصي كشور هم ميتواند با پذيرش شركتها در بورس نسبت به تامين آسان منابع مالي مبادرت كند، چرا كه مديران و متوليان بخش خصوصي فكر نكنند كه كيك كوچك بهتر از كيك بزرگ است. اين در حالي است كه با توجه به برنامه دولت براي ايجاد 5/2 ميليون شغل، بورس نقش مهمي در تامين منابع مالي دارد و مالكان شركتها ميتوانند از اين فرصت استفاده كنند. وي با بيان اينكه سازمان و شركت بورس و فرابورس هم آماده تسهيل پذيرش شركتها در بازار سهام هستند، ادامه داد: راه دوم اين است كه انگيزههاي مالي و پولي بيشتري از لحاظ مواردي چون تعرفه گمركي و بازرگاني و تسهيلات بانكي براي شركتهاي حاضر در بورس ايجاد شود و سياستهاي دولت به گونهاي باشد كه موجب افزايش تمايل شركتها براي حضور در بورس شود.
حباب قريبالوقوع در بورس تهران
از سويي ديگر، محمدعلي احمدزاده اصل ديگر كارشناس بازار سرمايه نيز با بيان اينكه بازار حبابي نيست، اما به سمت حبابي شدن در حال حركت است، گفت: در حال حاضر قيمت سهام برخي از شركتهاي حاضر در گروه خودرويي، معدني و تجهيزاتي با آهنگ بسيار سريعي رشد قيمت را تجربه كردهاند كه اين افزايش قيمتها مبناي بنيادي ندارد.
وي افزود: در گروه معدني سهام برخي از نمادهاي غيرسيماني با ارزش جايگزيني خود فاصله بسيار دارند و رشد قيمت سهام هم بسيار سريع اتفاق افتاده است، ضمن اينكه سهام برخي از تجهيزاتيها هم به دليل شايعات و اخبار غيررسمي، بدون مبناي منطقي رشد كرده است.
وي در گفت و گو با دنياي اقتصاد، با اشاره به فرابورس ايران نيز گفت: به نظر ميرسد كه در اين بازار حباب در حال شكلگيري است؛ چراكه شركتهاي حاضر در اين بازار شفافيت كمتري نسبت به شركتهاي بورسي دارند و بعضا در عرضههاي اوليه صورت گرفته در اين بازار، سهام شركتها چندين برابر قيمت عرضه رشد كرده است. در اين شرايط نظارت بر اين بازار مهمترين اصل در جهت شفافيت و جلوگيري از حباب محسوب ميشود. اين كارشناس بازار سرمايه با اشاره به فعال شدن سهامداران حقيقي در بازار گفت: رشد نسبی ارزش معاملات خُرد در حال حاضر حقيقيها در بازار پيشرو شدهاند و بيش از 60 درصد ارزش معاملات طبق آمار روزهاي گذشته مربوط به حقيقيها است، در شرايطي كه حقوقيهاي قديمي با درك شرايط موجود در برخي اوقات نسبت به عرضه سهام در بازار اقدام ميكنند.
وي ضمن هشدار نسبت به ايجاد حباب در برخي از نمادها گفت: به عقيده من در شرايط كنوني نهاد ناظر با خواستن اطلاعيههاي شفافسازي از شركتها و همچنين ابزار كنترلي خود ميتواند به حكمفرما شدن منطق در بازار و جلوگيري از رفتار هيجاني كمك كند.احمدزاده اصل به نقش عرضههاي اوليه در جلوگيري از ايجاد حباب در بازار سرمايه اشاره كرد و گفت: عرضههاي اوليه ميتواند فشار نقدينگي موجود در بازار سرمايه را به سمت خود بكشاند و روند رشد قيمت سهام ديگر شركتها را نيز آهستهتر كند، در اين شرايط ميتوان گفت كه بورس در شرايط منطقي، پررونق است.
بازار حبابي نيست، سهام عرضه كنيد
در همين حال، حسين خزلي خرازي ديگر كارشناس بازار سرمايه نيز درخصوص احتمال ايجاد حباب قيمتي در بازار گفت: در شرايطي كه نرخ سود سپرده بانكي 10 تا 12 درصد محاسبه ميشود، نميتوان گفت كه حباب قيمتي در بازار ايجاد شده و ميتوان گفت كه حتي P/E 10 مرتبه براي بازار مناسب است.
وي در گفت و گو با دنياي اقتصاد، با رد حركت بازار به سمت حباب قيمتي گفت: در شرايط كنوني P/E بورس از حبابي بودن بازار حكايت ندارد؛ چراكه ارزش ذاتي شركتها براساس شرايط موجود، تنزيل و محاسبه ميشود و حتي شركتها سودهاي خود را محافظهكارانه اعلام كردهاند. بر اين اساس ميتوان گفت رشد نسبی ارزش معاملات خُرد كه مبناي ارزش ذاتي بايد به طور دقيقتري در بازار محاسبه شود و اين كه بگوييم قيمت سهام از ارزش ذاتي شركتها بالاتر است، حرف درستي نيست.
ركوردهاي بورس سابقه تاريخي دارد
خرازي درباره دلايل رونق روزافزون بورس در شرايطي كنوني گفت: از سال 69 به بعد يعني 20 سال گذشته همواره بورس در 3 سال پاياني عمر دولتها با رونق روزافزون مواجه شدهاند، به طوري كه از سال 72 تا 73 و از سال 81 تا 83 نيز بورس تهران همواره با رشد شاخصها و قيمت سهام مواجه بوده است كه دليل آن نيز استراتژي دولتهاي مستقر به تقويت اقتصاد به دور از امور سياسي و پي بردن دولتها به اهميت بورس و نقش آن در رونق اقتصاد و تامين مالي بوده است.
بر اين اساس، در سالهاي كنوني نيز رونق بورس از يك سابقه تاريخي برخوردار است.وي گفت: در سال 82 دبيركل وقت بورس در شرايطي كه ارزش بازار 35 ميليارد دلار بود از بورس 100 ميليارد دلاري سخن ميگفت، حال پس از گذشت 7 سال به بورس100 ميليارد دلاري رسيديم و در شرايط كنوني رييس سازمان بورس از بورس هزار ميليارد دلاري سخن ميگويد كه به نظر ميرسد با آمدن شركتهاي جديد به بازار سرمايه، افزايش سرمايه و استفاده از ابزارهاي نوين مالي به بورس هزار ميليارد دلاري خواهيم رسيد. خرازي افزود: به عقيده من از بورس بايد در شرايط كنوني نهايت استفاده را كرد و در شرايطي كه ارزش معاملات از روزانه 2 ميليارد تومان سال 85 به 200 ميليارد تومان در شرايط كنوني رسيده است، بايد به تقاضاي موجود پاسخ گفت و با پذيرش شركتهاي جديد و افزايش سرمايهها براي تامين مالي استفاده كرد. وي تاكيد كرد: ادامه شرايط كنوني ميتواند آينده بازار را با نگرانيهايي مثل بالا رفتن قيمت سهام از ارزش ذاتي و تشكيل حباب مواجه كند، اما عرضههاي اوليه و راهكارهاي ديگر، سال خوبي را براي بورس تهران رقم خواهد زد.
منبع
روزنامه دنیای اقتصاد
رشد ۲۹ هزار واحدی شاخص کل در اولین روز هفته
شاخص کل بورس در پایان معاملات امروز با رشد بیش از 29 هزار واحدی به عدد یک میلیون و 258 هزار واحدی رسید.
به گزارش برنا، بورس تهران معاملات امروز را با افزایش نسبی تقاضا در بیشتر نمادها آغاز کرد و این روند تا پایان معاملات ادامه داشت به نحوی که در نهایت شاخص کل با رشد بیش از ۲۹ هزار واحدی به عدد یک میلیون و ۲۵۸ هزار واحدی رسید.
امروز علاوه بر نمادهای بزرگ بازار در نمادهای کوچک هم افزایش تقاضا مشهود بود به نحوی که ۵۲۵ نماد با افزایش قیمت و ۱۲۹ نماد با کاهش قیمت مواجه شدند.
همین موضوع باعث شد شاخص هم وزن نیز با رشد ۲ درصدی حدود ۶۴۰۰ واد افزایش پیدا کند.
ارزش معاملات خرد نیز امروز به بیش از ۳۰۰۰ میلیارد تومان رسید.
بیشترین تاثیر مثبت بر شاخص را در نمادهای بورسی فولاد فملی فارس پارس پارسان تاپیکو و وغدیر داشتند.
در فرابورس نیز آریا زاگرس و صبا بیشترین تاثیر مثبت را داشتند.
بعد از اینکه چهارشنبه هفته گذشته مصوباتی در خصوص حمایت از صنایع و شرکتهای بورسی در دولت تصویب و ابلاغ شد بازار سرمایه به این مصوبات واکنش مثبت نشان داد و امروز نیز در دومین روز معاملاتی بعد از این تصمیم دولت بورس به روند مثبت خود ادامه داد.
کارشناسان معتقدند این مصوبات علاوه بر تاثیر مثبت بر سواوری شرکتها به پیش بینی پذیر شدن بازار نیز کمک میکند.
بورس تهران در ۹ ماه امسال چقدر بازدهی داشت؟+جدول
به گزارش تیتر داغ این در حالی است که بازارهای رقیب در مدت مشابه تقریبا بدون بازدهی باقی ماندند. هجوم پولهای تازه مهمترین محرک رشد مداوم بورس تهران محسوب میشود. فصل پاییز دو روی متفاوت برای بازار سهام داشت؛ بهطوریکه از اواخر مهر شاهد یک روند اصلاحی بودیم، اما مجددا ورق برگشت و رونق نسبتا پرشتابی را در آذر ماه تجربه کردیم. این بار در کنار نقدینگی جدید، انتظارات تورمی، رشد نسبی نرخ دلار و بهبود قیمتها در بازار جهانی، سوختهای تازهای برای صعود قیمت سهام بودند. بهطوری که دوباره ارزش معاملات روزانه را به ۲ هزار میلیارد تومان رساندند و سهامداران خُرد فعالیت پرشوری داشتند. بنابراین در آذر ماه حتی یک صنعت بورسی نیز افت شاخص را تجربه نکرد و بازدهی در صنایع مختلف از حدود ۸ درصد تا بیش از ۵۰ درصد متغیر بود. با این حال، کمتوجهی به ریسکهای موجود یکی از دغدغههای کارشناسان در شرایط کنونی است که پیشبینی روند قیمتها در زمستان را دشوار میکند.
کارنامه بورس تهران در سومین فصل از سال ۹۸ درحالی به پایان رسید که نماگر اصلی سهام ضمن ایستادن در قله تاریخی، رشد ۲/ ۱۷ درصدی را ثبت کرد و بازدهی شاخص سهام از ابتدای سال ۹۸ درصد شد. رشد شاخص در پاییز، کمترین بازدهی فصلی بازار سهام در سالجاری محسوب میشود. با این وجود شاخص سهام در آخرین ماه پاییز با تنها یک روز معاملاتی منفی، رشدی معادل ۱۶ درصد را به ثبت رساند که بیشترین رشد ماهانه این نماگر از مهرماه سال ۹۷ بهشمار میرود. به این ترتیب با توجه به رشد ۱۵ و ۱۲ درصدی دلار و سکه در پاییز، سهام همچنان پیشتاز بازارهای سرمایهگذاری باقی ماند. یکی از نکات مهم معاملات این فصل بورس تهران اما کاهش سرعت رشد قیمت سهام نمادهای چابک بورسی بود. از این رو در فصل پاییز شاخص کل هموزن که نشانی از رشد یکسان تمام سهام بورسی دارد، به رشد ۴/ ۲۷ درصدی اکتفا کرد. هر چند این میزان رشد به مراتب بیشتر از شاخص کل است اما در قیاس با دو فصل ابتدای سال کاهش محسوسی را نشان میدهد (شاخص هم وزن در بهار و تابستان به ترتیب با افزایش ۷۱ و ۵۶ درصدی همراه شد). موضوعی که میتواند حاکی از کاهش رشدهای هیجانی در سهام کوچکتر و بازگشت توجه بورسبازان به نمادهای بزرگ بازار که عمدتا در زمره سهام کالایی قرار میگیرند، باشد. از دیگر نکات قابل توجه معاملات سومین فصل سال، بازگشت ارزش معاملات خرد سهام به سطوح ۲ هزار میلیارد تومانی در روزهای پایانی آذرماه بود. به این ترتیب در مجموع پاییز، میانگین روزانه ۱۸۰۰ میلیارد تومان نقدینگی مورد دادوستد قرار گرفت. در این میان خالص ارزش تغییر مالکیت از سبد حقوقیها به حقیقیهای بازار در آذر رکوردی تاریخی را به ثبت رساند و به ۲ هزار میلیارد تومان نزدیک شد.
از چله کمنوسان تا شکست رکوردهای جدید
شاخص اصلی بازار سهام در فصل پاییز موفق به ثبت رکوردهای متوالی شد. میانه مهرماه شاهد عبور این نماگر از کانال ۳۲۷ هزار واحدی بودیم. سطحی که پیش از این بیسابقه بود. پس از آن اما شاخص سهام مسیر کاهشی در پیش گرفت و در اواخر مهرماه تا کف ۳۰۱ هزار واحدی نزول کرد. از آن به بعد بود که این نماگر برای ۴۰ روز به نوسان محدود خود در بازه ۳۰۰ تا ۳۱۰ هزار واحدی ادامه داد. در این بازه زمانی که تا ابتدای آذرماه به درازا کشید، شاهد اتفاقاتی در سطح اقتصادی و سیاسی بودیم. افزایش بهای بنزین موجی از اعتراضات مردمی را به دنبال داشت که سبب شد تا برای دو هفته با قطعی اینترنت و کاهش دسترسی معاملهگران به یکی از مهمترین منابع اطلاعرسانیشان برای رصد بازارهای جهانی و داخلی مواجه باشیم. این مهم خود را به وضوح در کاهش ارزش دادوستدها نشان داد و روزهای کمرمقی را برای بورس تهران به ارمغان آورد. در ۷ آذر اما چلهنشینی بورس تهران به پایان رسید و این نماگر از کانال ۳۱۰ هزار واحدی عبور کرد و در نهایت در یک قدمی کانال ۳۵۴ هزار واحد متوقف شد.
اوجگیری انتظارات تورمی
بعد از تصمیم بنزینی دولت در هفته پایانی آبانماه، بحث تبعات تورمی این رخداد در سطح اقتصاد ایران داغ شد و حتی بازارهای دارایی نظیر ارز و سهام نیز تحتتاثیر این مباحث سمتوسوی افزایشی به خود گرفتند. پس از ثبت کف دلار در اوایل آبانماه در مرز ۱۱ هزار تومان در بازار آزاد، با اوجگیری موج اعتراضات نرخ دلار تا ۱۲۸۰۰ تومان نیز رشد کرد اما بار دیگر با تسلط بازارساز وادار به عقبنشینی شد. در میانه آذرماه اما بار دیگر شاهد رشد نرخ این ارز بودیم که پس از پنج ماه به کانال ۱۳ هزار تومانی بازگشت و در برههای از زمان حتی به کانال ۱۴ هزار تومانی نیز وارد شد. این موضوع به محرکی برای سبزپوشی سهام بورسی تبدیل شد. اثرگذاری رشد نرخ دلار بر بورس تهران را از چند منظر میتوان مورد بررسی قرار داد. در یک نگاه افزایش بهای دلار و به موازات آن کاهش ارزش ریال سبب شد انتظارات تورمی که پیشتر بهواسطه اصلاح قیمت بنزین ایجاد شده بود، تقویت شود. بورس تهران نیز که همواره در دورههای تورمی با رشد اسمی قیمتها همراه شده است حال از روند نرخ دلار متاثر شده است. در واقع با افزایش شاخص ارزی کشور که به معنای کاهش بیشتر ارزش ریال است، بار دیگر سرمایهگذاران برای فرار از کاهش بیشتر ارزش سرمایههایشان به سمت داراییهای دیگر روی میآورند. این مهم درحالحاضر به شکل تشدید تقاضای عمومی سهام انعکاس یافته است. دومین موضوع اما به افزایش تقاضا و همچنین رشد قیمتها در بورسکالا بازمیگردد. نرخ محصولات عرضه شده از سوی شرکتهای سهامی در بورسکالا طی روزهای پایانی آذرماه روندی افزایشی داشت. با تمام این تفاسیر درحالحاضر بیش از نوسانات روزانه این ارز، سطح پایداری دلار است که برای بورس تهران اهمیت دارد، چراکه نرخهای تعادلی دلار است که در صورتهای مالی دورهای شرکتها منعکس میشود.
بیتوجهی سهام به ریسکهای موجود
طی دو سال اخیر بورس تهران به مامنی جذاب برای ورود نقدینگی تبدیل شده است. پولهای تازه که خود به اهرمی پرقدرت برای صعود قیمت سهام بدل شدند. این روند صعودی اما ذهنیتی مبنی بر عدم امکان افت قیمتها ایجاد کرده است. به عبارت دقیقتر، نوعی قاعده نانوشته ایجاد شده؛ به این معنا که «صرف خرید سهم و نگهداری آن به سود منتهی میشود و بازنده کسی است که میفروشد.» هرچند ظرفیت رشد سهام همچنان وجود دارد، اما این قاعده سرانگشتی میتواند به بیتوجهی به ریسکهای موجود و بیاعتنایی به عوامل اثرگذار واقعی بینجامد. واقعیت این است که دلایل مختلفی همچون محدودیت دامنه نوسان، نبود بازار دو طرفه و در عین حال فقر تحلیل در بورس کشورمان، جامعه تحلیلگر واقعی چندان فعال نبوده و در دو سوی بازار (عرضه و تقاضا) ضعف جدی دیده میشود. با غلبه این قاعده، افرادی که وارد گردونه معاملات سهام میشوند، تمایل کمتری به فروش داشته و در عین حال با سخنان خود در محافل عمومی و خصوصی، افراد بیشتری را جذب بازار سهام میکنند. این مهم خود را در رشد قابلتوجه ارزش معاملات خرد سهام نشان میدهد. بهطوریکه میانگین روزانه دادوستد سهام از سطوح هزار میلیارد تومانی در آبانماه، به بیش از ۲ هزار میلیارد تومان رسید.
مهمترین ریسک این روزهای بورس تهران
همانطور که اشاره شد در هفتههای پایانی پاییز شاهد رشد محسوس ارزش معاملات خرد سهام بودیم. متغیری که حال به شمشیری دولبه برای بورس تهران بدل شده است. حجم و ارزش بالای معاملات حاکی از دست به دست شدن زیاد سهام در این محدوده قیمتی است. یکی از نکات مثبت جابهجاییهای زیاد مالکیت سهام، بالا رفتن نقدشوندگی بازار است. با این حال افزایش سرعت معاملات در صورت عدم افزایش ضریب شناوری سهام شرکتها و نبود عرضههای اولیه بزرگ و جذاب میتواند به حبابی شدن قیمتها در برخی سهام و صنایع بورسی بینجامد. درحالحاضر برآوردها نشان میدهد باوجود افزایش سهام شناور آزاد در نمادهای کوچک و متوسط بورسی، کماکان سهام شناور شرکتهای بزرگ با تغییرات کمی همراه است. به همین نسبت ارزش معاملات در نمادهای کوچک و متوسط به طرز چشمگیری افزایش یافتهاست. عدم امکان پذیرش این حجم از پول در ساختار این شرکتها منجر به تشدید روند صعودی قیمتها خواهد شد که بیم بروز حبابهای بزرگ را در این بخش از بازار سهام بیش از پیش میکند. موضوعی که در بلندمدت بهعنوان مهمترین ریسک بورس شناخته میشود.
بوی بهبود از بازار جهانی
یکی از بهترین خبرهایی که در هفتههای پایانی آذرماه به گوش فعالان بازار سهام رسید، توافق ضمنی میان دو قدرت بزرگ اقتصادی دنیا یعنی چین و آمریکا بود. به این ترتیب پس از یک دوره طولانی جنگ تجاری، واشنگتن و پکن وارد فاز جدیدی شدند که بر مبنای آن مقرر شد در جهت کاهش تنشها حرکت کنند. مطابق گفتهها در فاز اولیه توافق تجاری چینیها متعهد شدند سالانه خرید کالاهای کشاورزی خود از آمریکا را به ۵۰ میلیارد دلار برسانند. همچنین سرقت حقوق معنوی را متوقف کرده، ارز خود را دستکاری نکنند و سیستم مالی خود را برای شرکتهای خارجی بازتر کنند. در مقابل، آمریکا از افزایش تعرفههایی که قرار بود ۱۵ دسامبر (یکشنبه) روی ۱۶۰ میلیارد دلار کالای چینی اعمال شود منصرف میشود و برای کاهش تعرفههایی که روی ۳۶۰ میلیارد دلار از کالاهای چینی وضع شده است گام برمیدارد.
این مهم برای سهام کامودیتیمحور بورس تهران که مدتها مغفول واقع شده بودند، محرکی جدی بود. در این میان گروه فلزات سیگنالی مستقیم از توافق تجاری دریافت کردند. به این ترتیب فلزیها با محوریت شرکتهای بزرگ بازار وضعیت بنیادی جذابی داشتند که با سیگنال بهبود بازار جهانی فولاد، مس، سنگآهن و روی میتوانند مورد توجه معاملهگران قرار گیرند. اهمیت این مهم آنجا مشخص میشود که نگاهی به ارزش بازاری شرکتهای کالایی بورس تهران و نقش آنها بر شاخص کل بیندازیم. این سهام در مجموع بیش از ۶۰ درصد از ارزش کل بورس تهران را به خود اختصاص دادهاند. شرایطی که میتواند بازدهی این بازار را از ابتدای سالجاری بهزودی سه رقمی کند.
بودجه و کاهش نگرانیها
اوایل آذر، با گسترده شدن سایه مباحث مربوط به کسری بودجه و نحوه جبران آن، شایعات درخصوص احتمال افزایش هزینه بنگاهها از محل حذف معافیتهای مالیاتی صادرات، هزینه انرژی، عوارض دولتی و… قوت گرفته است. با ارسال لایحه بودجه به مجلس در میانه آذرماه اما تا حدودی از نگرانی فعالان بازار کاسته شد. لایحهای که در آن علاوه بر ادامه حیات ارز ترجیحی (موسوم به ۴۲۰۰ تومانی)، قیمت حاملهای انرژی نیز رشد چندانی نکرد. پس از اصلاح قیمت بنزین، این انتظار بهوجود آمد که نرخ دیگر حاملهای انرژی نظیر گازوئیل، گاز و برق هم از سوی دولت با تعدیل جدی مواجه شود.
سبزپوشی یکپارچه صنایع بورسی
طی معاملات آذرماه هیچ صنعتی شاهد افت میانگین قیمت سهام زیرمجموعههای خود نبود و تمام گروههای بورسی سبزپوش شدند. در این میان اما کمترین میزان رشد شاخص صنعت عمدتا از آن گروههای بزرگ کالایی شد. در این میان دو گروه فرآوردههای نفتی و کانههای فلزی به ترتیب با ثبت رشد ۴/ ۶ و ۱۰ درصدی در قعر جدول بازدهی گروههای ۳۸گانه بورسی در آذرماه قرار گرفتند. در میان گروههای کالایی بورس تهران، فلزات اساسی با افزایش ۱۹ درصدی میانگین قیمت سهام زیرمجموعه خود بهترین عملکرد ماهانه را در اختیار گرفت.
بیشترین میزان رشد قیمتها اما از آن گروه تکنماد سایر معادن با افزایش حدود ۵۲ درصدی شد. سیمانیها نیز در این ماه توانستند با ثبت رشد حدود ۴۱ درصدی زیرمجموعههای خود در رتبه دوم بیشترین بازدهی ماهانه قرار گیرند. دیگر گروههای کوچک بازار سهام نیز ردههای بعدی صنایع پربازده آذرماه را به خود اختصاص دادند. بیشترین حجم دادوستدها اما بار دیگر از آن خودروییها شد. این گروه در مجموع شاهد دادوستد حدود ۹/ ۳ هزار میلیارد تومان نقدینگی در آذرماه بود. پس از آن گروه فلزات اساسی بیشترین ارزش معاملات آخرین ماه پاییز را به میزان ۸/ ۳ میلیارد تومان به خود اختصاص داد.
جولان تاریخی معاملهگران خرد
خالص ارزش تغییر مالکیت از سبد حقوقیها به حقیقیهای بازار در آذر رکوردی تاریخی را به ثبت رساند و به ۲ هزار میلیارد تومان نزدیک شد. بر اساس آمار موجود تاکنون چنین رکوردی در معاملات خرد بورس تهران مشاهده نشده است. در این ماه از ۳۹ صنعت فعال بورسی، تنها چهار صنعت خردهفروشی، زغالسنگ، مخابرات و محصولات چوبی در لیست فروش حقیقیها قرار گرفتند و بقیه گروهها شاهد جابهجایی نقدینگی در مسیر حقوقی به حقیقی بودند. در این میان بانکیها با جابهجایی ۲۴۲ میلیارد تومان نقدینگی از پرتفوی معاملهگران عمده به سبد سهام حقیقیها در صدر توجه بازیگران خرد بازار در آخرین ماه پاییز قرار داشتند. پس از آن شاهد درخشش دو گروه فلزات اساسی و فرآوردههای نفتی به ترتیب با خالص تغییر مالکیت ۱۸۵ و ۱۵۸ میلیارد تومان در مسیر حقوقی به حقیقی بودیم. دیگر گروههای کالایی نیز در این ماه با خالص خرید مثبت از سوی بازیگران خرد همراه شدند. در میان شرکتهای بورسی نیز در بانک اقتصاد نوین ۲۵۵ میلیارد تومان نقدینگی به پرتفوی حقیقیها افزوده شد. پس از آن سهام فولادمبارکه اصفهان در مرکز توجهات معاملهگران خرد قرار داشت و با جابهجایی ۱۴۸ میلیارد تومان نقدینگی در مسیر حقوقی به حقیقی همراه شد.
مسیر سهام در فصل آخر؟
پس از یک رالی قدرتمند در آذرماه، اکنون توجه معاملهگران به عوامل متعددی معطوف خواهد بود. اولین مساله به جریان نقدینگی برمیگردد. از این رو با توجه به قدرت جریان پول، حفظ سطوح بالای ارزش معاملات میتواند نقش قدرتمندی در روند قیمتها داشته باشد و هرگونه عامل دیگری را حداقل در کوتاهمدت خنثی کند. در این میان گزارش عملکرد شرکتها در آذرماه تا انتهای هفته جاری در مرکز توجه فعالان بورسی قرار خواهد داشت. هرچند در کلیت این گزارشها انتظار عجیبی وجود نخواهد داشت، اما در برخی صنایع که بحث افزایش نرخ مطرح بوده، عملکرد آذر میتواند اهمیت پیدا کند. در ادامه نیز گزارش ۹ماهه شرکتها از نگاه تحلیلی اهمیت مییابد که در این خصوص بحث کاهش احتمالی هزینهها در برخی گروههای خاص میتواند بر قیمت سهام اثر محسوسی داشته باشد. در این فصل همچنین جای خالی عرضه اولیه سهام در بورس تهران به شدت احساس میشد که با توجه به برخی اخبار شنیده شده انتظار میرود در ماههای باقیمانده از سال شاهد عرضههای اولیه جذابی در این بازار باشیم.
رشد معاملات خرد و حضور پررنگ سهامداران
رشد حدود ۱۵ درصدی بازار سرمایه طی ۲۰ روز اخیر و رکوردشکنی معاملات خرد نشان می دهد سهامداران به روزهای خوش بورس امیدوار شده اند.
به گزارش گروه رسانههای دیگر خبرگزاری آنا، شاخص کل بورس در حالی اولین روز هفته را صعودی پشت سر گذاشت که هیچ گونه هیجان منفی ناشی از حادثه تروریستی عصر جمعه در بازار مشاهده نشد.
علاوه بر آن منفی شدن نمادهای پیشرو یا همان لیدرهای بازار نیز اثر منفی بر کلیت بورس نداشت و هر دو شاخص مهم بورس یعنی شاخص کل و شاخص کل هم وزن حدود 1.7 درصد رشد را در معاملات دیروز تجربه کردند. در این میان رشد معاملات خرد به گونه ای بود که حضور پررنگ سهامداران خرد و حقیقی را در بازار نشان می داد.
در معاملات دیروز شاخص کل بورس با رشد 23 هزار واحدی به یک میلیون و 390 هزار واحد رسید تا برای بازگشت به کانال 1.4 میلیون واحد کار سختی را پیش رو نداشته باشد. بازار سرمایه از 20 آبان صعودی شده و از آن زمان تاکنون حدود 15 درصد رشد کرده است.
این روند صعودی در معاملات دیروز در حالی ادامه یافت که نمادهای لیدر بازار یا همان سهم های پیشرو عمدتا نزولی بودند.اما بازار به این روند بی توجه بود و با رشد نمادهای بزرگ فلزی- معدنی و پتروپالایشی شاخص کل رشد مناسب 1.7 درصدی را تجربه کرد.
البته شاهد رشد نسبی قیمت ها در نمادهای کوچک بازار هم بودیم تا شاخص کل هم وزن هم دیروز 1.62 درصد رشد را ثبت کند. بررسی صف های خرید و فروش هم نشان می دهد که در هر دو بازار بورس و فرابورس بیش از 50 درصد سهم ها صف خرید را تجربه کردند و تنها کمتر از 20 درصد سهم ها صف فروش بودند. ارقامی که به خوبی نشان می دهد کلیت بازار سرمایه جو مثبتی دارد و صعودی است.
علاوه بر این در معاملات روز شنبه، ارزش معاملات کل بازار سهام 22 هزار و 700 میلیارد تومان بود که نسبت به آخرین روز معاملاتی هفته پیش 19 درصد کاهش یافته است. اما ارزش معاملات خرد بورس به روند صعودی خود ادامه داد و با افزایش 10 درصدی، به رقم 19 هزار و 290 میلیارد تومان رسید که رتبه سوم بالاترین رقم در نیمه دوم سال محسوب میشود.
این در حالی است که بعد از حادثه ترور دیروز برخی نگران ایجاد شرایطی مثل واکنش هیجانی سهامداران خرد بعد از شهادت حاج قاسم سلیمانی در دی ماه گذشته بودند.
برخی افت نمادهای خودرویی-بانکی در معاملات دیروز را به همین موضوع نسبت می دهند اما کلیت بازار رفتار هیجانی نشان نداد. به نظر می رسد با افت سه ماهه بازار از 20 مرداد تا 20 آبان همه بازیگران خرد که رفتارهای هیجانی و کوتاه مدت دارند از بازار خارج شدند و اکنون بازار با قوام بیشتری به مسیر خود ادامه می دهد.
خبرهای پیرامون بازار چه بود؟
پیرامون بازار اخبار مربوط به زمان عرضه دارا سوم و زمان قابل معامله شدن دارا دوم بیشتر دست به دست شد. رئیس سازمان بورس وعده داده که دارا دوم به زودی قابل معامله شود اما درباره داراسوم توضیح خاصی نداده است. به گفته قالیباف، اصل سهام پالایشی یکم از زیان دهی خارج شده و به سوددهی رسیده است.
دیدگاه شما