چه عکس‌العملی در برابر ریزش بورس داشته باشیم
در 100 روز گذشته، فعالان بازار بورس ایام دشوار و پر از استرس، نا امیدی و بی‌اعتمادی را پشت سر گذاشتند. بازار در پی بی‌اعتمادی به مسئولان همچنان به روند نزولی خود ادامه می‌دهد و هیچ حمایتی نیز از بازار صورت نگرفته است. عدم اطمینان سرمایه‌گذاران به آینده بازار باعث شده اغلب سرمایه‌گذاران بزرگ و کوچک فعلا به سرمایه‌گذاری در بازار روی خوش نشان ندهند و منتظر عکس‌العملی مثبت از بازار باشند.
با این حال احتمالا بازار سرمایه به زودی روند رو به رشد خود را آغاز خواهد کرد و چه بسا قبل از سال 1400 به سقف قبلی خود نیز برسد. اما باید توجه داشته باشیم که افت و خیز جزو ذات بازار سرمایه است و بنابراین سهامداران باید نسبت به عکس‌العمل‌های مناسب در بازار ریزشی نیز شناخت کافی داشته باشند. قبلا در مقاله بعد از ریزش بازار چه اتفاقی خواهد افتاد در مورد عکس‌العمل بازاربعد از ریزش توضیح داده‌ایم اما در این مقاله قصد داریم شما را با عکس العمل مناسب در بازار ریزشی که در آن کاهش پی در پی ارزش سهم‌ها اتفاق می‌افتاد آشنا کنیم.
چرا کاهش قیمت سهام می‌تواند موجب ترس سهامداران شود؟
وقتی شما خریدار مواد غذایی یا کالاهای دیگر هستید، قیمت‌های پایین این کالاها، شما را به خرید بیشتر ترغیب می‌کند. حتی گاهی موجی از تقاضای کاذب برای خرید کالا شکل می‌گیرد اما آیا کاهش قیمت سهام نیز موجب تقاضای بیشتر می‌شود؟
پاسخ این سوال قطعا خیر خواهد بود. کاهش پی در پی قیمت سهام موجب ترس و نگرانی سهامداران خواهد شد به نحوی که فشار فروش زیادی بر سهم وارد می‌کند و به طبع روند نزولی سهم تشدید خواهد شد. اما چرا اینگونه است؟
زمانی که شما می خواهید از فروشگاه شیر یا مواد غذایی دیگری را بخرید، انتخاب کالا با قیمت پایین‌تر موجب صرفه‌جویی در هزینه شما می‌شود اما در مقابل، سقوط بازار سهام اساسا هزینه شما را در سرمایه‌گذاری به ضرر تبدیل می‌کند و این ترسناک و دلهره آور خواهد بود. با این حال، شما تا زمانی که سهام خود را نفروشید، ضرر نخواهید کرد چرا که این زیانی که شما می‌بینید روی کاغذ خواهد بود و تا فروش سهام به واقعیت تبدیل نخواهد شد. همچنین باید توجه داشته باشید که بازیابی بازار سهام می تواند ضررهای شما را به سود تبدیل کند و سبد سهام شما را سودآور کند.
نکاتی برای سرمایه‌گذاری به هنگام ریزش بازار بورس
اگر شما جزو آن دسته از سهامداران هستید که در بازار ریزشی هنوز نقدینگی برای خرید سهام دارید، برای خرید سهام به چند نکته در این رابطه توجه کنید.
1- سبد سهامی متنوع بسازید
یکی از بهترین روش‌های کاهش ریسک و مواجه با ریزش و اصلاح عمیق بازار، متنوع سازی سبد سهام است. این بدان معناست که شما از انواع دارایی های موجود در بازار بورس از سهام گرفته تا صندوق‌های سرمایه‌گذاری و اوراق قرضه در سبد خود داشته باشید.
2- به افق زمانی خود فکر کنید
شما چه مدتی را برای سرمایه‌گذاری در بازار بورس مدنظر دارید؟ این افق زمانی برای هر سرمایه‌گذار متفاوت خواهد بود و ممکن است از دید یک ماهه گرفته تا افق بلندمدت که ممکن است بیش از 10 سال نیز باشد، متغیر باشد. هر چه افق زمانی سرمایه‌گذاری شما طولانی‌تر باشد، خطر و ریسک کمتری را در کوتاه مدت خواهید داشت و می‌توانید بدون نگرانی خریدهای خوبی را در قیمت‌های جذاب بازار ریزشی انجام دهید.
3- از تلاش برای زمان‌سنجی بازار خودداری کنید
حدس و پیش‌بینی روند بازار یا یک سهام خاص کار دشواری هست و استراتژی مناسبی برای سرمایه‌گذاری نیست. اگر چه برخی از اصول اساسی وجود دارد که می‌تواند به شما بگوید که آیا این سهام برای سرمایه‌گذاری مناسب است یا خیر، اما با این وجود روند قیمتی یک سهام می‌تواند فوق‌العاده بی ثبات و غیرقابل پیش‌بینی باشد. ما به شما پیشنهاد می‌کنیم به جای اینکه تلاش کنید زمان بازگشت بازار و یا کف بازار را پیدا کنید تا سود بیشتری نصیب خودتان کنید، از استراتژی میانگین هزینه ثابت مستمر استفاده کنید.
شاید نام این استراتژی کمی گیج کننده باشد ولی انجام آن بسیار ساده است. این استراتژی بیان می‌کند که هنگام خرید سهام به جای تمرکز بر کف و سقف قیمتی و یافتن بهترین زمان برای خرید سهام، بودجه مورد نظر برای خرید سهام را به چند قسمت مساوی تقسیم کنید و هر ماه بخشی از بودجه را صرف خرید سهام شرکت کنید. اینگونه شما میانگین قیمتی مناسبی دارید و زودتر نیز به سود خواهید رسید.
4- سهم‌تان را از دید بنیادی بررسی کنید
شناخت نقاط قوت و ضعف هر سهامی که در اختیار دارید و یا قصد خرید آن را دارید بسیار مهم است. با کمی مطالعه و تحقیق در مورد روند قیمتی سهام در ریزش‌ها و رکودهای گذشته بازار، می‌توانید بفهمید که سهام شما در زمان بحرانی بازار چگونه عمل کرده و بعد از ریزش بازار چقدر از افت قیمتی را پوشش داده است. به طور کلی روی سهمی که می‌خواهید روی آن سرمایه‌گذاری کنید وقت بگذارید و تمام موارد بنیادی را قبل از سرمایه‌گذاری بررسی کنید.
به عنوان مثال، در طی یک بیماری همه‌گیر مانند کرونا، شرکت‌های صنعت گردشگری مانند هتل و صنعت هوایی به دلیل محدودیت‌هایی که دولت‌ها برای سفر وضع کردند، با خسارات‌های قابل توجهی مواجه شدند، لذا بهبود روند قیمت این سهم‌ها به کندی اتفاق خواهد افتاد چرا که بازگشت این صنایع به روند عادی زمان‌بر خواهد بود. از طرف دیگر، صنایع دارویی احتمالا شانس خوبی برای رشد قیمت خواهند داشت.
به عبارت دیگر ، درک اصول شرکت‌هایی که در آنها سرمایه گذاری می کنید می تواند به شما کمک کند تا تعیین کنید آیا افت قیمت طولانی مدت است یا صرفاً یک تلنگر یا تغییر کوتاه مدتی است.
5- کار خود را با یک مشاوره سرمایه‌گذاری آغاز کنید
اگر شما یک سرمایه‌گذار تازه کار هستید، یک مشاوره سرمایه‌گذاری می‌تواند به شما در خرید و فروش و تببین استراتژی مناسب کمک کند. حتی اگر مدتی نیز در بازار مشغول باشید، مشاور سرمایه‌گذاری می‌تواند به شما در کنترل احساسات در هنگام خرید و فروش و متنوع سازی سبد سهام‌تان کمک کند.
پشت پرده احتیاط بورس‌بازان
دنیای اقتصاد- هاشم آردم: طی معاملات روز گذشته در بورس تهران، شاخص کل با افت ناچیز 7 واحدی به عدد 77 هزار و 707 واحد رسید. این در حالی بود که شاخص هم‌وزن با رشد 22/ 0درصدی مواجه شد و به عدد 15 هزار و 669 واحد رسید. روند کلی بورس نشان می‌دهد که فعالان بازار در برهه فعلی بیشتر تمایل دارند شاهد معاملات باشند تا عامل معاملات. در شرایط فعلی بورس تهران دوباره وارد فاز عدم اطمینان شده است و عدم قطعیت به حدی رسیده است که قدرت تصمیم‌گیری را از فعالان بازار گرفته است.
این روزها، نه تنها فعالان بورس تهران، بلکه اغلب فعالان اقتصادی در حوزه بین‌الملل با افزایش عدم اطمینان مواجه هستند. رئیس‌جمهوری جدید ایالات متحده از روز مراسم تحلیف تاکنون نشان داده است که به وعده‌های بحث‌برانگیز خود در کمپین‌های انتخاباتی پایبند است. جهان نیز از تشدید ناسیونالیسم افراطی، چه در سیاست و چه در اقتصاد هراسان هستند. نحوه برخورد دو اقتصاد قدرتمند جهان (آمریکا و چین) در چهار سال آینده می‌تواند اقتصاد جهانی را با نوسان‌های معناداری مواجه کند. این جنس از کنش‌ها در حوزه اقتصاد، قابل ارزش‌گذاری و ارزیابی کمی نیست، بنابراین سرمایه‌گذاران باید در این زمینه به غرایز سرمایه‌گذاری خود مراجعه کنند. برای مثال، از طرفی چشم‌انداز نرخ بهره در اقتصاد آمریکا صعودی است، این موقعیت به‌صورت تئوریک باید دلار را در مقابل سایر ارزها تقویت کند که این موضوع منجر به کاهش قیمت جهانی کالاها خواهد شد. از طرف دیگر ترامپ در سخنرانی‌های خود اعلام کرده است که قصد دارد در جهت تضعیف دلار، به منظور رقابت‌پذیرتر کردن کالاهای آمریکایی گام بردارد، امری که منجر به افزایش قیمت جهانی کالاها خواهد شد.عدم اطمینان از توان اقتصاد آمریکا و ثبات سیاست‌های اقتصادی در مقیاس بین‌الملل باعث شده است که اغلب فعالان اقتصادی جهانی، به پرریسک‌تر شدن اقتصاد اذعان داشته باشند.اما این تمام ماجرا نیست. در سال میلادی جاری، خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا نیز کلید می‌خورد. این موضوع که می‌تواند اتحادیه اروپا را در معرض فروپاشی قرار دهد، میزان عدم اطمینان در مقیاس اقتصاد بین‌الملل را دوچندان کرده است.
فعالان بورس تهران نیز در شرایط فعلی، علاوه بر آنکه از بحران‌های احتمالی مالی و اقتصادی جهانی هراسان هستند، از آینده توافقی که در سال گذشته بین ایران و قدرت‌های شش‌گانه جهانی شکل گرفته، بیمناک هستند. اگرچه استنباط‌ها از برجام هنوز به سمت خوش‌بینی متمایل است، اما برای ترغیب سرمایه‌گذاران بورسی، چیزی فراتر از اینها لازم است. سطح قیمت‌ها در بازار سهام، با توجه به میزان سودآوری و قدرت سودسازی شرکت‌ها در آینده، حاکی از آن است که فعالان بازار هنوز از آینده ناامید نیستند (در نظر داشته باشید که نسبت P بر E در بورس تهران در حال حاضر رقمی بیشتر از 8 مرتبه است).به‌طور خلاصه می‌توان ادعا کرد که فعالان بازار سهام تهران، اگرچه هنوز از گشایش‌های احتمالی برجام ناامید نشده‌اند، اما با وجود ریسک‌های فعلی در مقیاس جهانی، حاضر نیستند احتیاط را کنار گذاشته و در قیمت‌های بالا اقدام به خریدهای متهورانه کنند.
نکته دیگری که این روزها باعث می‌شود فعالان بازار میل چندانی به خرید سهام نداشته باشند، عدم کشف ابعاد بحران بانکی است. در حالی که انتظار می‌رفت با بازگشایی نمادهای بانکی و آزاد شدن بخشی از نقدینگی بازار، تاحدودی شاهد رونق بازار سهام باشیم، عملا پس از بازگشایی نماد بانک ملت، همچنان ارزش معاملات در محدوده نازلی قرار دارد. این مساله نشان می‌دهد که فعالان بازار در این باره نیز هنوز تصمیم خاصی اتخاذ نکرده‌اند. از طرفی به نظر می‌رسد با اصلاح ساختار مالی بانک‌ها، وضعیت این بنگاه‌های مهم اقتصادی رو‌به بهبود گذارد، اما از طرف دیگر مشخص نیست که برای روی ریل افتادن بانک‌ها چه میزان زمان و هزینه لازم است.موضوع لزوم ذخیره‌گیری بانک‌ها احتمالا به سال مالی جاری ختم نخواهد شد. در مجامع بانک‌های مساله‌دار عنوان شده بود که میزان کسری ذخایر در چرا بورس با ریزش مواجه است؟ حساب‌های بانک‌ها به مراتب بیشتر از ارقامی است که بانک‌ها در برهه فعلی در حساب‌های خود نشان داده‌اند. به عبارت ساده‌تر، به نظر می‌رسد اوضاع بانک‌ها وخیم‌تر از چیزی است که در ظاهر نشان می‌دهند. بنابراین احتمالا روند افزایش ذخایر عمدتا غیرقابل برگشت در صورت‌های مالی بانک‌ها ادامه‌دار خواهد بود و بانک‌های بزرگ به این زودی‌ها قادر نخواهند بود بین سهامداران خود سود قابل توجهی تقسیم کنند.ابهامات بانک‌ها باعث می‌شود که حتی با ریزش تقریبا 40 درصدی قیمت سهام، (آنچه برای سهام بانک ملت رخ داد) فعالان بازار احساس نکنند که سهام بانکی برای خرید جذاب است. از طرف دیگر، هنوز نماد برخی از بانک‌های مهم متوقف است. به نظر می‌رسد فعالان بازار قصد دارند تا روشن شدن تکلیف بانک‌ها، از خریدهای سنگین در محدوده‌های مثبت اجتناب کنند.
علاوه بر عدم اطمینان از چشم‌انداز آتی بازارهای جهانی و همچنین بحران بانک‌ها، کمیت بخش واقعی اقتصاد ایران نیز می‌لنگد. حالا مدت‌ها است که سمت تقاضا در اقتصاد ایران کم‌قدرت ظاهر می‌شود. با وجود رشد اقتصادی که در سال جاری رخ داد، هنوز سمت تقاضا برای رونق‌بخشی به اقتصاد ناتوان است. ریشه این مشکل را می‌توان در بالابودن نرخ بهره (متوسط نرخ سود در اقتصاد) دانست. بالا بودن هزینه فرصت پول یا به عبارت بهتر نرخ سود بدون ریسک نه تنها منجر به کاهش سرمایه‌گذاری و در نتیجه کاهش تقاضای کالاهای واسطه می‌شود، بلکه منجر به کاهش مصرف و در نتیجه کاهش تقاضای کالای نهایی نیز می‌شود. در نتیجه شرکت‌های بورسی و غیربورسی کشور، همچنان با ضعف تقاضا دست و پنجه نرم می‌کنند. مصرف‌کنندگان کالاها و خدمات واسطه‌ای و نهایی، ترجیح می‌دهند مصرف خود را به دوره‌های بعد موکول کنند تا بتوانند از شکاف بین نرخ بهره و نرخ تورم کسب سود کنند.
اگرچه شرکت‌ها در ماه‌های اخیر با رشد نسبی درآمد مواجه بوده‌اند، اما افزایش نرخ و مبلغ فروش از سمت تقاضا تقویت نشده است. این شرکت‌ها عمدتا یا با تکیه بر افزایش قیمت‌های جهانی یا با تکیه بر تصمیمات انجمن‌های صنفی به هدف تنظیم بازار، موفق به افزایش نرخ‌های خود شده‌اند. برای مثال تصمیم اخیر انجمن صنفی سیمان باعث بهبود درآمدهای شرکت‌های سیمانی شد، اما به دلیل ادامه ضعف تقاضا همواره بیم تکرار رقابت‌های منفی قیمتی بین شرکت‌های سیمانی وجود خواهد داشت. بنابراین فعالان بازار سهام، با وجود مشاهده رشد درآمدها در شرکت‌های کالایی، از ادامه این روند مطمئن نیستند. در رابطه با قیمت‌های جهانی نیز شکی نیست که نمی‌توان به روندهای فعلی اعتماد کرد؛ چراکه جهان با سرعت به سمت فضای نااطمینانی در حال حرکت است.
در کنار تمام این عوامل، نباید فراموش کرد که فعالان بازار سهام حتی در شرایط فعلی نیز نشان داده‌اند که هنوز از آینده ناامید نیستند. به‌رغم آنکه هزینه فرصت پول بالاست و در اقتصاد کنونی ایران، در بدترین شرایط می‌توان بدون ریسک بازده 15 درصدی کسب کرد، اما قیمت‌ها در بازار سهام تهران به گونه‌ای بسته شده است که متوسط نسبت P بر E بازار سهام تهران، در محدوده‌ای بالاتر از 8 مرتبه قرار بگیرد. به عبارت ساده‌تر سرمایه‌گذاران بورسی حاضرند برای رسیدن به بازدهی معادل سرمایه اولیه خود، 8 سال صبر کنند. در حالی که با سپرده‌گذاری در سیستم بانکی، در بدترین حالت می‌توان پس از 5 یا 6 سال این بازدهی را به‌دست آورد. ناگفته نماند که با استفاده از ابزارهای بازار بدهی کشور و همچنین با استفاده از نرخ‌های سود ترجیحی بانک‌ها، دوره بدون ریسک بازگشت سرمایه به مراتب پایین‌تر است. با تمام نکاتی که مطرح شد و بررسی شرایط فعلی بازار سهام، نمی‌توان انتظار داشت که فعالان بازار حاضر باشند هر سهم موجود در بورس را گران‌تر از قیمت‌های فعلی خریدار باشد. در طرف مقابل نیز، همچنان خوش‌بینی به آینده شرکت‌های بورسی جریان دارد و سهامداران حاضر نیستند در قیمت‌های نازل فروشنده باشند.
در بازار روز گذشته سهامداران بیش از یک هزار و 437 میلیارد ریال سهم، حق تقدم و سایر دارایی‌های مالی را در بیش از 52 هزار نوبت معاملاتی دست به دست کردند. شرکت‌های سرمایه‌گذاری غدیر، فولاد مبارکه، ارتباطات سیار و پتروشیمی جم با بیشترین تاثیر منفی بر شاخص کل باعث افت 6 واحدی این متغیر شدند. به این ترتیب این متغیر دیروز در رقم 77 هزار و 707 به کار خود پایان داد. دیروز هلدینگ نفت و گاز پارسیان، سایپا و پتروشیمی خارک با بیشترین تاثیر مثبت بر شاخص مانع افت بیشتر این متغیر شدند.
در نتیجه معاملات روز گذشته گروه‌های خودرو، شیمیایی و فلزات اساسی با بیشترین حجم و ارزش معاملات در صدر برترین گروه‌های صنعت قرار گرفتند. صدرنشینی بازار نیز با بیشترین رشد قیمت متعلق به نمادهای سخت‌آژند، تامین ماسه ریخته‌گری، چرخشگر، شیر پاستوریزه پگاه خراسان، حمل‌ونقل پتروشیمی، سامان گستر اصفهان و پلاسکو کار بود. در مقابل نمادهای ایران یاسا تایر، توسعه شهری توس‌گستر، صنایع شیمیایی سینا، صنایع شیمیایی سینا، صنایع لاستیکی سهند، موتورسازان تراکتورسازی ایران، نیرو ترانس و پارس الکتریک با بیشترین کاهش قیمت در انتهای جدول معاملات قرار گرفتند.
سهامداران دیروز برای خرید اوراق مشارکت شهرداری سبزوار، سهام چرخشگر، اوراق مشارکت کارکنان نفت، واحدهای صندوق امین یکم، سهام حمل‌ونقل توکا، واحدهای صندوق پارند پایار سپهر و اوراق صکوک مرابحه سایپا بیشترین تقاضا و طولانی‌ترین صف‌های خرید را رقم زدند. در مقابل گروهی دیگر از سرمایه‌گذاران بیشترین عرضه‌ها را برای خروج از واحدهای صندوق پارند پایدار سپهر، اوراق صکوک بناگستر کرانه، اوراق مشارکت شهرداری شیراز، صکوک مرابحه سایپا، اوراق مشارکت ملی نفت ایران ثبت کردند و برای این نمادها سنگین‌ترین صف‌های فروش را تشکیل دادند.
چرا بورس با ریزش مواجه است؟
ریزش بورس به زیر خط قرمز
نویسنده: mohtasham تاریخ ارسال : سه شنبه، 25 آذر ماه، 1393 تعداد بازدید: 681
شاخص کل بورس تهران روز گذشته در شرایطی 749 واحد دیگر افت کرد که این بار مرز حمایتی 70 هزار واحدی خود را که به تعبیری خط قرمز شاخص محسوب می‌شود، پشت سر گذاشته است. این ریزش باعث نگرانی تحلیلگران شده است؛ چراکه معتقدند این عبور شاخص می‌تواند مقدمات ریزش بیشتر آن را فراهم کند. به عقیده آنها این سوال مطرح است که
چرا شاخص کل بورس برخلاف مولفه‌های قدرتمند حمایتی روند ریزشی شدیدی را تجربه می‌کند؟ تحلیلگران تکنیکال در این بین عقیده دارند در صورت عدم چاره‌جویی، افت شاخص تا مرز 65 چرا بورس با ریزش مواجه است؟ چرا بورس با ریزش مواجه است؟ هزار واحد دور از ذهن نیست.
گروه بورس- محبوبه مغانی: روز گذشته بازار سرمایه در انتظار برگزاری جلسه عصر شورای بورس برای معرفی رئیس سازمان بورس، معاملات خود را در حالی به پایان رساند كه شاخص كل این بازار با كاهش 07/1 درصدی به رقم 69 هزار و 542 واحدی تنزل یافت. با توجه به عبور شاخص از خط قرمز بورس که مرز حمایتی این بازار محسوب می‌شود. برخی كارشناسان بازار سرمایه سیر نزولی شدیدی را برای این شاخص پیش‌بینی می‌كنند. سیری كه به اذعان فعالان این بازار حاكی از اعتماد عمومی به بازار سرمایه است كه بخشی از آن در پی حبس نقدینگی سهامداران با بستن نمادها به‌طور طولانی‌مدت و اتخاذ سیاست‌های ناخوشایند بازار سرمایه رخ داده است. آنچه در این میان از سوی فعالان بازار سرمایه در مواجهه با رنگ قرمز بازار با انتقاد مواجه شده، نتیجه‌گیری است كه در قیاس روزهای بازار سرمایه در دولت قبلی حاصل شده است.
فعالان بازار سرمایه به شرایط دوران قبلی بازار سرمایه اشاره می‌كنند كه مذاكرات هسته‌ای بی‌نتیجه و كشور با صدور قطعنامه‌های سازمان ملل علیه خود مواجه بود. در آن مقطع این بازار، در پی حضور پررنگ حقوقی‌ها، چنین ركودی را تجربه نكرده بود. اما آنچه این روزها كارشناسان و فعالان بازار سرمایه را نگران كرده است، كمرنگی توجه دولت به این بازار است كه در پی تمركز بر مذاکرات خارجی از یكسو و از سوی دیگر صرف انرژی بر تحقق مهار تورم و تحقق درآمد بودجه‌ای خود و کنترل نرخ دلار حاصل شده است. مدیر عملیات اوراق بهادار شرکت کارگزاری مهرآفرین در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» فرآیند ارائه لایحه بودجه در زمان قانونی مقرر به مجلس را تبعیت از یک رفتار و انضباط مالی تعبیر كرد و با اشاره به انقباضی بودن ماهیت بودجه 1394 یادآور شد: رقم کلی بودجه سال آینده با رشدی حدود 3/4 درصدی همراه شده است كه در آن، بودجه عمومی کشور با رشد 6 درصدی نسبت به سال 1393، 32 درصد از کل بودجه کشور را شامل می‌شود. سهم درآمدهای غیرنفتی به کل بودجه که در سال جاری 47 درصد است، برای سال آتی به 53 درصد افزایش داشته و همچنین افزایش سهم درآمد عمومی از تامین هزینه‌های جاری از 2/67 درصد در سال 93 به 6/72 درصد در سال آینده ارتقا یافته است. عباس دهقان به كاهش 30 درصدی قیمت نفت در بودجه امسال اشاره كرد و گفت: ارزش صادرات نفت خام و میعانات گازی در بودجه سال جاری معادل 51 میلیارد دلار برآورد شده بود و در عمل پیش بینی می‌شود تا پایان سال حدود 45 میلیارد دلار آن محقق شود و برای سال آینده به میزان 37 میلیارد دلار پیش‌بینی شده است. این رقم پس از کسر سهم شرکت نفت و صندوق توسعه ملی که به ترتیب حدود 5 و 7 میلیارد دلار برآورد شده، حدود 25 میلیارد دلار خواهد بود (که با نرخ دلار 28500 ریالی بودجه سال آتی) رقمی معادل 710 هزار میلیارد ریال سهم دولت از منابع حاصل از صادرات نفت تعیین می‌شود.وی تصریح كرد: اصولا اتکا به در آمد یک محصول، آن هم محصولی که نقشی در تعیین، ثبات و کنترل نوسانات قیمتی آن نداریم، خوشایند نیست. بر این اساس در شرایطی كه حتی دیگر اوپک جایگاه دهه گذشته را در کنترل بازار نفت ندارد، حداقل باید کوشید وابستگی درآمدی خود را به این محصول کم کنیم. وی از امکان افزایش حجم صادراتی به فراتر از یک میلیون بشکه در روز به‌عنوان یك نکته خوش‌بینی در بودجه نام برد كه می‌تواند ناشی از مثبت‌تر شدن فضای حاکم بر روابط بین‌المللی کشور امکان‌پذیر تلقی شود. با این حال وی تصریح كرد: اما از سویی با توجه به تحولات بازار نفت، از جمله عدم کاهش تولید از سوی تولیدکنندگان اوپک، تخفیف‌های قیمتی تعدادی از اعضا و صادرات و فروش بخشی از نفت عراق که در دست نیروهای داعش است و کنترل خاصی بر محاسبات آن نیست، شاید این افزایش خیلی هم به راحتی قابل تصور نباشد. این كارشناس بازار سرمایه از کاهش و كسر سهم صندوق توسعه ملی از صادرات نفت خام و میعانات گازی به‌عنوان مساله مورد مناقشه در مجلس شورای اسلامی یاد كرد و در كنار این مباحث، خواستار توجه به احتمال کاهش قیمت نفت و عدم تحقق فروش بر مبنای بشکه‌ای 72 دلاری شد. وی در ادامه اظهارات خود به بررسی كاهش برخی از اقلام درآمدی همانند بهره مالکانه در بودجه پرداخت و گفت: در سال 1392 درآمد ناشی از بهره مالکانه حدود 8 هزار میلیارد ریال تعیین شد که در سال جاری این درآمد با جهشی 125 درصدی به رقم 18 هزار میلیارد ریال افزایش یافت. مدیر عملیات اوراق بهادار شرکت کارگزاری مهرآفرین كه از مبحث معادن و سرمایه‌گذاری و توسعه آنها به‌عنوان مساله‌ای استراتژیک یاد می‌كرد، افزود: مخارج سرمایه‌ای در این بخش بسیار سنگین بوده و نیاز به مشوق‌هایی دارد. اگر چه حاشیه سود مناسب، این صنعت را برای سرمایه‌گذاری جذاب کرده اما افزایش فزآینده بهره مالکانه به شکلی که در سال 1393 اتفاق افتاد، می‌تواند انگیزه سرمایه‌گذاری در این حوزه را کاهش دهد. وی تاكید كرد: در کنار این مطلب کاهش قابل ملاحظه قیمت محصولی مانند سنگ آهن که در یک سال گذشته بهای آن به چرا بورس با ریزش مواجه است؟ نصف رسیده را نیز باید لحاظ کرد. لذا این کاهش درآمد از بهره مالکانه توسط دولت مبتنی بر واقعیات اتخاذ شده است. دهقان با توجه به اعزام تیم كارشناسی مذاكرات هسته‌ای به ژنو و تاثیر آن بر بازار سرمایه در شرایط فعلی، یادآور شد: هنگام تعیین مهلت 6 ماهه برای دستیابی به توافق نهایی در مذاکرات 1+5 و مقامات ایرانی، شاخص کل از رقم حدود 80 هزار واحد، طی روندی صعودی و 45 روزه نقطه اوج خود یعنی رقم 89500 واحد را در 15 دی ماه سال قبل تجربه کرد. بازار سرمایه ایران پس از آن از هیچ اصول و روند مشخصی تبعیت نکرده است. وی كه اساسی‌ترین بحث در بازارهای دست دوم را امکان و افزایش نقدشوندگی اوراق ذكر می‌كند، ادامه داد: در تمامی بورس‌های اوراق بهادار، گردش معاملات و تسهیل آن که ریشه در همین قدرت نقدشوندگی دارد، مورد توجه خاص است. در بازار سرمایه ما، مناقشه ذی نفعان و نهاد ناظر درخصوص توقف و بازگشایی نمادها تمامی ندارد، چه نفت 100 دلار باشد خواه کمتر از 50 دلار، بودجه انبساطی باشد یا انقباضی تنظیم شده باشد. وی در توضیح بیشتر، به ارزش روزانه حدود 400 هزار میلیارد ریالی صنعت فرآورده‌های نفتی در حال حاضر اشاره كرد، رقمی که در سنجش با ارزش روز کل بازار سرمایه (شامل بورس و فرابورس) تا روز گذشته معادل از سهم 5/10 درصدی برخوردار بوده است. دهقان كه ارزش بازار شرکت‌های پالایشگاهی حاضر در بورس را معادل 325 هزار میلیارد ریال (معادل 5/8 درصد از کل) برآورد كرد، به توقف چندین ماهه این نمادها اشاره كرد.
وی از سهام شركت‌های پالایشگاهی به‌عنوان سهامی یاد كرد که تا سال گذشته گل سرسبد اکثریت پرتفوی‌ها و یکی از جذابیت‌های بازار سرمایه در کشاندن مردم به بازار بود، وی ادامه داد: اگر با احتیاط 10 درصد از سهام این گروه را سهام شناور آزاد با قابلیت گردش معاملاتی در نظر بگیریم؛ یعنی با حدود 32 هزار میلیارد ریال دارایی بلوکه شده مواجه‌ایم. این كارشناس بازار سرمایه معتقد است كه فعالان بازار در بحث پالایشگاه‌ها و شرکت‌های پتروشیمی کاملا از نظرات و دیدگاه‌های مجموعه وزارت نفت، نمایندگان مجلس و ناشران و تاثیر قالب شدن هر یک از این نظرات بر صورت‌های مالی آنها آگاهی مناسبی دارند. همچنین سازمان بورس نیز حداکثر تلاش خود را به منظور شفاف‌سازی این شرکت‌ها انجام داده است. وی با توجه به این مساله پیشنهاد داد كه با گشایش نماد معاملاتی شركت‌های پالایشی در بورس، اجازه دهیم سهامداران خود تصمیم‌گیری كنند. مدیر عملیات اوراق بهادار شرکت کارگزاری مهرآفرین تصریح كرد: کاهش شاخص کل به میزان 10 درصد طی یک سال، در هیچ بورسی تنزلی غیر‌متعارف تلقی نخواهد شد، اما همان‌گونه که پیش‌تر ارائه شد، آنقدر تغییرات و نوسانات شاخص در درجۀ اهمیت قرار گرفته که از افت 28درصدی معاملات و تنزل بیش از پیش نقدشوندگی اوراق غافل شده‌ایم. وی با توجه به شرایط کنونی به سهامداران توصیه كرد كه به هیچ وجه وارد جریان‌های هیجانی و کسب منفعت از نوسان‌گیری نشوند؛ نگاه غالب به تحلیل‌های بنیادی باشد و شرایط قدرت نقدشوندگی اوراق را مدنظر قرار دهند. به اعتقاد این كارشناس بازار سرمایه، بازار سرمایه در دوره گذار است که با درایت همه فعالان و نهاد ناظر باید طی شود، اگرچه شاید پیامدهای آن ساده و راحت نباشد.
منبع خبر: روزنامه دنیای اقتصاد
روند حرکت شاخص کل در روز دوشنبه
منفی‌ترین بازار ۹۳
بررسی‌ها نشان می‌دهد از ابتدای سال تاکنون، بازار بورس بیشترین بازدهی منفی را در بین بازارهای پنج‌گانه سرمایه‌گذاری(سپرده‌گذاری، دلار، مسکن، سکه و بورس) داشته و با افت تقریباً ۹درصدی شاخص کل، مسیر نزولی بورس که از زمستان سال گذشته آغاز شد، در این دو فصل نیز ادامه داشته است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد از ابتدای سال تاکنون، بازار بورس بیشترین بازدهی منفی را در بین بازارهای پنج‌گانه سرمایه‌گذاری (سپرده‌گذاری، دلار، مسکن، سکه و بورس) داشته و با افت تقریباً 9درصدی شاخص کل، مسیر نزولی بورس که از زمستان سال گذشته آغاز شد، در این دو فصل نیز ادامه داشته است. بر اساس این آمارها، ارزش بازار سرمایه نیز که در پایان آذرماه سال گذشته به میزان 426 هزار میلیارد تومان مشخص شده بود، در روزهای اخیر به حدود 326 هزار میلیارد تومان کاهش یافته است. این آمارها افت 100 هزار میلیارد‌تومانی ارزش کل بازار بورس را طی این مدت نشان می‌دهد که به گفته کارشناسان، چنین افتی را می‌توان به منزله خروج 100 هزار میلیارد تومان سرمایه از بورس طی 9 ماه تعبیر کرد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد در حدود شش‌ماهی که از سال 1393 گذشته، به طور متوسط، سهامداران بورس بیشترین زیان را در مقایسه با سرمایه‌گذاران در بازارهای رقیب متحمل شده‌اند. بر اساس آمارها، شاخص سهام بورس تهران از حدود 79 هزار واحد در اسفند سال گذشته، به حدود 72 هزار واحد در روزهای اخیر کاسته شده است که کاهشی 9درصدی را طی این دوره نشان می‌دهد. این موضوع به این معناست که متوسط بازدهی کسب‌شده در بورس تهران توسط سهامداران در این مدت، معادل زیانی 9درصدی بوده است. در این مدت، خریداران سکه دیگر گروهی بودند که با بازدهی حدوداً منفی سه‌درصدی طی شش ماه، بخشی از دارایی خود را از دست داده‌اند. در بین سرمایه‌گذاران دیگر بازارها، دارندگان دلار و مسکن با بازدهی مثبتی (کمتر از پنج درصد) مواجه بوده‌اند که البته، این افزایش در ارزش «اسمی» دارایی آنان، تورم 4/8درصدی از ابتدای سال تاکنون را جبران نکرده است و به همین دلیل، در واقع باید گفت این دو گروه نیز با زیان در ارزش «واقعی» دارایی خود مواجه بودند. بنابراین، سپرده‌گذاران در بانک‌ها علاوه بر اینکه با بازدهی 5/10درصدی از ابتدای سال تاکنون (با احتساب نرخ سود 22درصدی بانک‌ها) مواجه بودند و بیشترین بازدهی را در بین سرمایه‌گذاران پنج بازار رقیب کسب کردند، به دلیل اینکه نرخ بازدهی دارایی آنان از رشد سطح عمومی قیمت‌ها (تورم) در این مدت بیشتر بوده، تنها گروهی بوده‌اند که با سود «واقعی» مثبت در نتیجه سرمایه‌گذاری خود مواجه شدند.
پیش از این «تجارت فردا» در پایان فصل بهار نیز به بررسی عملکرد بازارها در بازه زمانی سه‌ماهه نخست سال جاری پرداخته بود. بر اساس داده‌هایی که در آن گزارش ارائه شده بود، در سه‌ماهه نخست سال نیز سپرده‌گذاران پیشتاز سرمایه‌گذاری در بازارها بودند ولی با توجه به افزایش قیمت دلار در فصل بهار (از حدود 3000 تومان تا حدود 3200 تومان)، سرمایه‌گذاران بازار ارز در فاصله‌ای نزدیک به سپرده‌گذاران قرار داشتند و بازدهی نسبتاً قابل قبولی را کسب کرده بودند. اما سایر بازارها (مسکن، سکه و سهام) در فصل بهار نیز با رشدهای پایینی در شاخص‌های قیمتی خود مواجه شدند و افزایش‌های صورت‌گرفته در قیمت‌های این بازارها، حتی کفاف تورم را نیز نمی‌داد.
نکته قابل توجه این است که مقایسه بازدهی سه‌ماهه بازارها با عملکرد شش‌ماهه، بیانگر این است که به جز سپرده‌گذاران بازارها، فعالان دیگر بازارها همگی در تابستان با «بازدهی منفی» مواجه بودند. در نتیجه، بازدهی شش‌ماهه سرمایه‌گذاری آنان حتی از سطح سه‌ماهه نیز پایین‌تر آمده است. به عنوان مثال، متوسط قیمت سکه طلای آزادی (طرح جدید) در بازار آزاد تهران در خردادماه حدود 964 هزار تومان گزارش شده بود. این در حالی است که این رقم در شهریورماه، حدود 946 هزار تومان بوده است. همین موضوع در خصوص بازارهای مسکن، دلار و سهام نیز وجود دارد. بر اساس برخی از آمارهای مقدماتی، متوسط قیمت فروش هر مترمربع ساختمان مسکونی در تهران نیز در خردادماه حدود چهار میلیون و 350 هزار تومان بوده است. در حالی که گزارش‌های اولیه منتشرشده از سوی نهادهای متولی مسکن نشان می‌دهد این مقدار در مردادماه، حدود چهار میلیون و 190 هزار تومان بوده است. گزارش‌های اخیر نشان می‌دهد با وجود رشد جزیی قیمت‌های حوزه مسکن در خردادماه، هنوز متوسط قیمت هر مترمربع منزل مسکونی در تهران، کمتر از سطح چهار میلیون و 300 هزار تومان بوده است که نشان می‌دهد مجموعاً تابستان سال جاری نیز، فصلی «قرمز» برای دارندگان سرمایه‌های مسکونی بوده است.
به همین ترتیب، متوسط قیمت دلار نیز که در خردادماه حدود 3260 تومان گزارش شده بود، در روزهای سپری‌شده از شهریورماه حدود 3150 تومان بوده و حتی افزایش صورت‌گرفته در نرخ‌های ارز در هفته‌های اخیر نیز هنوز نتوانسته سطح قیمتی دلار را به 3200 تومان برساند. در نتیجه، افرادی که در اواخر بهار سال جاری دلار خریده بودند، در حال حاضر با زیانی تقریباً سه‌درصدی مواجه شده‌اند و چشم‌انتظار رخدادهای دیپلماتیک در روزهای آتی، به امید اثرگذاری این رخدادها بر افزایش قیمت دلار، نشسته‌اند.
در نهایت، بزرگ‌ترین زیان‌‌دیدگان عملکرد بازارها در تابستان نیز مشابه فصل بهار، دارندگان سهام در بورس بوده‌اند که روند نزولی آن، با شروع زمستان سال گذشته آغاز شد و تاکنون نیز به‌رغم گذشت 9 ماه، به پایان نرسیده است. متوسط ارزش سهام در بورس تهران در تابستان سال جاری، نزدیک به 4/1درصد دیگر افت کرد تا مجموعاً شاخص بورس در دو فصل سپری‌شده از سال جاری، نزدیک به 9درصد نزول کند. به همین جهت، سهامداران بورس در سال جاری را می‌توان «بازندگان بزرگ بازارها» لقب داد. همچنین، نکته قابل توجه در عملکرد بازارها در فصل تابستان، بیانگر این است که متوسط شاخص‌های قیمتی در چرا بورس با ریزش مواجه است؟ چهار بازار «دلار»، «مسکن»، «سکه» و «سهام» در فصل تابستان کاهش یافته است. در نتیجه، سرمایه‌گذاری در هر چهار بازار، با بازدهی منفی سه‌ماهه همراه بوده است.
بررسی عملکرد بورس تهران از ابتدای دهه 80 تاکنون نشان می‌دهد در این مدت، بورس با سه ریزش قابل توجه مواجه بوده است. بر اساس این آمارها، در اوایل سال 1379، شاخص کل بورس تهران از حدود 2000 واحد تا حدود 2500 واحد افزایش یافت و این مسیر صعودی، منجر به این شد که تا ابتدای سال بعد، یعنی نخستین روزهای دهه 80، شاخص کل بورس در سطح 3000واحدی قرار بگیرد. شاخص کل بورس در بهار سال 1381 از مرز 4000 واحد گذشت، در پاییز این سال سطح 5000واحدی را پشت سرگذاشت و تا پایان سال، در حوالی همین سطح قرار داشت. با شروع سال 1382، بورس تهران وارد یکی از دوره‌های رویایی تاریخ خود شد. به طوری که از ابتدای این سال تا اواخر پاییز، شاخص کل بورس تقریباً دو برابر شد و برای نخستین بار، به سطح تقریباً 10 هزارواحدی رسید که بازدهی 100درصدی را طی تنها 9 ماه نشان می‌داد. با شروع زمستان سال 1382، اندکی از سرعت رشد شاخص کاسته شد، اما مسیر صعودی همچنان تا یک سال بعد ادامه داشت. در نهایت، در آذرماه سال 1383، متوسط شاخص کل سهام سطح 13 هزار و 500واحدی را پشت سر گذاشت تا بورس تهران به پایان یکی از بهترین دوره‌های بازدهی خود برسد.
با شروع زمستان سال 1383، افول شاخص بورس نیز آغاز شد. افولی که از لحاظ نقطه شروع، ریزش بورس با شروع زمستان در سال گذشته را تداعی می‌کند. در تجربه ریزش سال 1383، افت شاخص از اواخر پاییز شروع شد و تا آبان‌ماه سال بعد (یعنی 11 ماه) مسیر نزولی بورس تا بازگشت شاخص به زیر سطح 10 هزارواحدی ادامه داشت. با توجه به اینکه ریزش فعلی بورس نیز مشابه تجربه سقوط سال 1383، از اواخر پاییز آغاز شده است، مقایسه طول این دوره ممکن است برای دارندگان سهام در حال حاضر، هم خبری خوب و هم خبری بد به شمار بیاید. خوب و امیدوارکننده از این جهت که در صورتی که قرار باشد ریزش ادامه داشته باشد، حداقل می‌دانند این ریزش نهایتاً 11 ماه (تا دو ماه دیگر) طول خواهد کشید و به پایان می‌رسد. اما نکته ناامیدکننده این مقایسه اینجاست که پس از ریزش بورس در سال 1383، مدت نسبتاً زیادی طول می‌کشد تا بازار سهام مجدداً جان گرفته و شاخص صعود کند. بر اساس گزارش‌ها، در آن دوره پس از رسیدن شاخص به کف قیمت در آبان 1384، نزدیک به چهار سال (تا تیرماه 1388) طول کشید تا شاخص بتواند از سطح 10 هزارواحدی به صورت پایدار عبور کرده و در مسیر صعود پایدار قرار بگیرد. هر چند، در فاصله این محدوده چهارساله، چندین بار شاخص صعود کرد ولی مجدداً به چرا بورس با ریزش مواجه است؟ سطح 10 هزارواحدی بازگشت. به طوری که در مقاطعی مثل مردادماه سال 1387، سطوح بالای 12 هزارواحدی نیز برای شاخص ثبت شده بود، هر چند در اسفندماه همین سال، نوسان‌های کاهشی در قیمت سهام، موجب نزول شاخص تا زیر هشت هزار واحد شد. ولی مجموعاً از آبان 1384 تا مرداد 1388، سطح متوسط شاخص نزدیک به محدوده قیمتی 10 هزار واحد بود که رکودی 45ماهه را در فعالیت بورس تهران در این دوره نشان می‌داد.
آمارها نشان می‌دهد اقتصاد ایران در دو سال 1387 و 1388، عملکرد ضعیفی را از لحاظ شاخص‌های رشد اقتصادی داشته است و میانگین رشد اقتصادی طی این دو سال، کمتر از دو‌درصد بوده که حتی از متوسط اقتصاد ایران نیز پایین‌تر است. هر چند با وقوع رشد منفی در دو سال گذشته، آمارهای این دو سال به نظر قابل قبول می‌رسد، ولی واقعیت این است که در حالت طبیعی و بدون بروز شرایط خاص مثل تحریم، عملکرد اقتصاد طی همین دو سال نیز می‌توانست به عنوان شاخصی که از بروز رکود در فعالیت‌های اقتصادی حکایت می‌کند، در نظر گرفته شود. با این حال، نکته عجیب این است که بورس پس از حدود چهار سال درجا زدن در کانال 10 هزارواحدی، از تابستان 1388 وارد مسیر صعودی شد و شاخص به سمت رکوردهای جدید حرکت کرد. هر چند در ماه‌های نخست، تغییر چندانی در سطح شاخص انجام نشد و افزایش‌های جزیی، با نزول‌های بعدی نیز همراه می‌شد و در بهمن 1388، شاخص هنوز پایین‌تر از سطح 12 هزارواحدی قرار داشت. ولی از میانه‌های زمستان این سال به بعد، دومین دوره صعود قابل توجه بورس در دهه گذشته آغاز شد. این صعود منجر به این شد که تا فروردین 1390، شاخص کل بورس در سطح بالای 26 هزارواحدی قرار بگیرد که رشدی 125درصدی را طی 15 ماه (از بهمن 1388 تا فروردین 1390) تجربه کند. پس از این صعود، بورس مجدداً به چرا بورس با ریزش مواجه است؟ مدت 16 ماه ساکن شد و مجموعاً شاخص کل بورس، حول سطح 25 هزارواحدی در نوسان بود. روندی که تا مردادماه سال 1391 نیز ادامه داشت.
این دوره یعنی اواسط تابستان دو سال پیش، دوره‌ای بود که یکی از بی‌سابقه‌ترین صعودهای تاریخ بورس کشور از آن آغاز شد. مطابق آمارها، شاخص کل بورس در مرداد 1391 کمتر از سطح 25 هزارواحدی قرار داشت؛ اما با گذشت 16 ماه، مقدار متوسط این شاخص در آذر سال گذشته، به آستانه سطح 87 هزارواحدی رسیده بود. این مسیر بیانگر رشدی 158درصدی در شاخص کل بورس طی 16 ماه بود. با شروع زمستان سال گذشته نیز، دوره انجماد بورس آغاز شد که تاکنون ادامه داشته و بر اساس آخرین آمارها، در روزهای اخیر شاخص در سطوح کمتر از 72 هزار واحد آرام گرفته است. بنابراین، از آذر سال گذشته تاکنون نیز، بورس با افتی 17درصدی طی 9 ماه مواجه بوده است.
روند کاهشی اخیر همچنین به افت قابل توجهی در یکی از شاخص‌های مهم دیگر بورس یعنی شاخص «ارزش بازار» منجر شده است. مطابق آمارها، حجم بازار بورس تهران در آذرماه سال گذشته نزدیک به 426 هزار میلیارد تومان بود. با شروع بازدهی منفی بورس از زمستان، به تدریج دارایی‌های نقدی از این بازار خارج شد تا در پایان سال، حجم بازار بورس به حدود 387 هزار میلیارد تومان کاهش پیدا کند. روند نزولی ارزش بازار، در ماه‌های بعد نیز ادامه داشت. در پایان بهار، ارزش کل بازار بورس تهران به حدود 348 هزار میلیارد تومان رسیده بود که نشان می‌داد این شاخص به سطح خود در شهریورماه سال 1392 بازگشته است. با ادامه افت بورس در تابستان، شاخص ارزش بازار نیز تا انتهای هفته گذشته به سطح 326 هزار میلیارد فرو کاسته شد. در نتیجه، می‌توان گفت از آذرماه سال گذشته تاکنون، ارزش کل بازار بورس تهران از حدود 426 هزار میلیارد تومان به حدود 326 هزار میلیارد تومان کاسته شده است که به معنای خروج 100 هزار میلیارد تومان سرمایه از بورس طی 9 ماه اخیر است.
توصیه های مهم چهره شناخته شده بازار به سرمایه گذاران
بازار سرمایه رشد می کتد همچنان تا ۶٠ درصد سرمایه خود را سهم بخرید، ٢٠ درصد اوراق با پشتوانه فلزات گرانبها از طریق بورس و ٢٠ درصد هم ملک. «پی بر ای» بازار در صورت افزایش سود شرکت ها و از بین رفتن ریسک های سیستماتیک رشد می کند
بورس24 : در حال حاضر بازار شرایط ویژه ای را تجربه می کند. برخی از فعالان بازار سرمایه اعتقاد دارند آینده وضعیت سیاسی کشورمان هر چه باشد ممکن است بورس از نتیجه آن ضربه بخورد. این دیدگاه معتقد است که اگر بحث جنگ پیش بیاید حتی در صورت رشد قیمت نفت و دلار نیز بورس با ریزش مواجه خواهد شد زیرا سهام دارایی امنی محسوب نمی شود و ریسک نگهداری آن در شرایط جنگی افزایش چرا بورس با ریزش مواجه است؟ می یابد.
از سوی دیگر اگر جنگی در کار نباشد ممکن است بهای دلار و نفت کاهش یابد. اما در عین حال تحریم های ایران همچنان برقرار خواهند بود. وقتی که تحریم ها دوام داشته باشند فروش شرکت ها افت بیشتری می کند و با اهرم دلار نیز جبران نخواهد شد. در نتیجه در این صورت نیز احتمال افت بورس بیشتر از رشد آن است. در همین باره با یکی از زبده ترین کارشناسان بازار سهام به گفت و گو نشستیم و نظر او را در خصوص آینده بازار سرمایه جویا شدیم.
پرسش های مهمی که باید پاسخ آن ها را پیدا کرد
علیرضا عسگری مارانی کارشناس خبره بازار سرمایه در گفت و گو با خبرنگار بورس24 گفت: در ابتدا لازم است بگوییم که آینده بازار به عوامل مهم دیگری نیز وابسته است. تمامی پیش بینی ها به این موضوع بازمی گردد که دولت قصد دارد چه سیاست هایی را در پیش گیرد. مثلا در حدود 10 روز اخیر هیات عالی واگذاری لیست سهام یک سری از دارایی های فاندامنتال بورس که قرار است توسط دولت واگذار شود، منتشر کرد. سهام شرکت هایی مانند مس، فولاد، بانک ها، بیمه ها، سایپا، ایران خودرو، پتروشیمی خلیج فارس و . و در این رابطه تصمیمات کلی را به دست خصوصی سازی سپرده اند.
وی افزود: مشخص نیست که چنین سیاستی در شرایط فعلی که به نظر می رسد کشور در وضعیت جنگ غیرنظامی است و سایه تحریم ها از هر زمان دیگری سنگین تر شده تا چه حد درست است؟ یا از سوی دیگر بازار مدت هاست که به دنبال پاسخ یک پرسش ساده و مهم است. این که آیا تجدید ارزیابی اتفاق خواهد افتاد یا خیر؟ و اگر اتفاق خواهد افتاد روش آن به چه صورتی خواهد بود؟ یا این که در سال گذشته شاهد این بودیم که در خصوص سود انباشته اگر شرکتی از این محل افزایش سرمایه می داد مشمول معافیت مالیاتی قرار می گرفت. آیا امسال نیز این اتفاق تکرار خواهد شد یا خیر؟
او در ادامه بیان داشت: به طور کلی ابهامات و پرسش های بدون پاسخ زیاد است. مثلا این که با توجه به شرایط اقتصادی سختی که در آن واقع شدیم آیا قیمت حامل های انرژی اضافه خواهد شد یا خیر؟ تکلیف بهای برق، آب، گاز، بنزین و به طور کلی مواردی که قیمت گذاری آن ها به طور مطلق در دست دولت است و بر قیمت تمام شده کالا و خدمات تاثیر به سزایی دارد، چه خواهد شد؟
عسگری مارانی در ادامه گفت: یکی دیگر از ابهامات این است که علیرغم این که کلیه کالاها بر اساس ارز نیمایی محاسبه می شوند آیا کماکان سازمان حمایت و وزاری کشور قصد دارند در مکانیزم قیمت گذاری دخالت داشته باشند یا این که صنایع مختلف از جمله دارو، خودرو، مواد غذایی، شوینده و . خودشان محصولات خود را قیمت گذاری خواهند کرد؟ این پرسش هایی است که هر تحلیل گر بازار سرمایه ای باید از آن ها آگاه باشد اما متاسفانه هنوز مشخص نیست.
این کارشناس خبره بازار در ادامه به بیان چند پرسش مهم دیگر پرداخت و اذعان داشت: آیا نرخ سود بانکی با شرایط فعلی تداوم خواهد یافت. نرخ هایی که هم اکنون و هنوز بانک ها با آن گرفتار هستند. به طور کلی سیاست های پولی و سیاست های گمرکی چه خواهد شد؟ اگر پاسخ همه این پرسش ها را داشته باشیم می توانیم موضوع آینده بازار سرمایه را بهتر بررسی کنیم و چشم انداز صحیح تری از آن داشته باشیم.
«پی بر ای» بازار رشد خواهد کرد؟
مارانی افزود: البته از نظر من به جز سناریوی جنگ فیزیکی و تداوم تحریم ها می توان سناریوهای سوم و چهارمی نیز برای وضعیت فعلی کشور مطرح کرد اما به طور کلی باید در نظر داشت که ما فعلا دچار ریسک سیستماتیک هستیم. در شرایط ریسک سیستماتیک پی بر ای بازار کاهش می یابد. یعنی مثلا صنعتی که باید پی بر ای 9 یا 10 بگیرد با پی بر ای 3 و نهایتا 4 معامله می شود.حال اگر ریسک سیستماتیک از بین رود یا ضعیف شود پی بر ای بازار افزیش می یابد. بنابراین این سناریو اشتباه است که اگر کشور به آرامش برسد با کاهش بهای دلار قیمت سهام نیز پایین خواهد آمد.
کاهش هزینه های مالی و افزایش سود بنگاه ها
وی تاکید کرد: مساله مهم دیگری که باید به آن اشاره کرد این است که در بهترین شرایط قیمت واقعی دلار در اقتصاد ما چقدر خواهد بود؟ با توجه به حجم نقدینگی فعلی کشور بعید به نظر می رسد که بهای دلار در بهترین شرایط بیش تر از 20 تا 30 درصد بتواند نسبت به نرخ های کنونی کاهش یابد. بنابراین بر اساس شرایط اقتصادی بدون ریسک سیستماتیک، قیمت دلار تا حدی کاهش خواهد یافت و در محدوده هایی متعادل خواهد شد.
او اضافه کرد: توجه داشته باشیم که در حال حاضر نیز عمده شرکت های صادرات محور چه در داخل و چه در بحث صادرات دلار خود را 20 تا 30 درصد پایین تر از نرخ های کنونی بازار به فروش می رسانند ، بنابراین با از بین رفتن ریسک های سیستماتیک ریسک درآمدی این شرکت ها پایین نمی آید اما هزینه های مالی آن ها حذف خواهد شد و به سود بنگاه افزوده خواهد شد. بنابراین در صورتی که به حالتی بازگردیم که ریسک سیستماتیک اعم از جنگ یا تحریم ها وجود نداشته باشد بازار نمی تواند شرایط ضعیف تری نسبت به وضعیت فعلی داشته باشد.
بازار ارز متعادل خواهد ماند
عسگری مارانی با اشاره به وضعیت جهانی و منطقه ای ابراز داشت: شرایط جهانی و منطقه ای به گونه ای است که نمی توان ریسک سیتماتیک سنگینی را در منطقه متصور بود. اما اگر فرض کنیم که این ریسک نیز به وجود آید بدیهی است که مردم در چنین شرایطی از دارایی های مالی و ملکی به سمت دارایی هایی که قابلیت جابجایی سریع را داشته باشند حرکت می کنند یعنی همه ترجیح می دهند به سمت ارزهای خارجی و مصکوکات گرانبها و کالاهای شبیه آن ها روی بیاورند اما در این شرایط نیز بعید است که نرخ ارزهای خارجی چنان شتابی به خود گیرد که سوداگران یا مردم عادی را به سمت خود بکشاند. در این صورت ممکن است بهای ارزهای خارجی 10 تا 20 درصد رشد کند و پس از آن به سمت متعادل شدن پیش رود.
60 درصد سرمایه خود را سهام بخرید
او در ادامه بازار سهام را بهترین و مناسبترین هدف جهت سرمایه گذاری دانست و اعلام کرد: افرادی که قصد دارند سرمایه های مازاد خود را بادیدگاه بلند مدت سرمایه گذاری کنند باید آرایش داریی داشته باشند. این آرایش داریی باید با توجه به شرایط کنونی که شامل ریسک های سیستماتیک و غیرسیستماتیک است، انجام شود. به اعتقاد من سرمایه گذاران باید دست کم 50 تا 60 درصد از سرمایه خود را به بازار سهام اختصاص دهند. حداکثر 20 درصد از سرمایه در فلزات گرانبها و مصادیق مشابه آن سرمایه گذاری شود که البته بهتر است این بخش از سرمایه گذاری نیز به صورت اوراق از بازار سرمایه خریداری شود و 20 درصد مابقی نیز به ملک اختصاص داده شود.
وی تاکید کرد: به شدت توصیه می شود که سرمایه خود را در بانک ها سپرده گذاری نکنید. بجای قفل شدن سرمایه در بانک ها می توانید نقدینگی خود را در بازار سهام و به خصوص بر روی سهامی که ارزش جایگزینی آن ها با قیمت تابلویشان هنوز فاصله زیادی دارد و از طرفی سهامداران استراتژیک و مورد اعتماد را درون ترکیب شرکت ها می بینید، اختصاص دهید.
دیدگاه شما