روش‌های موجود برای سبدگردانی

ثبت شرکت سبدگردان

در این مقاله قصد داریم تا درباره نحوه ثبت شرکت سبدگردان (تاسیس و فعالیت سبدگردان ) اطلاعات کامل جامعی را به شما عزیزان ارائه دهیم. تمامی مدارک و شرایط لازم برای صدور مجوز تاسیس را به طور کامل می توانید در ادامه مشاهده نمایید.

در اجراي بند ۲ ماده ۷ قانون بازار اوراق بهادار جمهوري اسلامي ايران مصوب آذر ماه 1384 ،اين دستورالعمل به منظور تعيين چگونگي تاسیس و فعالیت سبدگردان موضوع بند ۱۷ ماده 1 قانون مذكور، به شرح ذيل به تصـويب هيأت مديره سازمان بورس و اوراق بهادار رسيد.

تعاريف :

ماده ۱: اصطلاحات و واژه های تعريف شده در ماده 1 قانون بازار اوراق بهادار، مصوب آذر ماه 1384 ،به همان معـانی در ايـن دستورالعمل به كار مي روند. واژههاي ديگر بكار رفته در اين دستورالعمل به شرح زير تعريف مي شوند:

قانون بازار اوراق بهادار: منظور قانون بازار اوراق بهادار جمهوري اسلامي ايران مصـوب آذر مـاه 1384 و اصـلاحات بعدی آن است.

قانون توسعه ابزارها و نهادهاي مالي جديد: منظور قانون توسعه روش‌های موجود برای سبدگردانی ابزارها و نهادهـاي مـالي جديـد بـه منظـور تسـهيل اجراي سياستهاي كلي اصل چهل و چهارم قانون اساسي مصوب آذرماه سال 1388 است.

شركت سپرده گذاری : منظور شركت سپرده گذاري مركزي اوراق بهادار و تسويه وجوه ايران (سهامي عام) مي باشد.

سبدگرداني : روش‌های موجود برای سبدگردانی تصميم به خريد، فروش يا نگهداري اوراق بهادار به نام سرمايه گذار معـين توسـط سـبدگردان در قالـب قراردادي مشخص، به منظور كسب انتفاع براي سرمايه گذار است.

سبد اختصاصي : منظور مجموع داراييهاي موضوع سبدگرداني (اعم از وجه نقد، اوراق بهادار و مطالبات) است كه به مشتري معيني تعلق دارد.

امين : شخص حقوقي است كه با معرفي سبدگردان و تأييد سازمان، براي هر سـبدگردان تعيـين شـده و وظـايف و مسئوليتهاي مربوطه را در اين دستورالعمل ميپذيرد.

مشتری: شخصي است كه در قالب قراردادي مشخص، از خدمات سبدگردان استفاده ميكند.

شخص وابسته: شخص وابسته به هر شخص حقيقي و حقوقي به شرح زير است :
الف) شخص وابسته به هر شخص حقيقي عبارت است از همسر و اقرباء نسبي درجهي اول از طبقهي اول آن
شخص و هر شخص حقوقي كه حداقل 20 درصد منافع آن متعلق به شخص حقيقي مورد نظر باشد يا شخص حقيقي موردنظر بتواند حداقل يكي از مديران آن را تعيين كند.
ب ) شخص وابسته به هر شخص حقوقي عبارتست از شخصي وابسته به واحد تجاري كه در استانداردهاي
حسابداري ملي ايران، تعريف شده است.

شريك عمده: يك شخص وقتي شريك عمده در يك شخص حقوقي محسوب ميشود كه به همراه اشخاص وابسته به خود، حداقل ده درصد از حق رأي براي انتخاب مـديران شـخص حقـوقي را در اختيـار داشـته يـا
حداقل ده درصد منافع شخص حقوقي متعلق به وي باشد.

مؤسس عمده: يك شخص وقتي موسس عمده يك شخص حقوقي در شرف تأسيس محسوب مي شـود كـه بـه همراه اشخاص وابسته به خود، حداقل ده درصد از حقرأي براي انتخاب مـديران شـخص حقـوقي را پس از تأسيس در اختيار ميگيرد يا حداقل ده درصد منافع شخص حقوقي پس از تأسيس، متعلق بـه وي ميشود.

دستورالعمل تاسیس و فعاليت سبدگردان :

مجوز تاسیس يا تبديل: مجوزي است كه در اجراي بند 6 روش‌های موجود برای سبدگردانی مادهي 7 قانون بازار اوراق بهادار، توسط سازمان صـادر و به متقاضي اعطا ميشود و در آن ضمن موافقت با ثبت شرکت سبدگردان يا تبديل يـك شركت موجود به شركت سبدگردان، شرايط تأسيس يا تبديل نيز قيد ميگردد.

مجوز فعاليت: مجوزی است كه به منظور رعايت بند 1 ماده 49 قانون بازار اوراق بهادار، توسـط سـازمان صـادر و به متقاضي اعطا ميشود و در آن با فعاليت در زمينه سبدگردان موافقت ميشود.

متقاضی: شخصي است كه درخواست دريافت مجوز تأسيس يا تبديل يا مجـوز فعاليـت را بـه سـازمان ارائـه داده و حسب مورد يكي از اشخاص زير است:
الف) درخصوص درخواست مجوز تأسيس براي ثبت شركت سـبدگردان ، منظـور نماينـده موسسـين شركت سبدگردان در شرف تأسيس است؛
ب) درخصوص درخواست مجوز تبديل يك شـركت موجـود بـه شـركت سـبدگردان ، شـركت مـورد نظـر ميباشد؛
ج) درخصوص درخواست مجوز فعالیت سبدگردانی ، منظور شـخص حقـوقي درخواسـت كننـده دريافـت مجوز فعاليت سبدگرداني است.

اشخاص مكلف به دريافت مجوز ثبت شرکت سبدگردان :

شرایط اعطای مجوز ثبت شرکت سبدگردان :

براي دريافت مجوز ثبت شركت سبدگردان يا تبديل شركت موجود به شركت سبدگردان، متقاضي بايد حسـب مـورد مدارك و اطلاعات ذيل را به منظور بررسي به سازمان تسليم نمايد:

الف) براي دريافت مجوز ثبت شركت سبدگردان :

شرايط صدور مجوز تاسیس و فعاليت سبدگردان :

ب) براي دريافت مجوز تبديل :

1 -فرم تكميل شده تقاضاي تبديل شركت موجود به شركت سبدگردان ( پيوست شماره دو اين دستورالعمل)؛
2 –اساسنامه شرکت يا شركتنامه شركت متقاضي؛
3 -تصوير مدارك ثبت شركت متقاضي نزد مرجع ثبت شركت ها ( شامل آگهي تأسيس در روزنامه رسمي)؛
4 -تصوير آگهي روزنامه رسمي مربوط به آخرين مديران شركت، صاحبان امضاي مجاز و حدود اختيارات آنها؛
5 -صورتهاي مالي حسابرسي شده دو سال اخير شركت متقاضي همراه با اظهارنظر حسابرس؛
6 -طرح تجاري و برنامه هاي شركت متقاضي براي سه سال پس از تبديل بـه شـركت سـبدگردان مطـابق فـرمهـاي سازمان و ترازنامه و صورت سود( زيان) پيش بيني شده براي يكسال پس از تبديل؛
7 -پرسشنامه تكميل شدهي داوطلبين تصدي سمتهاي مـديريت شـركت پـس از تبـديل بـه شركت سبدگردان ( مطابق دستورالعمل تأييد صلاحيت حرفهاي مديران نهادهاي مالي).

تبصره: در مورد تقاضاي مجوز تبديل، صورتهاي مالي آخـرين سـال مـالي شـركت متقاضـي بايـد توسـط يكـي از موسسـات حسابرسي معتمد سازمان حسابرسي شده و راجع به آنها اظهارنظر شده باشد.

ماده 4 ظرف مدت 30 روز روش‌های موجود برای سبدگردانی كاري پس از تكميل مدارك و اطلاعات موضوع ماده 3 ،تقاضاي ثبت شركت سبدگردان يـا تبديل شركت موجود به شركت سبدگردان ، توسط مديريت مربوطه در سازمان رسيدگي شده و در صورت احـراز شـرايط زيرحسب مورد به تشخيص سازمان، مجوز ثبت شركت سبدگردان يا تبديل شركت موجـود بـه شـركت سـبدگردان توسط سازمان، صادر و به متقاضي تسليم ميشود.

سبدگردانی اختصاصی چیست؟

سبدگردانی اختصاصی به مفهوم تخصیص مجموعه ­ای از دارایی ­ها شامل سهام، اوراق بهادار و … به یک سرمایه­ گذار خاص می­ باشد. از مزایای سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی از طریق سبدهای اختصاصی استفاده از دانش و مهارت نیروهای متخصص، کاهش ریسک سرمایه­ گذاری و مدیریت مستمر جهت ایجاد بالاترین بازدهی ممکن برای سرمایه ­گذاران می­باشد. شرکت تامین سرمایه نوین به عنوان مدیر سبدهای اختصاصی درصدد است با در نظر گرفتن درجه ریسک پذیری هر سرمایه­ گذار، اقدام به تشکیل سبد اختصاصی نموده و حداکثر منافع ممکن را برای دارایی ­های سرمایه­گذاران تامین نماید.

خدمات، شرایط، حدود مسئولیت و کارمزد سبدگردان

سبدگردان یکی از انواع واسطه‌های مالی هستند که به عنوان نماینده سرمایه‌گذار و به نام سرمایه‌گذار به سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار مجاز می‌پردازند که این عمل در قالب مفهوم سبدگردانی اختصاصی به این معناست که برای هر فردی متناسب با ریسک‌پذیری و موقعیت فرد سرمایه‌گذاری انجام می‌شود. سنجش ریسک پذیری سرمایه‏ گذار توسط کارشناس تحلیلگر شرکت با کمک سؤالاتی استاندارد (که قبلا از طرف سازمان بورس اوراق بهادار طراحی گردیده) از شخص سرمایه‌گذار، وضعیت درآمدی و هزینه‌ وی، هدف شخص از سرمایه‌گذاری و مواردی از این دست به سطح ریسک‌پذیری سرمایه‌گذار می‌رسد و نتیجه را با سرمایه‌گذار مطرح می‌کند. سرمایه‌گذار مختار است که نتیجه را بپذیرد یا خیر، در نهایت پس از توافق طرفین بر روی نتیجه پرتفوی مناسب سرمایه‌گذار تشکیل می‌‏شود.
کارمزد سبدگردانی براساس مقررات و مصوبات سازمان بورس و اوراق بهادار و قرارداد منعقد شده با مشتریان محاسبه می‌شود. فرمول پیشنهادی کارمزد توافقی است و معمولا از دو بخش کارمزد مدیریت و عملکرد تشکیل می‌شود که کارمزد مدیریت مبتنی بر اخذ کارمزد ثابت مختصر و براساس دارایی تحت مدیریت تعیین می‌شود؛ اما کارمزد عملکرد، که کارمزد متغیر هم بیان می‌شود، به میزان بازدهی کسب شده در پایان قرارداد بستگی دارد.

اوراق بهادار قابل سرمایه گذاری توسط سبدگردان برای مشتریان

بر اساس ابلاغیه شماره ۱۲۰۲۰۰۹۱ سازمان بورس و اوراق بهادار نهادهای مالی دارای مجوز سبدگردانی مجازند منابع سبدهای تحت مدیریت خود را در موارد زیر سرمایه‌‌‌ گذاری نمایند:

• اوراق بهادار قابل معامله در هر یک از بورس‌ها
• هر گونه اوراق بهادار ثبت شده نزد سازمان به جز سهام شرکت‌های سهامی خاص
• سپرده‌های بانکی تا سقف ۵۰ درصد از ارزش روز دارایی‌های تحت مدیریت در هر قراداد سبدگردانی
• سرمایه‌گذاری در واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارای مجوز از سازمان با شرایط زیر:

الف) حداکثر سرمایه‌گذاری در واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری تا ۱۰ درصد مجموع ارزش روز دارایی‌های موجود در هر قرارداد سبدگردانی مجاز است.

ب) حداکثر تا ۵۰ درصد از ارزش دارایی‌های اختصاص داده شده به بند فوق می‌تواند به سرمایه‌گذاری در واحد‌های سرمایه‌گذاری صندوق‌های تحت مدیریت همان سبدگردان اختصاص یابد.

انواع اوراق بهادار

۱. اوراق بهادار با درآمد ثابت دولتی
۲. گواهی سپرده کالایی
۳. سهام بورسی
۴. اختیار معامله تبعی
۵. اوراق بهادار با درآمد ثابت شرکتی
۶. صندوق‌‌‌های سرمایه‌‌‌گذاری
۷. سهام فرابورسی
۸. اختیار خرید/فروش –قراردادهای آتی
۹. اسناد خزانه اسلامی
۱۰. گواهی سپرده بانکی
۱۱. سهام فرابورس-بازار پایه
۱۲. فروش استقراضی

روش‌‌‌های تجزیه و تحلیل اوراق بهادار

۱. تحلیل بنیادی
۲. تحلیل تکنیکال
۳. تحلیل کمی
۴. مطالعه اخبار و وقایع بازار

الف) سهام: روش‌های مورد استفاده جهت تجزیه و تحلیل و ارزشیابی اوراق بهادار شامل دو روش بنیادی و تکنیکال می‌باشد. در روش بنیادی با استفاده از اطلاعات موجود در صورت های مالی شرکت‌ها و با در نظر گرفتن فضای اقتصاد کلان، وضعیت جهانی صنعت مربوطه، عرضه و تقاضای موجود و شرایط تجاری شرکت، و با استفاده از روش های مبتنی بر تنزیل جریانات نقدی(DDM)، روش های مبتنی بر جریان نقدی آزاد(FCF)، ارزش جایگزینی و روش های نسبی از جمله P/E و P/S و بر اساس EPS کارشناسی شده، اقدام به ارزشگذاری و تحلیل شرکت ها می‌شود . در روش تکنیکال با استفاده از روند قیمتی گذشته، روند قیمتی آینده سهم پیش بینی می شود و سعی بر آن است که نقاط ورود و خروج مناسب برای سرمایه گذاری انتخاب شود. در نهایت با در نظر گرفتن جمیع شرایط بنیادی و تکنیکال و هم چنین وضعیت تابلوی سهم، حجم معاملاتی و سایر موارد با اهمیت، تصمیمات سرمایه گذاری اخذ می‌شود.
ب) ارزش‌گذاری اوراق بهادار با درآمد ثابت: با مقایسه نرخ بازدهی تا سررسید (YTM) و یا نرخ بازدهی ساده اوراق بهادار با درآمد ثابت با یکدیگر و یا با نرخ سود بازار، اقدام به خریدوفروش این اوراق می‌گردد. لازم به ذکر است که هرچند تاکنون موارد بااهمیتی از نکول ناشرین اوراق بهادار با درآمد ثابت پذیرفته‌شده در بورس یا فرابورس مشاهده نشده است، اما همواره این ریسک می‌بایست موردتوجه قرار گیرد. ریسک سرمایه‌گذاری مجدد نیز ازجمله ریسک‌هایی است که می‌بایست در خریدوفروش اوراق بهادار با درآمد ثابت موردتوجه قرار داده شود.
ج) ارزش‌گذاری ابزار مشتقه: در بازار سرمایه ‌ایران در شرایط کنونی تنها اختیار معامله، مورد دادوستد قرار می‌گیرد. برای ارزش‌گذاری این اختیارات از مدل بلک شولز و مدل درخت دوجمله‌ای و استراتژی های معاملاتی استفاده می‌شود.

منابع جمع‌‌‌ آوری اطلاعات

۱. سامانه کدال
۲. سامانه TSETMC
۳. سایت سازمان بورس و اوراق بهادار
۴. سایت فرابورس
۵. سایت بورس کالا
۶. سایت بورس انرژی
۷. سایت‌‌‌های معتبر خبری
۸. نرم‌‌‌افزارهای جمع‌‌‌آوری اطلاعات

انواع تضاد منافع کدامند و راه حل ممانعت از آن چگونه است؟

تضاد منافع میان مشتریان و سبدگردان
در راستای از بین بردن تضاد منافع میان مشتریان و مجموعه شرکت، کارمزد قراردادهای سبدگردانی (در راستای سود مشترک) تنظیم نموده و همچنین مطابق ماده ۱۴ دستورالعمل سبدگردانی تعهد می نماید در کلیه شرایط منافع مشتریان را بر سایر دینفعان مقدم بداند.

تضاد منافع سرمایه گذار و کارکنان و اشخاص وابسته شرکت

در شرایط زیر، اشخاص وابسته ذینفع ورقه‌ی بهادار محسوب می‌گردد:
۱. درصورتی‌که مالک ورقه‌ی بهادار باشد و یا دارای موقعیت در ابزار مشتقه آن باشد.
۲. درصورتی‌که پذیره‌نویسی یا فروش ورقه‌ی بهادار را تعهد کرده باشد یا بازاریابی برای پذیره‌نویسی یا فروش ورقه‌ی بهادار را پذیرفته باشد یا مشاور ناشر در زمینه‌ی عرضه ورقه‌ی بهادار باشد یا در این موارد با دیگران مشارکت داشته باشد.
۳. درصورتی‌که ناشر ورقه‌ی بهادار باشد.
۴. در صورتی که سبدگردان، بنام مشتری اقدام به معامله اوراق بهاداری که اشخاص وابسته در آن ذینفع هستند، نماید موظف است طبق ماده ۲۷ دستورالعمل تاسیس و فعالیت سبدگردانی، طی گزارش‌هایی که حداقل هرماه تهیه می‌شود حسابرس و امین خود را، از این موضوع مطلع کند و در گزارش‌های دوره‌ای که به مشتری می‌دهد، این موضوع را افشا نماید.

رابطه‌ی تجاری اساسی با سایر شرکت‌ها که منجر به تضاد منافع می‌‌‌گردد:

شرکت کارگزاری تامین سرمایه نوین (سهامی خاص) به عنوان کارگزار معاملات سبدگردان و از شرکت های تابعه تامین سرمایه نوین از مهمترین شریک تجاری این شرکت محسوب می‌‌‌شود. کارمزد معاملات در ازای ارائه خدمات کارگزاری در چارچوب قوانین و مقررات و منافع شرکت تامین سرمایه نوین (سبدگردان) در سودآوری شرکت کارگزاری مزبور، مهمترین ارتباط مالی فی‌‌‌مابین دو شرکت است.

سبدگردانی چیست؟

سبدگردانی یعنی تصمیم به خریدوفروش یا نگهداری سهام و اوراق بهادار شخص حقیقی یعنی سرمایه‌گذار که در قالب قراردادی مشخص توسط یک شخص حقوقی به نام سبدگردان انجام می‌شود .

در این روش سرمایه­ گذار منابع خود را به سبدگردان معتبر با مجوز رسمی از سازمان بورس اوراق بهادار می‌سپارد تا سبدگردان به پشتوانه تیم تحلیلی و مدیریتی متخصص در زمینه بازار سرمایه، خرید و فروش سهام و اوراق بهادار را انجام دهد و به اصطلاح سرمایه وی را مدیریت کند .

با این کار، شخص سرمایه‌گذار وظیفه تشکیل سبد سرمایه‌گذاری و بررسی مداوم وضعیت سهام و سایر اوراق بهادار را به افرادی که تخصص روش‌های موجود برای سبدگردانی روش‌های موجود برای سبدگردانی و فرصت کافی دارند می‌سپارد تا این افراد متخصص، با بررسی عوامل کلیدی تاثیرگذار بر بازار، وضعیت سبد سرمایه‌گذاری او را تحلیل کنند و تصمیم متناسب را در نگهداری، خرید یا فروش اوراق بهادار بگیرند .

در این روش برای هر سرمایه‌گذار، متناسب با ویژگی‌های او یک سبد سرمایه‌گذاری اختصاصی تعریف می‌شود. منظور از این ویژگی‌ها؛ میزان ریسک‌پذیری، اهداف مالی، موقعیت فرد، علایق فردی و … می‌باشد. بدین صورت سرمایه‌گذار تمامی وظایف و امور سرمایه‌گذاری را به شرکت سبدگردانی که تخصص و تجربه بالایی دارد می‌سپارد تا سرمایه وی را مدیریت کند .

فرآیند کلی در سرمایه گذاری به روش سبدگردانی:

1. مشاوره با کارشناسان تحلیل گر شرکت سبدگردان و مذاکره برای هدف گذاری و تبادل اطلاعات با سرمایه گذار
2. تکمیل فرم سنجش و پرسش نامه توسط سرمایه گذار برای مشخص نمودن میزان ریسک و کسب سود از سرمایه گذاری و به دنبال آن تحلیل سبدگردان از نتایج فرم سنجش
3. امضا قرارداد و توافق نامه بین سرمایه گذار و سبدگردان به منظور اخذ کدمعاملاتی در سبدگردانی اختصاصی
4. واریز وجه سرمایه و اوراق بهادار با هدف اجرایی شدن فعالیت سرمایه گذاری در سبدگردانی

اصطلاحات پرکاربرد در قراردادهای سبدگردانی :

۱ - سرمایه گذار :

شخصی حقیقی یا حقوقی است که دارایی نقدی خود را جهت مدیریت سرمایه در اختیار سبدگردان قرار می‌دهد .

۲ - سبد اختصاصی :

دارایی‌هایی که در پورتفوی سرمایه گذار قرار دارد و با توجه به قرارداد (و متمم‌های آن) که بین سرمایه دار و سبدگردان بسته شده است در دست سبدگردان است .

۳ - سبدگردانی :

سبدگردانی به فرایندی گفته می‌شود که در آن مدیریت دارایی سرمایه دار به عهده سبدگردان است. در این موقعیت سبدگردان تصمیم به خرید و فروش سهام یا هرگونه سرمایه گذاری مجاز در سبد اختصاصی جهت کسب سود برای سرمایه گذار است.

۴ - سبدگردان :

شخصی است که سرمایه را مدیریت می‌کند و مسئولیت نظارت بر آن را در ازای دریافت کارمزدی مشخص پذیرفته است .

۵ - قرارداد :

منظور از قرارداد، قرارداد مورد اشاره میان شرکت سبدگردان و سرمایه دار است .

۶ - متمم قرارداد :

هرگونه اعمال تغییر در بندهای قرارداد از جمله افزایش سرمایه‌ توسط سرمایه گذار یا برداشت سرمایه در سبد اختصاصی، با اضافه کردن متمم به قرارداد امکان‌پذیر است. توجه داشته باشید متمم‌های قرارداد باید به امضای طرفین قرارداد برسد .

۷ - کد سبد :

برای همه قراردادهای سبدگردانی از طرف سازمان بورس اوراق بهادار یک کد اختصاصی صادر می‌شود، این کد اختصاصی با حروف کد PRX آغاز می‌شود. این کد نشانگر یک قرارداد سبدگردانی هستند که تمام دارایی‌های آن به سرمایه گذار تعلق داشته و مدیریت آن توسط سبدگردان انجام می‌شود .

۸ - کارمزد مدیریت و عملکرد :

کارمزد دریافتی از طرف گروه سبدگردانی با توجه به قرارداد میتواند کاملا متغییر باشد. اصولا از دو بخش کارمزد ثابت و کارمزد عملکرد تشکیل شده است. کارمزد ثابت مبلغ کمی است که صرفا برای مدیریت بر پورتفوی دریافت میشود ولی کارمزد عملکرد وابسته به میزان دارایی پورتفوی و میزان سودآوری پورتفوی متغییر خواهد بود. نهایتا طرفین قرار داد میزان کارمزد را در قرارداد تعیین خواهند کرد .

قرارداد سبدگردانی

در بازار بورس، سبد به ترکیبی از اوراق بهادار مختلف گفته می شود که به دلیل کاهش ریسک سرمایه گذاری تشکیل می شود. سهام ها ی مختلف از لحاظ ریسک و بازده با یکدیگر متفاوت می باشند که با استفاده از ترکیب همین تفاوت ها در یک سبد می‌توان به سطح مشخصی از بازدهی با ریسک کمتر دست پیدا کرد. طبق قانون، سبدگردانی عبارت است از: تصميم به خريد، فروش يا نگهداری اوراق بهادار به‌نام سرمايه‌گذار معين توسط سبدگردان در قالب قراردادي سبدگردانی مشخص، به منظور كسب نفع بردن براي سرمايه‌گذار

قرارداد سبدگردانی چگونه است؟

بازار سرمایه یکی از بازار‌های هدف سرمایه‌گذاران داخلی است که به هر میزان علم سرمایه‌گذاری در این بازار بیشتر باشد، مطمینا شانس موفقیت نیز بیشتر خواهد بود. با وجود سودده بودن این بازار برای سرمایه‌گذاران، گاهی‌عدم دانش کافی برای سرمایه‌گذاری موجب از دست رفتن سرمایه برخی از این سرمایه‌گذاران تازه وارد می‌شود.

طبیعتا همه این سرمایه‌گذاران دانش و زمان کافی را برای انجام معاملات بورسی ندارند و همین موضوع خود دردسر ساز خواهد شد؛ از این رو سبدگردان‌ها به منظور حمایت از سرمایه‌گذارانی که به هر دلیلی دانش و یا زمان کافی را برای فعالیت در بازار ندارند، راه اندازی شده اند.

جهت تشکیل سبد سرمایه‌گذاری، قراردادی بین سبدگردان و سرمایه‌گذار بسته خواهد شد. این قرارداد در سه نسخه تهیه و تنظیم می‌گردد. یک نسخه از قرارداد در اختیار سازمان بورس اوراق بهادار و دو نسخه دیگر در اختیار طرفین قرارداد یعنی سرمایه‌گذار و سبدگردان قرار خواهد گرفت. آورده سرمایه‌گذار برای تشکیل سبد می‌تواند ترکیبی از اوراق بهادار و آورده نقدی باشد. در صورتی که آورده مشتری، اوراق بهادار باشد فرم آورده غیر نقدی تشکیل سبد سهام باید تکمیل گردد. سرمایه‌گذار با امضاء قرارداد سبدگردانی، سبدگردان را جهت شرکت در مجامع و اعمال حق رای سهام و دریافت سود سهام ، وکیل خود قرار می‌دهد . سبدگردان وظیفه و وکالت دارد که کلیه منافع و مزایا دارایی‌های سبد هر سرمایه‌گذار را دریافت و به آن سبداختصاصی اضافه نماید.

سبد های اختصاصی

به منظور تشکیل سبد اختصاصی، سبدگردان ضمن بررسی اهداف و میزان ریسک‌پذیری سرمایه‌گذار، پروفایل ریسک و بازدهی را برای هر سرمایه‌گذار تهیه می‌نماید. در این فرآیند سرمایه گذار ضمن ابراز اطلاعات شخصی و سوابق سرمایه‌گذاری به تکمیل پرسشنامه تعیین میزان ریسک پذیری اقدام می‌نماید. اطلاعات سرمایه‌گذار توسط کارشناسان و تحلیلگران بخش سبدگردانی ارزیابی و نتیجه آن به اطلاع سرمایه‌گذار می‌رسد. نتیجه ارزیابی پس از تأیید، توسط ایشان مبنای تصمیم‌گیری در فرآیند سبدگردانی قرار می‌گیرد. لذا پاسخ صحیح و با دقت به سوالات موجود در فرم‌های ارزیابی توان مشتری در تعیین ترکیب دارایی‌های سبد بسیار مؤثر است.. اطلاعات سرمایه‌گذار نزد سبدگردان محرمانه تلقی می‌گردد و سبدگردان ملزم به حفظ اسرار سرمایه‌گذار است. سبدگردان گزارشات ماهانه عملکرد سبد را در مهلت‌های مقرر در قرارداد سبد تهیه و برای سرمایه‌گذار ارسال می‌نماید. همچنین سرمایه‌گذار از طریق سایت کارگزاری و با استفاده از نام کاربری و رمز عبور اختصاصی به گزارشات دوره‌ای سبد خویش دسترسی خواهد داشت. سرمایه‌گذار در طی دوره قرارداد سبدگردانی امکان برداشت و یا واریز وجه به سبد را دارد. این فرآیند ضمن تنظیم متمم و تأیید آن توسط طرفین قرارداد به اطلاع سازمان بورس و اوارق بهادار خواهد رسید. علاوه بر سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر فعالیت سبدگردانی، همواره یک موسسه حسابرسی مورد اعتماد بورس به عنوان امین، بر فعالیت‌های سبدگردانی و تطبیق آن با قوانین مربوطه نظارت دارد.

درآمد سبدگردانی

یکی از مهم‌ترین بندهایی که در قرارداد سبدگردانی سازمان بورس به آن پرداخته می‌شود، سود سبدگردانی است. همانطور که گفتیم شرکت‌های سبدگردان در ازای کارمزدی که از سرمایه‌گذار دریافت می‌کنند، ملزم به مدیریت سبد دارایی او هستند؛ حال این کارمزد تعریف شده برای هر شرکت سبدگردان دارای شرایط ویژه‌ای است.
در این قسمت به منظور توجیه سرمایه‌گذار از فرمول‌های ریاضی و همچنین مثال‌هایی از نحوه محاسبه کارمزد استفاده می‌شود. نحوه تعیین کارمزد به این شکل است که به طور مثال مقرر می‌شود که در صورت کسب سود بیشتر از ۲۵ درصد، سبد‌گردان سهمی معادل یک چهارم از کل سود را دریافت خواهد کرد.

مدل های گزارش دهی

شرکت سبدگردان عملیات مدیریت سبد را به جای سرمایه‌گذار انجام می‌دهد. به همین دلیل لازم است که یک گزارش دهی کامل را از فعالیت‌هایی که انجام می‌دهد، در اختیار سرمایه‌گذار قرار دهد تا شفافیت کاری لحاظ گردد. دسترسی سرمایه‌گذار به گزارشی از معاملات انجام شده می‌تواند به صورت روزانه، هفتگی، ماهیانه و یا حتی سالیانه باشد.

روش های دسترسی به سبدگردان

یکی دیگر از بندهای موجود در قرارداد سبدگردانی سازمان بورس مربوط به مشخص کردن روش‌های ارتباطی سرمایه‌گذار با سبدگردان است. از آنجاییکه مسئولیت تمامی معاملات سبد بر عهده سبدگردان است، طبیعتا باید روشی هم برای ارتباط سرمایه‌گذار با سبدگردان وجود داشته باشد؛ این راه ارتباطی معمولا به منظور دریافت گزارش کارکرد از مدیر سبد‌گردان خواهد بود که می‌تواند در قالب پیامک، ایمیل و یا هر روش دیگری تعریف شود.

مدل انتقال و برداشت پول در سبدگردانی

یکی از نقاط خوب در سبدگردانی‌ها، امکان نقد شوندگی بالا است؛ به این معنا که سرمایه‌گذار در هر زمان که بخشی از سرمایه خود را نیاز داشته باشد می‌تواند در کمترین زمان ممکن، آن را دریافت کند. حال سبدگردان با اتخاذ روش هایی در تلاش است که امکان برداشت وجه را برای سرمایه‌گذار تحت شرایط خاصی میسر سازد.
از طرفی دیگر گاهی سرمایه‌گذار امکان واریز وجه بیشتری را به سبد خود دارد؛ در این صورت نیز بر حسب شرایط مشخصی که به توافق طرفین رسیده است، می‌توان سرمایه خود را افزایش داد. لازم به ذکر است که این موارد همگی باید به توافق طرفین برسد؛ بنابراین پیش از عقد قرارداد لازم است که این بندها را به دقت مطالعه نمایید و تنها در صورت رضایت، قرارداد را نهایی نمایید.

نتیجه گیری در مورد قرارداد سبدگردانی

در بالا در مورد قرارداد سبدگردانی توضیح دادیم و به نکات مهمی در این رابطه اشاره کردیم. اگر شما نیز سبدگردان مناسبی را انتخاب کرده‌اید، باید برای شروع کار یک قرارداد قانونی سبدگردانی داشته باشید. از طریق این قرارداد است که کد بورسی سبدگردانی اختصاصی (PRX…..) شما صادر می‌شود. با این قرارداد به سبدگردان اجازه می‌دهید تا به مدیریت بهینه پرتفوی شما بپردازد و سبدی مناسب با دارایی‌ها، اهداف، بازدهی و ریسک مورد نظرتان تشکیل دهد. بنابراین، به هنگام تدوین قرارداد باید به نکاتی مانند حداقل سرمایه مورد نیاز برای سبدگردانی، کارمزد شرکت سبدگردان، نحوه گزارش دهی شرکت مذکور به مشتریان و…توجه شود.

سبدگردانی چیست؟

سبدگردانی یعنی تصمیم به خریدوفروش یا نگهداری سهام و اوراق بهادار شخص حقیقی یعنی سرمایه‌گذار که در قالب قراردادی مشخص توسط یک شخص حقوقی به نام سبدگردان انجام می‌شود .

در این روش سرمایه­ گذار منابع خود را به سبدگردان معتبر با مجوز رسمی از سازمان بورس اوراق بهادار می‌سپارد تا روش‌های موجود برای سبدگردانی سبدگردان به پشتوانه تیم تحلیلی و مدیریتی متخصص در زمینه بازار سرمایه، خرید و فروش سهام و اوراق بهادار را انجام دهد و به اصطلاح سرمایه وی را مدیریت کند .

با این کار، شخص سرمایه‌گذار وظیفه تشکیل سبد سرمایه‌گذاری و بررسی مداوم وضعیت سهام و سایر اوراق بهادار را به افرادی که تخصص و فرصت کافی دارند می‌سپارد تا این افراد متخصص، با بررسی عوامل کلیدی تاثیرگذار بر بازار، وضعیت سبد سرمایه‌گذاری او را تحلیل کنند و تصمیم متناسب را در نگهداری، خرید یا فروش اوراق بهادار بگیرند .

در این روش برای هر سرمایه‌گذار، متناسب با ویژگی‌های او یک سبد سرمایه‌گذاری اختصاصی تعریف می‌شود. منظور از این ویژگی‌ها؛ میزان ریسک‌پذیری، اهداف مالی، موقعیت فرد، علایق فردی و … می‌باشد. بدین صورت سرمایه‌گذار تمامی وظایف و امور سرمایه‌گذاری را روش‌های موجود برای سبدگردانی به شرکت سبدگردانی که تخصص و تجربه بالایی دارد می‌سپارد تا سرمایه وی را مدیریت کند .

فرآیند کلی در سرمایه گذاری به روش سبدگردانی:

1. مشاوره با کارشناسان تحلیل گر شرکت سبدگردان و مذاکره برای هدف گذاری و تبادل اطلاعات با سرمایه گذار
2. تکمیل فرم سنجش و پرسش نامه توسط سرمایه گذار برای مشخص نمودن میزان ریسک و کسب سود از سرمایه گذاری و به دنبال آن تحلیل سبدگردان از نتایج فرم سنجش
3. امضا قرارداد و توافق نامه بین سرمایه گذار و سبدگردان به منظور اخذ کدمعاملاتی در سبدگردانی اختصاصی
4. واریز وجه سرمایه و اوراق بهادار با هدف اجرایی شدن فعالیت سرمایه گذاری در سبدگردانی

اصطلاحات پرکاربرد در قراردادهای سبدگردانی :

۱ - سرمایه گذار :

شخصی حقیقی یا حقوقی است که دارایی نقدی خود را جهت مدیریت سرمایه در اختیار سبدگردان قرار می‌دهد .

۲ - سبد اختصاصی :

دارایی‌هایی که در پورتفوی سرمایه گذار قرار دارد و با توجه به قرارداد (و متمم‌های آن) که بین سرمایه دار و سبدگردان بسته شده است در دست سبدگردان است .

۳ - سبدگردانی :

سبدگردانی به فرایندی گفته می‌شود که در آن مدیریت دارایی سرمایه دار به عهده سبدگردان است. در این موقعیت سبدگردان تصمیم به خرید و فروش سهام یا هرگونه سرمایه گذاری مجاز در سبد اختصاصی جهت کسب سود برای سرمایه گذار است.

۴ - سبدگردان :

شخصی است که سرمایه را مدیریت می‌کند و مسئولیت نظارت بر آن را در ازای دریافت کارمزدی مشخص پذیرفته است .

۵ - قرارداد :

منظور از قرارداد، قرارداد مورد اشاره میان شرکت سبدگردان و سرمایه دار است .

۶ - متمم قرارداد :

هرگونه اعمال تغییر در بندهای قرارداد از جمله افزایش سرمایه‌ توسط سرمایه گذار یا برداشت سرمایه در سبد اختصاصی، با اضافه کردن متمم به قرارداد امکان‌پذیر است. توجه داشته باشید متمم‌های قرارداد باید به امضای طرفین روش‌های موجود برای سبدگردانی قرارداد برسد .

۷ - کد سبد :

برای همه قراردادهای سبدگردانی از طرف سازمان بورس اوراق بهادار یک کد اختصاصی صادر می‌شود، این کد اختصاصی با حروف کد PRX آغاز می‌شود. این کد نشانگر یک قرارداد سبدگردانی هستند که تمام دارایی‌های آن به سرمایه گذار تعلق داشته و مدیریت آن توسط سبدگردان انجام می‌شود .

۸ - کارمزد مدیریت و عملکرد :

کارمزد دریافتی از طرف گروه سبدگردانی با توجه به قرارداد میتواند کاملا متغییر باشد. اصولا از دو بخش کارمزد ثابت و کارمزد عملکرد تشکیل شده است. کارمزد ثابت مبلغ کمی است که صرفا برای مدیریت بر پورتفوی دریافت میشود ولی کارمزد عملکرد وابسته به میزان دارایی پورتفوی و میزان سودآوری پورتفوی متغییر خواهد بود. نهایتا طرفین قرار داد میزان کارمزد را در قرارداد تعیین خواهند کرد .